🕊 تفسیر آیه ۲۴ سوره حدید 🕊
🍃 الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ🍃
ترجمه :
🍃 آنان كه بخل مى ورزند و مردم را به بخل ورزيدن فرمان مى دهند و هر كس (ازانفاق و قرض) روى گرداند، پس بى شك خداوند خود بى نياز و ستوده است.🍃
ريشه بخل، حفظ برترى و فخر فروشى است، زيرا اگر نعمت ها در دست ديگران نيز باشد، وسيله فخر فروشى از دست مى رود.
امام على (عليه السلام) در خطبه ۱۸۳ نهج البلاغه مى فرمايد: «فاللّه اللّه مَعشَر العباد و انتم سالمون فى الصحة قبل السُقم و فى الفُسحَة قبل الضيق فاسعوا فى فَكاكِ رِقابِكم من قبل ان تُغلَق رهائنُها أسهِروا عيونكم و أضمِروا بطونكم و استعمِلوا اقدامكم و انفقوا اموالكم و خذوا من اجسادكم فجودوا بها على انفسكم و لا تبخلوا بها عنها فقد قال اللّه سبحانه: «ان تنصروا اللّه ينصركم و يثبّت اقدامكم» و قال تعالى: «من ذا الّذى يقرض اللّه قرضاً حسنا فيضاعفه له و له اجر كريم» فلم يَستنصِركم من ذُلّ و لم يَستقرضِكم من قُلّ استنصرَكم و له جنود السموات و الارض و هو العزيز الحكيم و استقرضكم و له خزائن السموات و الارض و هو الغنىّ الحميد و انّما اراد ان يَبلوكم ايّكم احسن عملاً فبادروا باعمالكم تكونوا مع جيران اللّه فى داره»
خدا را خدا را در نظر بگيريد، اى گروه بندگان! در اين حال كه در نعمت تندرستى غوطه وريد، پيش از آنكه بيمارى به سراغتان آيد، و در اين حال كه در گشايش و آسايش به سر مى بريد پيش از آنكه تنگناهاى زندگى شما را در خود فرو برد. پس بكوشيد در آزادسازى گردن هايتان پيش از آنكه با زنجيرهاى گرو بسته شويد.
شب زنده دارى كنيد و شكم هايتان را خالى نگهداريد. در راه خيرات گام هايى برداريد و اموالتان را به مستمندان انفاق كنيد. از بدن مادّى بگيريد و براى پيشبرد نفوستان بهره ها برداريد و به خاطر علاقه به بدن، از رشد نفوس خود بخل نورزيد. خداوند سبحان فرموده است: اگر خدا را يارى كنيد، خدا هم شما را يارى مى كند و شما را ثابت قدم مى دارد و فرمود: كيست كه خداوند را قرض نيكو دهد تا خداوند چندين برابر براى او بيافزايد و براى اوست پاداشى بزرگ. خداوند، از روى ذلّت و خوارى، از شما يارى نخواسته و يا براى جبران كمبود خود، از شما قرض نخواسته است. از شما يارى خواسته در حالى كه سپاهيان آسمان ها و زمين به فرمان او هستند و او عزيز و حكيم است. از شما وام خواسته در حالى كه خزائن آسمان ها و زمين از آنِ اوست و او تنها بى نياز و شايسته حمد و ستايش است.
و جز اين نيست كه خداوند اراده كرده است شما را بيازمايد تا آن كس كه عملش نيكوتر است، بروز نمايد. پس با اعمال نيكوى خود بر ديگران پيشدستى كنيد، باشد كه در بارگاه خداوندى با همسايگان ويژه خداوند دمساز باشيد.
سيماى بخل در روايات
حضرت على (عليه السلام) از فرزندش امام حسن (عليه السلام) پرسيد: شُحّ چيست؟ پاسخ فرمود: «ان ترى ما فى يدك شرفاً و ما انفقت تلفا» آنچه را در دست دارى مايه شرافت خود بدانى و آنچه را انفاق مى كنى، تلف شده بپندارى.
«البخل بالموجود سوء الظّن بالمعبود» بخل، نشانه بدگمانى به خداست.
امام صادق (عليه السلام)، يك شب در حال طواف، چنين دعا مى كرد: «اللّهم قِنى شحّ نفسى» خدايا! مرا از بخل حفظ فرما.
بخل فقط در مال نيست، بلكه در احترام به مردم نيز برخى بخل مى ورزند. «البخيل من بخل بالسلام»، آنكه در سلام بخل ورزد، بخيل است.
«البخل باخراج ما افترض اللّه من الاموال اقبح البخل» بدترين بخل، بخل در پرداخت واجبات مالى چون خمس و زكات است.
«البخيل حقاً مَن ذُكرت عنده فلم يُصلّ علىَّ» پيامبر فرمود: بخيل حقيقى، كسى است كه نام من نزد او برده شود، ولى او بر من درود و صلوات نفرستد.
«لاتدخلن فى مشورتك بخيلا» افراد بخيل را طرف مشورت خود قرار ندهيد.
«النظر الى البخيل يقسى القلب» نگاه به بخيل، انسان را سنگدل مى كند.
📌 پیام ها
🌿 بخل كردن و سفارش نمودن به بخل، از نشانه هاى افراد متكبّر و فخرفروش است. «مختال فخور الّذين يبخلون و يأمرون النّاس بالبخل»
🌿 بخيل، محبوب خدا نيست. «و اللّه لايحبّ كلّ مختال فخور الّذين يبخلون»
🌿 گناه آنجا خطرناك مى شود كه سيره انسان شود. «يبخلون و يأمرون... بالبخل»
🌿 چون بخيل مى داند كه اگر ديگران بخشش كنند، بخل او هويدا و سبب رسوايى او مى شود، به ديگران دستور بخل مى دهد. «يأمرون الناس بالبخل»
🌿 بخل، اعراض و رويگردانى از فرمان خداست. «و من يتولّ»
🌿 غنىّ بودن كافى نيست، حميد و محبوب بودن نزد مردم نيز لازم است كه اين امر با انفاق و وام حاصل مى شود. (معمولاً افراد بخيل، غنىّ هستند ولى به خاطر بخل، مورد ستايش مردم نيستند. لذا اين آيه درباره خداوند مى فرمايد:) «فانّ اللّه هو الغنىّ الحميد»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۲۵ سوره حدید 🕊
🍃 لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ🍃
ترجمه :
🍃 همانا ما پيامبرانمان را با معجزات و دلايل آشكار فرستاديم و همراه آنان كتاب (آسمانى) و وسيله سنجش فرو فرستاديم تا مردم به دادگرى برخيزند و آهن را كه در آن نيرويى شديد است و منافعى براى مردم دارد فرو آورديم (تا از آن بهره گيرند) و تا خداوند معلوم دارد چه كسى او و پيامبرانش را به ناديده و در نهان يارى مى كند. همانا خداوند، قوى و شكست ناپذير است.🍃
مراد از «البيّنات»، معجزاتِ روشنگر است كه حجّت را بر مردم تمام مى كند و مراد از «الكتاب»، وحى آسمانى است كه بايد مكتوب شود و كتاب گردد.
مراد از «ميزان»، يا همين ترازوى مورد استفاده در داد و ستدهاست كه نماد قسط و عدالت است و يا قوانين شريعت كه معيار سنجش حق از باطل است و يا عقلِ بشر، كه ميزان شناخت نيك از بد است.
مراد از انزال آهن در «أنزلنا الحديد»، شبيه انزال چهارپايان در «أنزل لكم من الانعام ثمانية أزواج» مى باشد. زيرا بر اساس آيه ى «و ان من شى ء الاّ عندنا خزائنه و ما ننزّله الاّ بقدر معلوم» منشأ وجودى هر چيز نزد خداوند است و او هر موجودى را پس از تعيين حدود وجوديش، به اين عالم مى آورد، كه اين خود نوعى نزول است.
مراد از «ينصره... بالغيب» آن است كه خداى ناديده و رسولان او را بى آنكه ديده باشند يارى كنند و روشن است كه مراد از يارى خدا، يارى دين اوست كه توسط رسولان به مردم ابلاغ شده است.
بهره گيرى از آهن، بارها در قرآن مطرح شده است. ذوالقرنين براى ساختن سد معروف خود، از مردم، آهن تقاضا كرد. نرم شدن آهن در دست حضرت داود، يكى از نعمت هاى ويژه خداوند به اوست، «النّا له الحديد» در اين آيه نيز براى آهن كلمه منافع به كار رفته است، در قيامت نيز برخى ابزار عذاب مجرمان از آهن است. «و لهم مقامع من حديد»
📌 پیام ها
🌿 در مديريّت به هر كس مسئوليّت مى دهيم بايد ابزار كار او را در اختيارش قرار دهيم. «أرسلنا رسلنا بالبيّنات و... الكتاب و الميزان»
🌿 در مديريّت صحيح، راهنمايى از مدير، و عمل از مردم است. «أرسلنا... الكتاب و الميزان... ليقوم الناس بالقسط»
🌿 عدالت واقعى در سايه قانون و رهبر الهى است. «رسلنا... الكتاب... ليقوم النّاس بالقسط»
🌿 فلسفه نبوّت، ايجاد عدالت است. «أرسلنا رسلنا... ليقوم النّاس بالقسط»
🌿 بعد از اتمام حجّت از طرف خداوند، مسئوليّت با مردم است كه براى عمل و اجرا بپاخيزند. «أرسلنا... أنزلنا... ليقوم النّاس بالقسط»
🌿 عدالت در تمام ابعاد مطلوب است. «بالقسط» مطلق آمده كه شامل همه چيز مى شود. «ليقوم النّاس بالقسط»
🌿 تمام انبيا، يك هدف دارند. «أرسلنا رسلنا... ليقوم النّاس بالقسط»
🌿 مردم بايد حكومت و تشكيلات داشته باشند تا بتوانند براى قسط بپاخيزند و جلو طغيانگران را بگيرند. «ليقوم النّاس بالقسط»
🌿 اول كار فرهنگى و تربيتى، بعد اعمال قدرت و تنبيه. «أنزلنا... الكتاب و الميزان... و أنزلنا الحديد»
🌿 جامعه به سه قوه نياز دارد: مقنّنه، «الكتاب»، قضائيّه «الميزان ليقوم النّاس بالقسط» و مجريّه. «أنزلنا الحديد فيه بأس شديد»
🌿 با موانع گسترش عدالت، بايد برخورد شديد كرد. «ليقوم النّاس بالقسط و أنزلنا الحديد فيه بأس شديد»
🌿 پذيرش دعوت انبيا در حقيقت نصرت خداست. «و ليعلم اللّه من ينصره»
🌿 حمايت از دين و اولياى خدا، زمانى ارزش دارد كه از باطن دل و طيب نفس باشد. «من ينصره و رسله بالغيب»
🌿 گمان نكنيم خداوند به نصرت ما محتاج است. «ليعلم اللّه من ينصره... انّ اللّه قوى عزيز»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۲۶ سوره حدید 🕊
🍃 وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحاً وَإِبْرَاهِيمَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ🍃
ترجمه :
🍃 و همانا نوح و ابراهيم را فرستاديم و در نسل و خاندان آنان نبوّت و كتاب را قرار داديم، پس بعضى از آنان هدايت يافتند، ولى بسيارى از آنان فاسق اند.🍃
در آيه قبل، سخن از فرستادن انبيا به طور كلى بود. در اين آيه دو نمونه از الگوها را كه سر سلسله پيامبران بعد از خود هستند، بيان مى كند.
خداوند، امامت را نيز در نسل و ذريّه پيامبر اسلام قرار داد و اين به معناى آن نيست كه نظام نبوّت يا امامت، همانند نظام پادشاهى موروثى است، بلكه به معناى آن است كه طهارت باطن و توان و استعداد لازم، به فرزندان و نسل منتقل مى شود و در صورتى كه ديگر شرايط فراهم باشد، او به مقام نبوّت يا امامت مى رسد. لذا هنگامى كه حضرت ابراهيم مقام امامت را براى فرزندانش طلب كرد و فرمود: «و من ذرّيتى» خداوند پاسخ داد:
«لا ينال عهدى الظالمين» عهد امامت من به نااهلان از نسل تو نمى رسد. پس معيار اصلى براى انتصاب پيامبر يا امام، اهليّت و صلاحيّت است، نه وراثت.
📌 پیام ها
🌿 در ياد كردن بزرگان، پيشتازان را مقدّم بداريد. «نوحاً و ابراهيم»
🌿 مقام نبوّت، به انتصاب الهى است نه انتخاب مردم. «جعلنا فى ذرّيتهما النّبوّة»
🌿 پذيرش يا عدم پذيرش دعوت انبيا، همواره بوده است. «فمنهم مهتد و كثير...»
🌿 در امور اعتقادى و اخلاقى، اكثريّت، نشانه حقانيّت نيست. «كثير منهم فاسقون»
🌿 از نسل و ذريّه پاكان بودن، دليل پاكى نيست. «كثير منهم فاسقون»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۲۷ سوره حدید 🕊
🍃 ثُمَّ قَفَّيْنَا عَلَي آثَارِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّيْنَا بِعِيسَي ابْنِ مَرْيَمَ وَآتَيْنَاهُ الْإِنجِيلَ وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ إِلَّا ابْتِغَاء رِضْوَانِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا فَآتَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ🍃
ترجمه :
🍃 سپس به دنبال آنان، پيامبران خود را پى در پى آورديم و عيسى پسر مريم را در پى آنان آورديم و به او(كتاب آسمانى) انجيل داديم و در دل كسانى كه او را پيروى كردند، رأفت و رحمت قرار داديم و (اما) ترك دنيايى كه از پيش خود در آوردند، ما آن را بر آنان مقرّر نكرده بوديم، مگر (آن كه) به قصد جلب خشنودى خداوند (انجام دهند) ولى آن گونه كه بايد حقّ آن را مراعات نكردند. پس به كسانى از آنان كه ايمان آورده بودند، پاداش داديم، ولى بسيارى از آنان فاسق و نافرمان بودند🍃
«رهبانيت»، از «رهبت» به معناى خوف و خشيت است. به كسانى كه به انگيزه خشيت از خداوند، از مردم كناره مى گيرند و به عبادت خدا مى پردازند، رُهبان گفته مى شود.
گرچه رهبانيّت را خدا بر پيروان حضرت عيسى(علیه السلام) واجب نكرده بود و خودشان براى رضاى خدا آن را بر خود لازم كرده بودند، ولى حق آن را به جاى نياوردند و حدود آن را مراعات نكردند، نظير نماز و روزه مستحبّى كه اگر انسان با نذر بر خود لازم كرد بايد آن را تمام كند.
ممكن است معناى آيه اين باشد كه ياران مسيح از پيش خود به سراغ رهبانيّت رفتند و ما آن را بر آنان واجب نكرديم، ولى اگر حدود آن را مراعات مى كردند، مورد رضايتِ ما بود. چنانكه اصحاب كهف، براى حفظ دين خود، از مردم دورى گزيدند و غارنشين شدند.
«بدعت» به معناى نوآورى است. در امور علمى و صنعتى، ابداع و اختراع، امرى پسنديده است ولى در امور دينى كه پايه ى آن قوانين الهى است، وارد كردن هرگونه عقيده و سليقه شخصى، بدعت محسوب شده و قابل پذيرش نيست.
خداوند خواهان كار كامل است، لذا از كسانى كه حقّ كارى را ادا نمى كنند، مذمّت مى كند و مى فرمايد:«فما رعوها حقّ رعايتها» و در موارد ديگر مؤمنان را به رعايت حقّ تقوا و جهاد سفارش كرده است. «اتّقوا اللّه حق تقاته» و «...حقّ جهاده»
رهبانيّت در اسلام
قرآن كريم، رهبانيّت و ترك دنيا را در آيات متعدّد رد كرده است، نظير:
«يا أيّها النّبىّ لِمَ تحرّم ما احلّ اللّه لك» اى پيامبر! چرا آنچه را خداوند براى تو حلال كرده، بر خود حرام مى كنى؟
«قل مَن حرّم زينة اللّه التى اخرج لعباده و الطيبات من الرزق» بگو: چه كسى زينت هايى را كه خداوند براى بندگانش قرار داده و طيّبات را حرام كرده است؟
«يا أيّها الّذين آمنوا لاتحرّموا طيّبات ما احلّ اللّه لكم» اى مؤمنان، طيّباتى را كه خداوند براى شما حلال نموده، حرام نكنيد.
در تاريخ آمده است كه جمعى از مسلمانان سوگند خوردند با همسران خود آميزش نكنند، روزه دائمى بگيرند و شب ها بيدار باشند، پيامبر همه را در مسجد احضار كرد و فرمود: من نكاح مى كنم و شب ها مى خوابم، هر كس از سنّت من پيروى نكند از من نيست.
فرزند عثمان بن مظعون از دنيا رفت، پدرش در خانه منزوى شد. پيامبر او را احضار كرد و فرمود: «لم يكتب علينا الرهبانيّة انّما رهبانيّة أمّتى الجهاد فى سبيل اللّه» خداوند بر ما رهبانيّت ننوشته است. رهبانيّتِ امّت من، جهاد در راه خداست.
امام على (عليه السلام) براى عيادت علاء بن زياد وارد منزل او شد. او منزلى وسيع داشت. حضرت به او فرمود: تو در آخرت به اين منزل محتاج ترى، بايد در اين منزل بزرگ صله رحم، مهماندارى و... انجام دهى تا با آن آخرت را كسب كنى، علاء گفت: امّا برادرم عاصم دنيا را ترك كرده است، حضرت او را احضار كرد و فرمود: «يا عدىّ نفسه لقد استهام بك الخبيث اما رحمت اهلك و وُلدك اترى اللّه احلّ لك الطيّبات و هو يكره ان تأخذها» اى دشمن نفس، شيطان تو را فريب داده است. چرا به خانواده و فرزندانت رحم نمى كنى. آيا نمى بينى كه خداوند طيّبات را براى تو حلال كرده و كراهت دارد كه آن را رها كنى؟ عاصم گفت: پس چرا غذا و لباس شما، اين چنين است، حضرت (عليه السلام) فرمود: «انّى لست كأنتَ اَنّ اللّه تعالى فرض على ائمّة الحق أن يقدّروا انفسهم بضعفة الناس» حساب من از شما جداست. خداوند از حاكمان خواسته است كه در سطح ضعفاى جامعه زندگى كنند، البته شرايط هر زمانى نيز متفاوت است، گاهى فضاى زندگى و فرهنگ مردم به گونه اى است كه بايد مراعات كرد، همانگونه كه سفارش شده، در تشييع جنازه خنده نكنيد يا امام دستور داد، اگر وضع گندم كم ياب است خوراك ما نبايد از گندم باشد يا سفارش شده اگر در جامعه فساد رواج دارد حسن ظن كار صحيحى نيست، به هر حال شرايط مخاطب و زمان متفاوت است و لذا در تارخ نسبت به حضرت رضا(عليه السلام) چنين مى خوانيم: گروهى از
صوفيّه به امام رضا(عليه السلام) گفتند: وضع لباس شما خوب است و امام بايد لباس و غذا و مركبش ساده باشد. حضرت فرمود: يوسف، پيامبر خدا بود، در حالى كه ديباج مى پوشيد و بر تخت تكيه مى زد. همانا آنچه از امام انتظار است، قسط و عدالت است. آنگاه اين آيه را تلاوت فرمود: «قل من حرّم زينة اللّه...».
گاهى پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) بر بعضى زنان خود كه ژوليده بودند نهيب مى زد و مى فرمود: «مالى اراك شعثاء مرهاء سلتاء» چرا (در خانه) مويى ژوليده و نامرتب و بدون آرايش داريد.
از اين كه كلمه انجيل مفرد آمده مى فهميم كه فقط يك انجيل بر حضرت مسيح (علیه السلام) نازل شده است، پس اناجيل متعدّد امروز از كجا پيدا شده است؟
نشانه پيروانِ حضرت عيسى(علیه السلام) رأفت و رحمت است «اتّبعوه رأفة و رحمة» ولى نشانه ياران پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) رحمت نسبت به خودى ها و شدت نسبت به معاندين است. «و الّذين معه اشداء على الكفار رحماء بينهم»
كلماتِ «رئوف» و «رحيم» ده بار در قرآن در كنار هم آمده است. «رئوف» به معناى دلسوزى براى رفع سختى و تلخى است و «رحيم» به معناى محبّت و رحمت بعد از رفع تلخى و سختى. رأفت در مورد دفع شرّ است و رحمت و مورد جلب خير.
📌 پیام ها
🌿 در طول تاريخ انبيا پى در پى آمده اند و جريان نبوّت يك امر مستمر بوده است. «قفّينا على آثارهم... قفّينا»
🌿 از افراد ويژه بايد تجليل ويژه كرد، نام بردن از نوح و ابراهيم و عيسى عليهم السلام در كنار عنوان كلّىِ «رسلنا، رسله» نشانه ى تجليل ويژه است. «قفّينا... برسلنا و قفّينا بعيسى بن مريم»
🌿 از صفات و ويژگى هاى خوب پيروان هريك از اديان و مكاتب، بايد ياد كرد. «جعلنا فى قلوب الّذين اتّبعوه رأفةً و رحمةً»
🌿 پيروى از پيامبران، زمينه دريافت صفاى دل و رأفت و رحمت است. «اتبعوه رأفةً و رحمةً»
🌿 هم بايد موانع صميميّت را برطرف كرد، «رأفة» و هم بايد عوامل محبّت را بوجود آورد. «رحمةً»
🌿 نوآورى هاى سليقه اى و بدعت در دين، مورد پذيرش خداوند نيست. «رهبانيّة ابتدعوها ما كتبناها عليهم»
🌿 بدعت، از آفات و آسيب هاى اديان آسمانى است. «رهبانيّة ابتدعوها»
🌿 چه بسا انگيزه هاى پاك و خالص كه چون در مسير شريعت الهى نبوده است، به خرافات و بدعت انجاميده است. «رهبانيّة ابتدعوها... ابتغاء رضوان اللّه»
🌿 كفر و فسق، قرين يكديگرند. (در مقابل ايمان، فسق قرار گرفته است، در حالى كه بايد، كفر مطرح مى شد.) «الّذين آمنوا... كثير منهم فاسقون»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402