الحاق (ی) مصدری به مصدر 🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻 در زبان فارسی اگر به صفت «ی » مصدری اضافه کنند، صفت به «حاصل مصدر تبدیل میشود و معنی مصدری پیدا میکند؛ مثال : خوب + ی خوبی خوب بودن زشت + ی زشتی زشت بودن حال اگر کلمه ای خود مصدر باشد معنی مصدری داشته باشد)، افزودن «ی» مصدری به آن زاید است؛ از جمله الف) افزودن «ی» مصدری به مصدرهای فارسی بهبود (به بودن) + ی بهبودی کمبود (کم بودن) + ی: کمبودی بازده (ضریب انتفاع)+ ی: بازدهی و از این قبیل است رایگان ،ارمغان ،قربان جریان، پنهان نهان و.... مثال : بازدهی این کارخانه سال گذشته سی درصد افزایش داشت. (بازده) در متون گذشته اینگونه کلمات بدون «ی» به کار میرفت. برای مثال : - اگرچه امروز صد هزار درّ و مرجان و معنی رایگان و مجان در جیب و دامن ما نهادی. ای نامتحرک حیوانی که تویی ای خواجه رایگان گرانی که تویی ای قاعده قحط جهانی که تویی ای آب دریغ کاهدانی که تویی (دیوان انوری، ج ۲، ص ۱۰۴۲) ب) افزودن ی مصدری به مصدرهای عربی متداول در زبان فارسی (ثلاثی سلامت + ی سلامتی راحتی راحتی تمام + ی: تمامی؛ و از این قبیل خلاص، قحط، زیادت، ترتیب، نقصان ،جمال، مصلحت، قبول، فضول، صحت، عافیت ،ضرور مناعت ،کرامت ،جلالت ،حضور، وفا، قناعت، همت، حرمت، و.... افزودن «ی» نکره به مصادر ثلاثی مانعی ندارد مگر اینکه «ی» نکره، زاید باشد. برای مثال : در این کار تأملی جایز نیست. (تأمل) - شرمنده ام از اینکه نتوانستم از دوستان تشکری کنم. (تشکر) باید در کارها تدبیری و تدبری لازم به کار بست. (تدبیر و تدبر) 📚مبانی درست نویسی زبان فارسی معیار ✍دکتر ناصر نیکوبخت #نکات_ویرایشی @shahrzade_dastan

کاربرد فعل همراه دو قید نفی «نه... نه» 🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻 هر گاه فعل جمله میان دو قید نفی «نه» قرار گیرد، حتماً باید مثبت باشد؛ مانند: این پیشنهاد را نه دانشجویان پذیرفتند و نه استادان - این کار را نه امروز انجام می دهم و نه فردا. اما اگر فعل جمله بعد از دو قید نفی نه » قرار گیرد، می تواند هم به صورت مثبت بیاید و هم منفی؛ برای مثال : - این پیشنهاد را به دانشجویان و نه استادان نپذیرفتند / پذیرفتند. در این جمله میتوان نه این و نه آن را به «هیچکدام» تاویل کرد: این پیشنهاد را«هیچکدام» نپذیرفتند. به همین دلیل در صورتی که فعل جمله در پایان جمله بیاید، صورت منفی فعل رایجتر است. #نکات_ویرایشی @shahrzade_dastan

افزودن پسوند «گر» به اسم 🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻 «گر» پسوندی است که به معنی «صاحب، دارنده، سازنده کننده» است و برای صیغه مبالغه، پیشه حالت فاعلیت نسبت و مانند آن به کار میرود. این پسوند غالباً به دنبال اسم می آید : هرگاه به اسم ذات بپوندد، بر شغل و حرفه دلالت می کند، و چون به اسم معنی بپیوندد، صفت فاعلی میسازد. اسم ذات: آهنگر، مسگر، شیشه گر، رویگر، کوزه گر، و.... اسم معنی کنندگی): بیدادگر پیروزگر دادگر نمایانگر، ستمگر، کارگر، پژوهشگر، و..... بنابراین اگر اسمی، معنی فاعلیت داشته باشد، افزودن «گر» به آن جایز نیست؛ مثال : ساقی گری، مربی گری. و در صورتی که «گر» به دنبال «نشان بیاید به معنی سازنده نشان. نشان دهنده؛ بنابراین کلمه «نشانگر». غلط محسوب می‌شود. 📚مبانی درست نویسی زبان فارسی معیار ✍دکتر ناصر نیکوبخت #نکات_ویرایشی @shahrzade_dastan

