هدایت شده از تأمُّلاتِ نظری
📚 کتابِ #دولت_وبازار؛ فصلِ دوم، بخش ششم
🔰عرض شد در #نظریه_حمایت_هوشمند، دولت با نیروهای بازار پنج نوع ارتباط برقرار می کند. سه مورد آن [صیانت از بازار، خلق بازار و حفظ بازار] ذکر شد و اینک به مورد چهارم یعنی #قبض_بازار خواهیم پرداخت. سرمایه بالطبع میلِ به بیشینه شدن دارد و به سمتی حرکت می کند که بدونِ درگیر نمودنِ سایر عواملِ تولید [زمین، نیروی کار و فنّاوری] به بیشترین سود برسد. فعالیت های "غیر مولّد" نظیر #دلّالی، #سوداگری و #سفته_بازی، بیشترین جاذبه را برای سرمایه دارند که بدونِ دخالتِ سائر عواملِ تولید، سود حاصل شود. یک #نظام_اقتصادی_سالم اما باید بیشترین سود را به تولید بدهد. اگر فعالیت های #غیر_مولّد بازار پُرسودی داشته باشند، سرمایه ها بصورتِ طبیعی از فعالیت های مولّد فاصله خواهند گرفت و باعث تضعیفِ تولید در کشور خواهد شد. در چنین شرایطی #وظیفه_دولت؛ قبضِ بازارهای غیرمولّد از طریقِ کاهشِ سطحِ سود آنها به زیرِ سطح سودِ تولید است. برای برخی بازارهای کاملا مضرّ مانند بازارِ ربا، باید سیاستِ "انقباض کامل" در نظر گرفته شود به نحوی که هیچ سرمایه ای اجازه حرکت به سمتِ این بازارها را نداشته باشد.
🔰اساسا مشخصه اصلیِ یک نظام اقتصادیِ سالم این است که؛ در آن به تولید پاداش داده شود نه #سوداگری، #دلالی و #سفته_بازی. لازمه جریان یافتنِ سرمایه به سمتِ تولید، #جذابیت_زدایی از فعالیت های غیرمولّد است. بررسی جریان #سرمایه در ایران نشان می دهد، #سیاست_قبض_بازار برای بازداشتنِ سرمایه از فعالیت های غیرمولّد اتخاذ نشده است و سازوکاری جُز حبس نقدینگی در بانک ها، برای نهی سرمایه از حرکت به سمتِ سوداگری وجود نداشته است. سیاست گذار برای جلوگیری از هجومِ #نقدینگی به بازارهای سفته بازی و سوداگری، #نرخ_سود_بانکی را بالا نگه داشته تا سرمایه در بانک محبوس بماند.
🔰اجمالا به چند نمونه از سیاست های #قبض_بازار فقط گذرا اشاره می کنیم:
1️⃣ استفاده از سازوکارِ #مالیات_بر_سفته_بازی_دارایی؛ این سیاست منجر می شود نقدینگی به سمتِ فعالیت های سفته بازی سرازیر نشود.
2️⃣ اخذِ #مالیات_بر_عایدی_سرمایه برای قبضِ بازارهای غیرمولّد؛ عایدی سرمایه اختلافِ بینِ "قیمتِ خرید دارایی به اضافه برخی هزینه ها در طولِ دوره نگهداری" و "قیمت فروش آن دارایی" است. یعنی در صورتیکه یک سرمایه گذار اقدام به فروش دارایی خود با قیمتی بیشتر از قیمتِ خرید کند، روی مازادِ قیمتِ دارایی او مالیات وضع می شود تا از سفته بازیِ دارایی جلوگیری شود. قانونِ مالیات بر عایدی سرمایه در کشورهایی چون #انگلیس، #فرانسه، #ژاپن، #اسپانیا، #پرتغال و... وجود دارد که از ذکر جزئیات می گذریم.
