🔰 سرآغازی بر ژورنالیسم اندیشه
✍️ رسول لطفی
🔸از اوصافِ بشرِ معاصر این است که زندگیاش چنان با ژورنالیسم پیوند خورده است که بهسختی میتواند بدون آن زندگی کند. ژورنالیستها شیوه زیستن و نگرش ما را تغییر میدهند. تصرف و تسخیر اذهان هدفی است که یک ژورنالیست دنبال میکند. امروزه با ظهور و بسط شبکههای اجتماعی در سراسر زندگی بشر، شاهد اهمیت روزافزون امر ژورنالیسم هستیم.
🔹ژورنالیستهای علوم انسانی نیز با بهرهمندی از شبکههای اجتماعی در تلاش برای برساخت اندیشههای گفتمان نظری خود هستند. در این روزگاران، نویسندگان تحصیل کرده در علوم انسانی را شاهدیم که با بهرهگیری از اصول و تکنیکهای ژورنالیستی، نسبت به دغدغههای اجتماعی اظهار نظر کرده و سعی میکنند روایت خود را با ادبیات علمی ترویج دهند.
🔸سابق بر این، آنچه از ایده «دانشگاه» در ذهن خطور میکرد، محفلی برای تبادل دانش و مباحثات بین اساتید و دانشجویان و هدایت فکری برای جامعه بود. اینک با وجود شبکههای اجتماعی و برچیده شدن محدودیتهای حقیقی و اعتباری، همان مباحثات و نزاعها میان اساتید و دانشجویان با ادبیات ژورنالیستی شکل گرفته است. فارغ از گروههای مختلف فکری و علمی با هر گرایش خاص سیاسی و فرهنگی، امروزه دیگر اساتید و روشنفکران و اندیشمندان دست به قلم، فعالانه وارد میدان شدهاند و مستقیم با بدنه جامعه نخبگانی در ارتباط هستند.
🔹حضور جدی و فعالانه اساتید، روشنفکران و اندیشمندان علوم انسانی در شبکههای اجتماعی را میتوان در لایوهای بیشمار اینستاگرام، یادداشتهای تلگرامی و وبینارهای متعدد اینترنتی مشاهده کرد. اگر در گذشته، افراد باید برای خواندن و شنیدن مباحثات فکری بین روشنفکران، انتظار میکشیدند و هزینه میکردند؛ در حال حاضر با سهولت دسترسی اساتید و روشنفکران مواجهه هستیم. اساتیدی که دغدغههای اجتماعی را اولویت خود قرار داده، با پردازش مفاهیم و استنطاق متون، به حل مسائل و پرسشهای جامعه نخبگانی میپردازند.
🔸اما به راستی دلیل اقبال نخبگان جامعه به این دست مباحث ژورنالیسم اندیشهای چیست؟ به چه میزان این مباحثات و گفتوشنودها میتواند گرههای علمی در حوزه علوم انسانی را از میان بردارد و به چه میزان در رشد سطح علمی جامعه مؤثر است؟ ژورنالیستهای اندیشه تکثر یافته در عصر مجازی، چه میزان در تغییر اذهان نخبگان نسبت به موضوعات و مسائل جامعه تأثیر داشتهاند؟! مضاف بر این تا چه حد میتوان به تأثیر و تأثر نخبگان از این فضاها امیدوار بود؟ این دست پرسشها، دغدغههایی است که دیدهبان اندیشه در تلاش است، در شمارههای آتی پاسخهایی برای آنها بیابد.
📚 سرمقاله نشریه دیدهبان اندیشه ش7
⚜️ @taammolat74
تاملات
♨️ #پرونده_ویژه | نقد و بررسی اندیشههای احمد فردید 🔸۲۵ مرداد ماه سالروز درگذشت سید احمد فردید (با
🔰در پس پرده بایکوت فردید توسط سروش
✍️ گفتگو با دکتر محمد رجبی
⁉️چرا فردید پس از انقلاب مورد هجمه برخی جریانات خاص همچون حلقه سروشیه قرار گرفت تا حدی که تحت همین فشارها مدتی به انزوا کشیده شد؟ در میان مسوولین مختلف کشوری، موضع مقام معظم رهبری درباره فردید چه بود؟ آیا تقسیم معرفت به غروب غربی و معرفت شرقی در نزد فردید، واجد شأن فلسفی هست؟
👈گروهی که در ابتدای انقلاب در پوستین انقلابیون خزیده و علیه مبانی انقلاب اقدام میکردند، پس از بنی صدر به سراغ علَم کردن سروش رفتند، سروشی که صدها مرتبه بدتر از بنیصدر بود و اساسا به دلیل سویههای جدی پوپریاش، به لحاظ مبنایی با اصلِ انقلاب در تعارض بود. همانطور که خود پوپر هم در کتاب "انقلاب یا اصلاح" عنوان میکند که :«نباید انقلاب کرد بلکه باید بصورت تدریجی دست به اصلاح امور زد.»
🔹شخصیتی همچون سروش که ناقوس تقلید از پوپر را سر میداد بر افواه انداخته و مدعی شدند که او در مقام تئوریسین انقلاب است، البته بعدها مشخص شد که او عضو انجمن حجتیه بوده است... شبکه بسیار گستردهای را سروش به واسطه افرادی که گرایش به حجتیه داشتند راه انداختند و بسیاری از افراد انقلابی، متدین و اهل فضل و فکر را حذف کردند.
🔸مرحوم فردید در همان اوائل انقلاب با توجه به نوع افکار سروش و نفوذی که در بدنه انقلاب پیدا کرده بود، میگفت که قطعا حمایتهایی از جانب برخی نفوذیها از سروش میشود که او توانسته تا این حد درون سازمانهای انقلابی نفوذ کند، فردید بارها میگفت که سروش اصل اسلام را هدف قرار داده است.
🔗 لینک کامل مصاحبه را در اینجا بخوانید.
⚜️ @taammolat74
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع | فردید و انقلاب اسلامی
🎙دکتر محمد رجبی
طرح گفتمان نخبگان علوم انسانی
پرونده ویژه «ما و سید احمد فردید»
⚜️ @taammolat74 👇👇👇
04.mp3
18.56M
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع |#فردید و #انقلاب_اسلامی
🎙دکتر #محمد_رجبی
پرونده ویژه « #ما_و_احمد_فردید »
🔹بررسی شأن علمی و فلسفی دکتر فردید و نقد برخی نگاهها
🔹بررسی رابطه انقلاب اسلامی با فردید
📍«دکتر فردید زمانی غرب را نقی می کرد که ایران پایگاه غرب بود! تمام خیابان های غرب پر از مستشاران انگلیسی و آمریکایی و شوروی و.. بودند! بیست سال قبل از آنکه رژیم پهلوی سقوط کند.»
📍«انقلاب اسلامی از نگاه فردید، دریچه ایاست به سوی پایان تاریکی و آخرالزمانی که به ظهور حضرت مهدی منجر میشود.»
⚜️ @taammolat74
تاملات
♨️ بازنگری برنامه سختانه 🔸«هاردتاک» به معنی «گفتگوی سخت» نام برنامه تلویزیونی و رادیویی در BBC است
🔉 گفتگو
🔶 موضوع | گفتگو با شهریار زرشناس
برنامه تلویزیونی سختانه (هاردتاک)
قسمت دوم
⏰ 23 آذر ١٣٩٦
⚜️ @taammolat74 👇👇👇
گفتگو دخانچی با زرشناس.mp3
22.02M
🔉 گفتگو
🔶 موضوع | گفتگو با #شهریار_زرشناس
برنامه تلویزیونی #سختانه (هاردتاک)
قسمت دوم
🔹دعوا بین دو جناح آرمانگرا معتقد به انقلاب اسلامی با جناح نئولیبرال، جنگ تمام عیار فرهنگی سیاسی اقتصادی و اجتماعی است! من قبول دارم در جبهه انقلاب در طراحی نسخهها در تدوین برنامه ها کوتاهی کردیم اما این جنگ و تضاد وجود دارد.
🔹فضای سیاسی ایران از سال 68 به بعد تقابل بین دو رویکرد را نشان میدهد. رویکردی که عدالت میطلبد و رویکرد که سرمایه داری و استثمار را میخواهد و تحت عنوان تعامل با دنیا، وابستگی را تئوریزه و اجرا می کند.
🔗 لینک برنامه قبل را در اینجا بشنوید!
🔻 پ.ن: هر دوشنبه یک قسمت از برنامه سختانه را بارگزاری میکنیم. این گفتگو جذاب و چالشی را از دست ندهید! بسیاری از سوالات خود را دریافت میکنید.
⚜️ @taammolat74
🔰ذاتانگاری دین
✍️ علیرضا شجاعیزند
🔸عقبۀ جامعهشناسی تحولگرا در مطالعات دین، رویکردهای ملحدانه است. بیاعتنایی فحوایی جامعهشناسان دین از این اعتقاد برخاسته که دین فاقد هرگونه حقیقت و اصالتی است، در همان حال که آثار و پیامدهای اجتماعی گرانسنگی داشته است و همچنان دارد.
🔹دلایل فقدان حقیقت دین را میتوان در براهین پوزیتیویستی دربارۀ عدممعناداری و تحقیقپذیری گزارههای دینی یافت و فقدان اصالت دین را در آرای مارکس و دورکیم که آن را روبنا و یک فرآوردۀ اجتماعی شمردهاند.
🔸نقصانهای ناشی از شیئیتنگری پوزیتیویستی و کمتوجهی به فاعلان اجتماعی، بعدها با نقدهای مؤثر فیلسوفان و جامعهشناسان آلمانی تاحدی مرتفع شد؛ اما تعمیمگرایی سادهنگر و بیاعتنایی فحوایی همچنان دامنگیر جامعهشناسی دین باقی ماند و رشد و رواج این رویکردهای هم نتوانست آنها را بهنحو مطلوبی علاج کند.
🔹رویکردهای تفهمی و پدیدارشناختی به دین، قابلیتهای بالایی از خود برای رفع برخی از بیاعتناییهای تحویلی نشان دادهاند و از این طریق به مواضع همدلانهتری در قِبال دین و دینداران رسیدهاند؛ در عین حال، نمیتوان از آنان در تمامی تقریرهایشان بهعنوان قائلین به ذاتانگاری دین یاد کرد.
🔸این بدان روست که اعتنا و همدلی رویکردهای تفهمی و پدیدارشناختی، بیش از آنکه شامل خود ادیان شود، شامل حال دینداران بوده است و افراط در آن میتوانسته بعضاً به محمل دیگری برای خدشهافکنی بر ذاتانگاری دین بدل شود؛ چراکه با اصالت و محوریتدادن به دینداران و دینداریهای محقق، اعتنای به خود دین همچنان در محاق باقی مانده است.
⚜️ @taammolat74
🔰چرا مصدق برای جریان غربگرا محبوبیت دارد؟!
✍️ مجتبی دانش طلب
🔸مصدق چهرهای ضد انگلیسی بود و با سیاستهایش کشور را دچار تحریم و فشار اقتصادی کرد. نمیتوانست نفت بفروشد و دولتش عملا ورشکسته بود اما همچنان در مذاکرات لجبازی میکرد و به هیچ نتیجهای هم نمیرسید. به جای عملگرایی دنبال آرمانگرایی و استقلال خواهی بود و به جای واقعبینی درباره توان ملت ایران حرفهای پوپولیستی و شاعرانه میزد.
🔹مردم را هم با شعارهایش خسته کرده بود و تکرویهایش راه را برای کودتای نظامی هموار میکرد. پس چرا چنین عنصری بین غربگراها محبوب است؟! چطور میشود کسی که کشور را به ورطهٔ تحریمی حتی بدتر از دورهٔ احمدینژاد کشانده دوست داشته باشند و همزمان هم از گستردن مذاکرات و دوستی با آمریکا و انگلیس حرف بزنند؟!
💢پاسخ در یک جمله است: «مصدق سکولار بود». همه تناقضاتی که در تلاقی غربگرایی و محبوبیت مصدق نهفته در ستیز مصدق با جریان مذهبی پاسخ میگیرد. مصدق برای اینها قهرمان ملیگرایی و دشمنی با انگلیس و مبارزه با استعمار نیست، مصدق قهرمان به نام خود زدن یک نهضت ملی و درافتادن با همه دوستان و همکاران، و به خصوص قهرمان تشخص طلبی و تفرعن در برابر جریان مذهبی است. جریانی که موفق شده جایگاه رهبری سیاسی را از سکولارها پس بگیرد.
⚜️ @taammolat74
تاملات
🔰 مروری بر کتاب «برگهای گمشده» 🔸کتاب "برگ های گمشده از تاریخ تمدن اسلامی" تازه ترین کتاب سعید مستغ
🔰مروری بر کتاب «برگهای گمشده»
✍️ سعید مستغاثی
💠
هر جا اسلام حاکم بود، علم و ادب پیشرفت کرد!🔸عبدالحسین زرینکوب در کتاب «کارنامه اسلام» بااشاره به پیشرفتهای شگرف مسلمین در زمینههای مختلف علمی و فکری، نوشت: «آنچه این مایه ترقیات علمی و پیشرفتهای مادی را برای مسلمین میسر ساخت، در حقیقت همان اسلام بود که با تشویق مسلمین به علم و ترویج نشاط حیاتی، روح معاضدت و تسامح را جانشین تعصبات دنیای باستانی کرد و در مقابل رهبانیت کلیسا که ترک و انزوا را توصیه میکرد، با توصیه مسلمین به راه وسط، توسعه و تکامل صنعت و علم انسانی را تسهیل کرد.» 🔹جرجی زیدان مورخ مسیحی هم در کتاب «تاریخ تمدن اسلام»، اسلام را عامل اساسی پیشرفتهای ملل اسلامی دانسته: «دانش پروری و علم دوستی بزرگان اسلام، سبب شد که روز به روز مولف و کتاب در قلمرو اسلام فزونی یابد و دایره تحقیق وسعت پیدا کند. پادشاه و وزیر و دارا و ندار و عرب و ایرانی و رومی و هندی و ترک و یهود و مصری و مسیحی و دیلمی و سریانی ، در شام و مصر و عراق و فارس و خراسان و ماوراءالنهر و سند و آفریقا و اندلس و غیره در تمام شبانه روز به تالیف مشغول شدند و خلاصه هرجا اسلام حکومت میکرد، علم و ادب به سرعت پیشرفت مینمود. در این تالیفات گرانبها خلاصهای از تحقیقت بنی نوع انسان از روزگار پیشین تا آن زمان دیده میشد و مباحث مهمی از علوم طبیعی، الهی، نقلی، ریاضی، ادبی و عقلی در کتب جمع شده بود و در نتیجه تحقیقات علمای اسلام، علوم مزبور دارای شعب متعدد گشت.» 🔗 بخش قبل |نامهرسانانی که بسته تمدن یونان را از لای در به داخل اروپا انداختند! ⚜️ @taammolat74
📮در ۶۷سال پیش، در همین روز، آمریکای تروریست و جنایتکار با انگلیس استعمار پیر، طراحی کودتایی را کردند که دولت ملی مصدق را سرنگون کردند و یک خودفروخته نوکر اجنبی مستبد را دوباره بر ایران مسلط کنند.
از غربیها بیشرف تر میتوان سراغ گرفت؟ بله میتوان،ایرانیهای که دل در غربیها بسته اند و حاضرند همه چیزشان را دو دستی در اختیار آنها قرار دهند،
از غربیها بیشرف تر هستند.
⚜️ @taammolat74
🔰 مصدق میخواست قهرمان باشد!
✍️علیاکبر رنجبر کرمانی (پژوهشگر تاریخ معاصر)
🔸در بطن تمامی حوادثی که رخ داد، هماهنگیهای دقیقی بین انگلیسیها و آمریکاییها وجود داشت و اینگونه نیست که انگلیس به تنهایی کودتا کرده باشند و چون شکست خورد، سپس آمریکاییها وارد عمل شوند. #کودتای_28_مرداد، نتیجه یک برنامهریزی و هماهنگی از پیش تعیین شده است. کودتای 25 مرداد را تنها انگلیس نکرد بلکه از زمانی که #چرچیل به قدرت رسید، برکناری مصدق در دستور کار قرار گرفت.
🔹در بطن تمامی حوادثی که رخ داد، هماهنگیهای دقیقی بین انگلیسیها و آمریکاییها وجود داشت و اینگونه نیست که انگلیس به تنهایی کودتا کرده باشند و چون شکست خورد، سپس آمریکاییها وارد عمل شوند. کودتای 28 مرداد، نتیجه یک برنامهریزی و هماهنگی از پیش تعیین شده است. کودتای 25 مرداد را تنها انگلیس نکرد بلکه از زمانی که چرچیل به قدرت رسید، برکناری مصدق در دستور کار قرار گرفت.
🔸جبهه ملی یک حزب متشکل نیرومند و صاحب عزم و اراده نبود. برخی از آنان جاهطلب بودند و به همین دلیل به مصدق نزدیک شده بودند. جبهه ملیها همچنان محو آمریکا بودند. حزب ایران که ستون فقرات جبهه ملی است، پس از اعلام دکترین #آیزنهاور مبنی بر مبارزه با کمونیسم، از این دکترین حمایت کرد. جبهه ملیها نه تنها هیچ کاری نکردند، بلکه از دکترین آیزنهاور (عامل کودتای 28 مرداد) هم دفاع و حمایت کردند.
🔹اعضای #جبهه_ملی حتی یک اعلامیه هم پس از کودتای 28 مرداد ندادند. پس از کودتا در منزل آیتالله زنجانی نهضت مقاومت ملی با حضور مذهبیها تشکیل شد، اما ملیون پای کار نیامدند و همان نهضت مقاومت ملی را هم ملی مذهبیها پای کارش آمدند؛ کسانی مانند دکتر شیبانی و مرحوم سحابی و ... که البته همان ها هم جز چند تا اعلامیه کار دیگری نکردند و نهضت در سال 35 عملا بی اثر و بیوجود شده بود.
💢جبهه ملیها پس از کودتا به دنبال زندگی و معیشت خود رفتند و منتظر ماندند تا آمریکا در سال 1339 و در دولت کندی، فضا را باز کند و آنان بتوانند جبهه ملی دوم را شکل بدهند. از نهضت مشروطه تا به امروز، هیچ نیرویی به جز #مذهب نتوانسته است اقدام موثر سیاسی در ایران انجام بدهد. آیا نفت را مذهبیها ملی کردند یا ملیون؟ آیا #نهضت_مشروطه را مذهبیون به نتیجه رساندند یا دیگران؟ اینها مسلمات تاریخی است. جبهه ملی و نهضت آزادی، حدود 50 سال با شاه و پهلوی مخالفت کردند، اما به نتیجهای نرسیدند. وقتی که نهضت امام اوج گرفت، مردم همراه شدند، شاه از کشور رفت و انقلاب اسلامی به پیروزی رسید.
⚜️ @taammolat74