اسامی با صامت و مصوت (و) 🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻 در خط فارسی براساس اصل تطابق تلفظ با کتابت معمولاً در هر اسمی که صامت «و» متحرک به حرکت بلند U و باشد، هر دوی صامت و مصوت ظاهر میشود؛ مانند : داوود، کاووس، كيكاووس لهاوور (نام) لاهور پاکستان)، طاووس، چاووش نکته (۱) در قرآن کریم و متون عربی کلمه «داود» با یک نشانه دیداری «و» نوشته شده نکته (۲) گاه کلمه سیاوش به ضرورت شعری با دو نشانه دیداری «و» خوانده شده است؛ اما در نثر علمی باید حتماً با یک نشانه دیداری «و» نوشته شود : سیاوش (siyavas) #نکات_ویرایشی #ویراستاری 📚مبانی درست نویسی زبان فارسی معیار ✍دکتر ناصر نیک بخت @shahrzade_dastan

حشو در متن 🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻 حشو در لغت به معنی «لایی لباس» است که بین آستر و رویه قرار می گیرد و بیشتر برای خوش نما کردن لباس به کار گرفته می‌شود. چنانکه سعدی گوید: قبا گر حریر است و گر پرنیان بناچار حشوش بود در میان در اصلاح، «حشو» کلمه یا عبارت زایدی است که از جهت معنی در جمله بدان نیازی نیست و تعادل لفظ و معنی را در جمله به هم میزند و گاه باعث فساد‌ معنی می شود. انواع حشو الف) حشو مليح حشو ملیح یعنی افزودن کلمه یا عبارتی که در معنی جمله بدان نیازی نیست، ولی اغلب برای آراسته تر کردن ،کلام، آن را در جمله به کار میبرند؛ مانند جملات معترضه شامل دعا، نفرین ،ندا ،تحسین تقبیح، سوگند، توضیح، ..... برای مثال : علی ـ علیه السلام ـ فرمودند : پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمودند: شیطان - لعنة الله علیه - از امر خدا سرپیچی کرد. دیروز علی را ـ که قبلاً به شما معرفی کرده بودم ـ دیدم. در مثالهای بالا عبارات داخل دو خط فاصله، حشو ملیح است. ب) حشو قبيح حشو قبیح، آوردن حرف، کلمه یا عبارت نابجایی است که زاید بر معنی است و گاه باعث فساد و انحراف معنی نیز میشود. حشو قبیح یکی از انواع انحراف از زبان معیار ، میشود و به طور جد باید از آن پرهیز کرد. ادامه دارد 📚مبانی درست نویسی زبان فارسی معیار ✍دکتر ناصر نیکوبخت #نکات_ویرایشی #حشو @shahrzsde_dastan

دراز نویسی 🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻 به کار بردن واژگان یا عبارتهای پر تعداد درازگویی و پرگویی در نوشته، که متأثر از زبان محاوره و نثر منشیانه است. مثال : تیم فوتبال ایران بازی را به سود خود به پایان رساند. تیم فوتبال ایران بازی را برد. قانون کار در مجلس مورد تصویب قرار گرفت. قانون کار در مجلس تصویب شد. - شیخ نهایت احترام را در حق وی مرعی داشت و استقبال گرمی از وی به عمل آورد. شیخ در نهایت احترام از وی استقبال کرد. - دانشجویان از این موزه بازدید به عمل آوردند. (بازدید کردند) - شورای شهر تهران در این جلسه مشکلات شهری را مورد امعان نظر قرار داد. (بررسی کرد) و از این قبیل است به رشته تحریر در آوردن (نوشتن) مورد استفاده قرار دادن استفاده کردن به منصه ظهور رساندن ظاهر شدن) حضور به هم رساندن حاضر شدن) اطلاع حاصل کردن اطلاع یافتن) به موقع اجرا گذاشتن (اجرا کردن) به قتل رساندن (کشتن) - اقدام مقتضی به عمل آوردن اقدام کردن) - مورد تعقیب قرار دادن (دنبال کردن) در جریان قرار دادن (آگاه کردن) - به استحضار رساندن(اطلاع دادن) پشت سر گذاشتن (گذراندن) 📚مبانی درست نویسی زبان فارسی معیار ✍دکتر ناصر نیکوبخت #نکات_ویرایشی #درازنویسی @shahrzade_dastan

