@sokhanetarik #مقاله خوشنویسی درآغاز عصر صفوی: تحولات،کارکردها، حامیان و هنروران نویسندگان: فریبا پات، سید احمد رضا خضری و مهرانگیز مظاهری سرآغاز فرمانروایی صفویان- عصر سلطنت اسماعیل و طهماسب- دوره بالندگی هنر خوشنویسی در ایران است. این هنر در این عصر، سه دوره تقریباً برابر را گذراند. نخست دوره گذار و انتقال از سنت های پیشین به ویژه عصر تیموری به صفویان تبریز است. دوره دوم که مقارن با نخستین سال های سلطنت طهماسب و اقبال او به هنر کتاب آرایی است، دوره قاعده مند شدن برخی از خطوط به ویژه نستعلیق و کاربرد آن برای نخستین بار در کتابت قرآن است. دوره سوم که با توبه طهماسب و کناره گیری او از هنر همزمان است، اگر چه موجب رکودی آشکار در برخی هنرها شد، اما هنر خوشنویسی از آسیب جدی در امان ماند. خوشنویسی در این دوره دو کاربرد مشخص داشت. نخست، کارکرد هنری؛ دوم: کارکرد اداری. این پژوهش بر آن است تا پس از بیان تحولاتِ هنر خوشنویسی، انواع ِخطوط و اهمیت هر یک از آنها در نیمه نخست عصر صفوی، نقش حامیان آن را همراه با معرفی برجسته ترین خوشنویسان نستعلیق و عوامل مؤثر در پایگاه اجتماعی و معیشتی آنان، بررسی کند. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=12866

@sokhanetarik #اطلاع_رسانی #نشست_علمی نشست «زنان مفسر و فقیه در جهان اسلام» با ارائه کبری روشنفکر 23 اسفند 1402 برگزار می گردد. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=12882

@sokhanetarik #اطلاع_رسانی #نشست_علمی نشست علمی «نوروز؛ پیشینه، جشن ها و مناسبت ها» با حضور دکتر سهم الدین خزائی 23 اسفند 1402 برگزار می گردد. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=12886

@sokhanetarik #اطلاع_رسانی #نشست_علمی نشست «آشنایی با ظرفیت های آرشیوی و مراکز تحقیقاتی ایرلند در مطالعات ایرانشناسی» با ارائه دکتر الهام ملک زاده و دکتر کاظم شریف کاظمی ۲۰ اسفند ۱۴۰۲ در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می گردد. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=12890

@sokhanetarik #مقاله علل استمرار حکومت آل دابویه درطبرستان نویسندگان: هوشنگ خسروبیگی و آسیه ایزدیار پیربستی آل دابویه عنوان خاندانی است محلی که توانست بیش از یک قرن بر ناحیه ای موسوم به پتشخوارگر حکومت نماید. آنان زمانی روی کار آمدند، که از طرفی نفس امپراطوری ساسانی به شماره افتاده بود واز طرفی دیگر سیل بنیان کن اعراب را کسی یارای مقابله با آن نبود. اما حکومت دابویگان در چنین شرایطی توانست پا بگیرد و با قدرت، تا مدت ها تداوم یابد. حتی سقوط و زوال بزرگترین حکومت های عصر را چون امپراطوری ساسانیان و خلافت اموی نظاره نماید بی آنکه خللی در ماهیت حکومت محلیش ایجاد شود. به نظر می رسد آنها با استفاده از موقعیت جغرافیایی خاص خود و همچنین با اتکا به قدرت نظامی و برقراری مناسبات سیاسی و در نهایت حفظ ارزش ها و سنن باستانی و اتکا به مقبولیت محلی؛ تداوم خود را تضمین نمودند. در این پژوهش با اتکا به منابع این دلایل مورد بررسی قرار گرفته است. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=12893

@sokhanetarik #فصلنامه شماره ۲۷ فصلنامه «مطالعات تاریخی جهان اسلام» منتشر شد. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=12913

@sokhanetarik #فصلنامه شماره ۴۳ فصلنامه علمی«سخن تاریخ» منتشر شد. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=12921

