📚 کتابِ #دولت_و_بازار؛ فصلِ سوم، بخش سوم
✅️ رشد (Growth) یا توسعه (Development) ؟!
🔰 پرسشی جدّی مطرح است که؛ چرا توصیه ی #نهادهای_نئولیبرال_جهانی برای آزادسازیِ بازارها همچنان اعتبار خود را به عنوان یک گزینه پیش روی کشورهای در حالِ پیشرفت حفظ کرده است؟
از جمله نکاتِ مهم درباره ی #آزادسازی این است که عمده ی تحقیقاتِ انجام گرفته در چارچوبِ اقتصادِ متعارف درباره ی آثار آزادسازی بر اقتصاد کشورها، عمدتا متمرکز بر آثار آزادسازی بر روی #رشد_اقتصادی بوده است. نتایح این آزادسازیِ تجاری همواره مثبت بوده و منجر به رشد اقتصادی شده است، لکن این مطالعات یک انحراف اساسی دارد و آن اینکه مسأله ی اصلیِ این کشورها، نه رُشد، بلکه پیشرفت است. بنابراین ضرورت دارد در اینجا اجمالا به تفاوت های #رشد و #پیشرفت بپردازیم که عبارت است از:
1️⃣ رُشد اقتصادی یک تحوّلِ کمّی است اما توسعه و پیشرفت یک تحوّلِ کیفی است.
2️⃣ نتیجه ی هر توسعه ای رُشد است، اما هر رُشدی ضرورتا به توسعه منجر نمی شود.
3️⃣ رُشد ممکن است بصورت جهشی و در کوتاه مدت صورت گیرد، اما توسعه معمولا زمان بر است و تدریجی اتفاق می اُفتد.
4️⃣ رُشد برگشت پذیر است؛ یعنی از مثبت به منفی تبدیل می شود، اما توسعه چنین نیست.
5️⃣ رُشد وسیله است، اما توسعه هدف است.
6️⃣ شروعِ رُشد به مراتب ساده تر از حفظ و تداوم آن است، اما توسعه، رُشد را تداوم می بخشد و جلوی نزول آن را می گیرد.
7️⃣ رُشد اقتصادی ممکن است در نتیجه ی افزایش سرمایه گذاری و تزریقِ پول در همان ساختارِ اقتصادیِ عقب مانده و تعادلیِ قبلی صورت گیرد، در حالیکه توسعه، تعادلِ قبلی را بر هم می زند و تعادلی جدید و پویا ایجاد می کند.
💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇
🆔️ @taammolatenazari
هدایت شده از محسن قنبریان
🗓 نامسئلهگیِ تعطیلی، کجمسئلهگیِ شنبه!
مصوبهٔ تعطیلیِ شنبه از یک خاستگاه اقتصادی، و مخالفت با آن از خاستگاهی فرهنگی؛ مثل بسیاری از مسائل دیگر چهزود طیف موافق-مخالف اجتماعی را به صف کرد و بر صورت غیردقیقِ معیشت-شریعت صورتبندی شد؛ هریک هم مجوّز شرعی از مرجعی گرفتند!
چنین بحثهایی در جامعه و حتی بین مراجع هیچ اشکالی ندارد، البته اگر موضوعِ مورد مناقشه، واقعاً #مسئله باشد! ولی وقتی با نامسئله مواجه باشیم پرداختنِ جانبین به آن، بزرگترکردنِ نامسئلههاست.
❓«مسئله» چیست؟! چگونه یافته و صورتبندی میشود؟!
❗️«مشکل عینی»ای در جامعه وقتی منظومهٔ فکری و ارزشی یافته و صورتبندیِ خاص شود، «مسئله» متولد میشود.
اگر مشکل، عینی یا بومیِ ما نبود، صورتبندیها «نامسئله» میسازد.
اگر در نظام اندیشهایِ ناخودی صورتبندی شود، «کجمسئله» ساخته میشود!
«حلّ مسئله»، تابع کشف و صورتبندیِ درست است.
نامسئله، حلّی ندارد و کجمسئله، حلّی غلط در پی دارد!
❓باید از موافقان پرسید کدام مشکلِ واقعی، با چه درجهای از اولویّت در نظام اقتصادی، به تعطیلی (شنبه یا پنجشنبه) مربوط است؛ که ذیل تقدّمِ معیشت صورتبندی شده است؟!
مخالفان با تقدّمِ شریعت (تشبّه به یهود و...) کدام مشکلِ واقعی را نمیبینند؟!
❓کاهش یا افزایش ساعت کار هفتگی(۴۴ساعت)، مشکل اصلی است یا بهرهوریِ پایین و غیرمفیدبودنِ ساعات اشتغال؟!
❓ اگر این آمارهای کارِ مفید درست باشد:
- سرانه، ۸۰۰ساعت در سال!
- روزانه، متوسط ۲ساعت مفید (در ادارات ۲۲دقیقه)!
⬅️ تعطیلی (شنبه یا پنجشنبه) چه اثری در آن دارد؟! وقتی سهم اول عوامل متعلق به: تبعیض در محیط کار، ضعف مدیریت و نظارت، انباشت نیروی کار، نامتناسببودن با دستمزد و... است!؟!
❗️ مشکل اصلیِ #رشد_اقتصادی، کمرونقیِ اقتصاد بازرگانی -آنهم عمدتاً وارداتپایه، و فقط برای بخشی از تجّار- است یا کمرونقیِ تولیدِ داخلی؟!
کمرونقی و عدمِ جهش تولید، به تعطیلکردن (شنبه یا پنجشنبه) مربوط است یا به نبودِ «نظام متوازن تأمین سرمایه» و «دستمزد عادلانه»؟!
❓«مردمپایهکردنِ پیشرفت» با «گسترش مالکیت/انتفاع برای عموم»، عنصر اصلیِ رشد اقتصادی و همزمان عدالت اجتماعی است؛ چرا از این مسئلههای درجهٔ یک هیچ مصوبهای یا نظارتی بر قانونهای معطلماندهٔ قبل شنیده نمیشود؟!
از حوزه و منادیانِ شریعت هم بهاندازهٔ تعطیلیِ شنبه نوشته و استدلال (فلسفی و اخباری و...) تولید نمیشود!
البته که روایات مواجههٔ اهلبیت(ع) با بنيامیه در کاربریِ ایام هفته، مواجههای سیاسی_فرهنگی است؛ اما سنگینترین و اصلیترین مواجههٔ آنها نیست!
قیام علیه امویها نه بهخاطرِ شنبه و دوشنبه، بلکه برای «اتخذوا مال الله دُوَلا» [بیتالمال عمومی را میان خود دستبهدستکردن] بود!
ظاهراً سرمایهداریِ زالوصفت اگر به جمعه و شنبه و مانند آن دست نزند، از تیغ قلم و بیان روحانیت در امان میماند! ۱
⚠️ اگر مجلس شورای اسلامی روی مسئلههای واقعیِ ایران بایستد، بسیاری از موضوعات را فیک، پوششی، سرکاری و نیشغولی خواهد دید؛ خود و جامعه و مراجع را به زحمت نمیاندازد که برای نامسئلهها، حلّ بتراشند یا برای کجمسئلهها، خطونشان بکشند.
........................
۱. البته نمیتوان برخی پرداختهای این چنین را ندید گرفت
https://eitaa.com/sedayehowzeh/40932
📝 محسن قنبریان ۱۴۰۳/۰۲/۲۹
#تعطیلی_شنبه
☑️ @m_ghanbarian