#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️تاریخ مقدس...(قسمت ششم)
✏️سید حسین شرف الدین و علی وحیدی
🔷 همانگونه که در تبیین الگوی قرآنی اسوهپردازی یوسف نبی(ع) گذشت، مضمون محوری در روایت قرآن از حضرت یوسف(ع)، (نحوۀ مواجهۀ با ابتلا: تقوا و صبر) است.
🔰 نحوۀ مواجهۀ یوسف سریال با مضمون تقوا
🔸مضمون محوری تقوا در روایت سرگذشت یوسف نبی(ع) در قرآن، ناظر به عفت و پاکدامنی آن حضرت در مواجهه با درخواست زلیخای جوان برای برقراری یک رابطۀ نامشروع است که در دوران جوانی و سکونت آن حضرت در قصر عزیز مصر روی داد. در سریال یوسف پیامبر نیز مضمون تقوا در بخش «سرگذشت یوسف در قصر پوتیفار» و نیز در بخش «سرگذشت یوسف در زندان زاویرا»، در قالب مضمون حفظ عفت و فرار از گناه به خوبی روایت شده است. در این دو بخش از سریال، پاکدامنی یوسف در مواجهه با درخواست زلیخا که با تطمیع و تهدید به دنبال جلب نظر یوسف و برقراری رابطۀ نامشروع با وی بود، روایت شده است.
🔹اما به نظر میرسد تقوا بهعنوان یکی از مضامین محوری که در روایت قرآنی یوسف(ع)، ترجمان حفظ عفت و پاکدامنی و پرهیز از آلودگی به رابطۀ نامشروع با نامحرم است، در بخشهای پایانی سریال و در ماجرای مواجهۀ مجدد یوسف با زلیخا و پیش از ازدواج با او، دچار انحراف شده است. ماجرای مواجهۀ مجدد یوسف با زلیخا در دوران پیش از ازدواج با او، آکنده از توجه بیش از حد یوسف به زلیخا و فاقد مؤلفههای پرهیزکاریِ دوران جوانی یوسف در مواجهه با زلیخای جوان است.
🔸بهرغم اینکه در ماجرای مواجهۀ مجدد با زلیخا، یوسف سریال در جایگاه پیامبری و حکمرانی مصر است و با آثنات ازدواج کرده و در سنین میانسالی قرار دارد و برخلاف اینکه هنوز با زلیخا ازدواج نکرده است، اما نوع مواجههاش با زلیخا قابل مقایسه با دوران قصر پوتیفار و با دوران زندان زاویرا نیست و این در حالی است که در آن دوران، یوسف سریال هنوز به پیامبری مبعوث نشده و جوانی مجرد بوده که در جایگاه پیشکار قصر پوتیفار خدمت میکرده است.
🔹نحوۀ شخصیتپردازی یوسف در دوران جوانی و در مواجهه با زلیخای جوان و درباری، مالامال از حیا و پاکدامنی است. چنین شخصیتی که در آن دوران و بهرغم فراهم بودن تمام شرایط، در مقابل درخواست ارباب خود مقاومت کرده و به زندان افتاده و به دلیل اصرار بر پرهیزکاری، جایگاه سابق خود را از دست داده و از تمام امکانات مادی و رفاهیات محروم میشود، اما در دوران حکمرانی و پیامبری و میانسالی خود که با همسری جوان و زیبا همچون آثنات ازدواج کرده است، در مواجهۀ مجدد با زلیخا گویی اختیار از کف داده و دائم به او سرکشی میکند.
🔸بهرغم ابراز بیمیلی تلویحی زلیخا به او در این دوران ، یوسف سریال همچنان بر ملاقات با او اصرار میورزد، تا جایی که حتی سینی غذا را از ندیمۀ زلیخا میگیرد و خودش برای زلیخا غذا میبرد و این درحالی است که در این مقطع زمانی، هنوز با زلیخا ازدواج نکرده است. در این دوران زلیخا را دائماً در حال عبادت در پیشگاه الهی مشاهده میکنیم و انگار در این دوران بر خلاف دوران قصر، زلیخاست که به یوسف بیرغبت است و گویا یوسف است که بر وصال زلیخا اصرار میورزد.
🔹در مجموع به نظر میرسد تفاوت موجود در نحوۀ روایت مضمون محوری تقوا در دو دوران از زندگی یوسف سریال، اینهمانی شخصیت یوسف را در قبال مضمون تقوا زیر سؤال میبرد؛ به طوری که مخاطب نمیتواند بپذیرد یوسفی که در دوران جوانی و تجرد که هنوز به مقام پیامبری برگزیده نشده، بهرغم فراهم بودن تمام شرایط، در مواجهه با زلیخای جوان چنان رفتار عفیفانهای از خود بروز میدهد، اما همین یوسف و در دوران میانسالی که در مقام پیامبری و حکومت قرار داشته و صاحب همسر و فرزند است، نوع مواجههاش با زلیخا پیش از ازدواج با او، رنگ و بوی عفت و پرهیزکاری سابق را ندارد.
👣 این مطلب ادامه دارد.....
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️جذابترین رسانه (قسمت چهارم)
✏️سید حسین شرف الدین و اسماعیل صابرکیوج
🔷 وجوه جذابیت محتوایی قرآن کریم کدامند؟
📚 برگرفته از مقاله علمی-ترویجی با عنوان «جذابیت در قرآن کریم»، سید حسین شرف الدین، اسماعیل صابرکیوج، انتشار یافته در پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین)، شماره 35، پاییز 1397.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️جذابترین رسانه (قسمت چهارم)
✏️سید حسین شرف الدین و اسماعیل صابرکیوج
🔷 در کنار عناصر جذابیتبخشی شکلی، قرآن کریم در محتوای پیام خود نیز به موضوع جذب مخاطب توجه داشته است. به لحاظ محتوایی پیامهای قرآنی دارای ویژگی¬هایی هستند که می¬توانند در جلب مخاطب به پذیرش آنها، تاثیر بسیاری داشته باشند. برخی از مهمترین این ویژگی عبارتند از:
1️⃣ حق بودن
🔶 قرآن کریم در آیات بسیاری بر حقانیت آموزههای خود، نزول و تنزیل به حق قرآن و... تاکید مینماید. وصف محتوای قرآن کریم به «حق» (یونس: 108) از این رو است كه معارف آن دارای حقانیت مبتنی بر واقعیت است. اساس نظام دین اسلام پیروى از حق است. در این زمینه قرآن کریم تصریح میدارد بر اینکه: « هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَ دِینِ الْحَقِّ»: « وَ اللَّهُ یقْضِی بِالْحَقِّ» و در باره مؤمنین فرموده: « وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ».
🔷 قرآن کریم كتابى است كه به سوى حق هدایت مىكند، و هدایتش هم به حق است. این كتاب، گفتههایش همه و همه حق صریح است و براهینى كه بر مقاصد و اغراض خود اقامه مىكند، همه هدایت به راهى است كه باطل در آن رخنه ندارد، و آن راه راهى است كه جز به حق منتهى نمىشود.
