انسان مراتبی دارد چنان که درخت مراتب دارد و پیداست در هر مرتبه ای از مراتب درخت چه پیدا آید . پس کار باغبان آن است که زمین را نرم و موافق می دارد و از خار و خاشاک پاک می کند و آب به وقت می دهد و محافظت می کند تا آفتی به درخت نرسد تا مراتب درخت تمام پیدا آید و هر یک به وقت خود تمام ظاهر شود . کار سالکان نیز همچنین است باید که نیت سالک در مجاهدات آن باشد که تا آدمی شود و مراتب انسانی در او تمام ظاهر گردد که چون مراتب انسانی ظاهر شود سالک اگر خواهد و اگر نخواهد طهارت و اخلاق نیک و علم و معرفت و کشف اسرار و ظهور انوار هر یک به وقت خود ظاهر شود و چیزها ظاهر شود که سالک نام آن هرگز نشنوده بود و بر خاطر سالک هرگز نگذشته باشد و کسی که نه در این کار بود این سخنان را هرگز فهم نکند تا سخن دراز نشود و از مقصود باز نمانیم سالک باید که بلند همت باشد و تا زنده است در کار باشد و به سعی و کوشش مشغول بود که علم و حکمت خدا نهایت ندارد. ای دوست جمله مراتب درخت در تخم درخت موجودند باغبان حاذق و تربیت و پرورش می باید که تا تمام ظاهر شوند و هم چنین طهارت و اخلاق نیک و علم و معرفت و کشف اسرار و ظهور انوار جمله در ذات آدمی موجودند ،صحبت دانا و تربیت و پرورش می باید که تا تمام ظاهر شود #سلوک_و_کار_سالکان #عزیزالدین_نسفی #خوانش #استاد #ساعد_باقری