صوفی پژوهی
🔰🔰دکتر عبد الحسین زرین کوب و اعتبار مناقب العارفین ⬅️ دکتر زرین کوب حکایت درخواست شاهد و شراب از م
🔰🔰تاکید استاد فروزانفر بر اعتبار کتاب مناقب العارفین
یکی از مولوی شناسان برجسته که درباره اعتبار، قوت سند و اهمیت مناقب العارفین قلم فرسایی نموده، استاد بدیع الزمان فروزان فر است. وی در کتاب “مولانا جلال الدین محمد” در مقام معرفی آثار شمس، ابتدا اهمیت و فواید تاریخی کتاب مقالات شمس را تبیین می کند. او ارتباطی قوی بین مقالات شمس و مثنوی ترسیم می کند. سپس در ادامه می گوید، فصول ده گانه مناقب العارفین درباره شمس، اقتباسی از مقالات شمس است. چرا که متون این فصول از لحاظ لفظ و معنا با متون مقالات شمس شباهت کامل دارد. و اگر مطالبی در مناقب آمده که در مقالات نیست به این دلیل است که نسخه کنونی مقالات شمس که در دست ماست، آشفته و درهم است:
«آثار وی منحصر است در کتابی به نام “مقالات” و دیگر ده فصل از معارف و لطایف اقوال وی که افلاکی در ضمن کتاب خود مناقب العارفین نقل کرده است… علاوه بر فواید تاریخی نظر به آن که شمس الدین مبدأ زندگانی جدیدی برای مولانا شده است، شاید هر یک از محققین مایل باشند از مبادی افکار و تعالیم او اطلاع یابند، این نتیجه هم از کتاب مقالات به دست می آید. چه مابین آن و مثنوی ارتباطی قوی موجود است و مولانا بسیاری از امثال و قصص و مطالب مقالات را در مثنوی خود مندرج ساخته است… فصول ده گانه که افلاکی به شمس الدین نسبت می دهد نیز محتمل است که اقتباس و انتخابی از مقالات باشد. چه بعض آن فصول از جهت لفظ و معنی شباهت کامل دارد. بدان چه در مثل همان مورد از مقالات نوشته و مذکور آمده است و تفاوت قسمتهای دیگر و نبودن آن در مقالات دلیل آن که این فصول تألیف جداگانه می باشد نیست چه نسخه مقالات که اکنون در دست داریم ناقص و آشفته و درهم است.» [1]
آقای فروزان فر تنها در این کتابش، بیش از سی و اندی ارجاع به کتاب مناقب العارفین دارد و این خود حاکی از اهمیت و اعتبار این کتاب در نزد اساتید فن است. او تاکید می کند که اکثر حکایات مناقب العارفین را در کتاب خویش گنجانده تا جایی که خواننده کتاب او، نیازی به مطالعه مناقب العارفین نخواهد داشت. وی در مقدمه کتابش درباره مناقب العارفین می نویسد:
«مناقب العارفین تألیف شمس الدین افلاکی که مشتمل است بر شرح حال: سلطان العلما بهاء ولد، برهان الدین محقق، شمس الدین تبریزی، مولانا جلال الدین صلاح الدین زرکوب، حسام الدین چلبی، بهاء الدین محمد معروف به سلطان ولد، عارف چلبی فریدون بن سلطان ولد، مؤلف این کتاب معاصر سلطان ولد بوده و اطلاعات مفید از تاریخ خاندان مولانا به دست داده و خامه ای توانا داشته است و اکثر مطالب آن را در ضمن این رساله مندرج کرده ام چندانکه خوانندگان را به خواندن مناقب حاجت نیست»[2]
پینوشت:
[1] مولانا جلال الدین محمد، بدیع الزمان فروزان فر، انتشارات معین، تهران، ۱۳۸۷، چاپ سوم، صص ۱۳۷ الی ۱۴۱
[2] مولانا جلال الدین محمد، بدیع الزمان فروزان فر، انتشارات معین، تهران، ۱۳۸۷، چاپ سوم، ص ۲۲.
#افلاکی
#مناقب_العارفین
#فروزانفر
🔵صوفی پژوهی
@sufi110