🔶مستندات دیدگاه سیدمحمدحسین طهرانی در مورد ذیل دعای عرفه1️⃣ ⬅️بیان دیدگاه علامه مجلسی و شیخ عباس قمی 📖کتاب الله‌شناسی، سیدمحمدحسین طهرانی، ص 269 و 270. #سید_محمد_حسین_طهرانی #دعای_عرفه #حدیث 🔵صوفی پژوهی @sufi110

🔶مستندات دیدگاه سیدمحمدحسین طهرانی در مورد ذیل دعای عرفه2️⃣ ⬅️نقل کلام شیخ عباس قمی و تحلیل سخن ایشان و بررسی منشأ این عبارات 📖کتاب الله‌شناسی، سیدمحمدحسین طهرانی، ص 271 و 272. #سید_محمد_حسین_طهرانی #دعای_عرفه #حدیث 🔵صوفی پژوهی @sufi110

🔶مستندات دیدگاه سیدمحمدحسین طهرانی در مورد ذیل دعای عرفه3️⃣ ⬅️نقل کلام شیخ عباس قمی و بررسی منشأ این عبارات اضافه شده 📖کتاب الله‌شناسی، سیدمحمدحسین طهرانی، ص 273. #سید_محمد_حسین_طهرانی #دعای_عرفه #حدیث 🔵صوفی پژوهی @sufi110

🔰🔰توضیح جلال الدین همایی در مورد ذیل دعای عرفه 🔶مرحوم جلال الدین همایی در توضیح «إِلهِی أَنَا الفَقِیرُ فِی غِنایَ فَکَیفَ لا أَکُونُ…» می نویسد: ⬅️اقتباس است از دعای روز عرفه، منسوب به حضرت امام سید الشهدا علیه السلام که در روایت آن، از این جهت اختلاف است که کفعمی در بلدالامین و مجلسی در زاد المعاد این فقرات را جزو آن دعا نیاورده اند. اما سیدبن طاووس رضی الدین علی بن موسی متوفّای ذی القعده 664 ﻫ. ق. در اقبال آورده است. 👌🏻نکته مهم تازه ای که شاید نخستین بار از این حقیر می شنوید، این است که تمام این فقرات را عیناً و بی کم و زیاد در نسخه قدیم کتاب «الحکم العطائیه» دیده ام، شامل دعوات و مقامات عرفانی ابن عطاء الله اسکندرانی شاذلی تاج الدین ابوالفضل احمدبن محمد صوفی، عارف معروف سده هفتم هجری که وفات او را در 709 ﻫ. ق. نوشته اند. و مسلّم دارم که در این باره تخلیطی شده، اما تفضیلش از عهده این حواشی خارج است، والله العالم.»[1] 📖پی‎‌نوشت: [1]. مولوي نامه، ج2، ص هجده، حاشيه. #دعای_عرفه #حدیث 🔵صوفی پژوهی @sufi110

