🔖 درباره ابهامات پیشآمده نسبت به جایگاه قرآن در حوزه
شیخ اسماعيل #رمضانی را بهخاطر صفا و زلالی اش دوست دارم. اما آنچه درباره حوزه و جایگاه قرآن در آن بیان داشتند دقیق نبوده و ابهاماتی برای مخاطبین عمومی و برخی مؤمنین نسبت به حوزه ایجاد کرده بود، لذا باید چند نکته عرض کنم:
۱. "قرآن" یکی از دروس رسمی حوزه از پایه اول تا دهم است. طلاب موظف هستند از پایه ۱ تا ۶ گزیده تفسیر نمونه را طی کنند. طلاب سطوح عالی نیز قبلا موظف به گذراندن کتاب جوامع الجامع بودند و اکنون باید بین بخشهایی از المیزان و تفسیر تسنیم یکی را انتخاب کرده و تحصیل نمایند. این دروس، بهعنوان درس رسمی در نظام آموزشی حوزه وجود دارد یعنی طلبه بدون گذراندن آن در هر پایه تحصیلی، از آن پایه فارغالتحصیل نمیشود.
۲. در همه دروس از ادبیات تا فقه و اصول ارجاع مکرر به آیات قرآن بهعنوان شاهد مثال یا مورد استدلال صورت میپذیرد. علیرغم نکته جناب رمضانی کتابهای سطوح عالی چون کفایه مشتمل بر آیات متعددی از قرآن کریم است.
۳. در ساختار رسمی مدارس علمیه بخشی باعنوان "دارالقرآن" وجود دارد. کار رسمی دارالقرآن ترویج انواع کار قرآنی در مدارس است.
۴. در مقطع سطوح عالی و درس خارج دروس تخصصی و آزاد متعددی با موضوع تفسیر دائر است. از جمله دروس تفسیر [خارج تفسیر] آیتالله تحریری، آیتالله يزدانپناه، استاد عابدینی و استاد عابدی که مملو از نوآوری و نگرشهای نوین و عمیق و گشودن افقهای تازه در تفسیر است. بنابر گزارش آیتالله اعرافی حدود ۲۰۰ درس تفسیر اکنون در حوزه برقرار است. در سنت تحصیلی حوزه بسیاری از افرادی که در رشتههای گوناگون از جمله فقه و فلسفه و کلام و... کار میکنند در یکی از این دروس تفسیری شرکت دارند.
۵. علاوه براین حوزه دارای چندین مرکز تخصصی تفسیر قرآن کریم است که در سطح سه و سطح چهار به تربیت طلبه مفسر میپردازند و سالیانه تعداد قابل توجهی متخصص تفسیری تربیت میکنند.
محصول این زحمات تولید دهها کتاب و صدها مقاله و پاياننامه قرآني و تفاسیر جدید در حوزه بوده است. انتشار مجلات تخصصی و علمی_پژوهشی در حوزه قران زاویه دیگری از این رشد است. از جمله این مراکز تخصصی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن تحت اشراف آیتالله مکارم شیرازی
مرکز تخصصی تفسیر اسرا تحت اشراف آیتالله جوادی آملی
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی صادقین
مرکز تخصصی تفسیر جامعه الزهرا
مرکز تخصصی تفسیر تمهید
و مراکز تخصصی تفسیر متعدد دیگر در حوزه قم، مشهد و سایر شهرستانها
۶. درس عمومی تفسیر آیتالله جوادی آملی قریب به سی سال در مسجد اعظم برگزار شد و جمعیت حاضر در آن روزانه بالغ بر ۵۰۰ نفر تخمین زده میشود. جمعیتی معادل درس خارج فقه آیتالله وحید خراساني. طی سه دهه جمعیت کثیری از طلاب و فضلای حوزه در این درس حضور داشتند و دانش تفسیری گسترش و تعمیق چشمگیری یافت.
۷. در سنت تحصیلی حوزه برخی از طلاب کتب تفسیری مختلف از جمله تفسیر روایی البرهان را بهصورت داوطلبانه مباحثه میکنند. مدارس مختلفی در کنار دروس اصلی، درسهای مکمل تفسیری از جمله با محوریت آثار تفسیری رهبر انقلاب میگذارند. ترویج کتاب "طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن" در حوزه به تحول نگرشی طیفی از طلاب کمک شایانی داشته است.
۸. بلی، همه این موارد لازم بوده ولی در مقایسه با جایگاه رفیع قران کریم کافی نیست و باید فرهنک انس بیشتر، تدبر و تعمیق و قرآن پژوهی در حوزه فراگیرتر شود و جایگاه برتری در نظام آموزشی و ارزشی حوزه بیابد. نقد رهبر معظم انقلاب و آیتالله جوادی آملی از این زاویه است و البته پس از انقلاب اسلامی وضعیت قرآن در حوزه بهصورت چشمگیری ارتقا یافته است.
نکته آخر: میتوان از زوایای مختلفی درباره نسبت حوزه و قرآن نقدونظر داشت. اما جایگاه بیان این نکات در رسانه ملی، با مخاطب عمومی و بدون توضیح دقیقی از ابعاد مسئله نیست. گاهی یک بیدقتی تبعات اجتماعی فراوانی دارد بهسادگی حل نمیشود.
#حوزه
#قرآن
🆔 @taalighat