يَسأَلونَكَ عَنِ الأَنفالِ ۖ قُلِ الأَنفالُ لِلّهِ وَالرَّسولِ(انفال، ۱) ▪️انفال و عدالت اقتصادی ♦️انواع مالکیت در اسلام 1⃣ اموال عمومی؛ سرزمین‌هایی که مسلمین در جهاد فتح کردند (مفتوح العنوه). اینها برای عموم مردم است و تولیت آن دست امام و جانشینی اوست. 2⃣ اموال امام (دولتی) مثل انفال، فی، خمس و... مخصوص شان حاکمیتی امام است. 3⃣ اموال شخصی؛ مساله مهم این است ملکیت شخصی و حق تصرف در منابع طبیعی به واسطه حیازت و کار به دست می‌آید. 🔹چند نکته مهم اقتصادی پیرامون انفال 🔻نفل به معنای زیادی مثل نمازهای نافله؛ مالی که اضافه بر مخارج مرسوم است. 🔻صاحب جواهر: بدون شک انفال ملک رسول خدا و جانشین اوست. ثم إنه لا كلام في كون الأنفال ملكا للنبي ص كما يدل عليه الكتاب و السنة و الإجماع، ثم من بعده للقائم مقامه (جواهر الکلام ج ۱۶ ص ۱۳۳) 🔻مجموع روایات انفال را مخصوص پیامبر ص و جانشین او دانستند. (مقاله ولی امر و مالکیت انفال) 🔻بنابر نظر مشهور فقها در زمان غیبت انفال برای عموم شیعیان حتی مسلمانان مباح است و به و واسطه کار و حیازت میشود تصرف کرد. 🔻 انفال در غیبت امام برای عموم مردم است صاحب حدائق: ظاهر المشهور هنا هو تحليل ما يتعلق من الأنفال بالمناكح و المساكن و المتاجر خاصة و أن ما عدا ذلك يجري فيه الخلاف على نحو ما تقدم في الخمس. و ظاهر جملة من متأخري المتأخرين القول بالتحليل في الأنفال مطلقا و هو الظاهر من الأخبار. (الحدائق الناضرة :الشيخ يوسف بحرانی،ج12 ص 481) 🔻انفال برای غیر شیعیان هم هست. امام خمینی: الأقوى حصول الملك #لغير_الشيعي أيضا بحيازة ما في الأنفال من العشب و الحشيش و الحطب و غيرها، بل و حصول الملك لهم أيضا للموات بسبب الاحياء كالشيعي.‌ (تحرير الوسيلة، سید روح الله الخميني، ج۱ص369) در نتیجه بنابر نظر مشهور انفال در زمان غیبت برای عموم مردم است. علاوه بر انفال مباحات عامه و اموال عمومی که بخش قابل توجهی از ثروت در جامعه اسلامی را شامل می‌شود هم برای عموم مردم است. 🔸مصادیق انفال: زمین‌های موات؛ زمین‌های بی‌مالکه مثل جنگل و دریا و کوه و... معادن (ظاهری) بعضی همه معادن را می‌گویند. و..... 🔹عدالت بنیادین در دو ساحت ۱- منابع مثل انفال و... ۲- درآمدهاست که طبیعتا اولی مهم‌تر است. اصل ۴۵ قانون اساسی انفال را در اختیار حاکمیت برای مصالح عمومی مردم معرفی کرده است. 🔸مساله مسکن که یکی از بزرگترین مشکلات کشور است بنا بر گزارش ها %۵۰ تا ۷۰% قیمت آن برای زمین است که با تقسیم عادلانه زمین‌های موات که بخشی از انفال است تا حد زیادی قابل حل است. امروز انفال در اختیار بعضی سازمان‌ها و ادارات دولتی است و تبدیل به کالای سرمایه‌داری شده و فئودالیسم باز تولید شده در حالی که اگر به قواعد فقهی عمل میشد زمین از سرمایه‌ای بودن خارج و عدالت اجتماعی محقق میشد. 🔻تفصیل بحث در صوت و فیلم eitaa.com/m_amin_rezai/3238 ✍ #محمدامین_رضایی @m_amin_rezai