🔰🔰بررسی انتساب ذیل دعای عرفه به امام ⏰ ۱۲ دی ۱۳۹۴ و ۰۹:۴۳ 🔶راجع به دعاي عرفه يك مطلب راجع به آن ذيلي است كه در دعاي عرفه آمده و بعضي به اين ذيل گاهي اوقات اهتمام بيشتري دارند. در این باب مطلبی را می خواهم عرض کنم. ❓❓بحثي واقع شده كه اين ذيل آيا مربوط به امام(ع) است و جزء دعاست يا ربطي به امام(ع) ندارد؟! ⬅️كفعمي در كتاب بلد الأمين و مجلسي در زاد المعاد كه در گذشته به جاي مفاتيح در اختيار مردم بود و كتاب دعاي بسيار خوبي است. اين ذيل را نياورده‌اند، ⬅️خود مرحوم مجلسي در جلد 98 بحار اين عبارت را دارد «قد أورد الكفعمي أيضاً هذا الدعا في البلد الأمين و إبن طاووس في مصباح الزائر» «كما سبق ذكرهما ولكن ليس في آخره فيهما بقدر ورقٍ تقريب» مجلسي مي‌گويد از اين عبارت الهي «أنا الفقير في غناي فكيف لا أكون فقيراً في فقري» نه در مصباح الزائر سيد ابن طاووس آمده و نه در بلد الأمين كفعمي آمده. در بعضي از نسخ اقبال سيد آمده «وكذا لم يوجد هذه الورقة في بعضٍ نسخ العتيقة من الإقبال» ـ در بعضي از نسخ اقبال هم نيامده! ◀️سپس مرحوم مجلسي مي‌فرمايد اين الفاظ و تعابيري كه در اين اضافه آمده با سياق تعابيري كه در دعاي معصومين: در كتب ادعيه آمده سازگاري ندارد «و إنما هي علي وفق مزاق الصوفية» اين با مزاق صوفيه سازگاري دارد «ولذلك قال بعض الأفاضل أنّ كون هذه الورقة» يا «ذهب بعض الأفاضل إلي كون هذه الورقة من مزيدات بعض مشايخ الصوفية و من إلحاقاته و إدخالاته» بعضي از مشايخ صوفي آمدند اين را اضافه كردند. ✅اين عبارات را وقتي انسان مي‌بيند، مي‌يابد واقعاً حق با مرحوم مجلسي است، عباراتي است كه به سبك و سياق ائمه نمي‌خورد، شما اگر صحيفه‌ي سجاديه را از اول تا آخر ببينيد، من يادم نمي‌آيد چنين تعبيري آمده باشد، يا عبارت «الهي طهّرني من شكّي و شركي قبل حلول رمصي» من هر چه در ذهن خودم مرور كردم، (البته تتبّع كامل نكردم)، ببينم آيا در دعاي ابوحمزه، در صحيفه سجاديه، در دعاهاي ديگر يك جا آمده كه امام معصوم بفرمايد الهي طهّرني من شكّي و شركي، ممكن است. 💢 يك وقتي تعبير اين باشد «أعوذ بك من الشكّ و الشرك» يعني به تو پناه مي‌برم تا شك و شرك در وجود ما هيچ وقت نيايد، اما تعبير «الهي طهّرني من شكّي و شركي قبل حلول رمصي» قبل از اينكه مرگ من و زمان وارد شدن به گور فرا برسد من را تطهير كن، نيست. يا يك تعبير ديگر «الهي حقّقني بحقايق أهل القرب واسلك بي مسلك أهل الجذب» تعبير به اهل جذب و اهل قرب از اصطلاحات عرفا و صوفيه است، مقرّبين در قرآن آمده، «السابقون السابقون اولئك المقرّبون» اما اهل قرب نه. يا عبارت «الهي علمت باختلاف الآثار و تنقّلات الأطوار أنّ مرادك منّي عن تتعرف إليّ في كلّ شيءٍ حتّي لا أجهلك في شيء» ✅اينها تعابيري است كه واقعاً مناسب با امام معصوم(ع) و سياق ادعيه نيست و از اين جهت انسان ظنّ قوي پيدا مي‌كند كه اين ذيل دعاي عرفه از امام(ع) نيست، حالا اگر كسي خواست اين را به عنوان رجا بخواند و يا به عنوان احتمال مانعي ندارد، ولي نمي‌توانيم بگوئيم اين كلامي است كه امام حسين(ع) فرموده، مخصوصاً وقتي آن «يارب، يارب» كه در قسمت انتهايي قبل هست در نقل‌ها دارد كه اينقدر امام و اهلبيت و يارانش گريه كردند و اين يارب را گفتند تا غروب شد و بعدش هم آمين گفتند، دعا تمام شد و به طرف مشعر حركت كردند. 💢بعضي‌ها نقل كردند كتابي هست به نام «الحكم العطائية» متعلق به يكي از عرفا و صوفي‌هاي قرن هشتم، يا اواخر قرن هفتم، كه داراي مقامات عرفاني بوده به نام ابن عطاي اسكندراني، بعد يك كسي گفته من اصلاً تمام اين مضامين را در آن كتاب ديدم، بعيد نيست كه بعداً ارام آرام به اين دعا ملحق شده و در ذيل اين دعا آورده شده است. #دعای_عرفه #حدیث 🔵صوفی پژوهی @sufi110

🔰🔰توضیح جلال الدین همایی در مورد ذیل دعای عرفه 🔶مرحوم جلال الدین همایی در توضیح «إِلهِی أَنَا الفَقِیرُ فِی غِنایَ فَکَیفَ لا أَکُونُ…» می نویسد: ⬅️اقتباس است از دعای روز عرفه، منسوب به حضرت امام سید الشهدا علیه السلام که در روایت آن، از این جهت اختلاف است که کفعمی در بلدالامین و مجلسی در زاد المعاد این فقرات را جزو آن دعا نیاورده اند. اما سیدبن طاووس رضی الدین علی بن موسی متوفّای ذی القعده 664 ﻫ. ق. در اقبال آورده است. 👌🏻نکته مهم تازه ای که شاید نخستین بار از این حقیر می شنوید، این است که تمام این فقرات را عیناً و بی کم و زیاد در نسخه قدیم کتاب «الحکم العطائیه» دیده ام، شامل دعوات و مقامات عرفانی ابن عطاء الله اسکندرانی شاذلی تاج الدین ابوالفضل احمدبن محمد صوفی، عارف معروف سده هفتم هجری که وفات او را در 709 ﻫ. ق. نوشته اند. و مسلّم دارم که در این باره تخلیطی شده، اما تفضیلش از عهده این حواشی خارج است، والله العالم.»[1] 📖پی‎‌نوشت: [1]. مولوي نامه، ج2، ص هجده، حاشيه. #دعای_عرفه #حدیث 🔵صوفی پژوهی @sufi110

🔻 صحيفه و عرفه ✍️ صحيفه سجاديه بعنوان مهم ترين اثر شيعي در باب دعا و نيايش، و بارزترين اثر مكتوب اسلامي بعد از قرآن و نهج البلاغه است كه به ( خواهر قرآن ) و ( انجيل اهل البيت ) و ( زبور آل محمد ) هم شناخته مي شود. 👌به گفته برخي حديث پژوهان صحيفه سجاديه در زمان مرحوم مجلسي در بين مردم اصفهان از چنان شهرت و توجهي برخوردار بود كه در تمام خانه هاي مردم در كنار قرآن ، يك نسخه از صحيفه سجاديه نيز وجود داشت‌ ⬅️امروزه اما اين كتاب ارزشمند كه به تعبير امام راحل عظيم الشان بايد آن را قرآن صاعد ناميد متاسفانه در بين مردم غريب واقع شده أست در حالي كه لازم است در متن زندگي مردم و در كنار قران و نهج البلاغه مورد اهتمام باشد. ⬅️اگر فرض كنيم كه كتاب شريف صحيفه سجاديه را در يك كفه ي ترازو و كتابهاي اقبال و مصباح و مفاتيح و… را در كفه ديگر بگذاريم قطعا صحيفه سجاديه نسبت به غير خودش وزانت و ارجحيت خواهد داشت. ⬅️لازم به ذكر است كه دعا نوعي ارتباط معنوي انسان با خدا است و طبيعتا هر كس به زبان و بيان خودش مي تواند اين رابطه معنوي را تحقق بخشيده و فيض ببرد اما به اين نكته مهم بايد توجه داشت كه اگر ما بدنبال دعائي هستيم كه با خيال راحت بتوانيم آن را دعاي معصوم تلقي كنيم قطعا صحيفه سجاديه مصداق بارز و اتم آن خواهد بود. ⬅️در راستا احياي و به بهانه روز عرفه ( روز دعا و نيايش ) توصيه مي شود كه مؤمنين و مؤمنات در اين روز بزرگ، دعاي عرفه امام سجاد عليه السلام يعني ( دعاي ٤٧ صحيفه سجاديه ) را بخوانند و به آن اهتمام داشته و به ديگران هم سفارش كنند. 🖌با اندکی تصرف از کانال نکات رجالی ◀️برای دیدن متن دعا و ترجمه آن بر روی عبارت «دعای 47 صحیفه سجادیه» کلیک بفرمایید. #صحیفه_سجادیه #روز_عرفه #دعای_عرفه 🔰کانال اذکار ماثوره(اذکار وارد شده در روایات) ❇️@Mention110

⭕️ توضیحات علامه مجلسی درباره فراز پایانی دعای عرفه علامه مجلسی رضوان الله تعالی علیه در مورد فراز آخر دعایِ عرفه میگوید: کفعمی – رحمه الله – در کتاب البلد الامین و ابن طاووس نیز در کتاب مصباح الزائر این دعا را آورده اند. که قبلا ذکر شد. البته به اندازه یک ورق از آخر دعا در این دو کتاب وجود ندارد، یعنی از آنجایی که می‌گوید: «خدایا من در بی نیازی ام، فقیرم» تا آخر دعا. و نیز این مقدار از دعا در برخی از نسخه‌های کهن کتاب الاقبال نیز یافت نشد. فرازهای دعا در این ورق، مطابق با دعاهای ائمه معصومین علیهم السلام نیست و بیشتر به ذوق و سلیقه صوفیان نزدیک است، از این رو، برخی از بزرگان بر آنند که این یک ورق از الحاقات صوفیه بر دعاست و از امامان معصوم نیست. در هر صورت، این قسمت اضافی یا از سوی صوفیه در کتاب‌ها رفته است و سید بن طاووس با غفلت از حقیقت امر آن را آورده است و یا اینکه از جانب آنان در کتاب الاقبال اضافه شده است؛ و حالت دوم به آنچه ما اشاره کردیم، از عدم وجود این دعا در نسخه‌های کهن و کتاب مصباح الزائر، نزدیک تر است. و خداوند به حقیقت امور آگاه است. 📚بحارالانوار، ج۹۵، ص۲۲۷ و ۲۲۸ #علامه_مجلسی #دعای_عرفه #حدیث 🔵صوفی پژوهی https://eitaa.com/sufi110

🔰دیدگاه آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی در مورد ذیل دعای عرفه 📖کتاب جرعه‌ای از دریا، ج 3، 256 و 257. #آیت_الله_العظمی_شبیری_زنجانی #دعای_عرفه #حدیث 🔵صوفی پژوهی https://eitaa.com/sufi110

🔶انكار انتساب تتمّه دعاى عرفه به حضرت امام حسين عليه السّلام‌ توسط سید محمدحسین طهرانی 🔷حضرت آقا در يك بررسى [1] نشان مى‌دهند كه ⬅️اين كلمات الحاقى گزيده‌اى از مناجاتى است كه شيخ تاج الدّين أبى الفضل أحمد بن محمّد بن عبد الكريم معروف به ابن عطاء الله اسكندرى شاذلى مالكى متوفّى در قاهره سنه ۷۰۹ ابداع كرده- كه در مجموعه «الحِكَم العَطآئيّة» او به طبع رسيده- ⬅️و بعدا توسّط شخص ديگرى در «إقبال» سيّد پس از دعاى عرفه امام حسين عليه السّلام قرار داده شده است؛ و در نسخه‌هاى قديمى «إقبال» وجود ندارد. ⬅️و مرحوم مجلسى پس از نقل دعاى عرفه به نبودن اين زيادى در نسخه قديمى «إقبال» تصريح كرده است ... ⬅️و سپس [سید محمدحسین طهرانی] تأكيد مى‌كنند كه مرحوم حاج شيخ عبّاس قمّى بايد در «مفاتيح» تصريح مى‌كرد كه اين زيادى در بعضى از نسخ «إقبال» كه‌ قديمى هم نيست وجود دارد[2] 📖پی‌نوشت: [1]. «الله شناسى» ج ۱، ص ۲۶۷ تا ص ۲۷۳. [2]. یعنی در نسخ قدیمی موجود نیست 🖊عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت #سید_محمد_حسین_طهرانی #دعای_عرفه #حدیث 🔵صوفی پژوهی @sufi110