@sokhanetarik #اطلاع_رسانی #پیش_نشست_علمی_همایش #همایش_بین_المللی_حضرت_جعفر_بن_ابی_طالب #همایش_ذوالجناحین کرسی علمی ترویجی «خوانش مهم ترین اقدامات فرهنگی جعفر بن ابیطالب در دو سال اول حضور در حبشه» با ارائه حجت الاسلام دکتر سید حسین شفیعی دارابی و حجت الاسلام فرهاد پور کیوان و نقد حجت الاسلام محمد صادق اخوان، حجت الاسلام دکتر حسن صادقی پناه ۲۲ اسفند ۱۴۰۲ در دانشگاه مجازی المصطفی برگزار می گردد. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=12925

@sokhanetarik #نشست حجت الاسلام رسول جعفریان: آیت‌الله صافی گلپایگانی در کتابی ۸۵۰ صفحه‌ای بر آثار شریعتی نقد نوشته است ولی هرگز از دایره ادب خارج نشده و علمی، مؤدبانه و مستدل به نقد او پرداخته لذا معتقدم شیوه نقد ایشان الگویی برای محققان است. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=12930

@sokhanetarik #مقاله نقد و بررسی دیدگاه حیدرعلی قلمداران در مسئله امامت حضرت علی (علیه السلام) نویسندگان: مائده جعفری، عبدالمجید طالب تاش و فیض الله اکبری دستک حیدر علی قلمداران یکی از عناصر شاخص جریان قرآن بسندگی معاصر شیعی در ایران است که به دیدگاه های اهل سنت متمایل شده و به نقد افکار و عقاید شیعی می پردازد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، به تحلیل استنادات قلمداران در مسئله خلافت و امامت امام علی (علیه السلام) پرداخته است. درباره قلمداران و دیدگاه های او نسبت به مسئله امامت امام علی (علیه السلام) باید گفت که قلمداران امام را منصوب از جانب خدا نمی داند و آن را امری انتخابی می داند. قلمداران واقعه غدیر را در همین راستا تحلیل کرده و اعتقاد شیعیان درباره نصب الهی امام علی در غدیر را افراطی معرفی کند. وی در قالب برخی آثار خود مانند «شاهراه اتحاد» اشکالات متعددی را پیرامون غدیرخم بیان می کند. مهم ترین دلایل قلمداران شامل قائل شدن حق مشورت مهاجران و انصار در انتخاب خلیفه، عدم میل و رغبت حضرت علی نسبت به خلافت، علت صدور حدیث غدیر، عدم استناد امام به روز غدیر، عدم ذکر امامت حضرت علی (علیه السلام) در قرآن، سکوت حاضرین در واقعه غدیر وعدم تصریح پیامبر(صلی الله علیه و آله) در اعلام جانشینی حضرت علی (علیه السلام) می باشد. در این تحقیق روشن شد که آیات قرآن، متون روایی، مستندات تاریخی و دلایل متقن شیعه و سنی حاکی از آن است که دیدگاه قلمداران مردود بوده و قابل پذیرش نمی باشد. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=12934

@sokhanetarik #اطلاع_رسانی #نشست_علمی نشست «تاریخ نفت و مسأله صنعتی شدن کرمانشاه(به مناسبت روز ملی شدن صنعت نفت ایران)» 21 اسفند 1402 در دانشگاه رازی برگزار می گردد. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13019

@sokhanetarik #اطلاع_رسانی #نشست_علمی نشست «تاریخ اجتماعی افغانستان بر اساس سفرنامه نگاری غربیان، سده ۱۹» با حضور محمد جاوید جویا و دکتر جمیله یوسفی 23 اسفند 1402 برگزار می گردد. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13024