2️⃣ توجه به نیازهای مخاطبان
🔶 اکثر مردم میخواهند درباره خود و چیزهای مورد توجهشان، مطالبی بخوانند یا بشنوند، مردم زمانی به پیام توجه نشان میدهند که این جنبه در آنها رعایت شده باشد. اگر یک پیام به هر یک از عناصری که مورد علاقه شخص است، مربوط باشد، به طور شخصی بر او اثر میگذارد و آن پیام دارای ربط شخصی است. مورد دیگری که میتواند بر جلب توجه مخاطبین به پیام تاثیر مستقیمی داشته باشد، جایی است که پیام مربوط به عوامل و مسائل حیاتی و مهم میشود.
🔷 عوامل حیاتی میتوانند به ویژه در مورد ارائه دلیل برای گوشدادن مخاطب و اثبات جدیبودن مشکل، موثر واقع شوند. رویدادها یا واقعیتهایی که برجسته و غیرمنتظره هستند یا ویژگیهای مشخصی دارند معمولا بهتر از اطلاعات پیش پا افتاده، معمولی و غیر برجسته به خاطر سپرده میشوند. از این منظر، یکی از مهمترین ویژگیهای اسلام و آموزههای قرآن کریم این است که به نیازهای انسان توجه عمیقی نشان داده و درصدد تامین نیازهای واقعی انسان میباشد(الأنفَال: 24).
🔶 قوانین و اصول اسلام، پس از گذشت قرون متمادی از عصر نزول قرآن كریم نیز به طور كامل پاسخگوی نیازهای انسان كنونی است، زیرا این قواعد بر اساس اصول فطری و مطابق سعادت واقعی بشر است. اسلام دینی است که علاوه بر نیازهای معنوی و حیات اخروی، به نیازهای مادی افراد نیز توجه دارد؛ اما در میان اندیشمندان اسلامی، درباره اینکه اسلام متکفل پاسخ به چه میزان از نیازهای مادی انسان است، اختلاف نظر وجود دارد. این دیدگاهها بر سر اینکه قرآن کریم به چه میزان به علوم تجربی و ریاضی توجه کرده در سه گزاره «قرآن كریم دربرگیرندة تمام علوم بشری است»، « در قرآن صرفا اشارههای علمی گذرا، وجود دارد»، «قرآن کریم، فقط تشویق به فراگیری این علوم کرده» میتوان خلاصه کرد.
👣 این مطلب ادامه دارد.....
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️تاریخ مقدس...(قسمت هفتم و پایانی)
✏️سید حسین شرف الدین و علی وحیدی
🔷 تحلیل انتقادی روایت پیامبران در سریال یوسف پیامبر
📚 برگرفته از مقاله علمی-پژوهشی با عنوان «تحلیل انتقادی روایت پیامبران در تلویزیون از منظر الگوی مفهومی اسوهپردازی دینی»، علی وحیدی فردوسی، سید حسین شرف الدین و نعمتالله کرماللهی، انتشار یافته در فصلنامه مطالعات فرهنگ و ارتباطات، شماره 43، پاییز 1397.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️تاریخ مقدس...(قسمت هفتم و پایانی)
✏️سید حسین شرف الدین و علی وحیدی
🔰 نحوۀ مواجهۀ یوسف سریال با مضمون صبر
🔷 درخصوص مضمون صبر به عنوان یکی دیگر از مضامین محوری در اسوهپردازی قرآنی یوسف نبی(ع)، میتوانیم بگوییم در مجموع این مضمون بهخوبی در شخصیتپردازی یوسف سریال نمایش داده شده است. میتوانیم یوسف سریال را همانند یوسف قرآن، یک شخصیت صبور ببینیم که بهرغم مبتلا بودن به فراق پدر و اشتیاق به ملاقات با او، در طول سریال هیچگاه استقامت خود را در مقابل فراق از دست نداده و غم فراق پدر مانع از انجام وظایف او در دوران مختلف زندگیاش نمیشود.
🔶 هر چند یوسف در جای جای سریال، گاه بابت دوری از پدر و خانوادهاش اندوهگین شده و با یادآوری آنها از فراقشان متأثر میشود، اما این ناراحتی و غم درونی، هیچگاه باعث نمیشود که او استقامت خود را در انجام وظایف پیامبری و نیز در دوران حکومت از دست بدهد و انجام وظایفش در تبلیغ توحید و در ادارۀ امور مصر، تحت تأثیر اندوه فراق پدر قرار گیرد. شخصیتپردازی مناسب یوسف سریال در قبال مضمون صبر آنگاه بهتر مشخص میشود که با نحوۀ روایت مضمون صبر در شخصیتپردازی یعقوب سریال مقایسه شود.
🔷 همانگونه که گذشت، رفتار و گفتار یعقوب سریال در دوران مواجهه با فراق یوسف، حاکی از نوعی بیتابی و بیصبری بود؛ بهطوری که پس از فراق، انجام وظایف سنگین رسالت یعقوب سریال، به چند حلقۀ موعظه برای کودکان محدود شدهبود و او سایر اوقات را به انتظاری منفعلانه برای یوسف و بیقراری برای او میگذراند. اما درخصوص یوسف سریال، نحوۀ روایت صبر بکلی متفاوت است. هر چند یوسف سریال گهگاه دلتنگ پدر میشود و در فراق پدر میگرید، اما بر نفس خویش مسلط است و اجازه نمیدهد این دلتنگی، او را به ورطۀ بیتابی بکشاند و از انجام وظایفش بازدارد.
🔶 همچنین صبرِ یوسفِ سریال بر گناه و استقامت او در آلودهنشدن به رابطۀ نامشروع با زلیخا، در دوران قصر پوتیفار و در دوران زندان و بهرغم تطمیعها و تهدیدهای زلیخا و ایجاد شرایط سخت برای تمکین یوسف نیز بهخوبی روایت شده و از نقاط قوت در شخصیتپردازی یوسف سریال است.
🔰 نحوۀ مواجهۀ یعقوب و یوسف سریال با سایر مضامین در الگوی قرآنی اسوهپردازی
🔷 علاوه بر مضامین توکل، تقوا و صبر که در شخصیت یعقوب و یوسف قرآن، جنبۀ محوری دارند، سایر مضامین فرعی موجود در الگوی قرآنی اسوهپردازی یعقوب نبی(ع) و یوسف نبی(ع)، در شخصیتپردازی یعقوب و یوسف سریال مورد توجه قرار گرفتهاند. اهمیت توجه به این نکته از آنجاست که هر چند در شخصیتپردازی یعقوب و یوسف سریال به کنشهای گفتاری و رفتاری مندرج در الگوی اسوهپردازی یعقوب و یوسف نبی(ع) در قرآن پرداخته شده، اما پرداخت نامناسب برخی از مضامین محوری، در نهایت شخصیت یعقوب و یوسف سریال را از یعقوب و یوسفِ قرآن دور کرده است.
🔶 در نتیجه هر چند یعقوب و یوسف سریال با یعقوب و یوسف قرآن در بسیاری از کنشهای گفتاری و رفتاری مشابهتهایی دارند، اما در نهایت نمیتوانیم یعقوب سریال را اسوۀ صبر و توکل بدانیم و یوسف سریال را اسوۀ تقوا به حساب آوریم، چراکه نحوۀ پردازش این مضامین درشخصیتپردازی یعقوب و یوسف سریال، دستخوش تغییر شدهاند.
🔷 توجه به این نکته به این دلیل مهم است که صرفِ پرداختن به مضامین موجود در الگوی اسوهپردازی قرآنی در یک اثر نمایشی اقتباسی مانند سریال یوسف پیامبر، منجر به بازتولید یک اسوه نخواهد شد و همانگونه که نشان داده شد، «کیفیت» پرداختن به این مضامین و بویژه مضامین محوری و اصلی در یک اثر نمایشی اقتباسی نیز بسیار مهم است.
🔚 پایان
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️رسانه ملی و امر به معروف (قسمت سوم)
✏️سید حسین شرف الدین
🔷 موانع پیش روی رسانهها در فرآیند تاثیرگذاری نسبت به دو مقوله امر به معروف و نهی از منکر کدامند؟
📚 برگرفته از مقاله علمی-پژوهشی با عنوان «نقش رسانههاي جمعي در امر به معروف و نهي از منکر»، سید حسین شرف الدین، انتشار یافته در دو فصلنامه الهیات اجتماعی، شماره 1، بهار و تابستان 1388.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️رسانه ملی و امر به معروف (قسمت سوم)
✏️سید حسین شرف الدین
🔷 موانع موجود در مسير جريانيابي و اجراييشدن دو فريضه امربه معروف و نهی از منکر ـ عمدتا با تکيه بر ارتباطات ميان فردي ـ در يک دستهبندي کلي به دو بخش تقسيم مي شوند . بخشي به افراد اعم از عاملان و مجريان ودريافتکنندگان تذکارها، توصيهها و اوامر و نواهي مربوط ميشود و بخشي به زمينهها و ساختارهاي اجتماعي موجود بازميگردد.
1️⃣موانع فردي
🔰موانع شناختی:
🔸موانع ذهني و شناختي و فقدان زيرساختهاي معرفتي لازم نظير ضعف اعتقاد ديني، عدم آگاهي مردم به حدود و قلمرو اين فريضه ، نحوه اجرا ، اهميت و ضرورت ، آثارو نتايج حاصل از اجراي درست آنها در گستره اجتماعي که در حقيقت از وجود نوعي تغافل مذموم در فرهنگ عمومي نسبت به تعاليم اجتماعي شريعت حکايت ميکند.
🔹اين جهل به تعبير منطقيون در مواردي بسيط ونيازمند آموزش ، تذکار ، غفلت زدايي و حساسيت زايي است و در مواردي از سنخ جهل مرکب بوده که افراد برغم فقدان اطلاعات و حساسيت لازم واهمال غيرقابل توجيه در اين خصوص ، قباحت و نقصان آن را احساس نکرده و بالطبع براي رفع آن نيز در سطوح فردي و اجتماعي چاره انديشي نميکنند . وضعيت موجود در جامعه ما نشانه روشني از غلبه جهل مرکب در ميان اکثريت قابل توجهي از مردم و مسولان در خصوص اين فريضه و عناصر پيراموني آن دارد.
🔰موانع روحي و رواني :
🔸غلبه برخي حالات ووضعيتهاي رواني ناهمخوان همچون عُجب و خودبيني، تکبر و خودبزرگبيني، نفاق و دورويي، تعصبات قومي و فرهنگي شديد، حياء و شرم، سستي و بيحوصلگي، ترس وناامني، دوستي و رفاقتهاي افراطي، حسنظن بيش از حد، کوتهبيني و توجيهگري، تمايل بالا به همرنگي با جماعت ، غلبه روحيات مصلحتجويانه و محافظهکارانه ، فقدان روحيات نقدپذيري و... مانع ديگري در مسير تحقق و عينيتيابي اين سنت ديني در گستره اجتماع است.
🔰موانع تربيتي :
🔹 اين مانع که بيشتر محصول کمکاري و بيتوجهي نهادهاي تعليمي و تربيتي جامعه است، خود را در جلوههاي رفتاري خاص که بالطبع با اقتضائات اجرايي اين فريضه همخواني چنداني ندارد ، نمايان ميسازد : فردگرايي ، عافيتطلبي ، ضعف احساس مسؤوليت و تعهد اجتماعي ، بيتفاوتي ، انزواجويي و حاشيهنشيني ، بياشتهايي سياسي و اجتماعي ، توصيهناپذيري ، ترجيح منافع شخصي بر مصالح جمعي ، عدم آمادگي براي روياروشدن با مشکلات و بحرانها ، عدم توجيه درپرداخت برخي هزينههاي قهري و تحمل مشکلات به تبع عضويت اجتماعي ، تمايل به ريسکگريزي .
🔸عنصر محوري در همه اين ويژگيها ، غلبه نوعي خاصگرايي بر افراد برغم عضويت اجتماعي است. ترديدي نيست که خاصگرايي درسطح نظام شخصيتي و نظام اجتماعي مانعي جدي در مسير مشارکت اجتماعي و همسويي کامل با نظام فرهنگي و ارزشي غالب است . خاصگرايي شخصيتي مانعي در مسير تعريض افق نمادي و هنجاري کنشگران اجتماعي است و عدم تعريض افق نمادي نيز مانع بهکارگيري گسترده اصول فرهنگي در ميدانهاي تعامل جمعي ميگردد. عدم به کارگيري اصول فرهنگي در عمل نيز در صورت شيوع، تدريجا به تضعيف و در نهايت به تنزل منزلت ارزشي و احتمالا حذف آنها از سپهر فرهنگي منجر خواهد شد.
👣 این مطلب ادامه دارد.....
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️دینداران و موسیقیهای تلویزیونی(قسمت چهارم)
✏️سید حسین شرف الدین و خدیجه خدابنده
🔷 واکنش خانوادههای دیندار نسبت به برنامههای موسیقیایی تلویزیون چگونه است؟
📚 برگرفته از مقاله علمی-پژوهشی با عنوان «رفتارشناسی مخاطب دینداردر مواجهه با ابعاد موسیقایی برخی برنامه های سیمای ملی »، سید حسین شرف الدین و خدیجه خدابنده، انتشار یافته در فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره 33، زمستان 1396.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️دینداران و موسیقیهای تلویزیونی(قسمت چهارم)
✏️سید حسین شرف الدین و خدیجه خدابنده
🔷 مخاطبان موافق با ترویج موسیقی در رسانه ملی با جمعیتی 20.7 درصدی، موافقت خود را به دلایل خاصی مستند ساختهاند، از آن جمله: لزوم حفظ حریم و پرهیز از ترویج ساز و غنا تا جایی که به فرهنگ دینی و اخلاق عمومی آسیب نزند و باعث عادی سازی و رواج گناه در جامعه نشود. تعداد محدودی از این درصد نیز با پرداخت رسانه ملی به امر ترویج موسیقی در جامعه موافقت کامل داشته و آن را برای ایجاد برخی کارکردها لازم و مفید میدانند.
