.
✅ وجود نفس لوامه یک ودیعه الهی برای انسان است که متوجه شود آیا در مسیر خدایی قرار دارد یا نه. انسان موجودی جایزالخطاست؛ و فقط انسانهای بسیار نادری وجود دارند که هیچگاه گناه نمیکنند. این گونه نیست که هرکس گناه کند، بلافاصله از وادی ایمان خارج شده باشد. وجود نفس لوامه موجب میشود که این گناهان در وجود آدمی تثبیت نشود و مادام که نفس لوامه در او فعال است؛ و او به این ملامت گوش میدهد و از کرده خود پشیمان میشود، وی هنوز در وادی ایمان است .
البته انسان میتواند به ندای وجدانش بیاعتنایی کند، که اگر بیاعتنایی کند، کمکم این ندا ضعیف میشود؛ اما ظاهرا هیچگاه خاموش شدنی نیست. به قول شهید مطهری، خلبانی که بمباران هیروشیما را انجام داد، سالها تربیت کردهاند که بتواند چنین ظلمی انجام دهد و بعد هم به او مدال دادند، اما عاقبت دیوانه شد؛ زیرا وجدان بالاخره کار خود را میکند. (تعلیم و تربیت در اسلام/۱۵۹)
https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran
.
✅ «… النَّفْسِ اللَّوَّامَةِ» گاه انسان غمگین است به خاطر مصیبتی که برایش پیش آمده؛ اما احتمالا برای همه ما اوقاتی پیش آمده که «دلمان گرفته است» بدون اینکه بدانیم چرا؟ اینکه گاه انسان دلش میگیرد، علامتی بر فعال بودن وجدان (نفس لوامه)، و ماورایی بودن حقیقت انسان است. ما وجدان داریم و برتر از این جهانیم؛ و وقتی زیاد در دنیا فرومیرویم، این وجدان اعتراض خود را به این صورت به ما نشان میدهد، حالمان را میگیرد به نحوی که دیگر دل و دماغ هیچ کاری را نداریم.
از اشتباهات افراد این است که در این شرایط به جای اینکه به خود آیند، سعی میکنند خود با وسیلهای (مثلا با یک فیلم سینمایی یا یک بازی سرگرمکننده) سرگرم کنند و به جای توجه به تذکرات وجدان، عامدانه خود را به وادی غفلت بیندازند. در حالی که چنین از عنایات ویژه خداست تا ما را به حقیقت عظیم خود، که در این حصار تنگ دنیا نمیگنجد، توجه دهد.
این موقع است که باید توجه کنیم باب دل ما به سوی ملکوت باز شده، و چه بهتر که به جای اینکه به کاری که ما را از خود غافل کند بپردازیم، به مناجات با خدا، که رجوعی جدی به خود حقیقی ماست، روی آوریم.
اگر دچار چنین حالتی شدیم، خوب است در خلوت خود، سری به دعای ۲۱ صحیفه سجادیه بزنیم. عنوان دعا دقیقا همین است: «دعاؤه إذا أحزَنَهُ أمرٌ» (دعای او، وقتی که دلش میگرفت). شروع این دعا چنین است:
اللَّهُمَّ يا كافِىَ الْفَرْدِ الضَّعيفِ وَ واقِى الْأَمْرِ الْمَخُوفِ افرَدَتنىِ الخَطايا فَلا صاحِبَ مَعِى…
https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran
🌺 أَ يَحْسَبُ الْإِنْسانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظامَهُ ( قیامت/۳)
آیا انسان چنین حساب میکند که هرگز استخوانهایش را جمع نمیکنیم؟