راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل چهاردهم :نفی خواطر
(قسمت ششم )
نفی خواطر پنجره ای به سوی نیستی و فنا :
اگر برای سالک ،نفی خواطر به خوبی صورت گیرد ،بلاخره وی را به عالم نیستی می رساند که هستی محض است؛بطوریکه دیگر نه تنها خاطره ای بر او وارد نمی شود،بلکه ممکن نیست که وارد بشود ،و سالک چنان در عالم توحید مستغرق می شود که مجال نزول به کثرات را پیدا نمیکند و خاطره ای بر او نمی گذرد ،تو گویی که میان او و میان خواطر سد سکندر کشیده اند که به هیچوجه قابل رخنه و شکاف نمی باشد.
در این حال خاطرات با اجازه وی و با اذن نفسانی وی وارد می شوند ،یعنی اگر اجازه داد، خاطره ای بر ذهنش عبور میکند و الا فلا.
بنابراین حال سالک در این حال با حال قبلی او در دو جهت عکس قرار میگیرد : در وهله اول خواطر بدون اذن و رخصت او هجوم می آوردند و زوایای قلب را تصرف می کردند و بقول ما کودتایی در دل او حاصل می شد که باید سالک با رنج و تعب مدتها زحمت بکشد تا بتواند حضور قلب پیدا کند و خواطر را بالمره دفع نماید ،ولیکن در این وهله سالک پیوسته با خدا و در حرم خداست و خاطره ای حق ورود ندارد .
ممکن است روز ها و ماهها بگذرد و خاطره ای بر ذهنش مرور ننماید مگر خاطرات نیک و بدون ضرر که لازمه معیشت است ،مثل لزوم آب آشامیدن در موقع عطش و پاسخ سلام دادن و امثال ذالک...
علامه طهرانی
روح مجرد
#نفی_خواطر
#سکوت
@sserfan
در کوی خرابات، کسی را که نیاز است
هشیاری و مستیش همه عین نماز است
آنجا نپذیرند صلاح و ورع امروز
آنچ از تو پذیرند در آن کوی نیاز است
اسرار خرابات به جز مست نداند
هشیار چه داند که درین کوی چه راز است؟
تا مستی رندان خرابات بدیدم
دیدم به حقیقت که جزین کار مجاز است
خواهی که درون حرم عشق خرامی؟
در میکده بنشین که ره کعبه دراز است
هان! تا ننهی پای درین راه ببازی
زیرا که درین راه بسی شیب و فراز است
از میکدهها نالهٔ دلسوز برآمد
در زمزمهٔ عشق ندانم که چه ساز است؟
در زلف بتان تا چه فریب است؟که پیوست
محمود پریشان سر زلف ایاز است
زان شعله که از روی بتان حسن تو افروخت
جان همه مشتاقان در سوز و گداز است
چون بر در میخانه مرا بار ندادند
رفتم به در صومعه، دیدم که فراز است
آواز ز میخانه برآمد که: عراقی
در باز تو خود را که در میکده باز است
#شعر_عراقی
@sserfan
نفی خواطر و مبتدیان :
در رساله ی سیر و سلوک منسوب بحرالعلوم ، تعداد منازل سلوک، از یک دیدگاه ،به بیست و پنج منزل تقسیم شده و منزل بیست و سوم، نفی خواطر قرار داده شده .
بنابراین نفی خواطر تقریبا جز منازل پایانی سلوک می باشد و مبتدیان نباید متوقع باشند که از همان ابتدا بتوانند نفی خواطر کنند و انتظار برداشتن گام های بلند در این وادی را داشته باشند ، بلکه هرکس باید ببیند در کدام منزل قرار دارد و آداب و تکالیف همان منزل را انجام دهد تا به منزل بعدی صعود نماید.
تا دل و جان سالک در کوره سلوک گداخته نشود، آمادگی رهایی کامل از افکار و خواطر دنیوی را نخواهد داشت ، موفقیت نهایی در این وادی مستلزمه بکار بستن کلیه دستورات سلوکی در عرض سالیانی دراز می باشد.