🔶 چنین به نظر میرسد که رسانه ملی با محوریتدادن به موسیقی یهمثابه یک ژانر یا یک متن ( نه به عنوان میانبرنامه برای ایجاد تنوع یا ایجاد زمینه جهت القای پیامهای مهم) و نیز برگزاری مسابقات متعدد استعدادیابی در زمینه خوانندگی و اقبال گسترده برنامهسازان شبکههای مختلف سیما، از موسیقی در جنبههای مختلف، عملا زمینه ترویج موسیقی در جامعه را فراهم ساخته و حساسیتهای بازدارنده را تا حد زیاد کاهش داده است.
🔷 طبق این مطالعه حدود 91 درصد از مخاطبان براین باورند که رسانه ملی و بهویژه سیما در راستای ترویج موسیقی و گسترش خوانندگی در جامعه اقدام کرده و به مرور زمان بر کم و کیف این فعالیتها نیز افزوده شده است. از دید این گروه از مخاطبان، رسانه ملی همسو با سایر عوامل و جریانات اشاعهدهنده موسیقی در جامعه فعال بوده است. شاهد گویای این مدعا پرداختن به موسیقی بهصورت همزمان در شبکههای مختلف سراسری و محلی است.
🔶 تردیدی نیست که ادامه این وضعیت، تدریجا جامعه را به امور لهوی و اشتغالات سرگرمکننده غیرمفید عادت میدهد و در صورت غنابودن موسیقیهای ارائه شده، برخی آثار مذموم و مخرب نیز به جامعه و بنیادهای فرهنگی و اخلاقی آن تحمیل و تزریق میشود. از این رو، ترویج و اشاعه موسیقی در این سطح گسترده وکنترل ناپذیر را میتوان یکی از منفذهای جنگ نرم و تهاجم فرهنگی علیه فرهنگ دینی و اخلاقی دانست؛ هرچند مسئولان رسانه ملی به انگیزههای نشاطبخشی، تنوعزایی، ملالتزدایی، و انصراف توجه عموم بویژه جوانان از شبکههای ماهوارهای و فرآوردههای مستهجن اینترنتی به این کاراقدام کرده باشند.
🔷 گفتنی است که برنامههای مورد مطالعه در این تحقیق نیز مانند سایر برنامههای سیمای ملی مورد توجه قشر مذهبی و متدین بهعنوان بخش قابل توجهی از مخاطبان فعال جامعه قرارگرفته است. از این میان، برنامههای «خندوانه» و «دورهمی» با اقبال بیشتری در میان این قشر مواجه بوده است. برخی برنامهها نیز همچون «شب کوک» ازدید ایشان، مصداق بارزی از ترویج موسیقی حرام و خوانندگی در جامعه ارزیابی شده است.
👣 این مطلب ادامه دارد.....
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️جذابترین رسانه (قسمت پنجم)
✏️سید حسین شرف الدین و اسماعیل صابرکیوج
🔷 وجوه جذابیت محتوایی قرآن کریم کدامند؟
📚 برگرفته از مقاله علمی-ترویجی با عنوان «جذابیت در قرآن کریم»، سید حسین شرف الدین، اسماعیل صابرکیوج، انتشار یافته در پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین)، شماره 35، پاییز 1397.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️جذابترین رسانه (قسمت پنجم)
✏️سید حسین شرف الدین و اسماعیل صابرکیوج
3️⃣ عمومیت و گستره دعوت
🔷 یكی از مهمترین مشخصات قرآن کریم این است که محدود به زمان، مكان یا قوم و فرهنگ خاصی نیست. دعوت قرآن کریم همه انسانها را از عصر بعثت نبی اكرم(صلی الله علیه وآله) تا قیامت در برمیگیرد؛ این ویژگی در آیات متعددی آمده است:
🔶 در برخی آیات قرآن کریم نیز «اسلام»، دینِ همه بشریت معرفی شده است (اعراف: 158). آیات قرآن بیان میدارند كه پیامبر(ص) برای همه جهانیان مبعوث شده است(سبأ، 28 و نیز مدثّر، 36; حجّ: 22; انبیاء: 21). همچنان که قرآن نیز كتابی برای همه جهانیان میباشد(فرقان: 1 و ص: 87). این عمومیت، علاوه بر انسانها، شامل اجنّه نیز میشود (انعام: 19 و جنّ: 14). به علاوه، خداوند در خطابهای خویش به گونهای سخن گفته که هم عموم مردم از خطابهای آن بهره میگیرند و هم خواص از اثنای آن دقائقی حکیمانه دریافت میکنند.
4️⃣درگیر شدن مخاطبان با محتوا
🔷 یکی از مهمترین ویژگیهای محتوایی قرآن در حوزه جذب، مربوط به مسئله قدرت قرآن کریم در درگیرکردن مخاطبان با محتوای پیامهای خویش است. محتوای قرآن کریم مربوط به سعادت و شقاوت ابدی و جاودان مخاطبان مربوط میشود و این خود میتواند توجه آنها را بیش از بیش برانگیزاند. مخاطبان زمانی که درگیر مسئلهای میشوند نسبت به موضوع، به شدت با انگیزه میشوند.
🔶 در واقع مفهوم درگیری، بیانگر برداشتی از میزان اهمیت موضوع است، به اضافه احساسی که آدمی از میزان ربط شخصی میان خود با موضوع احساس میکند. از این رو، مفهوم درگیری با مفهوم مهمبودن و اهمیت، رابطه مستقیم دارد. از تاریخی، مواجهه مردم با قرآن کریم نشان میدهد که مخاطبان، عمیقا با محتوا و آموزههای آن، درگیر میشدند. کفار قریش از بیم اینکه افراد با شنیدن آیات قرآن کریم بدان ایمان آورند، مردم را از شنیدن آیات برحذر میداشتند.
🔷 یکی از موارد مشهور تاریخی، مربوط به اسعد ابن زراره است که به توصیه قریش برای نشنیدن آیات قرآن کریم در حین انجام طواف، گوشهای خود را پر از پنبه میکند؛ اما وقتی نتوانست بر کنجکاوی خود غلبه کند و آیات 151 تا 153 سوره انعام که مجموعهای از معارف عالی اسلام، مسائل اعتقادی و دستورات اجتماعی و راهنمائیهای اخلاقی و معنوی است، را میشنود؛ به کلی منقلب شده، شهادتین بر زبان جاری مینماید و سپس از پیامبراسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) تقاضای مبلّغی میکند تا مردم مدینه را به اسلام دعوت نماید.
🔶 ناتوانی کفار در مقابله با جاذبه آیات قرآنی آنچنان موجب عصبانیت و خشم مخالفان میشد که آنان را وا میداشت تا قرآن را سحر و رسول خدا را ساحر بنامند؛ قرآن کریم در آیات بسیاری به این مطلب اشاره میکند: یونس: 76؛ الأنبیاء: 3؛ النمل: 13؛ سبأ: 43؛ الذاریات: 52.
👣 این مطلب ادامه دارد.....
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
سریال یوسف.pdf
403.5K
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
فایل اصلی مقاله «تحلیل انتقادی روایت پیامبران در تلویزیون از منظر الگوی مفهومی اسوهپردازی دینی» به قلم سید حسین شرفالدین، نعمتالله کرماللهی و علی وحیدی فردوسی.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️رسانه ملی و امر به معروف (قسمت چهارم و پایانی)
✏️سید حسین شرف الدین
🔷 موانع پیش روی رسانهها در فرآیند تاثیرگذاری نسبت به دو مقوله امر به معروف و نهی از منکر کدامند؟
📚 برگرفته از مقاله علمی-پژوهشی با عنوان «نقش رسانههاي جمعي در امر به معروف و نهي از منکر»، سید حسین شرف الدین، انتشار یافته در دو فصلنامه الهیات اجتماعی، شماره 1، بهار و تابستان 1388.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️رسانه ملی و امر به معروف (قسمت چهارم و پایانی)
✏️سید حسین شرف الدین
2️⃣ موانع ساختاري
🔷 برخی از این موانع عبارتند از:ناشناختگي فرهنگي و حذف اين مکانيسم کنترلي از مولفههاي جامعهپذيري و عناصر پايه شخصيتي افراد، عدم تعبيه آن در تاروپود سازمانها و نظام اداري و تشکيلاتي کشور، عدم توجه به ضرورت قانونمندي اصل هشتم قانون اساسي ، عدم تشريح و تصويب هنجارهاي لازم جهت اجراييشدن آن ، عدم حمايت کيفري از مجريان(آمران به معروف و ناهيان از منکر)، ناهمخواني آن با نظام بوروکراتيک حاکم بر ساخت اداري و سازماني جامعه بويژه ويژگي سلسله مراتبي آن؛
🔶 تلقي ناهمخوانبودن آن با آزادي و دموکراسي پذيرفتهشده ، تقليل آن به نصيحت و تذکار فردي در باور عمومي جامعه ، دينيتلقيکردن اين فريضه و عدم توجه به ابعاد عقلي ومنطق قويم آن ، غلبه خاموش انديشه سکولار و عدم اهتمام به فرهنگ اجتماعي دين ، دولتگرايي افراطي و ارجاع مطلق امور به دولت و نهادهاي دولتي و سلب مسؤوليت از خود ، گستردگي جامعه و عدم احساس فشار ناشي از نظارت و کنترل غيررسمي(به عنوان برخي سطوح اجرايي اين فريضه)؛
🔷 فقدان عزم همگاني و حساسيت وجدان جمعي ، کثرت و شيوع انحرافات و مفاسد اجتماعي به صورت فردي و سازمانيافته ، وجود ابهامات مفهومي و مصداقي در تعيين برخي موارد شمول اين فريضه(عدم وحدت نمادي و تفاهم هنجاري)، ناهماهنگي ميان ارزشها و هنجارهاي جامعه ، عاديشدن برخي ناهنجاريها و از ميانرفتن قبح معمول آنها ، وجود حاشيههاي امن بويژه در سطوح کلان براي متخلفان بزرگ و حرفهاي ، عدم توجه و اعتناي افراد بالادست و سازمانها به تذکار افراد عادي؛
🔶 شيوع محملهاي توجيهي و تنوع حيل شرعي ، فقدان مکانيسمهاي اجرايي متناسب با پيچيدگيهاي جامعه امروز ، ناهماهنگي نهادها وسازمانهاي ذي ربط در مقام عمل و فقدان استراتژي مشخص در تامين انتظارات جمعي ، عدم مشوقات محيطي براي به صحنهکشاندن عموم ، شيوع و غلبه تمايلات ليبراليستي و اباحيگري ، تکثرگرايي و تنوعگرايي فرهنگي و در نتيجه نسبيگرايي ارزشي ، بيتوجهي شايع به ضرورتها و اقتضائات زندگي اجتماعي، تقويت و غلبه خاصگرايي و فردگرايي؛
🔷 چگالي پايين روابط متقابل اجتماعي، وجود نابرابريهاي شايع اجتماعي (عدم احساس برابري در مسووليت ، حقوق ، امتيازات و مشارکت اجتماعي) که خود به تضعيف همسويي با جمع منجر ميشود، فقدان درک و احساس ولايت متقابل مومنان نسبت به يکديگر( به عنوان مهمترين زيرساخت ديني جهت اجراي اين فريضه ) ضعف انتظارات و مطالبات اجتماعي، توقع دستيابي به نتايج عاجل ، عدم استقبال ازبيان ضعفها و کاستيها در صورت تذکر ناقدان.
🔰 لازم به ذکر است که برخي جامعهشناسان ، تضاد هنجاري را مهمترين مانع در مسير اجراييشدن اين سنخ فرايندها قلمداد کردهاند. فقدان عزم و اراده جمعي و عدم حساسيت عمومي نيز مانع ديگري در مسير تحقق اين مهم شمرده شده است.
🔚 پایان
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️دینداران و موسیقیهای تلویزیونی(قسمت پنجم و پایانی)
✏️سید حسین شرف الدین و خدیجه خدابنده
🔷 واکنش خانوادههای دیندار نسبت به برنامههای موسیقیایی تلویزیون چگونه است؟
📚 برگرفته از مقاله علمی-پژوهشی با عنوان «رفتارشناسی مخاطب دینداردر مواجهه با ابعاد موسیقایی برخی برنامه های سیمای ملی »، سید حسین شرف الدین و خدیجه خدابنده، انتشار یافته در فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره 33، زمستان 1396.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️دینداران و موسیقیهای تلویزیونی(قسمت پنجم و پایانی)
✏️سید حسین شرف الدین و خدیجه خدابنده
🔷 طبق نتایج بدست آمده از مطالعه، ارزیابی، سنجش و تحلیل واکنشهای رفتاری مخاطبان متدین در مواجهه با برنامههای منتخب مورد بررسی و ابعاد موسیقایی آن، مواجهههای رفتاری این دسته از مخاطبان را میتوان در قالب رویکردهای ذیل صورتبندی و دستهبندی نمود:
1️⃣ رویکرد مقابله
🔶 بیش از نیمی از مخاطبان متدین مورد بررسی، در مواجهه با پخش موسیقی در قالبهایی چون نماهنگ، مسابقه خوانندگی، دعوت از اجرای زنده خوانندگان و ... با اِعمال عکسالعملهایی همچون تغییر کانال، کمکردن یا قطعکردن صدای تلویزیون و در مواردی، با خاموشکردن تلویزیون، مواجهه خود با پخش موسیقی در سیمای ملی را با رویکردی مقابلهای ابراز کردند. مغایرت پخش موسیقی در این برنامهها با اعتقادات مذهبی و فرهنگ دینی، عمدهترین دلیل این واکنش عنوان شده است.
🔷 همچنین ادعای پایبندی راسخ به اعتقادات دینی و عدم تاثیر این نوع برنامهها برتضعیف باورها و احساسات دینی، و نیز عدم تغییر ذائقه تحت تاثیر موسیقی پاپ، موجب عدم واکنش برخی دیگر از مخاطبان از نوع واکنشهای فوق در مقابل رسانه بوده است. براساس یافته های این تحقیق، برنامههای موسیقایی در 16 درصد از مخاطبان، موجب کاهش تمایل و حتی ایجاد نوعی انزجار نسبت به این نوع موسیقی و چنین برنامههایی شده است و احتمالا ادامه این روند در سیمای ملی، موجب ریزش هر چه بیشتر مخاطبان متدین برنامههای پربینندهای همچون خندوانه که به جهت برخی خلاقیتها در مقایسه با سایر برنامهها موقعیتی برجسته را احراز کرده، خواهد شد.
2️⃣ رویکرد همراهی منتقدانه و مشروط
🔶 جمعی از مخاطبان متدین ضمن پذیرش و تایید ضرورت پخش موسیقی در رسانه ملی با هدف ایجاد شادی، نشاط و فرح در جامعه، براین باورند که این اقدام نباید خطوط قرمز شریعت و اخلاق را در نوردیده و سر از پخش غنا و آهنگهای مستجهن و لهوی با آثار و تبعات فرهنگی مخرب در آورد. این نوع برنامهها بالقوه ممکن است به ایجاد تغییراتی در سبک زندگی جامعه، متمایلساختن مردم بویژه جوانان و نوجوانان به ارزشهای فرهنگ غربی و نیز الگوگیری ایشان از خوانندگان غیر ارزشی و همچنین رواج و شیوع خوانندگی در میان قشر جوان منجر شود.
3️⃣ رویکرد همراهی رضایتمندانه
🔷 کمبود فضاها و برنامهها و اقدامات شادیبخش و نشاطآفرین در جامعه، نیاز شدید به اشتغالات تفریحی و سرگرمکننده بویژه برای قشر جوان و نوجوان، کمبود برنامههای مفرح در رسانه ملی بویژه در سالهای گذشته، تلاش گسترده شبکههای ماهوارهای برای ارائه این نوع خدمات با هدف جذب مخاطبان بیشتر، احتمال تامین این نیاز روحی از طرق غیر مجاز و... مجموعا موجب شده تا رسانه ملی به ساخت این سنخ برنامههای تلویزیونی ورود کند. علاوه اینکه جذابیت این برنامهها، خود موجب شده تا بخشی از مخاطبان متدین، تلقی مثبت خود را از آنها ابراز کرده و ادامه پخش آنها را خواستار شوند. بدیهی است که رسانه ملی در ادامه این روند، با اعمال دقتهای ویژه، کیفیت کار را ارتقا داده و از تبعات آسیبی محتمل آنها خواهد کاست.
🔶 در هر حال، توصیه غالب مخاطبان مورد بررسی در این مطالعه این است که رسانه ملی نباید برای انصراف توجه و کاهش تمایل به استفاده از رسانههای بیگانه، خود به ساخت برنامههایی توسل جوید که رفتهرفته به کاهش حساسیتهای اعتقادی و اخلاقی در مخاطبان آنها منجر شود. همچنین بیش از 80 در صد از مخاطبان متدین این مطالعه، متقاضی پخش موسیقیهای سنتی و محلی به جای موسیقی پاپ که در این برنامهها سهم برجسته و غالبی دارد، شدهاند؛ تقاضایی که انتظار میرود مسئولان رسانه ملی در ضمن این برنامهها یا هر قالب دیگری، فراتر از آنچه اینک جریان دارد، بدان پاسخ گویند.
🔚 پایان
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️جذابترین رسانه (قسمت ششم)
✏️سید حسین شرف الدین و اسماعیل صابرکیوج
🔷 وجوه جذابیت محتوایی قرآن کریم کدامند؟
📚 برگرفته از مقاله علمی-ترویجی با عنوان «جذابیت در قرآن کریم»، سید حسین شرف الدین، اسماعیل صابرکیوج، انتشار یافته در پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین)، شماره 35، پاییز 1397.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️جذابترین رسانه (قسمت ششم)
✏️سید حسین شرف الدین و اسماعیل صابرکیوج
5️⃣ رعایت حرمت و كرامت مخاطبان
🔷 یکی از ویژگیهای محتوائی قرآن کریم، مربوط به نحوه مواجهه و مورد خطاب قرار دادن انسانها به عنوان مخاطب است. در این خصوص، یكی از مهمترین بایدها و ارزشهای اخلاقی، اعتبار و ارزش قائلشدن برای كرامت انسانی و احترامگذاشتن به افراد و تكریم جایگاه آنان به عنوان یك شخصیت انسانی است. اصل «كرامت» از جمله اموری است كه اسلام به آن توجه خاصی كرده است. قرآن كریم میفرماید: «و لَقدْ كَرّمْنا بَنیآدم؛ ما فرزندان آدم را كرامت و ارزش بخشیدیم»(اسراء: 70).
🔶قرآن کریم در این موضوع و در نحوه مواجهه با مخاطبان به این نکته توصیه و دستور ویژه داده است. قرآن كریم تاکید کرده است كه باید با مردم به شیوهای نیکو و حسن، سخن گفته شود (بقرة: 83). در آموزههای قرآن کریم، تمسخر و استهزاء نیز به شدت نهی شده است (حجرات: 11). این دستور کلی در مواجهه و مناظره با مخالفان(العنكبوت: 46)، تا زمانی معتبر است که قرآن کریم از جذب آنها مایوس نشده باشد؛ اما وقتی که عناد ایشان آشکار شود، مورد خطاب و عتاب تندترین عبارات قرار میگیرند(تبت: 1-3؛ لأنعام: 70؛ الحجر: 3؛ المؤمنون: 54؛ الاعراف؛ 93) .
6️⃣ عدم وجود نفع برای فرستنده
🔷 اگر فرستنده پیام از متقاعدساختن مخاطبین سودی نبرد، آنها به او اعتماد کرده و میزان تاثیرپذیری بیشتر میشود. قرآن کریم در آیات بسیاری بر عدم درخواست اجر و مزد از مردم توسط انبیاء علیهم السلام تاکید دارد (الأنعَام: 90). انبیاء علیهمالسلام در انجام وظیفه خود، جز رضایت الهی، نفعی دیگری نداشتند (یوسُف: 24 و مَریم: 51) مخاطبینی که هدف پیامها را منافع شخصی فرستده می دانند، به راحتی پیامها را نادیده میگیرند.
7️⃣ نصیحت و خیرخواهی
🔶 یکی از مهمترین ویژگیهای محتوایی قرآن کریم، خیرخواهی و نصیحتدهی آموزههای آن نسبت به مخاطبانش است. یکی از شیوههایی است که میتواند موجب جذابیت پیام برای مخاطبین شود نشاندادن این مطلب است که منافع و مزایای مورد انتظار آنان را برآورده خواهد کرد. در قرآن کریم نیز، تعابیر بسیاری وجود دارد که در آنها انبیاء صلوات الله علیهم به افراد قوم خود تاکید میکردند که آنها، ناصح و خیرخواه مردمشان هستند و از اینکه این افراد دچار عذاب الهی شوند، بیمناک هستند (الأعرَاف: 68).
🔷 انبیاء الهی در این راستا، حتی در صورتی که با بیمهری و دشمنی افراد مواجه میشدند، همچنان ناصح و جویای هدایت ایشان بودند (الأعرَاف: 73-79). در مورد شخص رسول خدا صلی الله علیه و آله تعابیر قرآنی شدیدتر است؛ برخی آیات حاکی از دلسوزی نگرانکننده و شدید پیامبر میباشد (الشُّعَرَاء: 3).
👣 این مطلب ادامه دارد.....
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
متدینان و موسیقی.pdf
465.5K
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
فایل اصلی مقاله «رفتارشناسی مخاطب دینداردر مواجهه با ابعاد موسیقایی برخی برنامه های سیمای ملی » به قلم سید حسین شرفالدین و خدیجه خدابنده.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️جذابترین رسانه (قسمت هفتم)
✏️سید حسین شرف الدین و اسماعیل صابرکیوج
🔷 وجوه جذابیت محتوایی قرآن کریم کدامند؟
📚 برگرفته از مقاله علمی-ترویجی با عنوان «جذابیت در قرآن کریم»، سید حسین شرف الدین، اسماعیل صابرکیوج، انتشار یافته در پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین)، شماره 35، پاییز 1397.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️جذابترین رسانه (قسمت هفتم)
✏️سید حسین شرف الدین و اسماعیل صابرکیوج
8️⃣ انطباق با فطرت
🔷 یکی از مهمترین ویژگیهای قرآن کریم، این است که آموزههای آن، مطابق فطرت مشترک انسانها است (روم: 30). خدای سبحان، عالم را به جهت اغراض و غایت خاصی خلق نموده و فطرت انسانی را نیز در همان راستا بنیان نهاده است. تشریع و قانونگذاری اسلام با تكوین و آفرینش انسان هماهنگ است. در واقع، دین الهی از احتیاجات و اقتضائات خلقت انسان نشات گرفته و متناسب با اهداف کمالی، شرایط وجودی و فطرت آنها است. از این رو، قرآن کریم در آیه فطرت، تاکید میکند که احکام الهی با نظام خلقت و فطرت، تطابق کامل داشته و با وضعِ عالمِ هستی نیز مخالفتی ندارد. کل هستی و عالم، محل اراده خدای تعالی، حامل شریعت فطرت انسانی و داعی به سوی دین حنیف الهی است.
🔶 در آیات متعددى، از قرآن با عنوان «ذِكر» نام برده شده است، حتى خود پیامبر اكرم (صلى الله علیه وآله) نیز با عنوان «مذكّر» خطاب شده است. در آیه 21 سوره غاشیه، خداوند پیامبر را مورد خطاب قرار مىدهد و مىفرماید: «فَذَكِّرْ اِنَّمَا اَنْتَ مُذَكَّر»; یادآورى كن كه تو فقط یادآورىكننده هستى. این خطاب قرآن به پیامبر صلى الله علیه وآله این معنى را القا مىكند كه گویى انسانها چیزهایى را در بدو تولّد و پیش از آن مىدانسته و با آنها متولّد شدهاند، آنچنان كه با تذکر و به واسطه وحى، آنها را به یاد مىآورند. به تعبیر دیگر، آموزههای قرآن کریم دارای پیشزمینههای فطری است؛ حتی شاید بتوان گفت که پیشاپیش، این آموزهها در نهاد و فطرت بشر به ودیعه گذاشته شده است.
🔷 انطباق آموزههای قرآنی در پذیرش آنها توسط افراد، نقش مثبتی ایفاء میکند. انسان در نهاد خود با امور فطری، مانوس و آمیخته است. امور فطری بخش مهم از شاکله و هویت بشر را شکل داده و برای همه بشریت امور مهم، آشنا و شناخته شده میباشند. وقتی پیام مربوط به اینچنین امور آشنا و مهمی باشد، علاوه بر جلب توجه بیشتر، مخاطب را تشویق میکند که به موضوع اهمیت بدهد. همچنین میتواند موجب افزایش احساس درگیری در مخاطب نسبت به آن موضوع شود.
9️⃣ برخورداری از دلیل
🔶 قرآن کریم در آموزههای خود، از شواهد عینی و تاریخی بسیار بهره جسته است. قرآن کریم در آیات بسیاری به نقل سرگذشت اقوام پیشینیان میپردازد و برای آموزههای خود، نمونههایی را به عنوان شاهد مدعای خود ارائه میکند. تحقیقات نشان داده پیامهایی که در آنها مدرک ارائه میشود در مقایسه با آنهایی که مدرکی ندارند، اثر اقناعکنندگی بیشتری دارند. قرآن کریم در آموزههای خود، علاوه بر شواهد، از استدلال و دلیل نیز بهره گرفته است؛ به گونهای که در برخی آیات، استدلال و شواهدی بر اثبات مدعای خود و یا رد مدعای کفار ارائه مینماید(انبیاء، آیة 22).
🔷 قرآن کریم، در بسیاری از موارد پس از طرح معارف خود، انسانها را به تفكر و تعقل آیات و محتوای خویش فرا میخواند (یوسف: 109). در آیات دیگری، انسانها به تفکر و تعمق در آفرینش و خلقت الهی، دعوت شدهاند. قرآن افزون بر آنكه بر ادعاهای خویش دلیل میآورد، از منكران و دشمنان نیز برهان، طلب كرده است (بقره، 111). اینچنین استدلال و استحکامی میتواند زمینه پذیرش در افراد را بیشتر نماید.
👣 این مطلب ادامه دارد.....
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
رسانه و امر به معروف.pdf
366K
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
فایل اصلی مقاله «نقش رسانه هاي جمعي در امر به معروف و نهي از منکر» به قلم سید حسین شرفالدین.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️جذابترین رسانه (قسمت هشتم و پایانی)
✏️سید حسین شرف الدین و اسماعیل صابرکیوج
🔷 وجوه جذابیت محتوایی قرآن کریم کدامند؟
📚 برگرفته از مقاله علمی-ترویجی با عنوان «جذابیت در قرآن کریم»، سید حسین شرف الدین، اسماعیل صابرکیوج، انتشار یافته در پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین)، شماره 35، پاییز 1397.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
♦️جذابترین رسانه (قسمت هشتم و پایانی)
✏️سید حسین شرف الدین و اسماعیل صابرکیوج
🔟 سماحت و سهولت
🔷 یکی از ویژگیهای قرآن کریم، موضوع سهولت آن است. این سهولت، در مقام فهم محتوای قرآنی به صورت کامل قابل مشاهده است؛ همچنان که در آیات متعددی بر این امر تاکید شده است ؛ به گونهای که تعبیر « وَ لَقَدْ یسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ » در سوره قمر چهار مرتبه (آیات: 17 و 22 و 32 و40) تکرار شده است. این ویژگی از منظر روانشناختی، منجر به جذب مخاطب میشود؛ چرا که پیامها و اطلاعاتی که به سادگی بتوان آنها را تولید و پردازش کرد، احتمالا در نظر فرد مشکلگشاتر یا معتبرتر از اطلاعاتی هستند که پردازش آنها دشوار باشد.
🔶 در واقع وقتی که درک پیامها دشوار نباشد، نسبت به مواردی که درک پیامها دشوارتر باشد، میزان اثرگذاری افزایش خواهد یافت. به عبارت دیگر سهولت بیشتر در درک پیام میتواند قدرت قانعسازی آن را افزایش دهد. ویژگی سهولت در پیادهسازی و عملیکردن آموزههای قرآنی نیز مورد تاکید آیات الهی است. دستورات و تعالیم قرآن کریم، شامل هیچ دشواری و تکلیفی خارج از طاقت انسانها نیست (حجّ، 78). آیات متعددی هرگونه سختی و مشقت در اجرای احكام، نفی کرده (بقره: 185) و تاکید شده که خداوند متعال نمیخواهد مؤمنان را در حرج و سختی قرار دهد، بلكه صرفا میخواهد آنان را پاكیزه كند (مائده: 6).
1️⃣1️⃣ پیراستگی از اختلاف و تناقض
🔷 مجموع پیامهای یک کتاب یا رسانه باید با یکدیگر هماهنگ باشند چرا که پیامهای متفاوت ممکن است تاثیر یکدیگر را خنثی سازند. همچنین ترتیب ارائه پیامهای متفاوت نیز بسیار مهم است؛ زیرا ممکن است در مخاطب تاثیر منفی داشته و اثر مطلوب از بین برود. قرآن کریم با آنكه در طول 23 سال و در احوالات و شرایط مختلف (مكه و مدینه، جنگ و صلح، و...) برای بیان معارف الهی و تعلیم اخلاق پسندیده و بیان قوانین دینی نازل شده، در اجزا و آیات آن، كمترین اختلاف و تناقضی مشاهده نمیشود(نساء: 82)؛ این ویژگی منحصر به فرد، به قرآن کریم جاودانگی بخشیده و در بقای ابدی آن نقشی مهم ایفا میكند.
2️⃣1️⃣ توجه به احساسات و عواطف مخاطبان
🔶 یکی از ویژگیهای محتوایی قرآن در حوزه جذب، توجه قرآن کریم به احساسات و عواطف مخاطبان میباشد. قرآن کریم نه تنها عقل انسانها را مخاطب پیام خویش قرار داده بلکه علاوه برآن، بعد عاطفی و آنچه قرآن کریم از آن به عنوان قلب(دل) یاد میکند، نیز مخاطب محتوای قرآن کریم هستند. ترغیب تنها یک فرایند منطقی نیست بلکه با احساسات و عواطف نیز سر و کار دارد. چگونگی احساسات یک فرد نسبت به پیام، به اندازه اطلاعات او در آن زمینه اهمیت دارد. اقناعکننده میتواند مبنای استدلال خود را برای جذب مخاطب، بر احساسات مختلف او بگذارد. جاذبه احساسی، احتمال درک بهتر پیام را برای مخاطب فراهم میآورد، بیشتر در ذهن مخاطب حک شده و باقی میماند و بیشتر فرد را با موضوع، درگیر میکند.
3️⃣1️⃣ جامعیت و كمال
🔷 قرآن کریم جامعترین و كاملترین کتاب آسمانی است (مائده: 3). معارف و احكام قرآن کریم همه حوزههای هدایتی كه قلمرو نقشآفرینی و كاركرد دین است را در بر میگیرد. معارف و احكام آن، به گونهای است كه عالیتر و كاملتر از آن قابل فرض نیست. قرآن کریم جامع همه معارف و احكامی است كه انسان در پیمودن مسیر زندگی و راه كمال به آنها نیاز دارد. هیچ شانی از شئون گوناگون زندگی بشر، در اسلام، بدون برنامه رها نشده است (نحل، ص: 89). اسلام از آن رو كه با احاطه كامل و با قوت به همه شئون فردی و اجتماعی انسان پرداخته و هیچ جهتی را مبهم رها نكرده، دین قیم(روم: 30؛ انعام: 161) است. قرآن کریم علاوه بر حیات دنیوی، به زندگی و حیات اخروی نیز پرداخته است. بر این اساس بشریت با داشتن آنها، نیاز به هدایتی دیگر ندارد.
4️⃣1️⃣ صداقت و بازنمایی صحیح
🔶 یکی از مهمترین ویژگیهای محتوایی قرآن کریم، بازنمائی صحیح و صادقانه امور و واقعیتها است. در اندیشه دینی، صداقت و راستگویی، از مهمترین بایدها و ارزشهای اخلاقی است. محتوای پیام، باید بیانگر واقعیات اجتماعی بوده، از تحریف و دستكاری مصون باشد. از منظر اسلام لازم است در پیامرسانی، جانب صداقت و امانتداری رعایت شود؛ از اینرو، دستكاری یا تحریف اخبار و اطلاعات، تغییر محتوا و ماهیت آنها، به نوعی خیانت در امانت شمرده میشود كه در اسلام به شدت از آن نهی شده است (انفال: 27). تاکید مکرر قرآن کریم بر عصمت انبیاء(ع) در پذیرش و ابلاغ وحی به ویژه در مورد پیامبر اسلام نیز به نوعی به همین مقوله باز میگردد.
🔚 پایان
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir
جذابیت پیام در قرآن کریم.pdf
675.4K
#مقاله
#پرونده_رسانه_و_دین
فایل اصلی مقاله «جذابیت پیام در قرآن کریم» به قلم سید حسین شرفالدین و اسماعیل صابرکیوج.
#اختصاصی
📌آدرس کانال؛
🆔 @sharafoddin_ir