📌درباره ی کتاب «,درآمدی بر علوم انسانی اسلامی در اندیشه ی آیت الله خامنه ای» (بخش دهم) 👈فصل سوم: چیستی علم (تفکیک ساحات علم) ▪️فصل سوم کتاب مورد بحث را باید از فصول پیچیده و فنی آن به حساب آورد که فهم دقیق آن حتما نیازمند مطالعات جانبی در حوزه ی تاریخ علم و فلسفه ی علم است و قدر و قیمت نگاه اندیشمندان مسلمان بدون آن بدرستی دانسته نمی شود. ▪️بنابر اشاره ی کتاب، دیدگاه درباره ی «علم» گلوگاه هر نظریه درباره ی علوم انسانی است و بدون آن، نظریه ی علوم انسانی صورت نمی بندد. ناگفته پیداست که دیدگاه در تعریف و ماهیت علم، از مبانی هستی شناسی و معرفت شناسی تاثیر می پذیرد. ▪️یکی از نقاط مشترک در اندیشه ی عالمان مسلمان، تمایز علوم بر اساس روش و سپس خارج کردن معرفت های غیر تجربی از دایره ی علوم است. این نقد به تعریف علم، در اندیشه ی آیت الله خامنه ای وزن قابل توجهی دارد. ▪️علم در تعریف آیت الله خامنه ای ، مطلق دانایی (اعم از تجربی و غیر تجربی) و حقیقت آن کشف واقعیات و حقایق عالم است. (پذیرش این مبنا در علم مسائلی به دنبال دارد که در یادداشت بعد به آن خواهیم پرداخت.) ▪️یکی از نکات قابل توجه و «نقاط قوت در دستگاه علم شناسی آیت الله خامنه ای » (۱۸۲)، تفکیک میان ذات و ماهیت علم و تحقق اجتماعی آن است. به عبارت دیگر تحقق علم در جامعه، با تاثیرپذیری از عوامل غیر علمی مانند اخلاق و هنجارهای اجتماعی همراه است. این توجه و تفکیک، نظریه ی علوم انسانی ایشان را از افتادن به دام بسیاری از مغالطات و خلط ها و جزم گرایی ها و نسبی گرایی ها نگه می دارد. (۱۸۲) (به این موضوع بیشتر خواهیم پرداخت انشالله) #علم #ایت_الله_خامنه_ای @taamollat

سالروز وفات حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها تسلیت باد.

امشب موقع بازگشت از مسجد سر کوچه پیرمردی را دیدم که محو تماشای چند گربه بود. وقتی از کنارش رد شدم و به رسم همسایگی سلامش گفتم، از زیبایی و هوش گربه ها و خلقت خدا گفت و بحث شروع شد. در خلال صحبت هایش گفت که نواده ی دختری مرحوم شیخ عبدالکریم حائری و پسرخاله آقای دکتر محقق داماد است. کمی درباره ی آثار دکتر حائری -مانند هرم هستی و...- که دایی ایشان یا دایی مادرش بود، صحبت کردیم. دست آخر گفتم فقط یک ذهن فلسفی می تواند از تماشای گربه و گنجشک و طبیعت این قدر به وجد بیاید. خلاصه آنکه از امشب دوست جدیدی نصیبم شد. الحمدلله

📌 بازخوانی عقلانیت انقلاب اسلامی 🔹چند هفته ای هست که جلسات مستمری پیرامون عقلانیت انقلاب اسلامی و تمایزات آن از سایر روش های مدیریت اجتماعی، با مشارکت جمعی از اساتید حوزوی برگزار می شود. در این جلسات، محور عقلانیت انقلاب اسلامی، امام ره است که با در نظر گرفتن ثابتات و متغیرات امور اجتماعی و در عین حال توجه به لایه های پنهان حیات اجتماعی و البته با بهره گیری از فطانت سیاسی، قرائتی عقلانی از سیاست ورزی و کنش اجتماعی را عرضه نموده است. امام ره عقلانیت مورد نظر خود را هم در آثار و کلمات خویش و هم در رفتارهای سیاسی خود عرضه نموده است. مردم سالاری، ولایت اجتماعی و سیاسی، نوع نگاه به جهان غرب و نحوه ی تعامل با آن و... مهمترین نمودهای عقلانیت انقلاب اسلامی در اندیشه و عمل امام ره است. باور ما بر آنست که جامعه ی ما هرجا از عقلانیت ترسیم شده در نظام اندیشه ی امام ره فاصله گرفته دچار صدمات جبران ناپذیر شده. اخلاق عمومی و سبک دین ورزی از حوزه هایی است که در دهه های اخیر با فاصله گرفتن از عقلانیت انقلاب اسلامی و بر جسته کردن مفاهیمی چون شفاعت و توکل آنهم به نحو معیوب و ناقص، زمینه رشد تفکرات صوفیانه را فراهم کرده و جامعه را از عمل بازداشته. از سوی دیگر ضعف عقلانیت انقلاب اسلامی در حوزه ی کنش سیاسی و اجتماعی، زمینه را برای ظهور قرائت های چپ و یا اگزیستانسیالیستی از انقلاب اسلامی هموار کرده است. یکی از اهتمام های ره بر انقلاب در طول سالهای زعامت شان، تبیین همین اصول اندیشه و عمل امام بوده که در مراسمات سالگرد رحلت امام ره و .... بدان پرداخته اند. بعد از گذشت حدود نیم قرن از وقوع فرهنگی ترین انقلاب تاریخ، جا دارد که اندیشه ی امام بر اساس کل آثار و حیات ایشان مورد بازخوانی قرار گرفته تا راه بر قرائت های ناقص و مخدوش از انقلاب اسلامی سد گردد. @taamollat

📌جمع بندی تراث اسلامی و طرح پیشرفت جهان اسلام 🔹متفکران در جهان اسلام دهه هاست که برای جبران عقب افتادگی جهان اسلام اندیشه می کنند و قلم می زنند. غیر از آنها که غرب را کاملا پذیرفته اند و برخی دیگر که بن مایه ی فکرشان اساسا متعلق به یکی از نحله های فکری در غرب است، در خود جهان اسلام نیز عده ای معتقدند برای توسعه و پیشرفت باید سراغ بنیان‌های بومی رفت و مسیری که غرب رفت، اگر درست هم باشد که نیست، قابلیت اجرا در فرهنگ ها و کشورهای دیگر را ندارد. با اینحال علی رغم اقدامات و تولیدات فراوان، تلاش ها برای جمع بندی تراث و داشته های فرهنگی جهان اسلام، بنحوی که بتواند مبنایی شود برای ساخت جهان اسلامی پیشرفته، هنوز به نتیجه ی روشنی نرسیده است. یکی از موانع عمده حصول نتیجه ی این طرح کلان، عدم وجود نگاه جریانی و جامع به عموم علوم اسلامی در یک نظام جامع فکر و اندیشه است. به عبارت دیگر اگر ما بتوانیم علوم اسلامی (همه ی آنها اعم از نظری و عملی) را در یک سیر تاریخی پیوسته و متکامل عرضه کنیم و تاثیر آن را در ساخت اجتماعی در هر دوره نشان دهیم، قدم اول جمع بندی تراث و سنت را بدرستی برداشته ایم، و آنگاه می توانیم بفهمیم که موقف تاریخی مان کجاست و چه باید بکنیم. آثار بسیار خوبی در جمع بندی تراث اسلامی با این نگاه عرضه شده که قبلاً به آنها پرداخته و ازین پس نیز بیشتر و واضح تر به آنها خواهیم پرداخت. @taamollat

📌ارتکازات و فهم و تحلیل متون اسلامی 🔹یکی از نکات مهم در متن خوانی و تحلیل تراث، که در طی سالهای حضور در قم از محضر استاد کفایه مان، حاج آقای عصاری یاد گرفتیم، همین توجه به ارتکازات، پیش فرض ها و اصول موضوعه در روند استظهار از متن بود. ایشان بود که ارتکازات را در فرایند استظهار برای ما خیلی برجسته کرد. امروز که خودم به تدریس اصول اشتغال دارم، بخوبی حس می کنم که بدون کشف ارتکازات مولف، کشف مراد و غرض او تقریبا غیر ممکن است. علاوه بر این توجه به ارتکازات و پشت صحنه های کلام و رفتار تاثیر قابل توجهی در فهم رفتارها دارد و این یکی از حلقه های ارتباطی زبان شناسی و جامعه شناسی است. برای کشف ارتکازات موثر در معنای متن و همچنین رفتار کنشگران، بیش از هر چیز قوه ی حدس باید قوی باشد تا بتواند حالات مختلف را پیش کشیده و سپس بر اساس قرائن و شواهد مراد متکلم یا کنشگر را دریابد. خود حاج آقای عصاری، استظهار را غایت همه ی تلاش های اصولی می دانستند و کلاس خود را هم نه کلاس اصول، که کلاس «تفکر اصولی» معرفی می کردند که خودش بار معنایی قابل توجهی داشت. خلاصه اش آن بود که تفکر اصولی، تفکر بر اساس قواعد تشریع از سوی مولاست که البته میان خود انسان ها نیز دارای کاربردها و اشتراکات فراوان است. با این نگاه ایشان بضمیمه نکات دیگری که بعدها از سایرین کرفتیم، اصول برای ما و بسیاری دیگر نه فقط دانش فهم قرآن و حدیث، که یکی از مبادی حتمی و لازم برای فهم و تولید علوم انسانی شد. هر سال در ابتدای درس اصول یکی دو جلسه ای درباره ی همین تفکر اصولی و تاثیر آن بر فهم متون دینی و همچنین علوم انسانی بحث می کنیم که برای خودم و دوستان خیلی جذاب است. انشالله فرصتی دست دهد درباره ی تفکر اصولی بیشتر خواهم نوشت. @taamollat

📌 از کجا ضربه می خوریم؟ 🔹شنیدم که سیدجمال ره، که برای بیداری امت سالها سراغ عالمان و روشنفکران رفته بود، در اواخر عمر از اینکه عموم مردم را رها کرده و به سراغ بزرگان رفته اظهار پشیمانی می کرد. به این فضا سازی های رسانه ای نباید چندان دل خوش کرد. علت سردی و بی عملی نخبگان و حاکمان مسلمان در حوادثی چنین، سردی و بی خیالی امت است. اشتباه است اگر خیال کنیم امت خودش خود به خود می فهمد و خودش تربیت می شود. چنانکه ما در مسجد و مدرسه آداب زندگی اجتماعی را به بچه ها یاد می دهیم، در لایه ای بالاتر باید کنش‌گری در عرصه ی امت را هم به جامعه یاد دهیم، و الا می شود همین امت راکد و بی حرکت که آمریکا و غرب هزاران نفر از او می کشد و برای کشورهایش نقشه تجزیه می کشد، اما باز سر در آخور منافع خودش دارد. برای تربیت جامعه ی خود و امت خود چه برنامه ای داریم؟ اصلا چقدر با آنها ارتباط گرفته ایم و حس مسئولیت را در آنها برانگیخته ایم؟ از فرصت اربعین چقدر برای تقویت حس امت واحده استفاده کرده ایم ؟ اینها سوالات جدی من است. تا زمانی که به این سطح از تربیت اجتماعی و مسئولیت پذیری نرسیم، امروز فلسطین است و فردا لبنان و سوریه و سپس عراق و یمن و ایران. فکری کنیم. @taamollat

📌فطرت و عقلانیت در فرد و جامعه 🔹استاد شهید مرتضی مطهری ره، طبق مبانی فلسفی شان بر برخورداری جامعه از هویت مستقل و همچنین فطرت، بمانند فرد انسانی تاکید دارند. بر همین اساس ویژگیهای مشترک بسیاری بین فرد و جامعه وجود دارد. یکی از مهمترین ویژگیهای مشترک فرد و جامعه، کمال مشترک آنهاست. یعنی چنانکه کمال فرد انسانی در حاکم شدن عقل بر مملکت وجود اوست، و ضعف عقل نشانه ی بیماری انسان است، کمال جامعه ی انسانی نیز در حاکمیت عقل بر ساختارها و رفتارها و کنش هست و به هر میزان که عقلانیت تضعیف و شهوت و غضب بر آن جامعه حاکم و جهالت و تبعیت کورکورانه و نعصب میدان دار شود، جامعه نیز دچار بیماری می شود و نیازمند درمان. @taamollat

📌هنوز که تکنولوژی درمیانه ی راه است و هوش مصنوعی فراگیر نشده، اوضاع بشریت این است، خدا رحم کند به آیندگان. همین که فناوری دارد به تاخت می رود، اما اخلاق و احساس مسئولیت گام به گام به عقب می رود و وحشی گری ارزش می شود و زورمندان بر گرده ضعفا هر روز مسلط تر می شوند، یعنی جهان انسان ساخته به سمت و سوی خوبی نمی رود؛ جهان بدون خدا و بدون روز قضاوت و پاسخگویی همین است. بزرگترین درد امروز بشریت بی دردی و بی مسئولیتی است. درست بمانند حیوانی که از کنار لاشه ی هم نوعش می گذرد و ککش نمی گزد و زندگی را ادامه می دهد، ما هم امروز این طور شده ایم. بی درد، بی خیال، بی تفاوت و دلخوش به انجام وظیفه! اف بر این دنیا، اف بر این انسان، اف بر این اخلاق فریبنده و از خود بیگانه کننده. انسان بی درد امروز با انسان های خوابیده در گورستان ها تفاوتی ندارد. @taamollat

🟢 چرا خدا یک مشت یهودی ژاندارم آمریکا را بر صدها میلیون مسلمان به صورت‌های مختلف نظامی، سیاسی، فکری، اقتصادی مسلّط می‌کند؟ 🔹 هیچ مردمی از بدبختی به خوشبختی نمی‌رسند مگر اینکه عوامل بدبختی را از خود دور سازند، و بالعکس، یک ملت خوشبخت را خدا بدبخت نمی‌کند مگر آنکه خودشان موجبات بدبختی را برای خویش فراهم آورند. 🔸 ما ناله داریم که چرا خدا یک مشت یهودی ژاندارم آمریکا را بر هفتصد میلیون مسلمان به صورت‌های مختلف نظامی، سیاسی، فکری، اقتصادی مسلّط می‌کند؟ چرا صد میلیون عرب در جنگ پنجم ژوئن شکست خوردند؟ چرا خدا مسلمانان را عزّت نمی‌دهد؟ چرا قوانین طبیعت را به نفع مسلمین نمی‏‌چرخاند؟ عصبانی می‌شویم، شب از غصه بی‌خواب می‏‌مانیم، رنج می‌بریم و ناله می‌کنیم، دعا و استغاثه می‌کنیم ولی مستجاب نمی‌شود. 🔹 پاسخی که قرآن به ما می‌دهد یک جمله است: «انّ اللّه لا یغیر ما بقوم حتّی یغیروا ما بانفسهم‏» (رعد/۱۱). خدا قانون خود را عوض نمی‌کند. ما باید خودمان را عوض کنیم. ما غرق در جهالتیم، در فساد اخلاق غوطه‌‏وریم، هیچگونه وحدت و اتفاق نداریم و در عین حال توقع داریم که خدا ناصر ما و یاور ما باشد! ما برای یک حادثه کوچک هزار قسم شایعه می‌سازیم، دروغگویی و نادرستی را شیوه خود قرار داده‌ایم و از هر فضیلتی تبرّی جسته استعفا کرده‌ایم و در عین حال می‌خواهیم بر دنیا هم آقایی و سیادت داشته باشیم! این نشدنی است. 📗 استاد مطهری، عدل الهی، ص۱۱۲ ⭕️ کانال رسمی «بنیاد شهید مطهری» در ایتا، تلگرام و سروش👇 eitaa.com/motahari_ir t.me/motahari_ir sapp.ir/motahari_ir

📌 یحیی السنوار محک سنجش حامیان جبهه مقاومت 🔹به بیان رهبر معظم انقلاب یحیی السنوار «چهره‌ی‌ درخشان مقاومت و مجاهدت بود؛ با عزم پولادین در برابر دشمن ظالم و متجاوز ایستاد؛ با تدبیر و شجاعت به او سیلی زد؛ ضربه‌ی جبران‌ناپذیر هفتم اکتبر را در تاریخ این منطقه به یادگار گذاشت؛ و آنگاه با عزّت و سربلندی به #معراج #شهیدان پرواز کرد.» 🔸از این رو، می توان شهید سعادتمند یحیی السنوار را نماد جبهه مقاومت و پایداری دانست و او محصول عقلانیت انقلاب اسلامی و تفکر مقاومت است. تفکری که اختصاصی به هیچ مذهب و جغرافیایی ندارد و دایره‌ی آن به گستره‌ی جغرافیای انسانیت و ادیان الهی و مذاهب اسلامی وسیع است. یحیی السنوار متفکر بزرگ جبهه مقاومت و طراح بزرگ میدان و مرد حقیقی رزم و مجاهدت است. لذا نکته مهمی که هست با همین معیار می‌توان همه مدعیان حمایت از مقاومت را هم محک زد. 🛑 حال این پرسش جدی مطرح می‌شود که آیا کسانی را که هیچگاه در شهادت شهید بزرگ #اسماعیل_هنیه و در شهادت چهره درخشان مقاومت #یحیی_السنوار هیچ گونه موضع‌گیری نکردند و هیچ پیام تسلیتی ندادند و #هیچگاه در مواضع خود، نامی از آنها نبرده‌اند، می‌توان حامی واقعی جبهه مقاومت دانست؟؟؟ #مقاومت #جبهه_مقاومت #حامی_مقاومت #تفکر_مقاومت •┈┈••✾••┈┈• ❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121/2150

📌 پیرامون این یادداشت، درباره ی ادعای آن مبنی بر عدم صدور بیانیه در شهادت رهبران مقاومت، صحت آن را جویا شدم، در گروهی که غالب اعضای آن از دانش آموختگان فرهنگستان هستند. پرسیدم که آیا ادعای عدم صدور بیانیه در تسلیت شهادت رهبران مقاومت صحت دارد یا خیر؟ ابتدا جواب تند و بی‌ربطی دریافت کردم، و دقایقی بعد سوال بنده و جواب تندی که به آن داده شده بود، هر دو حذف گردید. علت حذف جواب را می توانم حدس بزنم، اما حذف آن سوال چرا؟🤔 همین جزییات و حواشی و برخوردها، روی هم که جمع شود، کدهایی می شود برای ارزیابی و شناخت. هر چه پیش تر می رود، علاقه ام برای شناخت زیر و بم این مجموعه بیشتر می شود. داریم پیش می رویم.🚶‍♂🏃‍♂