سخن تاریخ
@sokhanetarik
#مقاله
خط زمان در قرآن؛ بررسی موردی «إذ» و «و إذ»
نویسنده: محسن الویری
مقوله «زمان» یکی از اصلی ترین مقومات تاریخ با هر تعریفی از آن است. مفهوم زمان در دانش تاریخ و به عبارتی دقیق تر، «زمان تاریخی»، تفاوتی جوهری با مفهوم رایج از زمان در فلسفه و فیزیک دارد.
یکی از ویژگی های زمان تاریخی، پیوند آن با مقوله ای به نام «خط زمان» است و این مفهوم نیز به نوبهخود در پیوند با مفهومی دیگر به نام «رویدادهای مهم» قرار دارد. «خط زمان» (Timeline) که اکنون جایگاهی مهم در اطلاع رسانی یافته، حکایتگر یک بازه زمانی برای بازنمایی یا ارایه منظم گرافیکی یا غیرگرافیکی مهم ترین رویدادهای آن بازه است.
قرآن به دلیل پیوند تاریخ با هدایت انسان، اهتمامی در خور توجه به تاریخ البته با شیوه بیانی ویژه خود دارد و به نظر می رسد که برجسته ساختن توالی زمانی رویدادها و ارایه الگوهای مختلفی برای خط زمان، یکی از مصداق های این اهتمام باشد. نوشتار پیش رو پس از مروری بر تعابیر مختلف قرآنی در این زمینه، با بررسی موارد کاربرد «إذ» و «و إذ» در قرآن، کوشیده است یکی از خط زمان های موردنظر قرآن را بازنمایاند.
این بررسی نشان می دهد که «إذ» و «و إذ» به معنای ظرف زمان و متعلق به فعل محذوف «اذکر» یا «اذکروا»، یک خط زمان با تکیه بر پاره ای رویدادهای مهم زندگی نه تن از پیامبران (ابراهیم، لوط، موسی، سلیمان، الیاس، یونس، یوسف، عیسی و محمد(صلی الله علیه و آله))، دو تن از شخصیت های الهی (لقمان و مریم) و یک گروه (اصحاب کهف) را تشکیل می دهند.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=13793
@sokhanetarik
#کتاب
کتاب «چالشهای تاریخی» با عنوان فرعی چرخش قلم و سخن در سیر تاریخ تالیف عباس سلیمی نمین از سوی دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران به بازار چاپ و نشر کتاب آمد.
این کتاب در هشت فصل اصلی و تعدادی زیربخش در هر فصل به بررسی موضوعاتی همچون باستان با عظمت، مشروطه به غارت رفته، سیر تاریخی کودتای ۱۲۹۹، نهضت ملی و مشت آهنین، دردی جانکاه، خیزش سراسری یک ملت از دریچه مستند «انقلاب ۵۷»، فرجام تمسک به منابع نامعتبر، منشا تقابل آقای منتظری با امام پرداخته است.
به طور کلی هشت چالش تاریخی در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است که این هشت چالش عبارتند از: نسبت ۷ آبان با ایرانیان (مناظره شروین وکیلی، پرویز رجبی، عبدالمجید ارفعی، بهرام روشنضمیر و عباس سلیمی نمین)، مشروطه به غارت رفته (مناظره قلمی در روزنامه شرق)، سیر تاریخی کودتای ۱۲۹۹( مناظره صادق زیباکلام و عباس سلیمی نمین در کانون اندیشه جوان)، نهضت ملی و مشت آهنین (مناظره قلمی ابراهیم یزدی و عباس سلیمی نمین)، رکس؛ آتشی که به جان آتشافروزان افتاد (مناظره قلمی در روزنامه کارگزاران)، خیزش سراسری یک ملت از دریچه مستند «انقلاب ۵۷»( محاجهای قلمی با شبکه من و تو)، خرد جمعی و نظام تصمیمساز در دفاع مقدس و… (مناظره مرتضی الویری و عباس سلیمی نمین در جماران)، منشا تقابل آقای منتظری با امام (مناظره اعضای بیت آیتالله منتظری و عباس سلیمی نمین به دعوت انجمن اندیشه و قلم).
برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=13797
@sokhanetarik
#صوت
نظام موضوعات تاریخی در قرآن (تاریخ اسلام به روایت قرآن) ۱۶ فروردین ۱۴۰۳
برای دریافت صوت به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=13806
@sokhanetarik
#همایش
همایش جهانی «بقیع؛ مدفن امامان و اصحاب» ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ در قم برگزار می گردد.
برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=13802
@sokhanetarik
#مقاله
نقش دانشمندان شیعه در گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی در شامات از آغاز تا پایان قرن هفتم هجری
نویسندگان: حسین مرادی نسب و هادی شمس آبادی
هجرت دانشمندان شیعه به مناطق شام و وجود برخی دولت های شیعی شامات، از جمله عوامل مؤثر بر رشد علوم مختلف عقلی و نقلی در این منطقه بوده است. این مقاله، با بهره گیری از فهارس و منابع رجالی و شرح حال ها و نیز تواریخ عمومی و محلی و خاندان ها و دودمان ها، کوشیده است عوامل حضور علمای شیعه در شام و نقش آنها در گسترش فرهنگ و علوم اسلامی را تا پایان قرن هفتم هجری مورد بررسی قرار دهد.
به استناد یافته های پژوهش و با توجه به آثار ماندگار مکتوب و غیرمکتوب، می توان از سهم بزرگ علمای شیعه در این زمینه سخن گفت.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=13814
@sokhanetarik
#اطلاع_رسانی
#نشست_علمی
نشست «مطالعات سیره نبوی در دانشگاه عبری اورشلیم» با ارائه دکتر حسین علی بیگی 27 فروردین 1403 در دانشگاه رازی برگزار می گردد.
برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=13824
@sokhanetarik
#اطلاع_رسانی
#نشست_علمی
نشست «گسست تاریخی» 28 فروردین 1403 در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می گردد.
برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=13828
@sokhanetarik
#فراخوان
#همایش
سومین همایش ملی «زن مسلمان در آیینه الگوی پیشرفت تمدن نوین اسلامی» ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ برگزار می گردد و مهلت ارسال مقالات تا 15 اردیبهشت 1403 می باشد.
برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=13831
@sokhanetarik
#مقاله
جایگاه علماء دینی در حکومت آل مظفر و چگونگی نقش آفرینی آنان
نویسندگان: جمشید نوروزی و مژگان صادقی فرد
انتشار و تثبیت ایدئولوژی دینی در تعامل با علمای دین دست یافتنی بود. در دوره آل مظفر که روح مذهبی بر تمام مسائل سیاسی و اجتماعی سایه انداخته بود، حکام و علما روابطی دو سویه و بسیار نزدیک داشتند. اندیشمندان حوزه دین که انگاره های اجتماعی قدرتمند داشتند، با حمایت حاکمیت و مساعدت وضعیت عمومی دوره آل مظفر، به قدرت قابل توجهی دست یافتند.
سوال اصلی این پژوهش، جایگاه علمای دین در حکومت آل مظفر و چگونگی نقش آفرینی آنها در این حکومت است. یافته های این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه ای انجام شده، مبین آن است که عالمان دینی به واسطه جایگاه و منزلت قابل توجه در این حکومت، افزون برعهده داری نقش های آموزشی و فرهنگی و نیز تصدی مناصب قضائی، ندرتاً به وزارت هم دست یافتند؛ همچنین با نقش آفرینی سیاسی، اموری همچون شفاعت بین گروه های متخاصم در جنگ های بی شمار عصر فترت، صدور فرمان تکفیر بر ضد گروه های مخالف حکومت و نیز حمایت از برخی تصمیمات امرای آل مظفر را عهده دار شدند.
برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=13834
@sokhanetarik
#همایش
محمد رسولی: براساس پژوهشهای متعدد و مختلفی که صورت گرفته، به طور قطع به یقین ثابت شده شاهنامه کاملاً تاریخ محض است و در تاریخ بودنش هیچ شک و تردیدی نمیتوان داشت.
برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=13838
@sokhanetarik
#مصاحبه
حجت الاسلام رسول جعفریان: سید جمال، در میان روحانیون سنتی، مقبولیتی نداشت و کسی چندان به وی توجهی نکرد، درست به عکس جریان روشنفکری مذهبی در تهران و شهرهای دیگر مثل تبریز که اعتنای زیادی به او داشتند.
برای مشاهده متن کامل مصاحبه به آدرس زیر مراجعه نمایید:
https://sokhanetarikh.com/?p=13842