♻️ مساله حجیت ⏺ یکی از ویژگی های نظام آموزشی #حکمت_اسلامی در قدیم، رعایت مقتضیات #مراتب_علوم بوده است. از آن جا که رابطه ای منطقی بین علوم مختلف وجود دارد که موجب #رتبه بندی آن ها می شود، رعایت این رتبه بندی در دستور کار قدما در آموزش علوم بوده است که گاهی از آن با عنوان "علامه پروری" یاد می کنند و آن را در مقابل "تخصص گرایی" که حاصل تحولات مدرن در غرب است قرار می دهند. ⏺ اعتقاد پیشینیان در رابطه با رتبه بندی علوم در تقسیم #ارسطویی #حکمت به دو شاخه #نظری و #عملی و تقسیم ثانوی آن ها به اقسام خود متبلور است. مطابق این تقسیم حکمت نظری، حداقل به سه شاخه #علم_کلی، علم ریاضی و علم تجربی تقسیم می شود و میان این اقسام ارتباط #طولی وجود دارد به این بیان که علم کلی از قواعد #عمومی حاکم بر موجودات هستی بحث می کند و سپس با انتهاء مسائل آن به #تعین_ریاضی، علوم ریاضی و با انتهاء مسائل به #تخصص_طبیعی، علوم تجربی شکل می گیرند. ⏺ در نظام آموزشی پیشینیان، متعلمی که با این علوم آشنا می شود اولا همه این علوم را #یقینی می داند ثانیا اسلوب و #متد معرفتی در هر علم را به طور مجزا یاد می گیرد و ثالثا #مرز هر کدام از دسته های مسائل علوم را از دیگر مسائل تفکیک می کند؛ نتیجه این #اشراف بر انواع گوناگون مسائل و متد مختص به هر کدام از آن ها، برقراری #عدالت بین این علوم و عدم تعدی متعلم به مرزهای حاکم بر آن ها است یعنی کسی که آشنا به این علوم می شد هرگز به خود اجازه نمی داد که در تحقیق مسائل علم کلی از روش تجربی استفاده کند و یا برای اثبات جزئیات طبیعی برهان فلسفی به کار ببرد و همین اشراف موجب کاهش بسیاری از #مغالطات امروزی در علوم می شد. ⏺ اما در نظم #مدرن آموزشی، هر کدام از رشته های فوق از دیگری جدا شده و برای هر یک زیر شاخه هایی نیز در نظر گرفته می شود و به این ترتیب هر متعلمی در #رشته ای خاص و با #گرایشی خاص مشغول به تحصیل می شود. گذشته از این که این سبک از برنامه ریزی اشکالات خود را بروز داده است و برای رفع آن اشکالات، گرایش های #مشترک و بین رشته ای تعبیه شده است، و با غض نظر از اینکه امروزه در غرب، گرایش جدی به سبک علامه پروری به وجود آمده است؛ اگر فرض بر این باشد که گریزی از تخصص گرایی به شکل متداول نیست با اشکال عمده ی این سبک آموزشی چه باید کرد؟ 🔼 اشکال اساسی که از آن سخن می گوییم همان عدم رعایت مرزهای علوم است. وقتی متعلم، تحصیلاتش محدود به یک رشته ی خاص ریاضی و یا تجربی و به گرایشی خاص در آن رشته می شود او ناخودآگاه جهان را با همان رشته و گرایش خویش نظاره می کند و در تحلیل های کلان خود از قواعد حاکم بر رشته درسی خود استفاده می کند. چه بسا اگر بخواهیم خلاصه ای از انتقادات علامه طباطبایی نسبت به مکاتب مادی را بیان کنیم، همین مطلب را باید ارائه بدهیم. 🔼 این اشکال زمانی اساسی تر می شود و جنبه #بحرانی به خود می گیرد که دامنه آن به علوم #اجتماعی و علی الخصوص دستورات #دینی و #فقهی -که غالب مسائل آن اجتماعی است- گسترده شود زیرا از یک سو منجر به اشتباه در تجویز #هنجارهای اجتماعی و #استنباط آن ها از متون دینی می شود و از سویی دیگر تاثیر مستقیمی در #مدیریت جوامع و #ناپایداری هنجار های حاکم بر آن ها دارد. اگر بخواهیم تجسد عینی این درهم آمیختگی معیار ها را در جامعه امروزی معرفی کنیم،باید از #تقابل شبه جریان طب سنتی-اسلامی با پزشکی مدرن نام ببریم. 🔼 نتیجه تقابل یاد شده که حاصل زیرپا گذاشتن معیارهای صحیح در #آموزش و #پژوهش علوم-مطلقا- هم از جانب پایگاه سنتی و یا فقهی و هم از جانب پایگاه مدرن است، تکفیر از یک سو و تهدید و اعمال قدرت از سویی دیگر شده است. این وضعیت ظهور و نمود کاملا عینی در هنجارهای اجتماعی و تصمیمات دولتی دارد که تجویز داروهای مختلف ترکیبی از سوی برخی، توطئه خواندن و بزرگنمایی اصل بیماری از سوی برخی دیگر، معارض خواندن تعلیق مناسک عبادی جمعی با روح دین و تدین، هتک حرمت به اعتاب مقدسه در صورت ضد عفونی کردن یا قرنطینه کردن آن ها و... را می توان در این راستا دانست. همین مقدار کنش و واکنش اجتماعی کافی است تا عده ای شبه روشنفکر که دلداده رنسانس و مدرنیته اند این سخن را بر زبان برانند که هر پله ای که در دوران تجدد در غرب طی شده است عینا باید در جامعه مسلمین طی شود! @taef110 🔷ادامه در 👇👇