بقول شاعر :
"گر حفظ مراتب نکنی زندیقی"
منازل بیست و پنج گانه به شرح زیر است:
أوّل : ترك عادات•
دوّم : عزم•
سيّم : رفق و مدار•
چهارم : وفا .•
پنجم : ثبات و دوام•
ششم : مراقبه•
هفتم : محاسبه•
هشتم : مؤاخذه•
نهم : مُسارعت•
دهم : ارادت•
يازدهم : ادب نگاهداشتن نسبت به جناب مقدّس باري و رسول و خلفاي او•
دوازدهم : نيّت•
سيزدهم : صَمْت•
چهاردهم : جوع و كم خوري• پانزدهم :خلوت•
شانزدهم : سَهَر•
هفدهم : دوام طهارت•
هيجدهم : مبالغه در تضرّع و ذلّت و مسكنت و خاكساري در درگاه ربّ العزّه•
نوزدهم : احتراز از مشتهيات به قدر استطاعت•
بيستم : كتمان سرّ•
بيست و يكم : شيخ و اوستاد
• بيست و دوّم : ورد•
بيست و سوّم: نفی خواطر.
بيست و چهارم : فکر.
بيست و پنجم: ذکر.
#نفی_خواطر
@sserfan
راههای عملی کسب عشق و محبت الهی
عامل چهاردهم : نفی خواطر
(قسمت هفتم )
ادامه...
روشهای نفی خواطر :
بزرگان عرفان برای نفی خواطر روشهایی را بیان داشته اند که به مهمترین آنها اشاره می شود:
1_ محاسبه انفس
محاسبه انفس به اين صورت بوده است كه اهل طريق هر روز گفتار و كردارشان را در دفترى مى نوشتند و شب پس از نماز عشاء در خانههايشان به خلوت مىنشستند و به دفترهايشان مىنگريستند و هر عمل و قولى را به آنچه شايسته آن بود مقابله مىكردند، اگر شايسته توبه بود توبه مىكردند و اگر سزاوار شكر بود شكر تا از محاسبه آنچه در آن روز از آنان سر زده بود آسوده مىشدند و بعد مىخوابيدند و اين را محاسبه اقوال و افعال مىگفتند. ابن عربى تقييد و محاسبه خواطر را نيز بر آن افزوده است و او علاوه بر اقوال و افعال آنچه را كه بر خاطر مىگذشته و نفس قصد آن را مىكرده مىنوشته و در همان وقت شب به محاسبه جمع اقوال و افعال و خواطر مىپرداخته است.
2_تقویت روح از راه ذکر و عبادت
این روش برای اهل زهد و ذکر و عبادت است که در اثر کمال مراقبت و اشتغال به ذکر و به دست آوردن روحانیت و نورانیت و قدرت روحی ، پیشرفت در سلطه روحی برای محدود ساختن و نفی خواطر پدید می آید.
3_ تمرکز و تقویت ذهن و فکر
سالک با سیر مراحل طبیعی و توسل به مقدمات عادی خارجی به جلوگیری و محدود ساختن تهاجم خواطر پرداخته و در نتیجه خواطر را در تسلط و اختیار خود در می آورد. که بدینگونه که به یکی از محسوسات چشم می دوزد و با تمام قوای ظاهر و باطن به آن متوجه می شود و این عمل را حداقل اربعینی مواظب می دارد و در تمام این مدت تعلیم استاد به اوراد و اذکار ی می پردازد تا به نفی خواطر نایل آید. این روشی است همگانی که هر کسی می تواند از آن برای تمرکز فکر و نفی خواطر بهره جوید.
ادامه دارد...
#نفی_خواطر
@sserfan
مراقبه، نفی خواطر ،ذکر :
تکرار اذکار و حتی تداوم بر آنها چندان دشوار نیست ،آنچه مفید است تمرکز فکر و حضور قلب نسبت به معبود و نفی خواطر است و این امری است بسیار دشوار ،زیرا در حین ذکر انواع افکار و خواطر گوناگون بر انسان هجوم می آورند و او را از یاد خدا غافل میکند، بنابر این تا نفی خواطر نشود نفس لیاقت پذیرش افاضات و اشراقات الهی را پیدا نمی کند، قلبی می تواند محل تابش انوار الهی قرار گیرد که از اغیار خالی باشد.
