🔻آغاز تازه‌ترین پروندۀ تحریریۀ سایت شهرستان ادب؛ «بررسی ادبیات در کتاب‌های درسی» ▪️همزمان با خبرهای جنجالی برخی رسانه‌ها و کنش‌های سیاسی یا غیرسیاسی آن‌ها پیرامون حذف آثار برخی شاعران و نویسندگان از کتاب‌های درسی، سایت شهرستان ادب در تازه‌ترین پروندۀ تخصصی و موضوعی خود، به نقد، تحلیل و بررسی محتوایی کتاب‌های فارسی مدارس پرداخته است. هیئت تحریریۀ این سایت ضمن بررسی‌های تخصصی، به تحلیل و مقایسۀ تالیفات امروز درس فارسی با کتب گذشته پرداخته و به‌طور جداگانه از شاعران، نویسندگان، معلمان و دبیران نیز پیرامون محتوای آموزشی این کتاب‌ها در هر پایه، نظرخواهی کرده است. همچنین با توجه به اهمیت این موضوع، برای بهبود کیفیت کتاب‌های فارسی پیشنهاداتی نیز ارائه شده که می‌تواند دانش‌آموزان را با مباحث و موضوعات ادبی مأنوس کند. مطالب پروندۀ #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی به صورت روزانه از ۱۸آبان‌ در سایت شهرستان ادب منتشر خواهد شد. 🔗 برای خواندن دیباچۀ پرونده به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11202 🔗 برای مطالعۀ مطالب پرونده به صفحۀ اختصاصی آن مراجعه کنید: shahrestanadab.com/بررسی-ادبیات-در-کتابهای-درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی سال اول ابتدایی (یادداشتی از #مهدیه_موسی_زاده در صفحه اول پرونده) ▪️«...جوجه جوجه طلایی نُکت سرخ و حنایی تخم خودت شکستی؟ چگونه بیرون جستی؟ اگر سال ۱۳۲۴ به کلاس اول دبستان ­می‌رفتید، مجبور بودید این شعر را بخوانید و احتمالا حفظ کنید! اگرچه باورش برایتان سخت است، شعر "پیشی پیشی ملوسم..." نیز در این کتاب دیده می‌شود. البته در آن زمان شعر کودک و نوجوان مناسب‌تری وجود نداشت و بسترهای لازم برای توجه به ادبیات کودک و نوجوان، هنوز شکل نگرفته بود. در فارسی چاپ سال ۱۳۳۹ نیز با دو شعر بسیار ضعیف رو­به‌رو هستیم: من که از گل بهترم/ پسرم من پسرم بچه‌ها من دخترم/ در خوش‌زبانی نوبرم...» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11198 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻 بررسی ادبیات در کتاب فارسی سال دوم ابتدایی (یادداشتی از #عصمت_زارعی در صفحۀ دوم پرونده) ▪️ «...این کتاب هشت متن غیرداستانی را هم دربرمی‌گیرد که در بررسی موردی به آن‌ها نپرداختیم؛ زیرا در قالب داستان قرار نمی‌گیرند. اگرچه گاهی ساختار روایی و داستان‌واره دارند، ولی داستان نیستتند و در بیشتر موارد بسیار غیرجذاب، گزارش‌گونه و بدون ساختار ادبی‌اند، گاهی نیز مناسب سایر درس‌ها، مثلاً برای درس علوم یا اجتماعی. البته توجه داریم که در مقدمۀ کتاب، مؤلفین به وجود حوزه‌های دیگر در این کتاب اشاره کرده‌اند که کاملاً هم درست است و علوم درهم تنیده‌اند، اما نکته این است که وقتی ادبیات فارسی خود این تلفیق‌ها را دارد و متون ادبی ما سرشار است از تلمیح‌های فراوان و موضوعات گوناگون، بنابراین اگر گزینش درستی از متون ادبی صورت گیرد، این هدف به خودی خود تأمین می‌شود...» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11199 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی سال سوم ابتدایی (یادداشتی از #مرتضی_شمس_آبادی در صفحۀ سوم پرونده) ▪️«...