🔶انكار انتساب تتمّه دعاى عرفه به حضرت امام حسين عليه السّلام‌ توسط سید محمدحسین طهرانی 🔷حضرت آقا در يك بررسى [1] نشان مى‌دهند كه ⬅️اين كلمات الحاقى گزيده‌اى از مناجاتى است كه شيخ تاج الدّين أبى الفضل أحمد بن محمّد بن عبد الكريم معروف به ابن عطاء الله اسكندرى شاذلى مالكى متوفّى در قاهره سنه ۷۰۹ ابداع كرده- كه در مجموعه «الحِكَم العَطآئيّة» او به طبع رسيده- ⬅️و بعدا توسّط شخص ديگرى در «إقبال» سيّد پس از دعاى عرفه امام حسين عليه السّلام قرار داده شده است؛ و در نسخه‌هاى قديمى «إقبال» وجود ندارد. ⬅️و مرحوم مجلسى پس از نقل دعاى عرفه به نبودن اين زيادى در نسخه قديمى «إقبال» تصريح كرده است ... ⬅️و سپس [سید محمدحسین طهرانی] تأكيد مى‌كنند كه مرحوم حاج شيخ عبّاس قمّى بايد در «مفاتيح» تصريح مى‌كرد كه اين زيادى در بعضى از نسخ «إقبال» كه‌ قديمى هم نيست وجود دارد[2] 📖پی‌نوشت: [1]. «الله شناسى» ج ۱، ص ۲۶۷ تا ص ۲۷۳. [2]. یعنی در نسخ قدیمی موجود نیست 🖊عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت #سید_محمد_حسین_طهرانی #دعای_عرفه 🔵صوفی پژوهی @sufi110

🔸قول فصل در الحاقی بودن ذیل دعای عرفه (تحقیقی بدیع) ✍️ رحیم قاسمی 🔹الحاقی بودن فقرات پایانی دعای عرفه از زمان حضرت علامه مجلسی و با فطانت آن محدّث و حدیث شناس بزرگ مطرح شد. حضرت علامه در بحار الانوار با اشاره به این که کفعمی در «البلد الامین» و سید ابن طاوس در «مصباح الزائر» دعای عرفه را بدون الحاقات آورده اند، و در بعض نسخ کهن «اقبال الاعمال» ابن طاوس نیز آن اضافات وجود ندارد، متذکر شده اند که این اضافات با سیاق ادعیه ائمه اطهار ع مناسبت نداشته و بر وفق مذاق صوفیه است. و از بعض افاضل نقل کرده اند که این فقرات از اضافات بعض مشایخ صوفیه است. 🔸آیة الله العظمی شبیری فرموده‎اند شهید اول نیز که دارای گرایش‎های عرفانی است دعای عرفه را بدون آن الحاقات عرفانی نقل کرده، و این نیز شاهدی قوی است که آن فقرات در اصل وجود نداشته و الحاقی است. 🔹هم اکنون نیز نسخ کهنی که از «اقبال» موجود است آن اضافات را ندارد و تنها نسخ متأخر اقبال حاوی آن الحاقات است. 🔸برخی از محققان گفته اند اگر کتاب «زوائد الفوائد» پسر ابن طاوس موجود بود مشکل حل می شد؛ چرا که زوائد هم کتاب دعا است و وی نسخه اصل آثار پدر را در اختیار داشته و از آن نقل کرده است. 🔹کتاب «زوائد الفوائد» تاکنون چاپ نشده و دو یا سه نسخه خطی از آن بیش تر موجود نیست. 🔸خوشبختانه حقیر چند سال قبل در دو کتابخانه شخصی در اصفهان به دو نسخه خطی معتبر از این اثر دست یافتم. یکی از آن دو نسخه به کتابخانه مرعشی منتقل شد، و دیگری به دست یکی از دلالان نسخ خطی افتاد. 🔹با بررسی نسخه «زوائد الفوائد» معلوم شد که فرزند ابن طاوس نیز دعای عرفه را بدون ملحقات نقل کرده، و طبعا الحاق آن فقرات پس از آن صورت گرفته است. والحمد لله ربّ العالمین. ذیلا تصویر آغاز و انجام دعای عرفه در «زوائد الفوائد» سید علی فرزند سید ابن طاوس عرضه می گردد.👇 #دعای_عرفه 🤲اللَّھُـمَ‌عـجِّـلْ‌لِوَلیِڪْ‌ألْـفَـرَج 🔵صوفی پژوهی @sufi110