تقدیر امور و اختیار انسان مناسبت: شب قدر #شبهات_اعتقادی معنای قدر؟ مقدرات؟ اختیار انسان: در پاسخ اين سؤال، كه چرا اين شب، شب قدر ناميده شده؟ سخن بسيار گفته‏اند، از جمله اينكه: 1- شب قدر به اين جهت" قدر" ناميده شده كه جميع مقدرات بندگان در تمام سال در آن شب تعيين مى‏شود، شاهد اين معنى سوره دخان است كه مى‏فرمايد: إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِينَ فِيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ‏: " ما اين كتاب مبين را در شبى پر بركت نازل كرديم، و ما همواره انذار كننده بوده‏ايم، در آن شب كه هر امرى بر طبق حكمت خداوند تنظيم و تعيين مى‏گردد" (دخان- 3 و 4). اين بيان هماهنگ با روايات متعددى است كه مى‏گويد: در آن شب، مقدرات يك سال انسانها تعيين مى‏گردد، و ارزاق و سرآمد عمرها، و امور ديگر، در آن ليله مباركه تفريق و تبيين مى‏شود. البته اين امر هيچگونه تضادى با آزادى اراده انسان و مساله اختيار ندارد، چرا كه تقدير الهى به وسيله فرشتگان بر طبق شايستگيها و لياقتهاى افراد، و ميزان ايمان و تقوى و پاكى نيت و اعمال آنها است. يعنى براى هر كس آن مقدر مى‏كنند كه لايق آن است، يا به تعبير ديگر زمينه‏هايش از ناحيه خود او فراهم شده، و اين نه تنها منافاتى با اختيار ندارد و بلكه تاكيدى بر آن است. 2- بعضى نيز گفته‏اند آن شب را از اين جهت شب قدر ناميده‏اند كه داراى قدر و شرافت عظيمى است (نظير آنچه در آيه 74 سوره حج آمده است‏ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ‏" آنها قدر خداوند را نشناختند"). 3- گاه نيز گفته‏اند به خاطر آن است كه قرآن با تمام قدر و منزلتش بر رسول والا قدر، و به وسيله فرشته صاحب قدر نازل گرديد. 4- يا اينكه شبى است كه مقدر شده قرآن در آن نازل گردد. 5- يا اينكه كسى كه آن شب را احيا بدارد صاحب قدر و مقام و منزلت مى‏شود. 6- يا اينكه در آن شب، آن قدر فرشتگان نازل مى‏شوند كه عرصه زمين بر آنها تنگ مى‏شود، چون تقدير به معنى- تنگ گرفتن نيز آمده است مانند وَ مَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ‏ (طلاق- 7).  (1) 1. تفسير نمونه، ج‏27، ص: 188 #شب_قدر #تقدیر_امور #اختیار @solalehakhlaghi