سال سوم هم از حیث درسی و علمی و هم از حیث تربیتی سال مهمی در هفت سالِ دوم زندگی کودکان است. در این سال، بچه‌ها دیگر مفاهیم شمارش و جمع و تفریق و حواشی آن‌ها را به‌خوبی یاد گرفته‌اند و ضرب و تقسیم وکسر می‌آموزند و همین مباحث در سال‌های بعد کامل‌تر می‌شود. خواندن و نوشتن آموخته‌اند و سال دوم را نیز به تمرین این خواندن و نوشتن‌ها گذرانده‌اند و در این سال می‌توانند قوی‌تر در حوزۀ زبان عمل کنند که نسل امروز، خود این‌گونه است. با توجه به ویژگی‌های این نسل و رشد بالایی که دارند، سؤالات فلسفی و مذهبی و چرایی‌ها و سؤالاتی که دربارۀ زندگی دارند هم قابل ملاحظه است. از طرفی این سال از سال‌های مهم تربیت کودکان است. بچه‌ها در این سال هم به‌شدت نرم و انعطاف‌پذیرند و هم تا حد زیادی پایۀ رفتاری‌شان در حال شکل‌گیری است و الزامات خاص خود را دارد. پس طبیعی است برای این سالِ مهم دبستان و زندگی دانش‌آموز، کمی حساس‌تر و دقیق‌تر عمل کنیم...» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11200 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی سال چهارم ابتدایی (یادداشتی از #مهدیه_موسی_زاده در صفحۀ چهارم پرونده) ▪️«...حدادی با اشاره به این‌که ما از ادبیات نوین و به‌روز در شعر و داستان‌های کتاب چیزی نمی‌بینیم، می‌گوید: در شرایطی که بچه‌های ما مدام در رسانه‌ها چیزهای متنوعی می‌بینند و ادبیات مختلفی می‌شنوند و از طرفی ادبیات‌مان احتیاج به محافظت دارد، این سؤال پیش می‌آید که چرا به ادبیات صِرف نپرداخته‌اند و همچنین چرا به موضوع‌های روز اجتماعی و مسائلی که کودک ده‌سالۀ امروز با آن مواجه است اشاره‌ای نشده؟ رویۀ کتاب، خطی است و نقطۀ اوج و فرود در آن نمی‌بینیم. خیلی از شعرها سال‌هاست عوض نشده و من در کودکی آن‌ها را در فارسی‌های دبستان خوانده‌ام. بیشتر از بیست‌وپنج سال گذشته، ولی همچنان محتوا همان است. از طرفی حتی داستان‌ها و شعرهای جدیدی که استفاده شده، باز به همان دغدغه‌های ۲۰سال پیش پاسخ می‌دهد. کودک بیست‌سال پیش و امروز شبیه هم نیستند و امکانات برابری ندارند...» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11212 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی سال پنجم ابتدایی (یادداشتی از #عصمت_زارعی در صفحۀ پنجم پرونده) ▪️«...آغاز دهۀ نود با تحول نظام آموزشی، تغییرات اساسی در کتاب درسی، در ساختار و تصویرسازی و محتوا ایجاد شد. در ساختار و ظاهر، حجم کتاب کاهش یافت و تغییراتی چون حذف آموزش مستقیم نکات دستوری و انتقال واژه‌ها به انتهای کتاب و فهم آن در کلیت متن صورت گرفت... برای بیشتر حکایات و داستان‌ها نام نویسنده حک شد و ادبیات معاصر و ادبیات کودک بیشتر به کتاب راه پیدا کرد. یکی از شاخص‌های ساختاری کتاب، فصل‌بندی‌شدن آن است که تقریباً در تمام پایه‌ها با همان ترتیب تکرار می‌شود. این کتاب بار دیگر در سال نود و چهار تغییر کرد. اگرچه ساختار همان بود، ولی در شعرها و داستان‌ها با تغییرات بسیاری مواجه هستیم. غنای بخش داستان کتاب سال نود در ادبیات کهن، متونی از تاریخ بیهقی، بستان‌العارفین، قابوس‌‌نامه، مثنوی معنوی بود و در ادبیات معاصر حضور نویسنده‌ای چون هوشنگ مرادی‌کرمانی با داستان "عاشق کتاب" از قصه‌های مجید و متن و شعر از قیصر امین‌پور نوید ورود ادبیات تخصصی کودک و ادبیات ناب را می‌داد؛ البته با تغییر آن در سال نود و چهار این آثار شاخص حذف شد...» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11225 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی سال ششم ابتدایی (یادداشتی از #احمدرضا_رضایی در صفحۀ ششم پرونده) ▪️«...کتاب با تکه‌ای از گلشنِ راز آغاز می‌شود. ابیاتی غامض و انتزاعی که فهمش نیازمندِ گذراندنِ لااقل یکی دو واحد عرفانِ نظری است. شما جای معلم، مثلاً در توضیح و تفسیرِ این بیت چه می‌گویید؟ جهان، جمله، فروغِ نورِ حق دان حق اندر وی، ز پیدایی است پنهان. یا کلماتِ ناشناخته‌ای نظیرِ جان، فضل، فیض و تجلی را چگونه معنا می‌کنید؟ مؤلفینِ محترم برای اینکه از پیچیدگیِ محتوا بکاهند، این کلمات را سَرسَری گرفته و با تسامح از کنارش گذشته‌اند. آن‌ها در برابرِ فیض و فضل، بخشش را قرار داده‌اند، تجلی را پیدا شدن معنی کرده‌اند و برای جان نیز هیچ توضیحی نیاورده‌اند؛ گو اینکه مسلم می‌دانسته‌اند نوجوانِ دوازده ساله معنای جان را حتی در شعری عرفانی می‌داند و می‌فهمد. باز هم شما جایِ معلم و دانش‌آموزِ فلک‌زده؛ با این ابیات چه می‌کنید؟ ز فضلش هر دو عالم گشت روشن ز فیضش خاکِ آدم گشت گلشن به نزدِ آنکه جانش در تجلی است همه عالم، کتابِ حق تعالی است...» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11226 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی پایه هفتم (یادداشتی از #المیرا_شاهان در صفحۀ هفتم پرونده) ▪️«آسمانی فراخ و آبی‌رنگ با دماوندی که گویی در نخستین روزهای بهار است و هنوز ردی از برف زمستانی بر شانه‌هایش دارد همراه با دشتی پر از لاله‌های سرخِ روییده بر پوستۀ خاک، اولین تصویری‌ست که از کتاب فارسی پایۀ هفتم می‌بینیم؛ مزین به شعری از محمود کیانوش که به استقبال این بیت مشهور شیخ اجل یعنی "برگ درختان سبز پیش خداوند هوش/ هر ورقی دفتری‌ست معرفت کردگار" رفته و این‌طور سروده: "معرفت کردگار/ دیدن این عالم است/ خوب، جهان را ببین/ هرچه ببینی کم است." این اولین مواجهۀ ما با کتابی است که تفاوت‌های بارزی با کتاب پیشین خود یعنی کتاب فارسیِ سال دوم راهنمایی در نظام آموزشی قبلی دارد. بررسی محتوای آموزشی این کتاب در حوزۀ شعر و داستان، موضوعی‌ست که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت...» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11227 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی پایه هشتم (یادداشتی از #سیده_زهرا_محمدی در صفحۀ هشتم پرونده) ▪️«...در بعضی از داستان‌ها که دربارۀ شخصیت‌های ملی است ما فقط از آنها در حد یک اسم به مخاطب اطلاعات دادیم. برای مثال ما در کتاب فقط نامی از میرزا ابوالقاسم فراهانی، امیرکبیر، شهید مهدی باکری و سید جمال‌الدین و... می‌بینیم. خب بهتر نبود از افراد کمتری نام می‌بردیم؛ ولی اطلاعات را با کیفیت بهتری به مخاطب انتقال می‌دادیم. در خیلی از کتاب های درسی از خیلی از مشاهیر نام برده می‌شود و اطلاعات ناچیزی به مخاطب می‌دهد؛ ولی این اطلاعات به‌حدی ناقص و کم است که تا سال‌ها این مشاهیر در ذهن مخاطب در حد یک اسم باقی می‌ماند. برای همین است که خیلی از دانش‌آموزان بعد از دوازده‌سال درس خواندن اطلاعاتشان از سعدی و فردوسی و حافظ در همین حد است که این افراد شاعر هستند. حالا شما فکر کن حافظ و سعدی و فردوسی به‌حدی در کتاب‌های درسی ذکر و خیرشان رفته و دانش‌آموز تا این حد اطلاعات دارد، شما خودتان سرنوشت بقیۀ عزیزان را در ذهن و یاد دانش‌آموزان پیش‌بینی کنید...» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11231 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی پایه نهم (یادداشتی از #مینو_رضایی در صفحۀ نهم پرونده) ▪️«...اما متأسفانه باید گفت کتاب ادبیاتی که دقیقاً شبیه کتاب تعلیمات دینی دبستان است، هرگز باعث ایجاد طراوت ذهنی و کتابخوانی در دانش‌آموزان نمی‌شود، بلکه بالعکس. کتاب ادبیات نهم خالی از هرگونه روح ادبی است. کتابی که نه نمایشنامه و فیلمنامه دارد و نه متون طنز، نه سبک‌های ادبی دارد و نه نامی از بزرگان ادبیات (بخصوص داستان ایرانی معاصر) دارد، بزرگترین هنرش در کتابخوان کردن دانش‌آموزان این است که آن‌ها را به سمت هری پاتر و هانگرگیم و گیم آو ترونز سوق دهد. همه می‌دانیم دسته‌بندی کلی انواع ادبی به حماسی، غنایی، نمایشی و تعلیمی تقسیم می‌شود. اما در این کتاب هفتاد درصد کار ادبیات تعلیمی است! مؤلفین محترم به بهانۀ تقویت روان‌خوانی، متون کهن را آن هم با بازنویسی و ویراستگی ضعیف پشت‌سرهم ردیف کرده‌اند. اگر واقعاً هدف تقویت روان‌خوانی است، چرا از جمالزاده، جلال آل احمد یا ابراهیم گلستان اثری نیست؟ اگر هدف آموزش لحن شاد یا عاطفی یا حماسی به دانش‌آموز است، چه راهکاری بهتر از فیلمنامه و نمایشنامه‌خوانی؟... گفتنی بسیار است...» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11233 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی پایه دهم (یادداشتی از #مینو_رضایی در صفحۀ دهم پرونده) ▪️«...هیچ‌اسمی (دقت کنید فقط اسم) از ستارگان تکرارنشدنی دوران طلایی ادبیات ایران در ادبیات داستانی آورده نشده است. درواقع انگار چوبک، گلستان، هدایت، دولت‌آبادی، بزرگ علوی، سیمین، گلشیری، ساعدی، به‌آذین، امین فقیری و جوان‌ترهایی چون فروغ، خسروی، پیرزاد، نجدی، موذنی، امیرخانی، کربلایی‌لو، محمدرضا سرشار، فریبا وفی، گلی ترقی، شهرنوش پارسی‌پور، ناهید طباطبایی، علی‌محمد افغانی، منیرو روانی‌پور، بهرام صادقی، علی اشرف درویشیان، احمد محمود، اسماعیل فصیح و... با کتاب درسی فارسی غریبه‌اند. مؤلفین کتاب‌های درسی تمام نویسندگان ایرانی را فارغ از دورۀ زیست‌شان، جنسیت‌شان، نگاه چپ و راست سیاسی‌شان و فارغ از توانایی‌شان در خلق اثر حذف کرده‌اند. چرا؟ چون کتاب ادبیات قرار است کتاب اخلاق باشد. نتیجه هم که از قبل معلوم است؛ بی‌اطلاعی محض از ادبیات کهن ایران، عدم تمایل به کتابخوانی، عدم تمایل به نویسندگان ایرانی، تسخیر بازار نشر ایران با آثار ترجمه‌ای ضعیف، ورشکستگی ناشران و نویسندگان ایرانی و قهقرای فرهنگی...» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11235 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی پایه یازدهم (یادداشتی از #نیلوفر_بختیاری در صفحۀ یازدهم پرونده) ▪️«...در فصل ادبیات غنایی کتاب بخش‌های مهمی از مرصاد العباد گزینش شده که با وجود زیبایی ادبی، بیشتر با ادبیات عرفانی هم‌سویی دارد تا ادبیات غنایی و جای غزلیات سعدی و اشعار غنایی شاعران معاصر در این بخش خالی‌ست. همچنین نمونۀ شعر ادبیات پایداری از مهدی حمیدی شیرازی از درس‌های بحث برانگیز این کتاب است که بازخوردهای مختلفی داشته است. برخی معتقدند این شعر با ادبیات پایداری هماهنگی ندارد و مبتنی بر واقعیت نیست و شعر حمیدی شیرازی بیشتر حس وطن‌پرستانه دارد تا پایداری و انتقاداتی