@sokhanetarik #پرسمان آیا پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) با فتح ایران توسط اعراب موافق بودند؟ سخن تاریخ: فتح ایران در پی پیروزی مسلمانان بر سلسله ساسانیان پس از جنگ‌های متعدد روی داد. این فتح از زمان ابوبکر بن ابی‌قحافه آغاز، در زمان عمر به اوج رسید و تا سال ۳۰ هجری قمری یعنی اواسط زمان خلافت عثمان ادامه داشت. این فتوحات در زمان خلافت امام علی (علیه السلام) متوقف شد. پیامبر(صلی الله علیه و آله) در زمان حیاتشان در پی دعوت همگانی به اسلام، نامه‌هایی به امپراتور روم شرقی، ایران، نجاشی، امیر غسانیان شام و امیر یمامه فرستاد و ایشان را به اسلام دعوت نمود. خسرو پرویز پادشاه ایران، این دعوت را نپذیرفت و نامه پیامبر را پاره کرد. بنابراین تنها اقدام و نظر پیامبر در مورد ایران، دعوت از پادشاه ایران به اسلام است و توصیه‌ای در این زمینه وجود ندارد. برای مشاهده متن کامل پاسخ به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13031

@sokhanetarik #نشست حسن رضایی هفتادر، استاد: جریان استعماری مستشرقین با هدف غارت اقتصادی و فرهنگی ایجاد شد ولی برخی از مستشرقین هم پذیرای حق هستند. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13055

@sokhanetarik #کتاب «ثبت و ضبط تاریخ شفاهی» نوشته والری رالی‌یو با ترجمه‌ای از حسین فراهانی منتشر شد. کتاب شامل یازده فصل است و مباحثی همچون «مقدمه ای بر مصاحبه عمقی»، «تاریخ شفاهی و خاطره»، «آماده شدن برای مصاحبه»، «فنون مصاحبه»، «مسائل حقوقی و اخلاقی»، «روابط افراد در مصاحبه»، «انواع طرح‌های تاریخ شفاهی»، «انواع طرح‌های تاریخ شفاهی؛ زندگی‌نامه»، «انواع طرح‌های تاریخ شفاهی؛ تحقیق در خانواده»، «تحلیل و تفسیر» و «پایان طرح» را مورد بررسی قرار داده است. این اثر برای محققانی که برای مصاحبه عمقی به راهنما نیاز دارند، نوشته شده است و با پرداختن به مسائل اخلاقی و پرسش‌های مربوط به روابط بین مصاحبه‌کننده و راوی و فنون مصاحبه، به محققان و استفاده‌کنندگان مصاحبه عمقی کمک می‌کند تا به غنای دانششان از تاریخ بیفزایند. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13060

@sokhanetarik #پرسمان اوضاع اقتصادی عربستان قبل از اسلام چگونه بود؟ سخن تاریخ: عربستان، شبه جزیره‌ای است که در جنوب غربی آسیا قرار گرفته است. قسمت اعظم آن را بیابانهای خشک و سوزان فراگرفته و از سه طرف به دریا مرتبط است. مساحت این کشور متجاوز از سه میلیون کیلومتر مربع است. سطح این کشور مرکب از ریگستان های پهناور و کوه و سنگلاخ هایی است که در خلال آنها قسمت‌های سرسبزی وجود دارد. اقتصاد این کشور قبل از اسلام وابسته به تجارت، کشاورزی، غارت، دامداری و برده‌داری بوده است که هر یک از پیشه‌ها در مناطق خاصی رونق داشته است به عنوان نمونه در مکه بیشتر تجارت و مسائل تجاری رونق داشته و در یثرب (مدینه) و طائف کشاورزی از رونق بیشتری برخوردار بوده است. عربستان قبل از اسلام، دارای یک حکومت متمرکز و قدرتمند نبوده است که بتواند اقتصادی منسجم و همه‌جانبه در این کشور برقرار سازد. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13064

@sokhanetarik #مقاله نویسندگان: حسن زرنوشه فراهانی، محمد عترت دوست و علی عباسی بهره گیری مناسب از فرصت معنوی ماه مبارک رمضان، نیازمند شناخت آن و شیوه صحیح مواجهه با آن است که در کلام معصومان (علیهم السلام) مورد اشاره قرار گرفته است. از جمله آنها می توان به دعاهای شماره ۴۴ و ۴۵ صحیفه سجادیه با عنوان دعای ورود به ماه مبارک رمضان و دعای وداع با ماه رمضان اشاره کرد. در این پژوهش تلاش شده با استفاده از روش تحلیل مضمونی و با دو رویکرد کمّی و کیفی در سه گام تجزیه، تشریح و ترکیب، به استخراج مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر این دعاها پرداخته و راهکارهای مطرح در این دعاها به منظور کشف الگوی بندگی خدا در ماه رمضان از منظر امام سجاد (علیه السلام) تبیین شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که از منظر آن امام معصوم، بهرهمندی از فرصت بندگی خدا در ماه مبارک رمضان نیازمند آدابی و شرایطی است که با رعایت آن ها، آثار و برکاتی معنوی هم در دنیا و هم در آخرت برای انسان به ارمغان می آید. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13068

@sokhanetarik #اطلاع_رسانی جشنواره ملی «خلیج فارس و جزایر جاودان ایران» 10 اردیبهشت 1403 برگزار می گردد و مهلت ارسال مقالات تا 20 فروردین 1403 می باشد. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13072

@sokhanetarik معرفی #کتاب «رمضان در تاریخ» کتاب «رمضان در تاریخ» تالیف حضرت آیت الله العظمی آقای حاج شیخ لطف الله صافی گلپایگانی(ره) می باشد که سال ۱۳۷۸ توسط مؤسسه انتشارات حضرت معصومه(س) منتشر شد. نگاهی به محتوای كتاب: كتاب «رمضان در تاریخ» مشتمل بر نه فصل با این عناوین است: ۱. بیعت با ولایت عهدی امام رضا(علیه السلام): این بیعت بنا به نقلی در روز اول ماه رمضان سال ۲۰۱ هـ.ق صورت گرفته است؛ ۲. وفات جناب ابوطالب(علیه السلام): یكی دیگر از اتفاقات تاریخی این ماه است كه بنا به قول شیخ مفید در هفتم ماه رمضان سال دهم بعثت بوقوع پیوسته است؛ ۳. وفات حضرت خدیجه(علیها السلام): در دهم ماه رمضان سال دهم بعثت این یار فداكار پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) دعوت حق را لبیك گفت؛ ۴. حدیث اخوّت: در روز دوازدهم رمضان بود كه پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) بین اصحاب و بین خود و علی(علیه السلام) پیوند برادری برقرار فرمودند؛ ۵. ولادت و زندگانی امام حسن مجتبی(علیه السلام): سبط اكبر، حضرت امام حسن مجتبی(علیه السلام) در پانزدهم ماه رمضان سال سوم هجرت متولد شد؛ برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13076

@sokhanetarik #مقاله خاستگاه اندیشه های سیاسی علما در جریان نهضت ملی شدن نفت با تأکید بر دیدگاه های آیت الله کاشانی نویسندگان: حمیده دانشجو و هادی وکیلی ملی شدن صنعت نفت ازجمله تحولات مهم تاریخ معاصر ایران می باشد. هرچند در این جریان، نیروهای ملی و مذهبی در کنار یکدیگر به مبارزه با استبداد داخلی و استعمار خارجی برخاستند، اما تاکنون نقش ملی گراها در این نهضت، بیشتر مورد توجه قرار گرفته و به نقش علما در این نهضت کمتر اشاره شده است. بر این اساس در این مقاله تلاش شده با توجه به منابع مکتوب با رویکرد تاریخی و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، ضمن بازخوانی نقش و جایگاه علما و مراجع در ملی شدن نفت، خاستگاه اندیشه های سیاسی آنان در جریان نهضت مورد بررسی قرار گیرد. برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13079

@sokhanetarik #یادداشت هر سال تعدادی از بزرگان تاریخ و سیاست که عمری پربار در مسیر علم و دانش سپری کرده‌اند و آثاری ماندگار از خود بر جای گذاشته‌اند، از میان ما به دیار باقی رهسپار می‌شوند. در سالی که گذشت نیز تعدادی از این عزیزان را از دست دادیم. به پاس عمر پربارشان و آثار ارزشمندی که از خویش بر جای گذاشته‌اند، در این گزارش یادی از آنها کرده‌ایم. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13084

@sokhanetarik #کتاب کتاب «فراز و فرود ملت‌ها» تالیف منسر اولسون و ترجمه محمد فاضلی از سوی نشر روزنه منتشر شد. منسر اولسون در این کتاب با نگاهی میان‌رشته‌ای و تاریخی، چارچوب نظری خود را برای پاسخ‌دهی به این سوالات ارائه و نشان می‌دهد که گروه‌های منافع خاص با سیطره بر نهادها و حامل‌های قدرت به‌ویژه دولت، باعث کاهش کارآیی و درآمد کل جوامع می‌شوند. ایده‌های اولسون می‌تواند بینش‌های جدیدی درباره شیوه عمل و اقتضائات مقابله با این گروه‌ها در جامعه و اقتصاد ایران در اختیار ما بگذارد. مانکور لوید اولسون جونیور (ژانویه ۱۹۳۲ - ۱۹ فوریه ۱۹۹۸) اقتصاددان و دانشمند سیاسی آمریکایی بود که در دانشگاه مریلند، کالج پارک تدریس می‌کرد. تأثیرگذارترین مشارکت او در اقتصاد نهادی جدید بود و بر نقشی که مالکیت خصوصی، مالیات، کالاهای عمومی، اقدام جمعی و حقوق قراردادی در توسعه اقتصادی ایفا می‌کرد، متمرکز بود. برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13088

@sokhanetarik #پرسمان پیامبران در طول تاریخ چند تن بوده‌اند؟ سخن تاریخ: تعداد پیامبران در روایات، عددهای مختلفی مانند هشت هزار، ۱۲۴ هزار و ۳۲۰ هزار ذکر شده است که از آن میان، ۱۲۴ هزار تن شهرت بیشتری یافته است. دلیل شهرت ۱۲۴ هزار پیامبر، ذکر احادیث آن در چندین منبع روایی و در برابر، شاذ بودن احادیثی است که عدد پیامبران را غیر از ۱۲۴ هزار معرفی کرده‌اند. بر اساس روایات و قرآن، گاهی در یک دوره زمانی چندین پیامبر مبعوث می‌شدند که دلیل آن شرایط زمانی یا پراکندگی جمعیت و نبود امکانات ارتباطی دانسته شده است. برای مشاهده متن کامل پاسخ به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13092

@sokhanetarik #مقاله شلیک توپ ماه رمضان به روایت اسناد آرشیو ملی ایران نویسنده: الهام ملک زاده در دوران معاصر، شلیک توپ رمضان از بهترین روش های اطلاع دادن وقت سحر و افطار، کار سخت و پرهزینه ای بود. در دوره ناصری، هزینه ها توسط حاکمان ولایات و با پیروزی انقلاب مشروطه توسط وزات داخله تأمین می شد. در دوران نابسامان حکومت احمدشاه، این هزینه ها معضل وزارتخانه های داخله، مالیه و جنگ شد و هیچ یک هزینه های شلیک توپ را نمی پذیرفتند. در دوره رضاشاه، شلیک توپ و هزینه هایش ابتدا بر عهده ارکان حرب کل قشون و سپس از دی۱۳۱۰ش. بر عهده وزارت داخله قرار گرفت و سامان یافت. به مرور این شیوه منسوخ و از رمضان ۱۳۱۹ش. عملاً انجام نشد و از ۱۳۲۲ش. پخش اذان از رادیو ایران، جای شلیک توپ را گرفت. این مقاله با روش اسنادی- تحلیلی مبتنی بر داده های اسناد آرشیو ملی ایران، در پی پاسخ دادن به این سؤالات است که اساساً شلیک توپ رمضان چه معنایی داشته، از چه زمانی مرسوم گردیده و دلیل منسوخ شدن بوده است؟ لذا روند اقدامات دولت در خصوص شلیک توپ ایام رمضان و تحولات منجر به تغییر روش آگاه کردن مردم، همچنین آسیب ها و مشکلات مربوط به این موضوع را شناسایی می کند و آنها را مورد تحلیل قرار می دهد. نتیجه اینکه بالا بودن هزینه های شلیک توپ و کمرنگ شدن مناسک دینی در خلال حکومت رضاشاه، موجب نادیده گرفتن این وظیفه از سوی دولت شد و اعلام وقت روزه داری به مؤمنان سپرده شد تا به شیوه سنتی عمل کنند. این روند تا سال ۱۳۲۲ که برای اولین بار اذان از رادیو پخش شد ادامه یافت. برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید: https://sokhanetarikh.com/?p=13096