🔴ثانيا : قاعده تباین بین خالق تعالی و مخلوق (۱-روایاتی دلالت بر نفی تشبیه بین خالق و مخلوق می کند-۲-روایاتی که دلالت بر عدم سنخیت و مشابهت بین خالق و مخلوق می کند-۳-روایاتی که دلالت بر عدم مماثلت در اوصاف و صفات بین خالق و مخلوق است-و..)از اصول مسلمه و از محکمات باب توحید در آیات و روایات است. مفاد این روایات مبینه، دخول ذات حق تعالی را در اشیاء نفی می کنند و ممتنع می شمارند.
✅(برخی از آیات و روایات با تباین بین خالق و مخلوق در آخر همین پست گذاشته می شود)
و لذا روایت مورد بحث را این گونه باید تفسیر کرد:
آگاهی و سلطه و سیطره حق تعالی داخل در اشیاء است اما نه مانند دخول شيء ممکن در شیء دیگر و خارج و مباین با اشیاء است نه مانند دوری دو شیء از یکدیگر که عدم اطلاع و تسلط یکی بر دیگری را در پی دارد.
به بیان دیگر : هنگامی که دلیل عقلی و نقلی بر امتناع جسمیت در حق تعالی قائم شد دیگر همه جهت ها و سمتها از قبیل ( فوق و تحت و أمام و خلف، يمين و يسار)
از او منتفی می گردد چون اوصاف مذکور از خواص اجسام و امور مادی می باشند نتیجه این امر، اثبات سلطنت و علم حق تعالی بر همه مخلوقات است به طوری که علم و قدرت او نسبت به همه مخلوقات یکسان است.
این گونه نیست که حق تعالی به یکی نزدیک و به دیگری دور باشد تا نتیجتا علم و قدرتش نسبت به هر یک از مخلوقات متفاوت گردد. چون نزدیکی او به یک مکان مستلزم نبودنش در مکان دیگر است که عدم اطلاع و تسلط او از آن مکان دیگر را در پی خواهد داشت.
پس فقره « داخل في الأشياء لاكشيء داخل في شيء » اثبات علم و قدرت خداوند بر اشیاء را می کند و نفی تشبیه آن به اشیاء ممکنه می نماید « چون علم و قدرت انسان بر شیء مستلزم دخول او در آن شیء می باشد».
و فقره «خارج من الأشياء لا كشيء خارج من شيء» اثبات بینونت و مباینت خداوند با اشیاء را می کند و نفی تشبیه آن به اشياء ممکنه می نماید « چون بینونت انسان با اشیاء مستلزم جدائی و فاصله مکانی با آنها می باشد که این امر درباره حق تعالی ممتنع است ».
پس روایت محل بحث هرگز دلالت بر نظریه وحدت وجود نمی کند.
🔴ثالثا : جملة ( داخل في الأشياء لا كشيء داخل في شيء) حاکی از اثنینیت و تغایر بین خالق تعالی و مخلوق می باشد و هیچ گونه دلالت بر عینیت و وحدت شخصی وجود ندارد زیرا دخول فرع بر داخل و مدخول که دال بر دوئیت است ، می باشد.
✅برخی از آیات دال بر تباین خالق و مخلوق:
۱-لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ
۲-سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمَّا یَصِفُون
۳-سُبْحانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ
۴-فَلا تَضْرِبُوا لِلَّهِ الْأَمْثالَ إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ
✅برخی از روایات دال بر تباین خالق و مخلوق:
۱-امام هادی علیه السلام:ان الله تبارک و تعالی واحد لیس کمثله شی خارج عن حدین:حد الابطال و حد التشبیه1️⃣
۲-عن امیرالمومنین علیه السلام:تنزه عن مجانسة مخلوقاته و جل عن ملائمة کیفیاته2️⃣
۳-عن الرضا علیه السلام:فکل ما فی الخلق لا یوجود فی خالقه و کل ما یمکن فیه یمتنع فی صانعه3️⃣
۴-عن الصادق علیه السلام:هو واحد و احدی الذات بائن من خلقه4️⃣
۵-عن الرضا علیه السلام:انه شی لا کالاشیاء5️⃣
۶-عن ابی عبدالله علیه السلام:اما التوحید فان لا تجوز علی ربک ما جاز علیک6️⃣
۷-عن امیرالمومنین علیه السلام:مباین لجمیع ما احدث فی الصفات7️⃣
۸-عن امیرالمومنین علیه السلام:الصمد الذی لم تغیره صروف الزمان8️⃣
۹-عن امیرالمومنین علیه السلام:عظم ان تثبت ربوبیة باحاطة قلب او بصر9️⃣
📚منابع:
1️⃣التوحید ص۸۱/شیخ صدوق/تصحیح:سید هاشم طهرانی/ناشر:جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
2️⃣بحارالانوار ج۸۴ ص۳۳۹/علامه مجلسی/ناشر:موسسة الوفاء/بیروت
3️⃣عیون اخبار الرضا ج۱ ص۱۵۲/شیخ صدوق/ناشر:انتشارات جهان/۱۳۷۸
4️⃣الکافی ج۱ ص۱۲۷/مرحوم کلینی/ناشر:دارالکتب الاسلامیه
5️⃣بحارالانوار ج۳ ص۲۶۳/علامه مجلسی/ناشر:موسسة الوفاء/بیروت
6️⃣التوحید ص۹۶/شیخ صدوق/تصحیح:سید هاشم طهرانی/ناشر:جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
7️⃣همان ص۶۹
8️⃣همان ص۴۲
9️⃣نهج البلاغه ص۳۹۶/گرداورنده:سید رضی/مترجم:صالح صبحی/ناشر:موسسه دارالهجره/قم۱۴۱۴
#آیات_و_روایات_استدلال_شده_برای_وحدت_وجود
#وحدت_وجود_در_قرآن_و_روایات
#فلسفه_عرفان #تباین_بین_خالق_مخلوق_عقلا_و_شرعا
@sonnat_voice