3️⃣ مالیات بر #تراکنش_های_بانکی در اروپا برای قبضِ بازارهای غیرمولّد.
💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇
🆔️ @taammolatenazari
هدایت شده از تأمُّلاتِ نظری
📚 کتابِ #دولت_و_بازار، فصل دوم، بخش هفتم [پایانی]
🔰پنجمین و آخرین ارتباطی که دولت با نیروهای بازار در "نظریه حمایت هوشمند" برقرار می کند، #بسط_بازار می باشد. وقتی کالایی با به کارگیری سیاست های چهارگانه پیش گفته به مرحله ای رسید که توانِ حضور در "بازارهای بین المللی" را یافت، دولت می تواند با ابزارهای دیپلماتیک یا حمایت های مالی و غیره، به گسترش جغرافیایی بازار برای محصول یاد شده کمک کند.
🔰دو هدف عمده برای #بسط_بازار متصور است:
1️⃣ دستیابی تولید کنندگان داخلی به صرفه های ناشی از مقیاس
2️⃣ دستیابی کشور به ارز خارجی برای واردات کالاهای مورد نیاز
🔸️ دولت ها در طولِ تاریح برای #بسط_بازار، ابزارهای گوناگونی همچون "تصرف سرزمین های بیگانه" با هدف سلطه بر بازار آنها گرفته تا "حمایت های مالی و سیاسی و فناوری از صادرکنندگان" تا "ایجاد رژیم های بین المللی" بکار برده اند. اما می توان گفت مهمترین ابزارِ #سیاست_بسط_بازار طی قرون گذشته از سوی کشورهای پیشرفته چیزی نبوده جُز ترویج و گاه تحمیلِ #آزاد_سازی_تجاری در محیط بین الملل، که سابقا به آن اشاره شد. [در #فصل_سوم بصورت مبسوط به بررسی راهبردهای بسطِ بازار توسط دولت های استعمارگر پرداخته ایم]
🔰 در اینجا اجمالا به دو نمونه از سیاست های اتخاذ شده برای #بسط_بازار اشاره می کنیم:
1️⃣ بهره برداری کشورهای غربی از ابزارِ #برجام برای فتح بازار ایران؛ مقاماتِ تجاریِ انگلیس پس از امضای برجام اعلام کردند که؛ ایران پس از برجام "بزرگترین بازار جدید جهان طی دهه های گذشته برای ورود است." و تولیدکنندگانِ فرانسوی تعبیرِ "یک سرزمین جدید برای فتح" را برای بازار ایران به کار بردند. [Economist, 21 April 2016]
همچنین بررسی آمارهای گمرک ایران نشان می دهد؛ #واردات ایران از کشورهای اروپایی در سال ۱۳۹۶ یعنی سال اجرای برجام نسبت به سال ۱۳۹۴ یعنی قبل از امضای برجام، جهش فوق العاده یافت. [برای نمونه واردات از #آلمان؛ از یک میلیارد و ۶۷۲ میلیون دلار به سه میلیارد و ۷۲ میلیون دلار (۸۳ درصد افزایش)؛ واردات از #فرانسه؛ از ۶۵۲ میلیون دلار به یک میلیارد و ۷۶۳ میلیون دلار (۱۷۰ درصد افزایش)؛ و واردات از #ایتالیا؛ از ۸۰۲ میلیون دلار به یک میلیارد و ۴۲۶ میلیون دلار (۷۷ درصد افزایش) رسید.] [اتاق بازرگانی ایران، ۱۳۹۸]
2️⃣ اقداماتِ #کره_جنوبی برای بسط بازار؛ جریان نئولیبرال دو سیاست جایگزینی واردات و توسعه صادرات را آلترناتیو یکدیگر معرفی کرده و با تقبیح جایگزینی واردات، توسعه صادرات را تشویق می کند. [برای توضیحات بیشتر رجوع شود به صفحه ۱۷۹ کتاب]
💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇
🆔️ @taammolatenazari