نفی خواطر نیاز به عزم و تصمیم جدی و جهاد و مراقبت و پایداری دارند، چنان نیست که یک مرتبه به بدون تمرین و ممارست امکان پذیر باشد .
خودسازی ابراهیم امینی
#مراقبه
#نفی_خواطر
#ذکر
@sserfan
راههای عملی کسب عشق و معرفت الهی
عامل چهاردهم : نفی خواطر
(قسمت هشتم )
ادامه...
روشهای نفی خواطر:
تمرین تمرکز فکر و نفی خواطر از علامه طباطبایی ره :
"در مکان خلوتى که هیچ مشغولى آور و بازدارنده اى همچون نور، صدا، اثاث و مانند آن نباشد مىنشینى، به طورى که به هیچ کارى مشغول نباشى و هیچ کارى از تو صورت نگیرد و چشمهایت را بسته نگه مى دارى. سپس صورتى را مثلا صورت «ا»(= الف) در خیال مجسم ساخته تمام توجهت را روى آن متمرکز مىسازى، و مى کوشى که هیچ صورت دیگرى را به ذهنت وارد نسازى و تنها به همان صورت «ا» توجه داشته باشى. در آغاز امر مى بینى که صورتهاى خیالى و وهمى دیگرى مزاحم ذهنت شده آن را تاریک و مشوش مى سازند؛
صورتهایى که بسیارى از آنها قابل تشخیص از یکدیگر نیستند، صورتهایى که مربوط به افکار روزانه و شبانه و خواستهها و هدفهاى تو است که مثلا پس از یک ساعت دیگر تو در فلان جا و با فلان شخص دیدار کرده یا مشغول به انجام فلان کار خواهى بود. این در حالى است که تو در خیال خود تنها به صورت «ا» نظر دارى و متوجه آن هستى و این تشویش فکر و بىنظمى ذهنى تا مدتى دوام خواهد داشت و با تو خواهد بود. سپس اگر چند روزى کوشش را در خالى ساختن ذهن از صورتهاى مزاحم و غیر مورد نظر ادامه بدهى، خواهى دید که پس از مدتى خواطر و اوهام رو به کاهش گذاشته و رفته رفته کم مىشود و قوه خیال نورانیتى به دست مىآورد، به طورى که هرچه را که به قلبت خطور مىکند چنان روشن و صاف است که گویى دارى آن را با چشم حسّى مىبینى. سپس همینطور روز به روز این خواطر کاهش یافته و تا آنجا پیش مىرود که متوجه مى شوى هیچ صورت دیگرى جز همان صورت «ا» در ذهنت پدیدار نمىگردد."
منبع :رساله الولایه از مرحوم علامه طباطبایی
#نفی_خواطر
@sserfan
توضیح دستورالعمل نفی خواطر از مرحو م علّامه طباطبایی :
این تمرین توجه به نقطه « الف» را برای نمونه آورده اند. شاید منظور ایشان از الف همان الف الله و یا اشاره به احدیّت است. تمرکز به نقطه «الف» دستور کلّی برای تمرکز است. از این رو، برخی از علّامه نقل می کنند که در ابتدا به الله تمرکز کنید. در دستورات دیگران است که به اسمآء الله یا کعبه(شاید تصویر کعبه؟) تمرکز کنید.
این روش تمرکز مقدّمه ای است به روش علّامه طباطبایی و استادشان و دیگر بزرگان مکتب تربیتی ملاحسین قلی همدانی برای نفی خواطر و آمادگی ورود به وادی معرفت نفس
عمل به دستور نفی خواطر، با التزام به مراقبه آثار سلوکی و روحی فراوانی دارد؛ از جمله این که با نفی خواطر، سالک مراقب، مراقبه اش شدیدتر و ذهنش صافتر و برای پیمودن مراحل نفس آماده تر می شود.
دستور دیگر علّامه برای نفی خواطر: هنگام هجوم خواطر، اسم جلاله الله الله الله را پشت سر هم چنان بگویید که گویا شیطان را با این ذکر می رانید. یا لا اله الا الله یا لا حول و لا قوة الا بالله زیاد بگویید.
منبع :
http://eshraqkherad.parsiblog.com
#نفی_خواطر
@sserfan