🕊 تفسیر آیه ۹ تا ۱۲ سوره جن 🕊
🍃 وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَن يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَاباً رَّصَداً (۹)🍃
🍃وَأَنَّا لَا نَدْرِي أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَن فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَداً (۱۰)🍃
🍃وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَلِكَ كُنَّا طَرَائِقَ قِدَداً (۱۱)🍃
🍃وَأَنَّا ظَنَنَّا أَن لَّن نُّعجِزَ اللَّهَ فِي الْأَرْضِ وَلَن نُّعْجِزَهُ هَرَباً (۱۲)🍃
ترجمه :
🍃 و اينكه ما قبلاً براى (استراق) سمع در مراكزى از آسمان مى نشستيم ولى اكنون هر كه بخواهد استماع كند، شهابى در كمين خود مى يابد.🍃
🍃و اينكه ما نمى دانيم آيا براى كسانى كه در زمين هستند شرى اراده شده يا پروردگارشان برايشان خير و صلاحى اراده كرده است.🍃
🍃و اينكه بعضى از ما افراد صالحى هستند و بعضى جز آن، در راههاى گوناگون هستند🍃
🍃و اينكه ما مى دانيم كه هرگز نمى توانيم در زمين خدا را ناتوان سازيم و با فرار از سلطه او خارج شويم.🍃
«رَصَد» اسم جمع «راصد» به معناى مراقب و نگهبان است. «قِدَد» جمع «قدّ» به معناى بريده شده و «طرائق قددا» به معناى مسلك هاى گوناگون است.
از اين آيات استفاده مى شود كه مؤمنان از جنّ، علاوه بر شناخت قرآن، به ضعف خود و عظمت قدرت الهى و قدرت انتخاب و اختيار خود پى برده اند.
📌 پیام ها
🌿 نزول قرآن، در آسمان ها نيز اثر گذاشت. جنّ قبل از نزول قرآن، اخبار آسمانى را استراق سمع مى كرد و بعد از آن منع شد. «انّا كنّا نقعد منها... فمن يستمع الآن»
🌿 جنّ، آينده بشر و جهان را نمى داند. «و انّا لا ندرى...»
🌿 كيفر استراق سمع برخورد شديد است. «شهاباً رصداً»
🌿 در قرآن، خير و نيكى به خدا نسبت داده شده، امّا شرّ و بدى نسبت داده نشده و به صورت فعل مجهول آمده است. «اشرّ اُريد... اراد بهم ربّهم رشدّا»
🌿 رشد دادن از شئون ربوبيّت است. «ربّهم رشداً»
🌿 طبيعت و فطرت جنّ بر فساد و شيطنت نيست، ميان آنان نيز صالح و غير صالح وجود دارد. «منّا الصّالحون و منّا دون ذلك»
🌿 لازمه اختيار و آزادى، گروه گروه شدن است. «كنّا طرائق قدداً»
🌿 نه با مقاومت مى توان خدا را عاجز كرد و نه با فرار. «لن نعجز اللّه فى الارض و لن نعجزه هربا»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۱۳ تا ۱۵ سوره جن 🕊
🍃 وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَي آمَنَّا بِهِ فَمَن يُؤْمِن بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْساً وَلَا رَهَقاً (۱۳)🍃
🍃وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُوْلَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَداً (۱۴)🍃
🍃وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَباً (۱۵)🍃
ترجمه :
🍃 و اينكه چون هدايت (قرآن) را شنيديم به آن ايمان آورديم، پس هر كس به پروردگارش ايمان آورد، نه از نقصان حقّى مى ترسد و نه از ستمى.🍃
🍃واينكه برخى از ما اهل تسليم و بعضى ستمكارند پس كسانى كه اهل تسليم هستند،آنان در جستجوى رشدند.🍃
🍃ولى ستمكاران هيزم دوزخند.🍃
«بخس» به معناى نقصان ظالمانه است و «رَهَق» در معناى سفاهت، طغيان، گناه، كذب و ظلم به كار مى رود.
«قِسط» به معناى بهره و نصيب است و «قاسط» به كسى گويند كه سهم ديگرى را مى گيرد و «مقسط» به كسى گويند كه سهم ديگران را بدهد. به اصطلاح، اگر از باب افعال باشد به معناى اجراى عدالت و اگر ثلاثى مجرد باشد به معناى ظلم به ديگران است.
كلمه «تحرّوا» به معناى قصد كردن است.
چون «قاسطون» در مقابل «مسلمون» به كار رفته است، پس اهل تسليم بايد عدالت پيشه باشند.
از آن جا كه آيات اين سوره تا اين جا از بيان جنّيانى بود كه قرآن را شنيدند و سپس براى ديگر جنّيان افكار و عقايد و نظرات خود را بيان كردند، لذا توجه به شيوه سخن و محتواى مطالب آنان، مى تواند در بحث تبليغ دين براى مبلغان مفيد باشد. اكنون برخى از آن ها را به اجمال مرور مى كنيم:
✅با توجه گوش دادن. «استمع»
✅حضور گروهى. «نفر من الجنّ»
✅ در برابر حقّ شاد شدن و احساسات نشان دادن. «سمعنا قرآناً عجبا»
✅ تبليغات. «فقالوا... يهدى الى الرشد»
✅ ابراز عقيده و گرايش. «فامنّا به »
✅ اظهار برائت از انحرافات. «ولن نشرك بربّنا احداً»
✅ ردّ عقايد باطله. «ما اتّخذ صاحبة و لا ولدا»
✅ تحقير نااهلان. «يقول سفيهنا على اللّه شططا»
✅ تأسف از انحراف ديگران. «ظنّنا ان لن تقول الانس والجن على اللّه كذبا»
✅ نفى خرافات و گرايش هاى باطل. «رجال من الانس يعوذون برجال من الجنّ»
✅ بيان عظمت حق. «فمن يستمع الان يجد له شهاباً رصداً»
✅ بيان قدرت حق. «لن نعجز اللّه»
✅ بيان ضعف انسان. «لن نعجزه هربا»
✅ اميد دادن به اهل ايمان. «فمن يؤمن بربّه فلا يخاف بخسا و لا رهقا»
✅ مقايسه ميان مسلمانان و ستمگران. «منّا المسلمون و منّا القاسطون»
✅ با عمل خود ديگران را فرا خوانيم. «سمعنا الهدى آمنّا به فمن يؤمن بربّه ...»
✅ خوب ها و خوبى ها را برجسته كنيم. «منّا الصالحون و منّا دون ذلك»
✅ با مسائل محورى و اصولى آغاز كنيم. «يؤمن بربّه، سمعنا قرآناً، لن نعجزه، لجهنّم حطبا»
📌 پیام ها
🌿 قرآن يكسره هدايت است. «سمعنا قرآناً...سمعنا الهدى»
🌿 سرعت در كار خير ارزش آن را افزون مى كند. «لمّا سمعنا...آمنّا به»
🌿 ايمان به قرآن، ايمان به پروردگار عالم است. «سمعنا... آمنا به...يؤمن بربّه»
🌿 ايمان، تضمين كننده پاداش بى كم و كاست است. «فلا يخاف بخساً و لا رهقاً»
🌿 مسلمان عدالت خواه است. «منّا المسلمون و منّا القاسطون»
🌿 جنّ، با اينكه وجود لطيفى است ولى عذابش جسمانى است. «لجهنّم حطبا»
🌿 هم انسان مجرم آتش گيرانه دوزخ است: «وقودها النّاس والحجارة» وهم جنّ منحرف هيزم دوزخ است. «فكانوا الجهنم حطباً»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۱۶ و ۱۷ سوره جن 🕊
🍃 وَأَلَّوِ اسْتَقَامُوا عَلَي الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُم مَّاء غَدَقاً (16)🍃
🍃لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَمَن يُعْرِضْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَاباً صَعَداً (17)🍃
ترجمه :
🍃 و اگر بر طريق (حق) استقامت كنند، آنان را با آبى فراوان سيراب مى كنيم، تا در آن (رفاه و آسايش) امتحانشان كنيم🍃
🍃و هر كس از ذكر پرورگارش اعراض كند، او را در عذابى سخت در مى آورد.🍃
«غدق» به معناى فراوانى و «صَعد» به معناى سخت و مشكل است.
امام باقر عليه السلام مى فرمايد: مراد از «استقاموا على الطريقة» استقامت در مسير اهل بيت است. و از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه اگر مردم بر ولايت مااستقامت داشته باشند از علم كثير كامياب مى شوند. «لاسقيناهم ماء غدقا»
از بهترين شيوه هاى تربيتى، شيوه مقايسه است. در يك آيه مى فرمايد: استقامت و باران و در آيه بعد: اعراض و عذاب. با مقايسه اين دو حالت مسئله حق وباطل شفاف تر مى شود.
اعراض از ذكر خدا هم در دنيا زندگى را سخت مى كند. «ومن اعرض عن ذكرى فانّ له معيشةً ضنكاً» وهم در آخرت انسان را گرفتار عذاب سخت و فراگير مى كند. «و من يعرض عن ذكر ربّه يسلكه عذاباً صعدا»
📌 پیام ها
🌿 مهم تر از ايمان، پايدارى و استقامت بر آن است. «و ان لواستقاموا على الطريقة»
🌿 در ميان راه ها، تنها يك راه حق قابل قبول است. «طرائق قددا... على الطريقة»
🌿 بيان آثار و بركات ايمان، بهترين شيوه دعوت است. «لو استقاموا... لاسقيناهم»
🌿 آثار ايمان تنها در آخرت نيست، بلكه در دنيا نيز ظاهر مى شود. «لاسقيناهم ماء غدقا»
🌿 استقامت بر راه حق ارزش است. و هر استقامتى ارزش ندارد، زيرا بعضى استقامت ها لجاجت و يك دندگى است. «استقاموا على الطريقة»
🌿 توسعه رزق، يكى از اسباب آزمايش است. «لاسقيناهم ماء غدقاً لنفتنهم فيه» (چنانكه حضرت سليمان نيز توسعه رزق خودش را سبب آزمايش دانست. «هذا من فضل ربّى ليبلونى»)
🌿 استقامت بر راه مستقيم در طبيعت اثر مى گذارد. «ماء غدقا»
🌿 رفاه زمينه غفلت است. «ماء غدقا لنفتنهم فيه»
🌿 با توسعه رزق مغرور نشويد. «لنفتنهم فيه»
🌿 حتّى بعد از استقامت بر راه حق و دريافت پاداش، كار خود را پايان يافته ندانيد كه تازه آزمايش ديگرى شروع مى شود. «ماء غدقا لنفتنهم فيه...»
🌿 خداوند، هم مهر دارد و هم قهر. «ماء غدقا... عذاباً صعدا»
🌿 يكى از عوامل كشيده شدن به دوزخ اعراض از ذكر خداوند است. «ومن يعرض عن ذكر ربّه يسلكه عذابا صعداً»
🌿 گاهى نزول باران وسيله آزمايش است كه اگر با ناشكرى و كفران همراه شود، قهر فراگير به دنبال دارد. «عذاباً صعدا»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۱۸ تا ۲۱ سوره جن 🕊
🍃 وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَداً (۱۸)🍃
🍃وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَداً (۱۹)🍃
🍃قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِهِ أَحَداً (۲۰)🍃
🍃قُلْ إِنِّي لَا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرّاً وَلَا رَشَداً (۲۱)🍃
ترجمه :
🍃 و اينكه مساجد براى خداوند است پس (در آنها) با خداوند احدى را نخوانيد🍃
🍃و اينكه وقتى بنده خدا بر پا ايستاده و او را مى خواند نزديك بود (جنيان) بر او ازدحام كنند.🍃
🍃بگو: من فقط پروردگارم را مى خوانم و احدى را شريك او نمى گيرم.🍃
🍃بگو: همانا من مالك هيچ سود و زيانى براى شما نيستم.🍃
«مساجد» جمع «مسجد» به معناى محل سجده است.
امام صادق عليه السلام فرمود: چون يهود و نصارى در مراكز عبادت خود به خدا شرك مى ورزيدند، خداوند فرمود: در مساجد اسلامى با خداوند احدى را نخوانيد و خدا لعنت كند كسى كه به مسجد احترام نگذارد.
«لُبدا» به معناى تراكم اجتماع و ازدحام است.
در جمله «فلا تدعوا مع اللّه احدا» دعا به معناى عبادت است، به دليل آيه «ادعونى استجب لكم انّ الّذين يستكبرون عن عبادتى» بنابراين خواندن غير خدا به عنوان عبادت او حرام است، امّا خواندن عادى شرك نيست.
مراد از ازدحام مردم به هنگام عبادت پيامبر كه آيه مى فرمايد: «لمّا قام عبد اللّه يدعوه كادوا يكونون عليه لبدا»، يا ازدحام مخالفان است براى استهزا و مزاحمت و يا ازدحام عاشقان از جن و انس براى يادگيرى .
اخلاص، زمانى به اوج مى رسد كه انسان خودش را نبيند و هر چه هست از او ببيند. در اين آيات ابتدا مى فرمايد: من احدى را شريك او نمى دانم. سپس مى فرمايد: حتّى خودم را مالك چيزى نمى دانم. «لا اشركُ به احداً... لا املك لكم ضراً و لا رشدا»
جلوه بندگى پيامبر به اين است كه براى خود نقشى قائل نباشد و هر چه هست از او بداند و بگويد: «لا املك لكم ضراً ولا رشدا»
از آغاز سوره تا اينجا، چهار بار واژه رشد بكار رفته تا هدف گيرى وحى هر لحظه مورد توجه باشد. «يهدى الى الرشد، اراد بهم ربّهم رشداً، تحرّوا رشداً، ضراً ولا رشداً»
مراد از مالك سود و زيان نبودن پيامبر، آن است كه آن حضرت در برابر خداوند، به طور مستقل مالك نيست وگرنه در آيات فراوانى براى پيامبر از طرف خداوند نقش مهمى مطرح است. مانند آمرزش خواهى براى مردم: «واستغفر لهم الرّسول لوجدوا اللّه توّابا»، «تعالوا يستغفر لكم رسول اللّه»
نكاتى چند پيرامون مسجد
۱. اول بناى روى كره زمين مسجد بود. «انّ اول بيت وضع للناس للذى ببكّة مباركا»
۲. جايگاه مسجد بايد از قداستى برخوردار باشد. چنانكه مؤمنان گفتند: بر مزار اصحاب كهف مسجدى بنا مى كنيم: «نتّخذن عليهم مسجداً»
۳. اولين كار پيامبر در مدينه، ساختن مسجد بود. «لمسجد اسّس على التقوى من اوّل يوم»
۴. بيش از ده مرتبه نام مسجدالحرام در قرآن آمده است.
۵. خداوند، مسجد را خانه خود دانسته و برترين مردم، يعنى ابراهيم و اسماعيل، دو پيامبر بزرگ را خادم آن قرار داده است. «طهّرا بيتى»
۶. براى حضور در مسجد، سفارش زينت شده است. «خذوا زينتكم عند كلّ مسجد»
۷. اگر ساخت مسجد بر اساس تقوا نباشد، و مسجد، عامل تفرقه گردد،بايد خراب شود. «مسجداً ضرارا»
۸. قداست مسجد تا آنجاست كه هر كسى حق ساخت و تعمير مسجد را ندارد. «ما كان للمشركين ان يعمروا مساجد اللّه» و اين امر، مخصوص مؤمنان متقى است. «انما يعمر مساجد اللّه من آمن باللّه... ولم يخش الاّ اللّه»
۹. مسجد و ساير مراكز عبادت يهود و نصارى (ديرها و صومعه ها و معابد) به قدرى ارزش دارد كه براى حفظ آنها، بايد خون داد. «...لهدّمت صوامع و بيع و صلوات»
۱۰. مسجد آدابى دارد از جمله اين كه با صداى بلند در آن گفتگو نشود، سخنان باطل مطرح نشود، درباره خريد و فروش صحبتى نشود و از مطالب لغو دورى گردد.
۱۱. براى هر گامى كه به سوى مسجد برداشته شود، پاداش است.
۱۲. نشستن در مسجد به انتظار نماز پاداش دارد.
۱۳. مسجدى كه در آن نماز خوانده نشود، نزد خدا شكايت مى كند.
۱۴. همسايه مسجد اگر نمازش را در مسجد نخواند، ارزشى ندارد.
۱۵. خداوند به خاطر اهل مسجد، عذاب را از ديگران برطرف مى كند.
۱۶. شخصى از نزد معتصم (خليفه عباسى) غمناك بر مى گشت و مى گفت: سارقى به سرقت خود اعتراف كرد و خليفه فقها را جمع كرد و حكم او را پرسيد. يكى گفت: دست سارق بايد از مچ قطع شود، زيرا در آيه تيمم مى خوانيم: «فامسحوا بوجوهكم و ايديكم» ديگرى گفت: دست را از آرنج قطع كنيد زيرا قرآن در آيه وضو مى فرمايد: «و ايديكم الى المرافق»
آنگاه معتصم كه از قبل امام جواد عليه السلام را دعوت كرده بود، حكم سرقت را از حضرتش پرسيد. امام جواد عليه السلام فرمود: فقط چهار انگشت قطع شود. زيرا قرآن مى فرمايد: «وانّ المساجد للّه» جاى سجده مخصوص خدااست و آنچه در سجده روى زمين قرار گيرد، نبايد قطع شود. معتصم استدلال امام عليه السلام را پسنديد و به نظريه آن حضرت عمل شد.
📌 پیام ها
🌿 مكان هاى عبادت براى خداست. «انّ المساجد للّه»
🌿 هفت موضعى كه هنگام سجده بر زمين نهاده مى شود مخصوص خداست و سجده براى غير خدا ممنوع است.«وانّ المساجد للّه»
🌿 جايى كه به قصد مسجد ساخته شد و در آن نماز خوانده شد، احكام ويژه اى پيدا مى كند. «وانّ المساجد للّه فلا تدعوا مع اللّه احدا»
🌿 از نظر قرآن، برخى مكان ها مى تواند قداست مخصوص داشته باشد. «انّ المساجد للّه فلا تدعوا...»
🌿 احدى را در كنار خدا و هم رديف خدا نخوانيد. «فلا تدعوا مع اللّه احدا»
🌿 بندگى خدا، مقدمه تمام كمالات و رسالت هاست. «قام عبداللّه» (عنوان «عبداللّه» را خداوند به پيامبر عطاكرد.)
🌿 عبادت خداوند، نياز به قيام و انگيزه و نشاط وتصميم دارد.«قام عبداللّه»
🌿 در برابر پندارهاى باطل، بايد با صراحت اعلام موضع كرد. «قل انّما ادعوا ربّى»
🌿 دعايى ارزش دارد كه خالصانه باشد. «ادعوا ربّى ولا اشرك به احدا»
🌿 كسى كه ديگران را به اخلاص فرا مى خواند بايد خودش مخلص باشد. «فلا تدعوا مع اللّه احدا... انّما ادعوا ربّى ولا اشرك به احدا»
🌿 در كنار توحيد، نفى شرك لازم است. «ادعوا ربّى ولا اشرك به احدا»
🌿 سود واقعى در گرو هدايت است و كسى كه راه رشد را نپذيرد ضرر كرده است. آرى در برابر رشد چيزى جز ضرر نيست. «ضراً و لا رشداً»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402