✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️راهکارهایی قرآنی برای تقویت قوه بصیرت (بخش اول) 🔸برای اینکه انسان بتواند از چالش های بسیار خطرناک حیات مادی و دنیوی به سلامت عبور نماید، نیازمند عناصر و ابزارهای کارآمد و مفید است. یکی از مهمترین عناصری که در این بین به انسان کمک شایانی می نماید، قوه‌ی‌ #بصیرت و آگاهی است. در رابطه با این موضوع دو سؤال کلیدی و مهم قابل طرح است که میتواند ذهن و فکر بسیاری از افراد را به خود مشغول نماید. ابتدا اینکه #بصیرت چیست؟ آیا صرف داشتن آگاهی و شناخت را می توان بصیرت دانست، یا بصیرت فراتر از یک شناخت عادی است؟ سؤال دوم اینکه قرآن کریم و منابع اسلامی چه راهکارها و دستورالعمل هایی را برای دستیابی به بصیرت و تقویت آن ارائه داده اند؟ 💠مفهوم شناسی بصیرت در اندیشه اسلامی 🔹برخی افراد کلید واژه #بصیرت را مساوی با آگاهی و شناخت قلمداد کرده اند. گویی هر کسی که دارای شناخت و آگاهی است از قوه بصیرت برخوردار است. این در حالی است که اگر سرگذشت نگون‌بختان عالم را مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم متوجه خواهیم شد بسیاری از آنها در زمره‌ی افراد آگاهی بوده اند که از بسیاری از مطالب مهم و راهبردی اطلاع داشته اند، ولی با این وجود، این شناخت و آگاهی زمینه ساز هدایت و رشد آنها نشده است، بلکه در مواردی نیز علم و آگاهی آنها همچون حجابی تاریک مانع فهم و درک صحیح آنها از مباحث و موضوعات شده است. 🔹برخی از لغت شناسان معنای لغوی کلید واژه بصیرت را اینچنین معنا کرده اند: #بصیرت در لغت به معنای عقیده قلبی، شناخت، یقین، زیرکی و عبرت آمده است. [۱] برخی از محققین نیز معنای اصطلاحی این کلید واژه را این چنین تبیین کرده اند: #بصیرت در اصطلاح عبارت است از قوه ‌ای در قلب شخص، که به نور قدسی منوّر بوده، به وسیله آن حقایق اشیا و امور را درک می‌کند، همان‌گونه که شخص به وسیله چشم، صُوَر و ظواهر اشیا را می ‌بیند. [۲] سؤال کلیدی که در ادامه به دنبال پاسخ آن هستیم این است که با چه ابزار و اهرم‌های‌ دینی و قرآنی می توان #قوه_بصیرت را در وجود خود و دیگران تقویت کرد؟ 1⃣عنصر ذکر و یاد خدا 🔹در اندیشه و منظومه اسلامی، ارتباط‌‌ مستمر با خدای‌ متعال و یاد او در تمام مراحل زندگی انسان را از مواقف خطرناک و گمراه کننده باز می دارد. انسان در طول حیات و زندگی مادی خود، در معرض تهدیدات ویرانگر هوای نفس و شیطان رجیم قرار دارد. در این بین اگر همیشه به توان و نیروی خود تکیه کند، چه بسا به نتیجه مطلوب دست پیدا نکند، از این رو بر اساس تعالیم قرآنی و دینی، اکسیر ارتباط با خدای متعال، چنان نیرو و قوه تشخیصی به او می دهد، که سیاه نمایی های شیاطین و هوای نفس را برطرف می نماید و راه صحیح را برای او نمایان می سازد. 🔹«إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ؛ [اعراف، ۲۰۱] پرهیزگاران هنگامى که گرفتار وسوسه ‏هاى شیطان شوند، به یاد (خدا و پاداش و کیفر او) مى ‏افتند؛ و (در پرتو یاد او، راه حق را مى‏ بینند و) ناگهان بینا مى‏‌گردند». «جمله‏ فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ‏ (به هنگام یاد خدا چشمشان بینا مى ‏شود و حق را مى ‏بینند) اشاره به این حقیقت است که وسوسه‌هاى‌ شیطانى پرده بر دید باطنى انسان مى‏ افکند، آنچنان که راه را از چاه و دوست را از دشمن و نیک را از بد نمى‏ شناسد، ولى یاد خدا به انسان بینایى و روشنایى مى ‏بخشد، و قدرت‌ شناخت‌ واقعیتها به او مى‏ دهد، شناختى که نتیجه ‏اش نجات از چنگال وسوسه‏ ها است». [۳] #ادامه_دارد... پی‌نوشت‌ها [۱] لسان العرب (ابن‌منظور محمدبن‌مکرم) ج ۴، ص ۶۵، واژه «بصر» [۲] فرهنگ قرآن (اکبر هاشمی رفسنجانی) ج ‌۶، ص ۲۶۳ [۳] تفسیر نمونه (۲۸ جلد، دارالکتب الإسلامیة، چاپ ۱۰) ج‏ ۷، ص ۶۷ منبع: وبسایت راسخون #بصیرت @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️راهکارهایی قرآنی برای تقویت قوه بصیرت (بخش دوم) 🔸برای اینکه انسان بتواند از چالش های بسیار خطرناک حیات مادی و دنیوی به سلامت عبور نماید، نیازمند عناصر و ابزارهای کارآمد و مفید است. یکی از مهمترین عناصری که در این بین به انسان کمک شایانی می نماید، قوه‌ی‌ #بصیرت و آگاهی است. سؤال کلیدی که در ادامه به دنبال پاسخ آن هستیم این است که با چه ابزار و اهرم‌های‌ دینی و قرآنی می توان #قوه_بصیرت را در وجود خود و دیگران تقویت کرد؟ 2⃣تقوا و پارسایی 🔹یکی از مهم‌ترین و کارآمد ترین ابزار و عناصر کلیدی که تأثیر مستقیمی در تقویت و بهبود عنصر #بصیرت در زندگی انسان دارد، صفت #تقوا و پارسایی است. تقوا نوعی خداترسی هوشمندانه و ضابطه مند و همچنین خویشتنداری و خودمکنترلی دینی است، که انسان را از وارد شدن در مواقف گناه آلود باز می دارد و اجازه نمی دهد که انسان وارد در مناطق ممنوعه شود. در تعریف و تبیین این ملکه اخلاقی، علمای علوم تربیتی این چنین بیان داشته اند: «مفهوم‏ #تقوا دربردارنده این معناست که انسان، بر انگیزه‌‏ها و انفعالها و تمایلات و خواسته‏ هاى خود حاکمیت و تسلط دارد و تنها در حدودى که شرع مقدس اجازه مى‏ دهد به ارضاى آنها مى ‏پردازد. مفهوم‏‌ تقوا به معناى سرکوب کردن انگیزه هاى فطرى نیست، بلکه تنها به معناى مهار کردن و تسلط یافتن بر آنها و ارضایشان در حدود اجازه شرع است». [۱] 🔹خدای‌ متعال ارتباط‌ رازگونه‌ای میان #ملکه‌_تقوا و دستیابی به #قوه_بصیرت بیان کرده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقَانًا وَ یُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ۗ واللهُ ذُوالْفَضْلِ الْعَظِیمِ؛ [انفال، ۲۹] اى کسانى که ایمان آورده‌اید، اگر از خدا پروا دارید، براى شما [نیروى‌] تشخیص [حق از باطل‌] قرار مى‌ دهد؛ و گناهانتان را از شما مى ‌زداید؛ و شما را مى‌ آمرزد؛ و خدا داراى بخشش بزرگ است». #فرقان صیغه مبالغه است از ریشه «فرق» است که گویای نوعی #توانایی_تشخیص حق از باطل می باشد. در واقع #بصیرت از همین جنس است، نیرو و توانایی که موجب می شود انسان حق‌ را از باطل تشخیص دهد و خود را آلوده‌ی باطل ننماید. #ادامه_دارد... پی‌نوشت [۱] عباس‏نژاد، محسن، قرآن، روانشناسى و علوم تربیتى، ۱جلد، بنیاد پژوهشهاى قرآنى حوزه و دانشگاه، مشهد، چاپ ۱، ص۳۶۶ منبع: وبسایت راسخون #بصیرت @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️راهکارهایی قرآنی برای تقویت قوه بصیرت (بخش سوم) 🔸برای اینکه انسان بتواند از چالش های بسیار خطرناک حیات مادی و دنیوی به سلامت عبور نماید، نیازمند عناصر و ابزارهای کارآمد و مفید است. یکی از مهمترین عناصری که در این بین به انسان کمک شایانی می نماید، قوه‌ی‌ #بصیرت و آگاهی است. سؤال کلیدی که در ادامه به دنبال پاسخ آن هستیم این است که با چه ابزار و اهرم‌های‌ دینی و قرآنی می توان #قوه_بصیرت را در وجود خود و دیگران تقویت کرد؟ 3⃣تعقل و خردورزی در امور زندگی 🔹یکی دیگر از ابزارهای بسیار کارآمد و اثربخشی که تأثیر مستقیمی در تقویت #قوه‌_بصیرت دارد، #تعقل‌ و خردورزی است. در موارد بسیاری ریشه‌ و علت اینکه بسیاری از افرادی که در مصاف با حق‌ و باطل، فاقد قدرت تشخیص صحیح هستند، فقدان‌ تعقل‌گرایی و خردورزی است. خدای متعال در قرآن کریم نیز سخن از گروهی به میان آورده که علت شقاوت و نگون‌بختی خود را فقدان تعقل گرایی و خردورزی معرفی کرده اند، از این رو در آیات متعددی خدای متعال همواره جامعه بشری را به استفاده بهینه از نیرو و توان خردورزی دعوت کرده است: 🔹«وَ قَالُوا لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا کُنَّا فِی أَصْحَابِ السَّعِیرِ؛ [ملک، ۱۰] و گویند: «اگر شنیده [و پذیرفته‌] بودیم، یا #تعقل کرده بودیم، در [میان‌] دوزخیان نبودیم». رابطه‌ #تعقل و اندیشه‌ورزی و تفکر و تقویت #قوه_بصیرت به خوبی در فرهنگ روایات مورد توجه اهل بیت علیهم السلام قرار داشته است؛ کما اینکه در منابع روایی از امام علی (ع) این چنین نقل شده است: «إنَّمَا البَصیرُ مَن سَمِعَ و تَفَکَّرَ، و نَظَرَ و أَبصَرَ، وَانتَفَعَ بِالعِبَرِ، و سَلَکَ جَدَداً  واضِحاً، یَتَجَنَّبُ فیهِ الصَّرعَةَ فِی المَهوى‏؛ [۱] #بینا، کسى است که بشنود و بیندیشد، بنگرد و بینا شود و از عبرت‏ها بهره‏ گیرد و راه هموار و آشکار را بپوید و از فرو افتادن در پرتگاه ‏ها، بپرهیزد». #ادامه_دارد... پی‌نوشت [۱] تحف العقول، ص۱۵۵؛ بحارالأنوار، ج۷۷ ص۴۰۷ ح۳۸ منبع: وبسایت راسخون #بصیرت @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد

✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️راهکارهایی قرآنی برای تقویت قوه بصیرت (بخش چهارم و پایانی) 🔸برای اینکه انسان بتواند از چالش های بسیار خطرناک حیات مادی و دنیوی به سلامت عبور نماید، نیازمند عناصر و ابزارهای کارآمد و مفید است. یکی از مهمترین عناصری که در این بین به انسان کمک شایانی می نماید، قوه‌ی‌ #بصیرت و آگاهی است. سؤال کلیدی که در ادامه به دنبال پاسخ آن هستیم این است که با چه ابزار و اهرم‌های‌ دینی و قرآنی می توان #قوه_بصیرت را در وجود خود و دیگران تقویت کرد؟ 4⃣عنصر و ابزار عبرت‌گیری 🔹خدای متعال در آیات متعددی انسان را به #عبرت_گرفتن از حوادث و رخدادهای طبیعی و تاریخی دعوت کرده است. چه بسیار کاخ‌های مجلل و باشکویی که جز تله خاکی از آن باقی نمانده است، و چه اقوام و قبیله های پرقدرتی که در اثر ناسپاسی و فراموشی فرامین الهی، دستخوش عذاب الهی شده اند، و چه افرادی که به واسطه مغلوب شدن در برابر شیطان و هوای نفس، بوی سعادت و شادکامی را به خود ندیده اند. داستان های درس آموز و عبرت انگیز فراوانی از اشخاص مثبت و منفی در فرهنگ قرآن کریم مورد توجه و بیان قرار گرفته است، که اگر انسانها در طول حیات خود به خوبی قوه و ملکه‌ عبرت‌گیری را تقویت می کردند، به بصیرت و آگاهی آنها اضافه می شد. 🔹در فرهنگ قرآن نیز رابطه مستقیمی میان #عبرت‌ و #بصیرت بیان شده است: «‌...فَاعْتَبِرُوا یَا أُولِی الْأَبْصَارِ؛ [حشر، ۲] ...پس ای صاحبان بینش و بصیرت! عبرت گیرید.» باری به هر جهت توجه به حافظه تاریخی در زندگی و #عبرت_گیری از رخدادهای گذشته، می تواند پیام ها و درس های بزرگی برای افراد داشته باشد. از امام علی (ع) نیز در خصوص عبرت گیری و تقویت قوه بصیرت این چنین نقل شده است: «فی کُلِّ اعتِبارٍ استِبصارٌ؛ [۱] در هر عبرت‏‌ آموختنى، بیناشدنى است».   پی نوشت ها: [۱] عیون‌ الحکم‌ والمواعظ، ص۳۵۳ ح۵۹۶۲ منبع: وبسایت راسخون #بصیرت @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد