#همنشین_خدا 110 ؛ یک تیر و دو نشان بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم سلام به شما معلم عزیز. امیدوارم که زیاد سفر بروید، سفر زیارتی، سیاحتی، تفریحی. می‌خواهم یک گفتگوی فرضی را برای شما بیان کنم. یک معلم پرسید: دلیل اینکه نماز در مسافرت شکسته می‌شود چیست؟ گفتم: آیه ۱۰۱ سوره نساء. [1] گفت: در این آیه نیامده نمازِ شکسته خواندن واجب است. فرموده « فَلَیسَ عَلَیکمْ جُناحٌ » گناهی در شما نیست ـ اشکالی ندارد ـ نمازتان را شکسته بخوانید نفرموده واجب است. گفتم: توجه کنید در آن زمان فکرِ غالب مردم این بود که در هر شرایطی باید نماز را کامل خواند و کم کردن رکعات نماز گناه دارد و این آیه یک خط بطلان می‌کشد بر روی این تفکر. و این آیه می‌خواهد بفرماید: شکسته خواندن نماز در سفر را گناه ندانیم. و در زبانِ قرآن عبارت « لا جُناحَ » در معنای دستور واجب هم آمده ؛ مثل صفا و مروه که بالای این دو کوه، دو بت بود و در زمانِ جاهلیت این دو بت را طواف و مسح می‌کردند برای تبرک ‌جستن از آن. قرآن با واژه « گناهی نیست » دو نکته را بیان می‌فرماید: یک. این کار غلط مردم زمان جاهلیت سبب نشود که حرکت بین صفا و مروه را اشتباه بدانید. دو. سعی صفا و مروه واجب است. پس واجب بودن طواف را هم با همین عبارت بیان می‌کند « فَلا جُناحَ عَلَيهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِما ». [2] پس با یک تیر دو نشان زده ؛ گناه ندانستن طواف و واجب شمردن این طواف. گفت: در آیه آمده اگر از دشمنانتان ترسیدید نماز شکسته بخوانید، نفرموده همیشه نماز شکسته بخوانید. گفتم: دو تا از جواب‌های مفسّران را برایت بیان می‌کنم. یک. قید « اِنْ خِفْتُم » در آیه قید غالبی است. بینید غالب انسان‌ها در کنار ضریح امام حسین علیه السلام اشک شان جاری می‌شود. شما به دوستت می‌گویی کنارِ ضریح امام حسین علیه السلام اگر اشکت جاری شد برایم دعا کن منظور این است که بیشتر انسان‌ها اشکشان جاری می‌شود و تو هم برای من دعا کن. معنای حرفت این نیست که اگر اشک تو جاری نشد، پس بی‌خیالِ دعا باش و به من دعا نکن ! دو. این قید « اِنْ خِفْتُمْ » قید تأکیدی است. یعنی بر همه این سفرها نمازت را شکسته بخوان و اگر از دشمن ترسیدی تأکید بیشتری است که این نمازت شکسته باشد. مثل اینکه به دوستت می‌گویی اگر دستت به ضریح امام حسین علیه السلام رسید برایم دعا کن. معنای حرفت این است که در سفر کربلا همیشه به یادم باش و برای من دعا کن. تأکید بیشتری می‌کنم که وقتی دستت به ضریح رسید من را دعا کنی. گفت: در این آیه نیامده کدام یک از نمازهای پنجگانه را شکسته بخوانید، ولی در رساله‌ها آمده که نمازهای چهار رکعتی دو رکعتی می‌شود. گفتم: خداوند به پیامبرش صلی الله علیه و آله می‌فرماید: من کلیات را بیان می‌کنم در قرآن، شما جزئیات احکام را برای مردم بیان کنید « وَ أَنْزَلْنا إِلَیک الذِّکرَ لِتُبَینَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیهِم‏ » [3] و به مردم فرمود: هر چه من در قرآن نوشتم اطاعت کنید و هر چه پیامبر عزیز هم در تفسیر آیاتِ قرآن بیان نمود اطاعت کنید « أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُول‏ ». [4] جزئیات نماز مسافر که در چه شرایطی نماز شکسته می‌شود را پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای ما بیان فرمودند. [1] وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِی الْأَرْضِ فَلَیسَ عَلَیکمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ یفْتِنَکمُ الَّذینَ کفَرُوا. [2] سوره بقره، آیه 158. [3] سوره نحل، آیه 44. [4] پنج بار این عبارت در قرآن آمده مثل سوره مائده، آیه 92.

#همنشین_خدا 111 ؛ علت یا حکمت؟ به نام خداوند به یاد خداوند و برای خدا سلام به شما معلم عزیز. دعا می‌کنم که همیشه سفرهایتان با سلامتی همراه باشد. می‌خواهم با هم سه پاسخ بدهیم به یک پرسش. آن هم اینکه زمان‌های قدیم سفرها پیاده بوده، با قاطر، با سختی و زحمت همراه بود، نمازها هم شکسته بود ؛ اما الان که ماشین و هواپیما هست و سختی و زحمتی نیست، چرا باید نمازها را شکسته بخوانیم؟ یک. بله. الآن هواپیما مسیر یک ماه پیاده را یک ساعته می‌رود، سریع‌تر و راحت‌تر، اما هنوز هم نسبت به وطن و خانه ‌ما سختی و مشقّتِ ما بیشتر است. خواب و خوراک ما در سفر به هم می‌ریزد عجله و اضطراب و استرسِ ما زیاد می‌شود که از وسیله نقلیه ما عقب نمانیم ؛ پس هنوز هم سختی هست. هم سختیِ جسمی و هم سختی‌های روحی. دو. ما یک علت داریم و یک حکمت. علت همیشه همراه با حکم است اما حکمت گاهی اوقات از حکم جدا می‌شود. [1] مثلاً تصادف و هرج و مرج، حکمتِ چراغ قرمز است به همین خاطر یک ماشین اگر نصف شب باشد و خیابان خلوت خلوت باشد از چراغ قرمز رد شود با اینکه نه تصادفی می‌شود و نه هرج و مرجی پیش می‌آید باز هم دوربین‌های راهنمایی و رانندگی او را جریمه می‌کند. سختی‌های مسافرت هم حکمتِ شکسته شدن نمازها در سفر هستند، علت نیستند. سه. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله علت شکسته شدن نمازها را این گونه بیان می‌فرمودند: که خداوند به من و امتم هدیه‌ای داد و آن اینکه در سفر با شرایطی نمازهای چهار رکعتی را دو رکعتی بخوانیم و پذیرش هدیه خداوند واجب است و اگر کسی نمازها را چهار رکعتی بخواند « فَقَدْ رَدَّ عَلَى اللَّهِ هَدِیتَه » هدیه‌ی خداوند را رد کرده و به خداوند توهین کرده. [2] پس علت شکسته شدن نمازها انجام حکمِ خداست. همان طور که علت ایستادن پشتِ چراغ قرمز، دستور راهنمایی و رانندگی است. [1] (سایت ویکی فقه، واژه حکمت) [2] (علل الشرائع، ج‏2، ص 383)

#همنشین_خدا 112 ؛ درکات جهنم، درجات بهشت یا اَعْلَمَ العالَمین به نام خدایی که داناترینِ دانایان است. سلام به شما معلم عزیز. دعا می‌کنم من و شما در بهشت همنشین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باشیم. یک سؤال آیا دوست داشتید زمانِ برترین موجودات و بهترین پیامبران را درک می‌کردید و پشت سر حضرت نماز را اقامه می‌کردید و به آن پاداش بزرگ می‌رسیدید؟ حتماً می‌گویید بله، و الآن ناراحت هستید که چرا آن زمان را درک نکردید و به این فیض بزرگ نرسیدید. من‌‌ می‌خواهم کاری را یادتان بدهم که اگر انجام دهید در پرونده اعمالِ ما می‌نویسند نمازِ پشت سر رسول الله صلی الله علیه و آله. به این مقدمه گوش کنید: همین طور که معلم خوب و بد داریم، عالِم خوب و بد هم داریم، عالِم بد و بی تقوا جایش پایین‌ترین درکاتِ جهنّم است. [1] خداوند هم در قرآن می‌گوید مَثَل این عالم مَثَل الاغی است که کتاب بارش کردند « مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ یحْمِلُوهَا کمَثَلِ الْحِمَارِ یحْمِلُ أَسْفَارًا ». [2] اما عالم خوب و با تقوا جایش بالاتری درجات بهشت است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بسیار مردم را سفارش می‌کردند که ارتباط با چنین افرادی را بیشتر کنند. حتی می‌فرمودند: نگاه کردن به چنین افرادی عبادت است. « النَّظَرَ إِلَى وَجْهِ الْعَالِمِ عِبَادَة ». [3] می فرمودند: نزدیک‌ترین افراد به من پیامبر چنین علمایی هستند « أقرَبُ النّاسِ من دَرَجَةِ النُّبوّةِ أهلُ الجِهادِ و أهلُ العِلمِ ». [4] به همین خاطر سفارش می‌کردند در نمازهای جماعت خود چنین علمایی را امام جماعت خودتان قرار دهید. کسانی که نزدیک‌ترین افراد به من هستند و هرگاه پشت سر آنها نماز بخوانید « فَکأَنَّمَا صَلَّى خَلْفِی » [5] مثل این است که پشت سر من رسول الله نماز خوانده‌ باشید. یعنی در نامه اعمالتان‌‌ می‌نویسند ؛ حضور در نمازِ جماعت خاتَمُ الْاَنبیاء حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله. [1] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله : الْعُلَمَاءُ رَجُلَانِ رَجُلٌ عَالِمٌ آخِذٌ بِعِلْمِهِ فَهَذَا نَاجٍ وَ رَجُلٌ عَالِمٌ تَارِک لِعِلْمِهِ فَهَذَا هَالِک وَ إِنَّ أَهْلَ النَّارِ لَیتَأَذَّوْنَ بِرِیحِ الْعَالِمِ التَّارِک لِعِلْمِهِ ‏. (بحار الأنوار، ج‏2، ص 106) اینکه همه اهل جهنم از بوی تعفن عالم بی عمل در شکنجه هستند نشان می‌دهد عذاب او باید از عذاب همه اهل آتش سخت تر باشد. [2] سوره جمعه، آیه 5. [3] من لا یحضره الفقیه، ج‏2، ص 205. [4] (میزان الحکمة، ج‏11، ص 245) [5] (مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏6، ص 473)

#همنشین_خدا 113 ؛ سه نشانه آخرالزمان یَا مَنْ یَکشِفُ الْبَلْوَى یَا مَنْ یُنْقِذُ الْغَرْقَى به نام خدایی که بلاها را برطرف می‌کند و غرق شدگان را نجات می‌دهد. سلام به شما معلم عزیز. دعا می‌کنم خداوند من و شما را از غرق شدن در بلاهای آخرالزمان حفظ کند. همین طور که می‌دانید در روایات اهل بیت علیهم السلام نشانه‌های آخرالزمان آمده که‌‌ می‌خواهم سه تا از آن نشانه‌ها را با هم دوره کنیم. یک. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: مؤذن دقایقی را که اذان می‌گوید پاداشش مثل پاداشِ شهیدی می‌ماند که در خون خودش می‌غلتد. امیرالمؤمنین علیه السلام وقتی این حدیث را شنیدند فرمودند: پس با این حساب باید شاهد باشیم که مسلمان‌ها به روی هم شمشیر بکشند تا به چنین ثوابی برسند. پیامبر فرمودند: نه چنین نیست. زمانی می‌آید که مردم اذان گفتن را ننگ و عار می‌دانند. می‌گویند: من مدیر مدرسه‌ام، من تاجر بازارم، من حجت الاسلام هستم، در شأنِ من نیست اذان بگویم « یأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ یطْرَحُونَ الْأَذَانَ عَلَى ضُعَفَائِهِم » [1] اذان را می‌سپارند به ناتوانان خودشان، به کسانی که موقعیت اجتماعی پایینی دارند. بیاییم من و شما از آن گروه نباشیم. * مثل شهید صیاد شیرازی باشیم. او نگفت من امیرِ ارتش هستم به پرستیژِ من بر می‌خورد اذان بگویم. [2] * مثل شهید مهدی باکری باشیم نگفت من سردارِ سپاه هستم کلاسم پایین می‌آید. با افتخار ایستادند و اذان گفتند. دو. امام باقر علیه السلام فرمودند: مردم آخرالزمان اهل نمازند تا وقتی که به جان و مال آنها ضرری نخورد و گرنه « لَوْ أَضَرَّتِ الصَّلَاةُ بِسَائِرِ مَا یعْمَلُونَ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَبْدَانِهِمْ لَرَفَضُوهَا » نماز را پرت می‌کنند یک گوشه. [3] تا وقتی مشتری ندارد نمازش اول وقت است در مسجد، شب عید که سرش شلوغ می‌شود نمازش می‌شود یازده شب، نیم ساعت قبل از قضا شدن. وقتی به او می‌گویی چرا این کار را می‌کنی؟ می‌گوید: خُب کار داریم. انگار که نماز اول وقت در مسجد مخصوص افراد بیکار است. نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا را می‌خواند اما نمازِ صبح چون مزاحم خوابش می‌شود تعطیلش می‌کند. ان شاء الله که ما از این گروه نباشیم. سه. آقا امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: آخرالزمان مرگ‌های ناگهانی زیاد می‌شود. شخصی یک ساعت قبل از اذان به صورت عمودی است و یک ساعت بعد از اذان بدون هیچ سابقه بیماری به صورت افقی می‌شود [ از دنیا می‌رود]. ساعت هفتِ شب سالمِ سالم در این عالم است، و ساعت نُه شب وارد عالم برزخ شده. حضرت فرمودند: اگر آن زمان را درک کردید حتماً تلاش کنید نمازتان اول وقت باشد « خَشْیةَ فَوْتِهَا فِی آخِرِ وَقْتِهَا ». [4] چون نمی‌دانید تا آخر وقت زنده هستید یا نه. پس نمازتان را اول وقت بخوانید تا هیچ نمازی بر گردن شما نباشد. [1] (من لا یحضره الفقیه، ج‏1، ص 283) [2] (خبرگزاری میزان، تصویری از شهید صیاد شیرازی در حال اذان گفتن در قطار، کد خبر : ۱۵۸۵۳۴) [3] (الكافی، ج‏5، ص 55) [4] (بحار الأنوار، ج‏93، ص 305)

#همنشین_خدا 114 ؛ نقشه ابلیس، سیاست انگلیس اَعوذُ بِاللهِ مِنَ الشّیطانِ الرَّجیم بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم به خدای رحیم پناه می‌بریم از نقشه‌های شیطان رجیم. سلام به شما معلم عزیز همان طور که همه ما می‌دانیم ما مسلمان‌ها دو نوع دشمن داریم: دشمنِ جنّی به نام ابلیس و دشمن اِنسی به نام آمریکا و انگلیس. این‌ها گرگ‌هایی هستند که می‌خواهند گوسفندان را از هم جدا کنند و بعد آنها را تکّه تکّه کنند. سیاستِ آنها این است که تفرقه بنداز و حکومت کن. کارشان این است که بین کشورهای اسلامی مثل ایران، افغانستان، عراق، لبنان و بین قومیت‌های مختلف مثلِ کُرد، تُرک، بلوچ، لُر و فارس، جوک و طنز درست کنند برای تخریب و فتنه اندازی و برای تضعیف‌شان، اما خداوند کریم و رحیم نقشه‌اش این است که شما مسلمان‌ها با هم برادرید « إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ » [1]پس از گل نازک‌تر به هم نگویید. خداوند یک عبادتی قرار داده به نام نماز که با این عبادت نقشه‌های این دشمنان را نقش بر آب می‌کند. مثلاً می‌فرماید می‌خواهید نماز بخوانید برای چگونگی انجامِ احکام نماز باید مرجع تقلید انتخاب کنید و برای نماز جماعت، پیش‌نماز انتخاب کنید. می‌پرسید چه کسی باشد؟ می‌فرماید به قومیّت و کشور توجه نکنید هر کس علم بیشتری دارد و با تقواتر هست، آن را انتخاب کنید. می‌پرسید: در صف اول نماز جماعت چه کسانی بایستند؟ فارس ها یا ترک‌ها یا عرب‌ها؟؟ می‌فرماید: مرزبندی را کنار بگذارید هر که زودتر آمد او بنشیند و اگر کسی نشست دیگری حق بلند کردنش را ندارد. خداوند می‌فرماید: مسلمانی که از کشور شما و قومیت شما نیست باز هم برادرِ شما است. اگر غیبت او را کردید « أَرْبَعِینَ یوْماً وَ لَیلَةً » تا چهل روز من نماز شما را قبول نمی‌کنم مگر اینکه بروید از او حلالیت بطلبید یا به درگاه خداوند برایش آمرزش بطلبید. [2] می‌فرماید حق ندارید با مسلمانان بیش از سه روز قهر کنید که در این صورت من نماز هر دوی شما را نمی‌پذیرم چون شما « کانَا خَارِجَینِ مِنَ الْإِسْلَام‏ » روح اسلام را از دست دادید [3] و اگر قهر باشید و به همدیگر محل نگذارید موقعی که به نماز می‌ایستید « أعرَضَ اللَّهُ عَنهُما حَتّى‏ یتَکَلَّما » من خداوند هم به شما محل نمی‌گذارم. [4] خداوند می‌فرماید: اگر به کشوری از کشورهای مسلمانان حمله‌ای شد و شما گفتید به ما چه؟، به ما ربطی ندارد پس شما مسلمان حقیقی و واقعی نیستید « فَلَیسَ بِمُسْلِم » در این صورت که مسلمان حقیقی نیستید و من خداوند عبادت شما را نمی‌پذیرم. [5] خداوند دوست دارد همه مسلمان‌ها با هم متّحد باشند وحدت داشته باشند و این وحدت به وسیله نماز تحقق پیدا می‌کند. [1] سوره حجرات، آیه 10. [2] (بحار الأنوار، ج‏72، ص 258) [3] أَیمَا مُسْلِمَینِ تَهَاجَرَا فَمَکثَا ثَلَاثاً لَا یصْطَلِحَانِ إِلَّا کانَا خَارِجَینِ مِنَ الْإِسْلَام‏. (وسائل الشیعة، ج‏12، ص 262) [4] (میزان الحکمة، ج‏12، ص 573) [5] (الکافی، ج‏2، ص 164)

#همنشین_خدا 115 ؛ شهوتِ شُهرت به نام خداوند و فقط برای خدا سلام به شما معلم عزیز همان طور که می‌دانید خداوند تبارک و تعالی ما را از منکرات و شهوات نهی کرده و برای دور شدن ما از این دو آلودگی، عبادتی به نام نماز قرار داده تا روزانه پنج بار با این دو مبارزه کنیم مثلاً بعضی‌ها شهوتی دارند به نام شهوتِ شُهرت طلبی. اینکه مدلِ ماشین، نوع لباس، رشته تحصیلی، جهیزیه آنها را به گونه‌ای انتخاب ‌کنند تا انگشت نما بشوند. دوست دارند همسری انتخاب کنند که به واسطه زیبایی او، مالِ او و موقعیت اجتماعی او سرِ زبان‌ها بیفتند. عکس و فیلمی از خودشان در فضای مجازی پخش می‌کنند که سببِ جلب توجه بشود و به واسطه آن مشهور بشوند. همان طور که شراب‌خورها با شراب، مست می‌کنند آنها با شُهرت، مست می‌شوند. بعد به جای اینکه تلاش کنند بنده خداوند باشند می‌شوند اسیر قضاوت مردم، به جای اینکه به دنبال راضی کردن خداوند باشند‌‌، می‌روند به دنبال راضی کردن مردم ـ یعنی مریدانشان ـ و هیچ گاه نمی‌توانند همه مریدان خود را راضی نگه‌ دارند. خدا می‌فرماید: نماز واجبت را درحضور دیگران بخوان تا دیگران هم تشویق به عبادت بشوند اما اگر انگیزه‌ات این است که نمازت را طولانی کنی یا قرائتِ زیبای خود را به گوش دیگران برسانی تا « شُهرتُ الصّلاة » به دست بیاوری در بین مردم به نماز مشهور بشوی و دیگران بَه بَه و چَه چَه کنند آن نمازت باطل است و اگر لباسی پوشیدی به قصد شُهرت با آن لباست نماز نخوان. نمازهای مستحبی را اگر در جایی بخوانی که کسی تو را نمی‌بیند « حَیثُ لا یراهُ النّاسُ » [1] من پاداش ۲۵ برابری را به تو می‌دهم چون این جور با شهوتِ شُهرت طلبی خودت هم مبارزه کرده‌ای. خداوند می‌فرماید: اگر میلیاردی هزینه کردی و مسجدی ساختی به قصد مشهور شدن بین مردم، من به تو پاداش نمی‌دهم. می‌گویم برو پاداش آن را از کسانی بگیر که به قصد آنها مسجد ساختی. [2] نماز روزانه پنج بار به ما یادآوری می‌کند که: « إنْ قَدَرْتُم أنْ لا تُعْرَفوا فافْعَلوا » [3] اگر می‌توانی گمنام بمانی، گمنام بمان و مشهور نشو. [1] (محمدی ری شهری، شناخت نامه نماز، ج‏2، ص 775) [2] (وسائل الشیعة، ج‏1، ص 72) [3] امام صادق علیه السلام : میزان الحکمة، ج‏3، ص 512.