حشو زايد 🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻 به کار بردن دو کلمه، در حالی که یکی از آن دو مفهوم دیگری را در بر داشته باشد؛ مثال : مثال: - همسر این مرد ۲۵ سال سن دارد (سن زاید زائران بیت الله برای استلام سنگ حجر الاسود لحظه شماری می کردند. (سنگ: زاید) - سالن تمرین این ورزشگاه نیاز جدی به دستگاه تهویه هوا دارد. (هوا: زاید) - علت این نامگذاری به آن جهت است که.... (به... جهت زاید) - من در سن هفت سالگی به مدرسه رفتم. (سن: زاید) - از قبل پیش بینی کرده بودم. (از قبل: زاید) - یکی از دلایل امر بدان جهت است که.... به... جهت زاید) - بعضی می گویند خاستگاه اولیه ، بشر مکه بوده است. (اولیه: زاید) - فعالیتهای وی به نتایج خوبی منتج شد. .... به نتایج خوبی منجر شد) - انتشارات طهوری بار دیگر این کتاب را به زینت طبع مزین کرد. کتاب را چاپ کرد) - طراحان طرح تثبيت قيمتها معتقدند... .... (طرح: زاید) - ایشان ضمن فرمایش خود فرمودند.... به جای فرمایش سخنان) - تمهیدات لازم برای اجرایی شدن این لایحه لازم است. (تمهیدات کافی) ۴. پسوند زاید بسیاری از پسوندها مقوله دستوری کلمات را تغییر میدهند؛ بنابر این در صورتی که نیاز به تغییر مقوله دستوری کلمه ،نباشد افزودن پسوند جایز نیست. مثلا در دو کلمه قدیم و صمیم» افزودن ی صفت ساز به صفت و در کلمه «سلامت» افزودن «ی» مصدری به مصدر و در کلمه «همکلاس»، افزودن (ی) مصدری به مصدر ، و در کلمه نو، افزودن «ین» زاید است و غلط محسوب میشود. قدیم : قدیمی صمیم : صمیمی سلامت : سلامتی همکلاس: همکلاسی 📚مبانی درست نویسی زبان فارسی معیار ✍دکتر ناصر نیکوبخت #نکات_ویرایشی #ویرایش #حشو_زاید #حشو @shahrzade_dastan

استفاده از همکردهای فعلی نامناسب 🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻 استفاده از همکردهای فعلی نامناسب، غلط محسوب می شود و باید از به کار بردن آنها در جمله اجتناب کرد؛ برای مثال : وی در بخشی از سخنان خود عنوان کرد که... (بیان کرد) در این جلسه از دانش آموزان برتر تقدیر شد (قدردانی شد) - در طی بازی، آقای... سه گل در دروازه تیم حریف کاشت. (به... زد) - آنچه از گذشتگان برای ما به جای مانده، با ارزش هست. (است) - وی در میان شاعران معاصر گل کرده است (به شهرت رسیده است) هم اکنون بازیهای لیگ برتر در کشور جریان دارد. (برگذار میشود) - هنرمند باید به ابداع و ابتکار پربها بدهد. (اهمیت زیاد بدهد) با وی قرار دادی منعقد ساخت. (بست / منعقدکرد ) از بیانات شما استفاده بردم. (استفاده کردم / بهره بردم) - وی از شغل خود استعفا داد. (استعفا کرد) - برای بهبود بیمار از پزشک معالج استمداد طلبیدم. (استمداد کردم) 📚مبانی درست نویسی زبان فارسی معيار ✍دکتر ناصر نیکوبخت #نکات_ویرایشی @shahrzade_dastan

حشو زايد ❄️❄️❄️❄️❄️❄️❄️❄️❄️ به کار بردن دو کلمه، در حالی که یکی از آن دو مفهوم دیگری را در بر داشته باشد؛ مثال : مثال: - همسر این مرد ۲۵ سال سن دارد (سن زاید زائران بیت الله برای استلام سنگ حجر الاسود لحظه شماری می کردند.(سنگ: زاید) - سالن تمرین این ورزشگاه نیاز جدی به دستگاه تهویه هوا دارد. (هوا: زاید) - علت این نامگذاری به آن جهت است که.... (به... جهت زاید) - من در سن هفت سالگی به مدرسه رفتم. (سن: زاید) - از قبل پیش بینی کرده بودم. (از قبل: زاید) - یکی از دلایل امر بدان جهت است که.... به... جهت زاید) - بعضی می گویند خاستگاه اولیه ، بشر مکه بوده است. (اولیه: زاید) - فعالیتهای وی به نتایج خوبی منتج شد. .... به نتایج خوبی منجر شد) - انتشارات طهوری بار دیگر این کتاب را به زینت طبع مزین کرد. کتاب را چاپ کرد) - طراحان طرح تثبيت قيمتها معتقدند... .... (طرح: زاید) - ایشان ضمن فرمایش خود فرمودند.... به جای فرمایش سخنان) - تمهیدات لازم برای اجرایی شدن این لایحه لازم است. (تمهیدات کافی) ۴. پسوند زاید بسیاری از پسوندها مقوله دستوری کلمات را تغییر میدهند؛ بنابر این در صورتی که نیاز به تغییر مقوله دستوری کلمه ،نباشد افزودن پسوند جایز نیست. مثلا در دو کلمه قدیم و صمیم» افزودن ی صفت ساز به صفت و در کلمه «سلامت» افزودن «ی» مصدری به مصدر و در کلمه «همکلاس»، افزودن (ی) مصدری به مصدر ، و در کلمه نو، افزودن «ین» زاید است و غلط محسوب میشود. قدیم : قدیمی صمیم : صمیمی سلامت : سلامتی همکلاس: همکلاسی 📚مبانی درست نویسی زبان فارسی معیار ✍دکتر ناصر نیکوبخت #نکات_ویرایشی #ویرایش #حشو_زاید #حشو @shahrzade_dastan