سخن تاریخ
@sokhanetarikh
#مقاله
علم غیب امام علی در نهج البلاغه
✍️محمد عشایری منفرد
علم امام از مسائل دیرین دانش کلام است. شریف رضی احادیثی درباره علم غیب امام علی(علیه السلام) و امامان شیعه را در کتاب «نهجالبلاغه» گرد آورده است. در میان برخی فرقههای اسلامی از جمله معتزلیان، دیدگاههایی وجود دارد که فقط برای شخص امام علی(علیه السلام) مقام عصمت و علم غیب را پذیرفته است.
ابن ابیالحدید به عنوان یکی از شارحان بسیار مهم، از معتزلیانی است که فقط درباره شخص امام علی(علیه السلام) علم غیب و مقام عصمت را پذیرفتهاند. با این حال شارحان شیعی نهجالبلاغه معتقدند در «نهجالبلاغه» اشارات و تصریحاتی درباره نوعی بودن علم غیب وجود دارد. ابن ابیالحدید دست کم درباره مسائل سیاسی پس از پیامبر(صلوات الله علیه) در میان شیعیان به انصاف شناخته شده است. وی با این انصاف و آن دیدگاه کلامی به شرح کتابی پرداخته که در آن، سخن از نوعی بودن علم غیب امامان شیعه نیز به میان آمده است.
همین امر موجب شده است وی در شرح بخشهایی از «نهجالبلاغه» که درباره علم امامان است، در کشمکش احساس انصافورزی و اقتضائات این باور کلامی گرفتار شود و گاه به سوی این انصاف کشیده شود و گاه به سوی اقتضائات آن باور کلامی متمایل شود. شارحان شیعی نهجالبلاغه نیز سعی کردهاند این رفتار دوسویه او را به چالش بکشند. مقاله حاضر دیدگاههای شارحان شیعی و ابن ابیالحدید را درباره نوعی یا شخصی بودن علم امام(علیه السلام) مقایسه کرده است.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://b2n.ir/r96236
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#مقاله
پیامدها و دستاوردهای حکومت امام علی (ع)
✍️ علی اکبر امینی و فرزانه دشتی
پس از حکومت نبوی حکومت امام علی (ع) است که به رغم مدت زمان کوتاهش پیامدها و آثار فراوانی را برای جامعة بشری به همراه داشته است. رفتار و نگرش سیاسی ایشان به گونه ای بوده است که نه فقط برای مسلمانان بلکه برای تمام دوره ها و حکومت ها به مثابة الگویی به کار گرفته می شود تا بشر به واسطة آن مسیر سعادت و خوش بختی را طی کند.
رفتارها و ویژگی هایی مانند صراحت، پاسخ گویی و حساب پس دهی، حاکمیت عامه، عدالت و برابری، انتخابات آزاد، شایسته سالاری، و حاکمیت قانون، که امروزه مورد توجه بسیاری از اندیشمندان علوم اجتماعی و سیاسی قرار گرفته اند، در اندیشة سیاسی و حکومت آن امام جایگاه ویژه ای داشته اند.
بنابراین، با توجه به اهمیت این مسئله، ضرورت بازنگری در اندیشه های امام علی (ع)، با توجه به نگرش الهی و انسان مدارانة آن حضرت احساس می شود؛ چراکه حکومت علوی در طی مدت کوتاه خویش، همة آن چه را بر عهده گرفته بود، محقق ساخت.
ما می کوشیم که با درک آثار و پیامدهای حکومت امام علی (ع) فضای مناسب تری را برای رشد و بالندگی آحاد مردم در جامعه ترسیم و فراهم کنیم.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://b2n.ir/y43928
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#مصاحبه
حجت الاسلام یدالله حاجی زاده، عضو هیئت علمی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع): از دیدگاه امام (ع) حضور مردم در صحنه «وَ الْإِجَابَةُ حِینَ أَدْعُوکُمْ» از جمله حقوق حکومت بر مردم است. مردم در مقام دفاع از حکومت و جامعه اسلامی در برابر تجاوز بیگانگان در حمایت از امام حاضر شوند. به هنگامی که آنان را برای جهاد فرا میخواند بسیج شوند؛ زیرا در غیر این صورت دشمن بر آنها مسلط شده و در نهایت منافع بزرگی را از دست میدهند.