#همنشین_خدا 116 ؛ شفاعت هرگز یا رَبَّ النَّبیین بنام خدای پیامبران از آدم تا حضرت محمد صلی الله علیه و آله. سلام به شما معلم عزیز. دعا می‌کنم من و شما به شفاعتِ پیامبر وارد بهشت شویم. یک مثال‌‌ می‌خواهم برای شما بزنم. همین طور که شما به دانش آموز خود می‌گویی تلاش خودت را بکن و درس بخوان، اگر نمره کم آوردی من کمکت می‌کنم قبول شوی. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله هم فرمودند: ای مسلمان‌ها شما تلاشِ تان را کنید اگر روز قیامت نمره قبولی نیاوردید، من از خداوند درخواست می‌کنم شما را قبول کند و وارد بهشت شوید، به این می‌گویند « شفاعت » حضرت فرمودند: « إِنَّمَا شَفَاعَتِی لِأَهْلِ الْکبَائِرِ مِنْ أُمَّتِی » من مسلمان‌هایی را که گناهان بزرگی را انجام داده‌اند شفاعت می‌کنم. اما چهار گروه را استثنا کردم که‌‌ می‌خواهم چهار تا از آن گروه‌ها را با هم دوره کنیم. یک. منافق ؛ حضرت فرمودند: اگر هفتاد بار طلب مغفرت کنم برای منافق، خداوند آنها را نمی‌بخشد « إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعینَ مَرَّةً فَلَنْ یغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ». [1] دو. حضرت فرمودند: در سوره توبه آیه ۱۱۳ و ۱۱۴ خداوند به من فرموده برای کافر و مشرک طلب شفاعت نداشته باشم. [2] سه. کسی که دشمنِ حضرت علی و اهل بیت علیهم السلام من باشد که در این صورت اگر تمام پیامبران و فرشتگانِ مُقرّب درخواست شفاعت کنند « مَا شُفِّعُوا » [3] خداوند قبول نمی‌کند و آنها را وارد آتش دوزخ می‌کند. چهار. که دوست دارم توجه بیشتری به آن داشته باشید. فرمودند: کسی که نسبت به نمازش سهل انگار باشد، نماز را خوار و خفیف بشمارد و برایش مهم نباشد نمازش صحیح است یا غلط است نماز نوک کلاغی می‌خواند، یک ذکر را در حال رفتن به رکوع و سجده‌‌ می‌گوید و یک ذکر را در حال برگشتن، به جای ذکر « سُبْحانَ اللَّه سُبحانَ اللهِ سُبْحانَ اللَّه » می‌گوید « سُبْ، سُبْ، سُبْ ». اصلاً برایش مهم نیست که هر روز صبح دارد نمازش قضا می‌شود. چنین کسی اگر بدون توبه از دنیا برود من هم نسبت به شفاعتش بی خیال می‌شوم « لَا ینَالُ شَفَاعَتِی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِهِ وَ لَا یرِدُ عَلَی الْحَوْضَ لَا وَ اللَّه‏ ». [4] که این تهدید بسیار بزرگی است. حضرت فرمودند: در روز قیامت من در کنار حوضِ کوثر هستم حتی به او اجازه دیدار من داده نمی‌شود تا بیاید با من ملاقات کند و در آنجا به من التماس کند و من شفاعتش را کنم و این یک تهدید بسیار بزرگ است برای کسانی که نمازشان را سبک می‌شمرند. دعا می‌کنم من و شما از « مُستخفّین صلاة » نباشیم بلکه از شفاعت شوندگان پیامبر باشیم. [1] سوره توبه، آیه 80. [2] ما کانَ لِلنَّبِی وَ الَّذینَ آمَنُوا أَنْ یسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِکینَ. [3] (المحاسن، ج‏1، ص 184) [4] الکافی، ج‏6، ص 400.

#همنشین_خدا 117 ؛ نجات از جنّ مزاحم یا سامِعَ الاَصْوات به نام خدایی که همه‌ی صداها را می‌شنود. هم صداهای زشت شیطان و هم صدای زیبای اذان را. یک سؤال شما برای نمازتان اذان می‌گویید؟‌‌ می‌خواهم چهار تا از فواید اذان را با هم دوره کنیم تا انگیزه‌ ما بالا برود که برای نمازهای پنج‌گانه اذان بگوییم. یک. امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کسی اذان و اقامه بگوید دو صف از فرشتگان پشت سر او به نماز می‌ایستند. « صَلّى‏ خَلفَهُ صَفّانِ مِنَ المَلائِکةِ » مُفضل پرسید: تعداد این فرشتگان چقدر است؟ حضرت فرمودند: کمِ کمش از شرق تا غرب از زیادِ زیادش از زمین تا آسمان. پس برای گفتنِ اذان تنها، یک صف از فرشتگان به ما اقتدا می‌کنند. [1] دو. وقتی من اذان می‌گویم یعنی دارم به اهل خانواده‌ام و به دوستانم اعلام می‌کنم که من با جرأت و افتخار و بدون خجالت اعتقادات خود را بیان می‌کنم و خداوند را عبادت می‌کنم. شما هم با افتخار، عبادت خداوند کنید. دارم آنها را غیرِ مستقیم به نمازِ اول وقت دعوت و تشویق می‌کنم. سه. امام صادق علیه السلام فرمودند: گفتنِ اذان در خانه سبب می‌شود شیطان و جن‌های آزاردهنده از خانه ما فرار کنند. [2] پس کسانی که فکر می‌کنند جنّ‌ها وارد خانه آنها می‌شوند به جای مراجعه به رمّال‌ها و دعانویس‌ها ـ که خیلی از آنها شیّاد هستند ـ هنگامِ نماز، اذان بگویند. چهار. امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کس اخلاقش بد است کنار گوش او اذان بگویید. « مَنْ سَاءَ خُلُقُهُ فَأَذِّنُوا فِی أُذُنِه‏ ». [3] حالا اگر من به همسر، فرزند و همکار خود بگویم بیا کنار گوش تو اذان بگویم تا اخلاقت خوب شود، بدش می‌آید. چه کنم؟ هنگام نماز که می‌شود با صدای بلند اذان بگویم و به مرور زمان با ادامه‌ی این کار سبب می‌شود، اخلاق خود و اطرافیان خودم زیبا و زیباتر شود. سرشار کن از عشق، افق‌های جهان را * در خلوت جانان، بنشان شور اذان را چندی ست دچار تبم، ای یار نشان ده * سرچشمه‌ی آرامش بعد از هیجان را. [1] (شناخت نامه نماز، ج‏1، ص 238) [2] امام صادق علیه السلام : أذِّن فی بَیتِک فَإِنَّهُ یطرُدُ الشَّیطان‏. (بحار الأنوار، ج 84 ص 163) [3] الکافی، ج‏6، ص 309.

#همنشین_خدا 118 ؛ تاریخچه اذان به نام خداوند به یاد خداوند و برای خداوند سلام به شما معلم عزیز. دعا می‌کنم لحظه لحظه زندگی من و شما سرشار از یاد خداوند باشد. در این جلسه‌‌ می‌خواهم تاریخچه اذان را با هم مرور کنیم. اذان دو تاریخچه دارد ؛ تاریخچه دروغ و تاریخچه راست. دروغگوها می‌گویند: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مدام ذهنشان مشغول بود و در فکر بودند که چگونه مردم را خبر کنند برای نماز جماعتِ اول وقت؟ بعضی‌ها پیشنهاد دادند خُب شیپور می‌نوازیم ؛ حضرت فرمودند: این شیوه یهودی‌هاست برای خبر کردن عبادت. بعضی‌ها گفتند: خُب ناقوس می‌نوازیم پیامبر فرمودند: خُب این شیوه مسیحی‌هاست برای اعلام عبادت. همین طور که در فکر بودند « اُبیّ بنِ کَعب » یا « عبداللهِ بنِ زید » آمدند گفتند: یا رسول الله ما خواب دیدیم که در عالم خواب شخصی این جملات را می‌فرمود ـ همان جملات اذان ـ. بعد پیامبر با شنیدن خواب این‌ها خوشحال بلند شدند و فرمودند: با گفتن این جملات با صدای بلند مردم را برای نماز دعوت می‌کنیم. [1] امام صادق علیه السلام فرمودند: این تاریخِ دروغ است. خداوند عزیزتر از آن است که جزئیات دینش را با خوابِ یک نفر به پیامبرش منتقل کند. [2] فرمودند: ما اعتقاد داریم تک تک جزئیات احکام دین توسط وحی از خداوند به پیامبرش رسیده و حضرت تحریف کنندگان تاریخچه اذان را لعنت کردند. اما تاریخِ درست چیست؟ در سفر معراج، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به آسمان‌ها رفتند، آنجا وقت اذان که شد، جبرئیل اذان و اقامه گفتند و بعدش پیامبران و فرشتگان پشت سرِ رسول خداوند به نماز ایستادند. [3] پس اولین مؤذن جبرئیل است در سفر معراج، در آسمان‌ها. بعداً که قرار شد در زمین هم اذان گفته شود جبرئیل نازل شد و در مکانی که پیامبر اکرم و امیرالمؤمنین علیهما السلام حاضر بودند دوباره جملات اذان را بیان فرمودند. پیامبر اکرم از حضرت علی علیهما السلام پرسیدند: آیا جملات اذان را شنیدی؟ گفت بله. فرمودند: پس بلال حبشی را خبر کن و این جملات را به او آموزش بده. که اولین مؤذّن در بین مسلمان‌ها امیرالمؤمنین علیه السلام و دومین مؤذن بلالِ حبشی است. [4] مواظب باشیم که دشمنان دین با تحریف تاریخ و احکام دین ما را از شیوه و روش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دور نکنند. [1] محمدی ری شهری، حکمت نامه پیامبر اعظم «صلى الله علیه و آله و سلم»، ج‏9، ص 327، پژوهشى درباره چگونگى تشریع اذان‏. [2] (الکافی، ج‏3، ص 482) [3] (الکافی، ج‏3، ص 302) [4] (الکافی، ج‏3، ص 302)

#همنشین_خدا 119 ؛ صد آفرین، هزار آفرین یا مَنْ یَقبَلُ الیَسیر به نام خدایی که کم را می‌پذیرد. سلام به شما معلم عزیز. می‌خواهم یک مثال بزنم تا یک نکته نمازی را بهتر بفهمیم. معلمی به دانش آموزش مشق می‌دهد و می‌گوید الف. اگر صحیح و بدون غلط بنویسی تو را تنبیه نمی‌کنم و لازم نیست مشق را دوباره بنویسی. ب. اگر نقطه‌ها را با دقت بگذارید و دقیقاً روی خط زمینه بنویسید برایت مُهر صد آفرین هم می‌زنم. ج. اگر دور مشقت را گُل و بوته بکشی، مُهر هزار آفرین برایت می‌زنم. در این مثالی که زدم آن معلم خداست و آن دانش آموز ما هستیم و آن مشق، نماز است. خداوند می‌فرماید برای نمازت سه شرط می‌گذارم یک. شرط صحت: اینکه نمازت را با انجام واجبات و ترکِ مبطلات انجام بدهی. واجبات نماز و مبطلات نماز در رساله مراجع آمده است مثلاً نماز رو به قبله و با وضو باشد، در بین نماز، سرت را این طرف و آن طرف نکنی، با کسی حرف نزنی. در این صورت لازم نیست نمازت را دوباره بخوانید و روز قیامت هم تنبیه ات نمی‌کنم. دو. شرط قبولی: که اگر انجام بدهیم مُهر صد آفرین برایت می‌زنم و از آثار نماز بیشتر بهره‌مند می‌شوی. به آرامش می‌رسی و به من نزدیک می‌شوی. کلید بهشت را در دستان تو قرار می‌دهم و گناهان گذشته‌ات را پاک می‌کنم و هوایت را دارم تا در آینده گناه انجام ندهی. چند تا از شرایطِ قبولی نماز را با هم دوره کنیم: این که با برادر مسلمانت قهر نکنی، اهل غیبت و چشم چرانی نباشی، حرام خور و شراب خور نباشی، مردم آزار والدین، آزار، همسرآزار نباشی، ولایت بیت علیهم السلام را بپذیری و زکات مال را بپردازی. یک نکته مهم ‌خدمت‌تان عرض کنم اینکه شراب‌خوار تا چهل روز نمازش قبول نمی‌شود « لَا تُقْبَلُ صَلَاةُ شَارِبِ الْخَمْرِ أَرْبَعِینَ یوْماً » یعنی شرطِ قبولی را ندارد و ممکن است شرط صحت را داشته باشد یعنی واجبات و مبطلات نماز را رعایت کرده باشد. پس شرابخوار در آن چهل روز هم باید نماز را بخواند و اگر نمازش را بخواند به خاطر خواندن آن نمازش تنبیه نمی‌شود اگر در آن چهل روز توبه کند مُهر قبولی هم می‌خورد [1] اما اگر توبه نکند فقط نمازش صحیح است و واجبی که بر گردنش آمده است انجام داده است. سه. شرطِ کمال: که اگر انجام بدهید مُهر هزار آفرین برایت می‌زنم و آثار و برکات نماز برای تو خیلی خیلی زیاد می‌شود. چند تا شرط کمال را خدمت شما بیان کنم: عطر زدن، شانه کردن مو قبل از نماز، انگشترِ عقیق به دست کردن، پوشیدن لباس سفید، در اول وقت نماز خواندن، در مسجد و به جماعت نماز خواندن، داشتنِ تعقیبات نماز، این‌ها هم شرایط کمال نماز است. [1] (مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏17، ص 57)

#همنشین_خدا 120 ؛ تیم حق، تیم باطل به نام الله سلام به شما معلم عزیز دعا می‌کنم من و شما در لحظه لحظه زندگی بنده الله باشیم. می‌خواهیم با هم به یک سؤال که زیاد می‌پرسند یک پاسخ بدهیم و آن این که: اگر نماز نخوانیم چه می‌شود؟ جواب: خداوند به ما امکانات و نعمت‌هایی را عطا فرموده است مثلِ جوانی، عُمر، چشم، گوش، زبان، سلامتی و... این امکانات مُدام در حال مصرف شدن و تمام شدن است. از یک طرف هم دو تا تیم در این عالم قرار داده است تیم حق که مربی‌ آن خودش است « اللَّهُ وَلِی الَّذِینَ آمَنُوا » و تیم باطل که مربی‌ آن شیطان و طاغوت است. [1] و به ما فرموده است که این امکانات را باید حتماً در یکی از این دو تا تیم مصرف کنید ـ در این عالم تماشاچی نداریم ـ اگر امکاناتت در آن راهی که خداوند دوست داشت خرج کردی مثلاً فرمود نماز بخوان و تو نماز خواندی خُب می‌شوی همنشین خداوند « أَنَا جَلِیسُ مَنْ ذَکرَنِی‏ » [2] خوشا به حالت، وگرنه مجبور می‌شوی که همنشین شیطان بشوی « وَ مَنْ یکنِ الشَّیطانُ لَهُ قَرِیناً فَساءَ قَرِینا » [3] که شیطان بد همنشینی است. پس در این عالَم باید حتماً همنشینی داشته باشیم یا خداوند یا شیطان. امام صادق علیه السلام فرمودند: اگر امکاناتت را خرج اطاعت خداوند نکنید یقیناً و صد در صد خرج معصیت خداوند خواهی کرد « مَن لَم ینفِقْ فی طاعَةِ اللَّهِ ابتُلی بأن ینفِقَ فی مَعصیةِ اللَّهِ » [4] مثلاً اگر روزانه بیست دقیقه برای نماز که خوشنودی خداوند و رضایت اوست « فِیهَا مَرْضَاةُ الرَّب‏ » [5] خرج نکردی قانون و سنت خداست که طوری برایت برنامه‌ریزی می‌کند چندین و چند تا ۲۰ دقیقه را وقت صرف کاری کنی که سبب خشم خداوند می‌شود « أَنْفَقَ أَضْعَافَهَا فِیمَا یسْخِطُ اللَّهَ » [6] بعد در روز قیامت انسان‌ها دو گروه می‌شوند: گروهی که صورت‌هایشان « وُجُوهٌ یوْمَئِذٍ ناضِرَة » [7] است شاد و خندان است. و گروهی که چهره‌های درهم و عبوس دارند « وُجُوهٌ یوْمَئِذٍ باسِرَة » [8]. خُب معلوم است کسانی که عمر و زندگی و امکاناتشان را خرج خداوند نکرده‌اند آنجا فوق العاده زیاد ناراحت هستند و آن روز، روز حسرت آنها خواهد شد. بیاییم دعا کنیم روز قیامت روز شادی و خوشی ما باشد. [1] سوره بقره، آیه 257. [2] عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏1، ص 127. [3] سوره نساء، آیه 38. [4] میزان الحکمة، ج‏12، ص 386. [5] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله : الصَّلَاةُ مِنْ شَرَائِعِ الدِّینِ وَ فِیهَا مَرْضَاةُ الرَّبِّ (بحار الأنوار، ج‏79، ص 231) [6] (الکافی، ج‏4، ص 44) [7] سوره قیامت، آیه 22. [8] سوره قیامت، آیه 24.

#همنشین_خدا 1 ؛ همنشین خدا بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم سلام به شما معلم عزیز گِلی خوشبوی در حمّام روزی * رسید از دست مَحبوبی به دستم بدو گفتم که مشکی یا عَبیری * که‌ از بویِ دلاویز تو مَستم بگفتا من گِلی ناچیز بودم * ولیکن مدتی با گُل نشستم کمالِ همنشین در من اثر کرد * وگرنه من همان خاکم که هستم. خدمت شما عرض کنم که آن خاک و گِل من و شما هستیم و گُلِ خوشبویِ عالم خداست. خدا فرمودند: « أَنَا جَلِیسُ مَنْ ذَکرَنِی‏ »[1]. من همنشین می‌شوم با کسی که من را یاد کند. بالاترین یاد خداوند چیست؟ نماز است که روزانه ۵ بار بر ما واجب شده است. در نماز سه نوع ذکر و یاد خداوند در آن است. یک. ذکرِ قلبی: قلبِ‌ ما به یاد خداست. دو. ذکرِ زبانی: با زبانِ ما نام او را‌‌ می‌بریم. سه. ذکرِ عملی: با بدنِ خود در حال قنوت و رکوع و سجده یاد خداوند می‌کنیم. توجه داشته باشیم که هر چه بیشتر با خداوند همنشین بشویم، بیشتر عطر و بوی خداوند می‌گیریم: خدا « رحیم » هست. ما هم مهربون‌‌ می‌شویم. خدا « طاهر » است. ما هم پاک‌‌ می‌شویم. از چه پاک‌‌ می‌شویم؟ از عیب ها، حرص، حسادت، تکبر. از چه پاک‌‌ می‌شویم؟ از گناهان. خدا « نور » است. که « اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ »[2] ما هم نورانی‌‌ می‌شویم. به این نور در قبر، قیامت و بهشت خیلی نیاز داریم. خدا « صبور » هست. صبر و تحمل ما هم در برابر مشکلات زندگی بالا می‌رود. خدا « قوی » هست و شیاطین از او‌‌ می‌ترسند. ما هم قوی‌‌ می‌شویم، شیاطینِ جنّ و انس‌‌ می‌ترسند به ما نزدیک بشوند. یادمان باشد هر چه بیشتر و بهتر نماز بخوانیم، بیشتر کمالِ همنشین بیشتر در ما اثر‌‌ می‌کند و بیشتر رنگ و بوی خداوند می‌گیریم. [1] عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏1، ص 127. [2] سوره نور، آیه 35.