در تردید به صحت تاریخی روایت این شعر وجود دارد... در بخش ادبیات غنایی، وجه غنایی شعر "آفتاب حسن" نسبت به وجه عرفانی‌اش اندک است... بخش‌های گنج حکمت کتاب اگر متناسب با محتوای هر فصل می‌بود قطعا بهتر بود. البته در بعضی فصول مثل فصل آخر یا فصل انقلاب اسلامی چنین است و در بعضی چنین نیست و صرفا حکمت‌آموز است و با محتوای فصل همسویی ندارد. مثلا در بخش ادبیات انقلاب اسلامی متن سید ضیاءالدین شفیعی با وجود مرتبط بودن با موضوع فصل بسیار ساده و نه چندان شاخص است که بخواهد در کتاب درسی بیاید. از سوی دیگر با سایر بخش‌های گنج حکمت که برگرفته از متون کهن و عموما عرفانی‌ست هیچگونه تناسبی ندارد....» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11236 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🔻بررسی ادبیات در کتاب فارسی پایه دوازدهم (یادداشتی از #آزاده_جهان_احمدی در صفحۀ دوازدهم پرونده) ▪️«...فصل دوم با عنوان ادبیات پایداری از بخش‌های جدید در این کتاب است؛ ترسیم چهرۀ مظلوم و ستمدیدۀ مردم، ستایش سرزمین خود، ستایش آزادی و آزادگی، بزرگداشت مقام شهدا، بیان ظلم و جنایت و بی‌عدالتی، امیدوار کردن مردم به پیروزی، از مهم‌ترین شاخص‌های ادبیات پایداری هستند. در این بخش سه شعر از زمان مشروطه و زمان مبارزه با استبداد و یک داستان و خاطره از دوران معاصر و مرتبط با حوزۀ دفاع مقدس موجود است. هرچند انتخاب نویسندگان قابل احترام و قابل قبول است اما در حوزۀ شعر دفاع مقدس اشعار درخشانی از شعرای معاصر مانند قیصر امین‌پور، سید حسن حسینی، سلمان هراتی، حمید سبزواری، سپیده كاشانی، یوسفعلی میرشکاک، علیرضا قزوه و قادر طهماسبی (فرید) در حافظۀ ادبیاتی ایران موجود است که مولفین محترم می‌توانستند با کسر یک شعر از دوران مشروطه به یکی از اشعار این بزرگان بپردازند. یکی از بهترین انتخاب‌ها در پایان این فصل رقم خورده است. در بخش روان‌خوانی، با انتخاب داستانی از قصه‌های شیرین و فرهاد احمد عربلو روبرو هستیم. مجموعه داستان‌های کوتاه عربلو که با زبانی طنز برای جمعیت هدف نوجوان نوشته شده‌اند و انتخابش برای این بخش قابل تقدیر است...» 🔗 برای خواندن متن کامل این یادداشت به سایت شهرستان ادب مراجعه کنید: shahrestanadab.com/Content/ID/11237 #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی ☑️ @ShahrestanAdab

🎥 چندی پیش در اوج خبرهایی مبنی بر «حذف نام بزرگان ادبیات از کتب درسی»، سایت شهرستان ادب پرونده‌ای را به #بررسی_ادبیات_در_کتابهای_درسی اختصاص داد. در این پرونده گزارش دقیقی از یکایک کتاب‌های فارسی مدارس ارائه شده است که در هر گزارش جدا از تحلیل نویسنده یادداشت، نظر دو شاعر،‌ دو نویسنده و دو معلم ادبیات نیز درباره آن کتاب نوشته شده است. گزارش‌های این پرونده شامل بررسی فصل‌‌به‌فصل و بعضاً‌ درس‌به‌درس کتاب‌های ادبیات مدارس‌اند و خالی از پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت کتاب‌های درسی نیستند. 🔸بنا به همزمانی زمان انتشار پرونده و قطعی سراسری اینترنت تصمیم گرفتیم این پرونده را بار دیگر بازنشر و شما مخاطبان گرامی را به بازخوانی این تلاش جمعی و نخبگانی دعوت کنیم. 🔗 برای مطالعۀ مطالب این پرونده به صفحۀ مخصوص آن در سایت شهرستان ادب مراجعه نمایید: shahrestanadab.com/بررسی-ادبیات-در-کتابهای-درسی ☑️ @ShahrestanAdab