برای مشاهده متن کامل مصاحبه به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://b2n.ir/d16150
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#مصاحبه
دکتر محمد حسین رجبی دوانی: سحرگاه ۱۹ رمضان حجر بن عدی در مسجد جامع کوفه بود که ناگهان شنید اشعث بن قیس به عبدالرحمان بن ملجم مرادی میگوید ای پسر ملجم در کار خود شتاب کن که اگر صبح برسد رسوا خواهی شد.
حجربنعدی متوجه توطئه آنها شد و به اشعث گفت: ای اعور یعنی ای یک چشم، میخواهی امیرالمومنین علیهالسلام را به قتل برسانی؟ سپس با شتاب به سمت خانه امیرالمومنین علیهالسلام آمد تا آن حضرت را از توطئه آگاه کند اما آن وجود مقدس خانه دختر خود ام کلثوم بود و ازراه دیگری به مسجد حرکت کرده بود. حجر وقتی از یافتن حضرت ناامید شد به سوی مسجد بازگشت اما دیگر دیر شده بود.
برای مشاهده متن کامل مصاحبه به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://b2n.ir/d28233
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#نشست «رمضان و تمدن اسلامی» با ارائه دکتر اصغر منتظرالقائم 24 فروردین 1402 برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#مقاله
واکاوی علل عدم قصاص قاتلان عثمان توسط امیرالمومنین(ع)
نویسنده: یدالله حاجی زاده
عثمان بن عفان خلیفه سوم مسلمانان (23-35 ﻫ) در شورشی که علیه وی در مدینه رخ داد، توسط عدهای از مسلمانان به قتل رسید. امام علی(ع) علیرغم مخالفت با چنین اقدامی، قاتلان او را مورد محاکمه قرار نداد و آنان را مجازات نکرد. بنابراین سوالی که در این جا هست این است که علت یا علل عدم قصاص قاتلان عثمان توسط امیرالمومنین(ع) چه بوده است؟
علیرغم پیچیدهگیهای خاص موضوع به جهت جوابهای گوناگونی که در این خصوص مطرح شده، واکاوی این موضوع- با بهرهگیری از روش توصیفی و تحلیلی- نشان میدهد، هر چند امیرالمومنین(ع) به دنبال رسیدگی به ماجرای قتل عثمان و مجازات قاتلان وی بوده، اما مشخص نبودن قاتلان مباشری عثمان و شرایط خاصی که حضرت در دوره زمامداری خویش با آنها مواجه شده، عملاً به آن حضرت اجازه نداده است در این زمینه کاری صورت دهد.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://b2n.ir/x19111
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#کرسی علمی_ترویجی «عصری سازی سیره و سبک زندگی معصومان» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین دکتر ناصر رفیعی محمدی و نقد دکتر نعمت الله صفری فروشانی و حجتالاسلام و المسلمین دکتر حسین عبدالمحمدی 26 فروردین 1402 ساعت 10 الی 12 در سالن شهید عارف الحسینی به صورت حضوری و برخط برگزار می گردد.
لینک پخش آنلاین:
https://vc.miu.ac.ir/tarikh
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#نشست «جریان های فکری و فرهنگی ایران (دوره نخست مشروطه)» با ارائه استاد حسین آبادیان از 30 فروردین 1402 برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#کارگاه «سند شناسی»با ارائه دکتر امین محمدی از 19 اردیبهشت 1402 برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#فصلنامه
شماره 58 فصلنامه «تاریخ پژوهی» منتشر شد.
عناوین مطالب این شماره به شرح ذیل می باشد:
- شکل گیری حزب دموکرات در نخستین تقابل سنت و مدرنیته در ایران
- درآمدی بر روند و علل ناکامی تنظیمات در امپراتوری عثمانی
- یازده ماه نبرد ناموفق یرای بازپس گیری تبریز (با تکیه بر نوشته های یک سرباز، 993 و 994 ق / 1585 و 1586م.)
- مولفه های تحلیل گفتمان انتقادی در تاریخ جهانگشای جوینی بر اساس رویکرد نورمن فرکلاف
- خاندان دانشور آیت الله شیخ محمد کوهستانی
- پالمیرا و ساسانیان در قرن سوم میلادی
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#مقاله
تأثیر باورهای یهود در بازتولید نگاه جاهلی به حیات اجتماعی زن در جامعه اسلامی
نویسنده: فاطمه جعفرنیا
قبـل از اسلام در منطقه جزیزﺓ العرب همانند سایر مناطق ، نگرش منفی به زن نگـاه غالب بوده است. اسلام این نگاه را متحول کرد. خلقت یکسان زن ومرد در گفتمان قرآن، تساوی آن ها را در کسب ارزش های معنوی وعدم تفاوت در مشارکت اجتماعی زن ومرد را به دنبـال داشت. این بینش در گفتمان نبوی با حضور زن در اجتماعات دینی و در عرصه ی علم آموزی و مشارکت در امور جنبه ی عینی و عملی به خود گرفت. با رحلت پیامبـر صلی الله علیه و آله اراده ی جامعه ی اسلامی بر این اندیشه استوار شد که گفتمان اسلام در باب زن در حاشیه قرار گیرد.
نگارنده بر آن است که عناصر ادیان و اقوام دیگر از جمله عناصر فرهنگ یهود در تقویت این جریان و باز تولید نگاه جاهلی به زن تاثیر گذار بودند. فرهنگ یهود که در بر گیرنده ی شاخص های نگاه منفی به زن در بعد اجتماعی بود،بانگاه جاهلی در این زمینه هم سویی یافت.
نتیجه مبین آن است که سیاست خلفا در فراهم کردن زمینه برای نفوذ و رواج عناصر فرهنگ یهود به وسیله احبار نو مسلمان و راویان آن ها منجر به ظهور احادیث و روایت های شدکه هر چند به نام احادیث اسلامی به فرهنگ اسلامی راه یافت ،اما در حقیقت چیزی جز بازتولید نگاه جاهلی به زن نبود. از این رو ،آگاهی از آموزه های اصیل اسلامی از آموزه های جاهلی بازتولید شده به نام اسلام از اهداف این پژوهش است.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://b2n.ir/p07614
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
📌👈 *هم اکنون در حال برگزاری است*
#اطلاع رسانی
#نشست_علمی
#کرسی_ترویجی
با سلام
💠کرسی علمی ترویجی:
《عصری سازی سیره و سبک زندگی معصومان》
🔹با ارائه استاد: حجت الاسلام والمسلمین دکتر ناصر رفیعی محمدی
🔸با حضور اساتید ناقد:
◇حجت الاسلام والمسلمین دکترحسین عبدالمحمدی
◇دکتر نعمت الله صفری فروشانی
✅در سالن شهید عارف الحسینی ره مجتمع عالی امام خمینی ره به صورت حضوری و برخط در حال برگزاری است.
🌐لینک پخش آنلاین:
https://vc.miu.ac.ir/tarikh
🔰مجتمع آموزش عالی تاریخ سیره و تمدن اسلامی - معاونت پژوهش
@sokhanetarikh
#نشست «مواجهه امام علی (ع) با تنش های قومی – طبقاتی (با تاکید بر دوره خلافت امام)» با ارائه دکتر احمد پاکتچی 27 فروردین 1402 برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#نشست نقد و بررسی کتاب «حکیم میرزا حسن کرمانشاهی» با ارائه اسدالله آژیر و روح الله بهرامی 28 فروردین 1402 در دانشگاه رازی برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#نشست «روش پژوهش و مقاله نویسی در تاریخ» با ارائه دکتر علیرضا ملائی توانی 27 و 29 فروردین و 5 اردیبهشت 1402 برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#نشست «وقایع مشروطه در تهران به روایت فروغ الدوله دختر ناصر الدین شاه» با ارائه فاطمه قاضیها 30 فروردین 1402 برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#مقاله
بررسی ابعاد تأثیر فرهنگی یهود بر جامعه اسلامی بعد از پیامبر(ص) (مقاله علمی وزارت علوم)
نویسنده: فاطمه جعفرنیا
سابقه حضور یهود در جزیرة العرب به دوره پیش از اسلام بازمی گردد. ظاهراً یهودیان در ادوار مختلف به این منطقه مهاجرت کرده اند.
عدم حضور جدی یهودیان این منطقه در میان مشاهیر فرهنگ و علم یهود، نشان از پایین بودن سطح دانش آنان در مقایسه با یهودیان سایر مناطق دارد. با این-حا یهودیان بر جامعه عرب تأثیرگذار بودند. در دوره اسلامی علمای یهود به دلیل عدم برخورداری از دانش، نتوانستند تعامل سازنده ای با پیامبر(ص) داشته باشند.
بعد از رحلت پیامبر(ص)، مسلمانان در تعامل با یهودیان به ویژه احبار نومسلمان، عناصری از فرهنگ یهود عمدتاً با بار ارزشی منفی وارد فرهنگ اسلامی کردند. اما با آغاز شکل گیری تمدن اسلامی، مسلمانان با ساکنان مناطق مفتوحه از جمله علمای یهود تعامل دو سویه برقرار کردند.
نگارنده بر آن است که تفاوت سطح دانش یهودیان جزیرةالعرب با مناطق دیگر، تأثیرگذاری دوگانه یهود در فرهنگ اسلامی را به همراه داشته است. نتیجه پژوهش حاضر مبین آن است که تأثیر گذاری یهودیان جزیرة العرب در سده های نخستین در جامعه اسلامی سبب نفوذ آن دسته از عناصر فرهنگ یهود درجامعه اسلامی شد که واژگونه شدن بخشی از آموزه-های اسلامی را به دنبال داشت؛ در حالی که با آغاز شکل گیری تمدن اسلامی تعامل دو سویه میان علمای مسلمان و یهود به وجود آمد.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://b2n.ir/h10771
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#نشست_علمی «واکاوی معیارهای پذیرش احادیث و اخبار کرامات اهل بیت (علیهم السلام)» با ارائه استاد آیت الله حسینی قزوینی 30 فروردین 1402 ساعت 10 الی 12 در سالن شهید صدر(ره) به صورت حضوری و برخط برگزار می گردد.
لینک پخش آنلاین:
https://vc.miu.ac.ir/tarikh
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#فراخوان
کنگره بین المللی «بقیع مدفن امامان و اصحاب» فروردین 1403 برگزار می گردد و مهلت ارسال مقالات تا 31 شهریور 1402 می باشد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#همایش ملی «آموزش عالی در غرب کشور» 9 اردیبهشت 1402 در دانشگاه رازی برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
سخن تاریخ
@sokhanetarikh
#مقاله
مهدویت در کیسانیه، از وفات محمدبن حنفیه تا وفات ابوهاشم (81-98)
نویسندگان: نعمت الله صفری فروشانی و رضا برادران
کیسانیه به عنوان یکی از نخستین گروه هایی که برای موعود احادیث پیامبر مصداقی عینی و خارجی _ محمدبن حنفیه _ را برگزیدند، و از پیشگامان توجه به موضوع مهدویت در میان فرقه های اسلامی به شمار می روند؛ از این رو واکاوی و بازشناخت باور به مهدی و مهدویت در میان آنان با رویکرد فرایندی و تطوری، در نگاهی کلان به ارتقای مباحث و مطالعات تطوری در تاریخ تشیع کمک می کند.
هدف گذاری پژوهش پیش رو، ترسیم جایگاه مهدی باوری در اندیشه کیسانیان از وفات محمدبن حنفیه در سال 81 تا وفات عبدالله پسر وی ملقب به ابوهاشم در سال 98 است که این امر با استفاده از بقایای آثار درون گروهی و همچنین کتاب های فرقه نگاری و تاریخی مرتبط با موضوع فوق میسر شده است.
بنابراین با استفاده از تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از پذیرفتنی ترین نقل های تاریخی و بهره گیری از اصول پذیرفته شده در مطالعات فرقه نگاری و تاریخی و نیز ارائه تحلیل های عقلانی مستند، به بررسی باور به مهدویت در میان این فرقه از میان رفته، در این بازه زمانی خواهیم پرداخت.
به نظر می رسد کیسانیان در نخستین گام به انکار مرگ محمدبن حنفیه پرداخته و از مکان غیبت وی اظهار بی اطلاعی می کردند. اما به مرور زمان از کوه رضوی و چگونگی غیبت وی و همچنین شرایط پس از ظهور او سخن به میان آمد و این روند، سیری صعودی یافت.
در مقابل موعودگرایان کیسانی، طرفداران ابوهاشم بودند که به امامت او بعد از پدرش باور داشتند. هرچند برخی از همین گروه در عین اعتقاد به ابوهاشم، همچنان مهدویت محمدبن حنفیه را نیز انکار نمی کردند.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://b2n.ir/k78354
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#کتاب «نهضت در شیراز؛ دایرهالمعارف مصور تاریخ انقلاب اسلامی در شیراز؛ ۱۳۴۲-۱۳۵۷» منتشر شد.
انقلاب اسلامی ایران، فراتر از یک جنبش اعتراضی و تغییر سیاسی، از بستر فرهنگی و اجتماعی و با تحول آحاد مردم رخ داد. فلذا حتماً برای روایت خود به «متنِ» گسترده و اجتماعیتری فراتر از متون کلاسیکِ منحصر در افراد، نیاز دارد. شهرها، متونی گسترده و در عین حال لایهلایه و رازآلود هستند که توان ارائۀ قصهها و استعارههای هویتی جامعه را در قالب سنت شفاهی شهری، طراحی و معماری قصهگون، آیینها و مناسبتهای بومی و... دارند. معالاسف تاکنون این ظرفیت در خدمت اندیشۀ آشفتۀ شبهروشنفکران غربگرا بوده است.
ایشان سالهای متمادی، متولی و مسئول طراحی و معماری و قانونگذاری و تولید محتوا برای شهرها بودهاند و از طرفی جریان متعهد انقلابی به این ظرفیت شهرمتنها، خودآگاه نبوده است. از این رو اولین قدم در راه احیای حافظۀ شهرها و دمیدن در کالبدشان، گردآوری و ثبت حماسهها و تحولخواهیها و تحول افراد و جامعه در شهرهاست.
تحقیق کتاب «نهضت در شیراز» را محمدحسین عظیمی، عبدالرسول محمدی، محمدصادق شریفی، مرضیه پاویر، طاهره بشاورز، وحید احمدزاده انجام دادهاند و تدوین آن توسط محمدحسین عظیمی، محمدجواد رحیمی، سید حامد ترابی و وحید احمدزاده صورت گرفته است و از سوی انتشارات «راه یار» منتشر شد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#همایش «جغرافیای تاریخی و فرهنگی شاهنامه» 21 و 22 مهر 1402 در تاجیکستان برگزار میشود.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#مقاله
مجاهدت امیر مؤمنان علیه السلام در تثبیت جایگاه محوری رسول خدا صلی الله علیه و آله در جامعة اسلامی
نویسنده: حامد منتظری مقدم
نگرش محوری امت اسلام به حضرت محمد صلی الله علیه و آله از همان صدر اسلام، از سوی عواملی تهدید می شد. امیر مؤمنان علیه السلام بر پایة باور به نقش بی بدیل پیامبر صلی الله علیه و آله در هدایت و حفظ وحدت امت اسلام، در جهت تثبیت محوریت ایشان مجاهدتی پیگیر داشت.
این مجاهدت در روش های «ارتقای شناخت همگان از پیامبر صلی الله علیه و آله»، «تعمیق پیوند همگان با پیامبر صلی الله علیه و آله»، «استناد به سخن و روش پیامبر صلی الله علیه و آله» و «پاسداشت حرمت مُنتسَبان به پیامبر صلی الله علیه و آله» تجلی می یافت. ایشان بعثت آن حضرت را نجات دهنده و روش ایشان را روشن و استوار می دانست و مسلمانان را به تأسی از ایشان فرامی خواند.
عوامل تهدیدکنندة محوریت پیامبر صلی الله علیه و آله در جامعة اسلامی دو پیامد مهم داشت: رواج برخی بدعت ها و پیدایش برخی برداشت های نادرست دربارة پیامبر صلی الله علیه و آله. در برابر، مجاهدت امیر مؤمنان و دیگر ائمه علیهم السلام به احیای شماری از سنت های پیامبر صلی الله علیه و آله و مهم تر از همه، به زنده نگه داشتن نام پیامبر صلی الله علیه و آله و حفظ و تثبیت محوریت آن حضرت در جامعة اسلامی انجامید.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://b2n.ir/w38090
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh