.
✅ «… النَّفْسِ اللَّوَّامَةِ» گاه انسان غمگین است به خاطر مصیبتی که برایش پیش آمده؛ اما احتمالا برای همه ما اوقاتی پیش آمده که «دلمان گرفته است» بدون اینکه بدانیم چرا؟ اینکه گاه انسان دلش میگیرد، علامتی بر فعال بودن وجدان (نفس لوامه)، و ماورایی بودن حقیقت انسان است. ما وجدان داریم و برتر از این جهانیم؛ و وقتی زیاد در دنیا فرومیرویم، این وجدان اعتراض خود را به این صورت به ما نشان میدهد، حالمان را میگیرد به نحوی که دیگر دل و دماغ هیچ کاری را نداریم.
از اشتباهات افراد این است که در این شرایط به جای اینکه به خود آیند، سعی میکنند خود با وسیلهای (مثلا با یک فیلم سینمایی یا یک بازی سرگرمکننده) سرگرم کنند و به جای توجه به تذکرات وجدان، عامدانه خود را به وادی غفلت بیندازند. در حالی که چنین از عنایات ویژه خداست تا ما را به حقیقت عظیم خود، که در این حصار تنگ دنیا نمیگنجد، توجه دهد.
این موقع است که باید توجه کنیم باب دل ما به سوی ملکوت باز شده، و چه بهتر که به جای اینکه به کاری که ما را از خود غافل کند بپردازیم، به مناجات با خدا، که رجوعی جدی به خود حقیقی ماست، روی آوریم.
اگر دچار چنین حالتی شدیم، خوب است در خلوت خود، سری به دعای ۲۱ صحیفه سجادیه بزنیم. عنوان دعا دقیقا همین است: «دعاؤه إذا أحزَنَهُ أمرٌ» (دعای او، وقتی که دلش میگرفت). شروع این دعا چنین است:
اللَّهُمَّ يا كافِىَ الْفَرْدِ الضَّعيفِ وَ واقِى الْأَمْرِ الْمَخُوفِ افرَدَتنىِ الخَطايا فَلا صاحِبَ مَعِى…
https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran
🌺 أَ يَحْسَبُ الْإِنْسانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظامَهُ ( قیامت/۳)
آیا انسان چنین حساب میکند که هرگز استخوانهایش را جمع نمیکنیم؟
.
✅ قبلا بیان شد که در قرآن کریم، تمامی مواردی که ماده «حسب» به صورت فعلِ انسان به کار رفته، ناظر به نوعی اشتباه در «حساب و کتاب»های انسانهاست؛ به طوری که در همگی میتوان کلمه «ظن» و «زعم» (گمان و پندار) با بار معنایی منفی را به کار برد.
✅ این آیه استفهام انکاری است؛ در واقع، قرآن این مدل حساب و کتاب کردن «انسان» را به چالش میکشد؛ و در دو آیه بعدی، هم منشأ معرفتی آن را نقد میکند (آیه۴: بَلى قادِرينَ عَلى أَنْ نُسَوِّيَ بَنانَهُ) و هم درباره منشأ احساساتی و انگیزشیِ آن هشدار میدهد (آیه۵: بَلْ يُريدُ الْإِنْسانُ لِيَفْجُرَ أَمامَهُ).
https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran