🔴 آشنایی با تصوّف (۵)
🔷 دوره‌های مختلف تصوّف
۱. مرحله تأسیس:
این مرحله پس از جریان #سقیفه بنی‌ساعده با مقدمۀ #حسن_بصری شروع می‌شود و تا زمان #ابوهاشم_کوفی ادامه دارد (قرن اول هجری)؛ از دیگر بزرگان این دورۀ صوفیه، #سفیان_ثوری را می‌توان نام برد و مرحلۀ رشد و دست به عصا راه رفتن تصوّف است!
۲. جوانه زدن تصوّف:
از چهره‌های مشهور این دوره (قرن دوم هجری) #شقیق_بلخی (متوفای ۱۹۴ ق)، #رابعه_عدویه (م۱۸۵ق) و #حارث_محاسبی (م۱۹۵ق) هستند؛ در این دوره کم کم مبانی عارفانه وارد تصوّف شد، مانند #عشق که توسط رابعۀ عَدَویّه گسترش یافت؛ او اولین زن صوفی است که حکایات بسیاری از روابط او با حسن بصری و سفیان ثوری و دیگر صوفیان نقل کرده‌اند! [۱]
۳. مرحله رشد و رواج تصوّف:
این مرحله تقریباً در قرن سوم جریان یافته است؛ چهره‌های معروف این دوره که تصوّف را رشد دادند: #بایزید_بسطامی، #جنید_بغدادی، #سهل_تستری، #منصور_حلاج و #ابوبکر_شبلی بودند؛ در این مرحله مفاهیمی همچون #شطحیات و #تقدیس_شیطان وارد تصوّف شد!
۴. مرحله نظم و کمال:
اوایل قرن چهارم را باید شروع مرحلۀ چهارم تصوّف دانست؛ #کل_آبادی و #سراج_طوسی از مشاهیر این دوره هستند؛ تصوّف در این مرحله صورت مکتوب می‌یابد و اولین کتاب‌ها در این دوره به رشتۀ تحریر در می‌آیند، مانند: «الرعایة لحقوق الله» که نویسنده‌اش مجهول است و «اللّمع» سرّاج طوسی (م۳۷۸ق).
۵. مرحله شرح و تعلیم:
این مرحله مربوط به قرن‌های پنجم تا نهم است که از بهترین اعصار رشد و شکوفایی تصوّف محسوب می‌شود؛ در این دوره سیر و سلوک فرقه‌ای شروع شد و فرقه‌های بسیاری شکل گرفت؛ از چهره‌های تأثیرگذار این مرحله، #سیف_فرقانی، #داود_قیصری، #عبدالرحمن_جامی، #لاهیجی، #عطار_نیشابوری، #محمود_شبستری و جلال‌الدین #مولوی را می‌توان نام برد؛ در این دوره، تصوّفِ نظری مدوّن شد و در حیطۀ عمل، گسترش بسیاری یافت.
۶. ایجاد خانقاه:
در قرن چهارم واقعه‌ای به وقوع پیوست که نقطۀ عطفی برای تصوّف بود و آن ایجاد #خانقاه است؛ خانقاه را بیشتر به معنای معبد و پرستش‌گاه و سفره دانسته‌اند؛ اولین خانقاه به شهادت خود صوفیه، در قرن چهارم هجری توسط امیری مسیحی در رملۀ شام برای صوفیان ساخته شد! اندک اندک صوفیان هر کجا رفتند خانقاهی ساختند و این گونه مساجد ترک شد و موقوفات برای خانقاه‌ها معیّن نمودند و آدابی بنا نهادند؛ حتی برای ورود به خانقاه، آداب و رسوم خاصّی ساختند و برای هر خانقاه یک متولّی به نام شیخ درست کردند. [۲]
⭕️ البته برخی فرقه‌های صوفیه، امروزه به دلیل ترس از افکار عمومی، نام خانقاه‌های خود را به حسینیه تغییر دادهاند؛ اما برنامه‌های همیشگی خود را (بعضاً به شکلی نوین) انجام میدهند!
مستر هِمفِر (جاسوس انگلستان در کشورهای اسلامی) در کتاب خاطرات خود، برنامۀ دولت انگلستان در مورد اسلام را این گونه بیان می‌کند:
🔴 «گسترش همه جانبۀ خانقاه‌های دراویش؛ تکثیر و انتشار رساله‌ها و کتاب‌هایی که مردم عوام را به روی گرداندن از دنیا و مافیها و گوشه‌گیری سوق می‌دهد، مانند مثنوی مولوی و احیاء العلوم غزالی و کتابهای #ابن_عربی؛ و نگهداشتن مسلمین در جهل و بی‌خبری و جلوگیری از تأسیس و گشایش مراکز آموزشی و تربیتی از هر قبیل؛ ایجاد مانع در راه چاپ و انتشار و در صورت لزوم آتش زدن کتابخانه‌های عمومی؛ و برحذر داشتن مردم از فرستادن فرزندانشان به مدارس دینی با وارد ساختن اتهاماتی علیه مراجع و علمای بزرگ و ...» [۳]
📚 منابع:
[۱] تذکرة الاولیاء (عطارنیشابوری)، ص۴۳
[۲] سفرنامه ابن بطوطه، ص۲۶
[۳] خاطرات مستر همفر، ص۶۵
🍂 «یارب فرج امام ما را برسان.»
#مقاله #شبهات #تصوف
@SheikhMahdiTehrani
🔴 آشنایی با تصوّف (۷)
🔷 صوفیه، غاصب ولایت باطنی اهل‌بیت علیهم‌السلام
ولایت الهی ائمّه معصومین علیهم‌السلام، دارای دو وجه و مقام است:
۱. مقام حکومت ظاهری و تکیه زدن بر مسند خلافت و زعامت سیاسی در جامعه که از طرف خداوند متعال تعیین شده است؛ که از آن تعبیر به #ولایت_ظاهری می‌کنیم و خلفای غاصب اهل #سقیفه آن را ربوده و بر این مسند غصبی نشستند و اهل‌بیت علیهم‌السلام را از حقّ خلافت الهیّه خود تا روز ظهور کنار زدند.
۲. مقام امامت، هدایت و مرجعیّت علمی ائمه هداة معصومین علیهم‌السلام به جهت علم الهی که خداوند متعال به آنان داده است؛ که از آن تعبیر به #ولایت_باطنی می‌کنیم و این مقام هم توسط صوفیه لعنهم‌الله غصب شد! امثال حسن بصری ملعون با زهد‌ورزی و ترک دنیا، توجه مردم را به خود جلب کردند و از این طریق بر مسند #هدایت و دستگیری معنوی طیف وسیعی از جامعه قرار گرفتند و خود را در عرض اهل‌بیت علیهم‌السلام به عنوان «ولی الله» جا زده و آنها را کنار زدند!
🔹 درست است که ریشۀ تمام انحرافات اسلام بعد از شهادت #رسول_خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله و ترویج بدعت‌ها و ایجاد فرقه‌های ضالّه بین مسلمین (از جمله خود صوفیه)، در جنایتی بود که در سقیفۀ بنی‌ساعده با #غصب_خلافت ظاهری #امیرالمؤمنین علیه‌السلام به وقوع پیوست؛ اما مردم هیچ وقت برای یادگیری معارف دینشان نزد عُمری که می‌گفت: «كُلُّ النّاسِ أفقَهُ مِن عُمَر حَتّی المُخدّراتِ فِی البُیوت!» [۱] (تمام مردم از منِ عُمَر عالم‌ترند، حتی زنان پرده‌نشین!) و یا ابوبکری که ندای «أقیلوني أقیلوني فَلَستُ بِخَیرکم!» [۲] (مرا رها کنید، رها کنید که از شما بهتر نیستم!) او همواره بر منبر شنیده می‌شد، نمی‌رفتند؛ (گرچه آن دو به عنوان اوّل ظالم، همواره مورد لعن و نفرین ائمّه معصومین علیهم‌السلام بوده و هستند و جایگاه‌شان در جهنّم، بدترین جایگاه است. [۳]) بلکه نزد شیّادانی نظیر #حسن_بصری و دیگر صوفیان که مجالس درس و وعظ داشتند و در جامعه به عنوان زاهدین و عارفین شناخته می‌شدند، رفته و به ضلالت (نه هدایت) آنان، سیر و سلوک می‌کردند!
🔹امروزه نیز برخی به اصطلاح شیعیان، در عوض اینکه برای کسب معارف دین به اهل‌بیت علیهم‌السلام و شاگردان راستین مکتب آنان رجوع کنند، نزد خبیثانی چون #ابن_عربی، #شمس_تبریزی، #مولوی، #بایزید_بسطامی و شاگردان شیّاد آنان زانوی تلمّذ می‌زنند و فریب عناوین جذّابی نظیر تصوّف مدرن، #عرفان نوظهور و امثال آن را می‌خورند!
⚠️ و متأسفانه به جهت تبلیغات وسیع دشمنان اسلام و نفوذ تفکرّات مسموم صوفیه در بطن جامعۀ ما، بسیاری از دوستداران کم‌معرفت اهل‌بیت علیهم‌السلام در قفسۀ کتابخانه خود، کتابهای مثنوی مولوی، دیوان شمس، رباعیّات خیام و دیوان حافظ را در کنار #قرآن کریم، #نهج_البلاغه، #صحیفه_سجادیه و #مفاتیح_الجنان نگهداری می‌کنند! و شبیه همان احترامی که اگر برای آیات قرآن و روایات معصومین علیهم‌السلام قائل باشند و شاید بهتر از آن را برای شطحیّات مولوی، کفریّات #خیام و غزلیّات #حافظ رعایت می‌کنند!
📚 منابع:
[۱] تفسیر ابن‌كثیر، ج۱، ص۴۶۸
[۲] تاریخ طبری، ج۲، ص۴۵۰
[۳] سوره مبارکه نساء، آیه ۱۴۵
🍂 «یارب فرج امام ما را برسان.»
#مقاله #شبهات #تصوف #ولایت
@SheikhMahdiTehrani