💎 #تفسیر_بقره 💎 استاد عبدالمهدی 💎 جلسه‌ دویست و شصت و شش ◀️ تفسیر آیه ۵۸ و ۵۹ 🌀 «وَإِذْ قِیلَ لَهُمُ ادْخُلُوا هٰذِهِ الْقَرْیَةَ فَکُلُوا مِنْهَا حَیْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا...» 🗺 قم المقدسه (۱۴۰۴/۰۷/۲۹) 🔻 جلسات تفسیر قرآن کریم؛ یکشنبه تا چهارشنبه ساعت ۵:۳۰ صبح (بین الطلوعین) 🌐 تفسیر تسنیم: 🆔 https://eitaa.com/joinchat/4152754460Ca5feb01568

🌀خلاصه و مکتوب درس تفسیر قرآن (جلسه ۲۶۶) 📌استاد: حجت‌الاسلام عبدالمهدی 📌مورخ : دوشنبه ۲۸ مهر ۱۴۰۴ 📌موضوع: ادامه تفسیر آیات ۵۹–۵۸ سورهٔ بقره ◀️ ۱. مقدمه: سیاق تاریخی و هدف آیات: این دو آیه ادامهٔ خطاب‌های الهی به بنی‌اسرائیل پس از چهل سال سرگردانی در صحرای سینا است. خداوند پس از پایان دوران تحیّر، فرمان ورود به «قریه» را صادر کرد؛ قریه‌ای که بیشتر مفسران آن را بیت‌المقدس یا اَریحا دانسته‌اند. ورود به این سرزمین، همانند بهره‌مندی از نعمت‌های پیشین چون «الغمام» و «منّ و سلوی»، باید با آداب خاصی همراه باشد. هدف آیات، تبیین پیوند میان شکر نعمت، اطاعت از فرمان الهی و استمرار برکت است؛ قرآن تاریخ نقل نمی‌کند، بلکه «نقشهٔ سنت‌های الهی» را ارائه می‌دهد. ◀️ ۲. استدلال‌های اصلی و نکات تفسیری: ۲-۱. سه دستور الهی در ورود به قریه: الف) ورود از باب مخصوص («ادخلوا الباب») یعنی رعایت قانون و آستانهٔ قداست. ب) ورود با حال خضوع و سجده («سُجّداً») که نشانهٔ تواضع در برابر نعمت است. ج) گفتنِ «حِطّةٌ» به معنای درخواستِ ریزش گناه؛ تعبّدی است نه صرفاً لفظی، و نشان‌دهندهٔ زبان استغفار است. ۲-۲. پاداش دوگانه: خداوند وعده می‌دهد که اگر این سه فرمان تحقق یابد، «نغفر لکم خطایاکم»: آمرزش گناهان برای خطاکارانِ تائب، «سَنَزیدُ المُحسِنین»: افزونیِ رحمت و پاداش برای نیکوکاران. تفاوت ساختاری میان دو جمله نشانگر آن است که محسنین مقام برتری دارند؛ وعدهٔ آنان مستقل از شرطِ توبه بیان شده است. ۲-۳. حقیقت احسان: در لغت به معنای «نیکو انجام دادن عمل» است، ولی در برداشت تفسیری، احسان مرتبه‌ای است از عمل صالح همراه با یقین و معرفت الهی. محسن کسی است که هم عقیدهٔ راسخ دارد و هم عمل نیکو را از روی ایمان انجام می‌دهد، نه از روی عادت یا مصلحت. ۲-۴. ویژگی‌های قرآنی محسنین (نمونه‌ها): ❇️ اقامهٔ نماز و پرداخت زکات با یقین به آخرت (لقمان ۲–۴) ❇️ مجاهده در راه خدا و استقامت (عنکبوت ۶۹؛ یوسف ۹۰) ❇️ انفاق در گشایش و تنگدستی و فروبردن خشم (آل‌عمران ۱۳۴) ❇️ گذشت و کرامت (اعراف ۱۹۹) ❇️ دعا با خوف و رجا و نزدیک بودن به رحمت الهی (اعراف ۵۶) این صفات نشان می‌دهد که «احسان» نه یک عمل، بلکه سبک زیستن مؤمنانه است. ۲-۵. تخطّی بنی‌اسرائیل و کیفر الهی: برخی از بنی‌اسرائیل، به‌جای گفتن «حِطّة»، واژه‌ای دیگر بر زبان آوردند؛ تحریف کلمه، نشانهٔ لجاجت و استهزای فرمان الهی بود. نتیجهٔ این بی‌احترامی، نزول «رِجز» از آسمان بود؛ «رِجز» در قرآن بیشتر به معنای عذاب نازل‌شونده است. بنا بر روایات، احتمال دارد این عذاب به صورت بیماری طاعون بر آنان نازل شده باشد، گرچه قرآن در نوع و مدت آن سکوت کرده است. تعبیر «الذین ظلموا» و «بِما کانوا یَفسقون» نشان می‌دهد که این عذاب فقط شامل ظالمانِ مصرّ بر گناه شد، نه همهٔ قوم. ۲-۶. اشارهٔ بلاغی و اخلاقی: آوردن فعل مضارع با «کانوا» دلالت بر استمرار فسق دارد؛ یعنی علت عذاب، عادت و اصرار بر گناه است نه لغزش مقطعی. این هشدار شامل همهٔ امت‌ها و افراد در طول تاریخ است. ۲-۷. تطبیق روایی: در برخی روایات، فرمان «ادخلوا الباب» بر ولایت اهل‌بیت(ع) تطبیق شده است؛ بدین معنا که راه ورود به رحمت الهی از طریق ولایت و اطاعت از اولیای الهی می‌گذرد. این تطبیق جنبهٔ تفسیری ندارد، بلکه تبیین مصداق معنوی «باب» است. ◀️ ۳. نتیجه‌گیری و پیام‌های تربیتی: ۳-۱. سنّت الهی در تاریخ: نعمت با تعبد دوام می‌یابد؛ ترکِ ظاهر عبادت و تحریفِ شعائر، آغازِ سقوط است. ۳-۲. الهیات احسان: خداوند احسانِ محسنان را مستقل از توبه پاداش می‌دهد؛ نیکوکاری حقیقی همراه با یقین است. ۳-۳. هشدار به اهل گناه: اصرار بر معصیت، سبب نزول عذاب الهی است؛ همان‌گونه که بنی‌اسرائیل با تکرار فسق به «رِجز» مبتلا شدند. ۳-۴. درس برای امروز: هر ورود جدید در زندگی (شغل، علم، فرصت تازه) باید با سه‌گانهٔ قانون، تواضع، استغفار همراه باشد تا برکت پایدار بماند. ۳-۵. نکتهٔ فقه‌العباده: همان‌گونه که صورت عبادت (مثلاً زبان عربی نماز) شرط صحت است، در سیر معنوی نیز رعایت ظاهر دستور الهی شرط وصول به باطن است. ۳-۶. جمع‌بندی نهایی: آیات ۵۹–۵۸ بقره نقشهٔ تعامل انسان با نعمت است؛ هرگاه نعمت با شکر و خضوع همراه شود، به احسان و رحمت می‌انجامد، و هرگاه با لجاجت و تحریف روبه‌رو گردد، به رِجز و قهر الهی بدل می‌شود.

💎 #تفسیر_بقره 💎 استاد عبدالمهدی 💎 جلسه‌ دویست و شصت و هفت ◀️ تفسیر آیه ۶۰ 🌀 «وَإِذِ اسْتَسْقَىٰ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ ۖ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا ۖ قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ ۖ كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ» 🗺 قم المقدسه (۱۴۰۴/۰۷/۳۰) 🔻 جلسات تفسیر قرآن کریم؛ یکشنبه تا چهارشنبه ساعت ۵:۳۰ صبح (بین الطلوعین) 🌐 تفسیر تسنیم: 🆔 https://eitaa.com/joinchat/4152754460Ca5feb01568

💎 #تحریر_نهج_البلاغه 💎 استاد عبدالمهدی 💎 جلسه‌ هشتم ( #خطبه_یکم) 🌀«الَّذِي لَيْسَ لِصِفَتِهِ حَدٌّ مَحْدُودٌ وَ لَا نَعْتٌ مَوْجُودٌ وَ لَا وَقْتٌ مَعْدُودٌ... » 🗺 قم المقدسه (۱۴۰۴/۰۸/۰۴) 🔻 جلسات تفسیر قرآن کریم؛ یکشنبه تا چهارشنبه ساعت ۵:۳۰ صبح (بین الطلوعین) 🌐 تفسیر تسنیم: 🆔 https://eitaa.com/joinchat/4152754460Ca5feb01568

🟩 خلاصه درس نهج‌البلاغه – یکشنبه ۴ آبان ۱۴۰۴ 🌀موضوع: شرح خطبه‌ی اول بر اساس کتاب سلونی قبل أن تفقدونی (آیت‌الله جوادی آملی) 🔹 ۱. محور کلی: امام علی علیه‌السلام در آغاز خطبه‌ی اول، با پنج تعبیر نفی، عجز مطلق انسان را در برابر عظمت الهی بیان می‌فرمایند و سپس صفات قدرت و رحمت خداوند را برمی‌شمارند. 🔹 ۲. پنج سلب و نفی در آغاز خطبه: الف) لا یبلغ القائلون: هیچ زبان و بیانی توان ستایش حقیقی خدا را ندارد، زیرا حمد واقعی وابسته به معرفت حقیقی است و شناخت ذات الهی ممکن نیست. ب) لا یحصی نعماءه العادّون: نعمت‌های ظاهری و باطنی خداوند – از ایمان و عقل تا حیات و رزق – بی‌شمارند و انسان از احصای آنها عاجز است. ج) لا یؤدی حقه المجتهدون: حتی کوشش‌گران نمی‌توانند حق خدا را ادا کنند، چون ابزار شکر (زبان، اراده، عقل) نیز نعمت اوست. د) لا یدرکه بعد الهمم: هیچ اندیشه‌ی ژرفی به کنه ذات الهی نمی‌رسد؛ حتی پیامبر فرمود: «ما عرفناک حق معرفتک». ه) ولا یناله غور الفطن: تیزفهم‌ترین عقل‌ها از درک عمق ذات الهی ناتوان‌اند؛ زیرا مخلوق محدود نمی‌تواند بر خالق نامحدود احاطه یابد. 🔹 ۳. صفات الهی و بی‌کرانگی آن‌ها: الذی لیس لصفته حدّ محدود ولا نعت موجود: صفات الهی چون عین ذات اویند، هیچ حد و مرزی ندارند و از هر قید و نقص منزه‌اند. ولا وقت معدود ولا أجل ممدود: خداوند زمان‌مند و پایان‌پذیر نیست؛ زمان و مدت از مخلوقات اویند و ذات الهی ازلی و ابدی است. 🔹 ۴. حوزه‌های عجز انسان: امام در این بخش نشان می‌دهند که انسان در دو عرصه ناتوان است: در حوزه‌ی عمل: ستایش، شکر و ادای حق الهیی در حوزه‌ی نظر: شناخت ذات و کنه ذات خداوند. عبادت حقیقی یعنی آگاهی از همین عجز و فروتنی در برابر بی‌نهایت الهی. 🔹 ۵. صفات فعلی خداوند (قدرت و رحمت): فطر الخلائق بقدرته: آفرینش ابتدایی و بی‌سابقه‌ی موجودات نشانه‌ی قدرت مطلق خداست. نشر الریاح برحمته: بادها مظهر رحمت و عامل باران و حیات‌اند. و وقر الجبال فی الأرض: کوه‌ها موجب آرامش و ثبات زمین‌اند و تمثیلی از استواری اولیا و انبیا نیز شمرده شده‌اند 🔹 جمع‌بندی: امیرالمؤمنین علیه‌السلام در این فقرات، انسان را موجودی عاجز در ادراک و شکر و خداوند را بی‌پایان در ذات و صفات معرفی می‌کنند. عبادت حقیقی زمانی تحقق می‌یابد که انسان بداند هرچه دارد از اوست و در برابر عظمت و بی‌کرانگی‌اش جز حمد و فروتنی راهی ندارد.

💎 #تفسیر_بقره 💎 استاد عبدالمهدی 💎 جلسه‌ دویست و شصت و هشت ◀️ تفسیر آیه ۶۱ 🌀 «وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَىٰ لَنْ نَصْبِرَ عَلَىٰ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِهَا...» 🗺 قم المقدسه (۱۴۰۴/۰۸/۰۴) 🔻 جلسات تفسیر قرآن کریم؛ یکشنبه تا چهارشنبه ساعت ۵:۳۰ صبح (بین الطلوعین) 🌐 تفسیر تسنیم: 🆔 https://eitaa.com/joinchat/4152754460Ca5feb01568

🌀خلاصه و مکتوب تفسیر سورهٔ مبارکه بقره آیهٔ ۶۱ 📌استاد: حجت‌الاسلام عبدالمهدی 📌دوشنبه ۸/۵/ ۱۴۰۴ ۱. مقدمه: ادامهٔ تاریخِ سرگردانی بنی‌اسرائیل آیهٔ ۶۱ همچنان در امتداد گزارش‌های قرآنی از سرگذشت بنی‌اسرائیل در صحرای سینا است. پس از آن‌که آنان به‌دلیل نافرمانی از فرمان حضرت موسی(ع) از ورود به بیت‌المقدس محروم شدند و چهل سال در بیابان ماندند، خداوند با معجزات متعدد، نیازهایشان را برطرف کرد: نزول «منّ و سلوی» برای خوراک، سایهٔ «غمام» برای خنکای هوا، و جوشش آب از سنگ با عصای موسی. با این‌همه، آنان بار دیگر با لجاجت و ناسپاسی زبان به شکایت گشودند. آیه، گفت‌وگویی را نقل می‌کند که در آن گفتند: «یَا مُوسَى لَنْ نَصْبِرَ عَلَى طَعَامٍ وَاحِدٍ؛ فَادْعُ لَنَا رَبَّکَ...» یعنی: ما دیگر تاب این غذای یکنواخت را نداریم؛ از خدایت بخواه تا از روییدنی‌های زمینی برایمان فراهم کند. این سخن، نه از سر نیاز ساده بلکه با بی‌احترامی و لحن استهزا نسبت به پیامبر الهی بود و نشانهٔ روحیهٔ بهانه‌جویی و دنیاگرایی آنان. ۲. استدلال‌ها و نکات تفسیری حضرت موسی(ع) در پاسخ، آنان را توبیخ کرد: «أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ؟» آیا نعمت برترِ آسمانی را با غذای پستِ زمینی عوض می‌کنید؟! موسی به آنان گفت اگر چنین می‌خواهید، به شهری بروید («اهبطوا مصراً»)؛ در آنجا هرچه می‌طلبید می‌یابید. اما قرآن بلافاصله نتیجهٔ روحیهٔ ناسپاسی را بیان می‌کند: «وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ...» یعنی مهرِ ذلت و مسکنت بر پیشانی این قوم زده شد و آنان به غضب الهی بازگشتند. علت این سقوط، فقط تنوع‌طلبیِ ظاهری نبود، بلکه ریشه در تاریخ مستمرّ کفر، قتل انبیا و تعدّی از حدود الهی داشت: «ذَٰلِکَ بِمَا کَانُوا یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ...» 《 استاد توضیح دادند که قرآن از آیهٔ ۴۰ تا اینجا حدود ده نوع نعمت ویژه برای بنی‌اسرائیل برمی‌شمارد؛ اما آنان در برابر هر نعمت، ناسپاسی و تخلف تازه‌ای نشان دادند تا جایی که این روحیه به ویژگی دائمیِ این قوم تبدیل شد》 📌در بُعد ادبی و لغوی، چند نکته برجسته شد: طَعَام / طُعْم / طَعْمَه: «طعام» یعنی خوراک، «طُعم» خوردن، و «طَعم» مزه. 📌واژه‌های «بَقْل» (سبزی)، «قِثّاء» (خیار)، «فُوم» (گندم یا سیر)، «عَدَس» و «بَصَل» همان مواد خوراکی‌ای‌اند که در آیه ذکر شده است. 📌«استبدال» (تبدیل کردن) در این آیه همراه با حرف «بـ» آمده و دلالت بر معاوضهٔ حقیقی دارد: ترکِ خیر برای ادنا. 📌تعبیر «ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ» با حرف «علی» دلالت بر احاطه و ثباتِ ذلت دارد؛ یعنی خواری همچون خیمه‌ای بر آنان سایه‌افکنده است. 📌«ذِلّة» نرمش همراه با خواری است، در برابرِ «عِزّت» که نشانهٔ استواری و نفوذناپذیری است؛ و «مَسکَنَة» فقرِ آشکار و سستیِ رفتاری است. ◀️ بنابراین، آیه نه‌فقط گزارشی تاریخی بلکه تبیین یک قانون الهی اجتماعی است: هر جامعه‌ای که ناسپاسی، تحقیر ارزش‌های معنوی و انکار حق را پیشه کند، دیر یا زود به ذلت و زوال گرفتار خواهد شد. ۳. نتیجه‌گیری و پیام‌های تربیتی ◀️ ۱. آیهٔ ۶۱ در کنار آیات پیشین، نشان می‌دهد که تجمل‌خواهی و دل‌بستگی به لذت‌های خاکی در برابر رزق الهی، انسان را از مدار ایمان خارج می‌کند. ◀️ ۲. روحیهٔ اعتراض و بهانه‌جویی اگر در جامعه‌ای نهادینه شود، حتی در برابر معجزات الهی هم قانع نمی‌گردد و سرانجام آن جامعه به ذلت می‌افتد. ◀️ ۳. ذلت و مسکنت در این آیه یک پدیدهٔ تاریخی نیست، بلکه نتیجهٔ طبیعیِ ناسپاسی، کفر به آیات الهی و ستم‌پذیریِ اخلاقی است. ◀️ ۴. درس تربیتی آیه برای امروز: هرگاه انسان یا جامعه‌ای، ارزش‌های معنوی را به لذت‌های مادی و زودگذر بفروشد، در واقع «خیر» را با «ادنا» عوض کرده و به همان سرنوشت دچار می‌شود. ◀️ ۵. از نگاه قرآن، عزت حقیقی در پایداری بر ایمان و قناعت به رزق الهی است؛ و هرگونه لجاجت، ظلم و قتل معنویِ حق‌گویان، انسان را در مسیر «غضب الهی» قرار می‌دهد.

💎 #تفسیر_بقره 💎 استاد عبدالمهدی 💎 جلسه‌ دویست و شصت و نه ◀️ تفسیر آیه ۶۱ 🌀 «وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَىٰ لَنْ نَصْبِرَ عَلَىٰ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِهَا...» 🗺 قم المقدسه (۱۴۰۴/۰۸/۰۶) 🔻 جلسات تفسیر قرآن کریم؛ یکشنبه تا چهارشنبه ساعت ۵:۳۰ صبح (بین الطلوعین) 🌐 تفسیر تسنیم: 🆔 https://eitaa.com/joinchat/4152754460Ca5feb01568

🌀 سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم (با محوریت تفسیر تسنیم حضرت آیت الله جوادی) 🔰با کلام استاد عبدالمهدی 🔰 یکشنبه تا چهارشنبه ساعت ۵:۳۰ صبح 📌ورود به جلسات: 🌐 www.skyroom.online/ch/najmolhoda_ir110/azad 📌اطلاع رسانی و صوت جلسات: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4152754460Ca5feb01568 _______________________ 🌀پیامبر گرامی اسلام (ص): «اگر خواستار زندگى #سـعادتمندان و مـرگ #شهيدان و #نجات روز محـشر، و سـايه در روز قـيامت و #هـدايت در روز گـمراهى هستيد پس #قـرآن بياموزيد، زيرا آن گفـته خـداى مهربان و ايمنى از شيـطان و موجب برترى و وزنه خوبـيهاى شـما است.» 🌐 تفسیر تسنیم: 🆔 https://eitaa.com/joinchat/4152754460Ca5feb01568

💎 #تفسیر_بقره 💎 استاد عبدالمهدی 💎 جلسه‌ دویست و هفتاد ◀️ تفسیر آیه ۶۱ 🌀 «وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَىٰ لَنْ نَصْبِرَ عَلَىٰ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِهَا...» 🗺 قم المقدسه (۱۴۰۴/۰۸/۰۷) 🔻 جلسات تفسیر قرآن کریم؛ یکشنبه تا چهارشنبه ساعت ۵:۳۰ صبح (بین الطلوعین) 🌐 تفسیر تسنیم: 🆔 https://eitaa.com/joinchat/4152754460Ca5feb01568

🌀خلاصه و مکتوب درس تفسیر سورهٔ مبارکه بقره آیهٔ ۶۱ 📌مورخ چهارشنبه ۱۴۰۴/۰۸/۰۷ 📌استاد: حجت‌الاسلام عبدالمهدی ۱. مقدمه: سیاق تاریخی و هدف آیه: این آیه نیز در ادامه‌ی بیان سرگذشت بنی‌اسرائیل پس از خروج از مصر است. پس از آن‌که به سبب سرپیچی از فرمان حضرت موسی(ع) و امتناع از ورود به بیت‌المقدس، ورودشان برای چهل سال حرام شد، در صحرای سینا سرگردان گشتند. خداوند برای رفع سختی‌ها، بر آنان ابرهای سایه‌افکن (غمام) و غذای آسمانی «مَنّ و سَلوى» فرستاد. اما همین قوم ناسپاس پس از مدتی از یکنواختی این طعام آسمانی به تنگ آمدند و با لحنی بی‌ادبانه به موسی گفتند: «لَن نَصبِرَ عَلَى طَعَامٍ واحِدٍ فَادعُ لَنا رَبَّکَ...» یعنی: «ما بر یک نوع غذا صبر نداریم، از پروردگارِ خودت بخواه...» در حقیقت، آیه تجسمی از روح اعتراض، دنیاگرایی و ناسپاسی در برابر نعمت‌های ملکوتی است و خداوند با نقل این گفت‌وگو، مردمان عصر پیامبر را از گرفتار شدن در همین سرنوشت هشدار می‌دهد. ۲. استدلال‌ها و نکات تفسیری: ◀️ الف) ماهیت درخواست بنی‌اسرائیل: درخواست آنان ظاهراً برای تنوع غذایی بود، اما در باطن، بی‌صبری و تمسخر پیامبر الهی نهفته بود. تعبیر «لَن نَصبِر» نفی قاطع و حاکی از روح لجاجت است، همانند «لَن نُؤمِنَ لَکَ حَتّى نَرَى اللهَ جَهرهً». ◀️ ب) واژه‌شناسی الفاظ آیه: «بَقل» به معنای سبزی، «قِثّاء» به معنای خیار، «فوم» بنا بر اختلاف مفسران به گندم یا سیر تفسیر شده، «عدس» عدس، و «بصل» پیاز است. ذکر این پنج نمونه برای اشاره به غذاهای زمینی و عادی در برابر طعام آسمانی است. ◀️ ج) توبیخ حضرت موسی: پاسخ موسی(ع) با استفهام توبیخی بود: > «أَتَستَبدِلونَ الَّذی هو أَدنى بالَّذی هو خَیر؟» یعنی آیا می‌خواهید نعمت برتر الهی را با چیزی پست‌تر عوض کنید؟ واژه‌ی «ادنى» از ریشه‌ی «دنو» به معنای پستی و فرومایگی است و در برابر «خیر» به معنای ارزش معنوی و برکت قرار دارد. ◀️ د) فرمان الهی «اهبطوا مصراً»: یعنی: «اگر چنین طعام‌هایی می‌خواهید، به شهری بروید که آن‌جا یافت می‌شود.» این فرمان در حقیقت طردی همراه با تحقیر بود؛ چون آنان که از رزق آسمانی رویگردان شدند، به‌سوی تلاش مادی و زندگی زمینی حواله داده شدند. ◀️ ه) نتیجه ناسپاسی: در پایان آیه آمده است: > «وَضُرِبَت عَلَیهِمُ الذِّلّةُ وَالمَسكَنَةُ وَباؤوا بِغَضَبٍ مِنَ الله...» کلمه‌ی «ضُرِبَت» همراه با «علی» دلالت بر احاطه و دوام دارد؛ یعنی خواری چون سایه‌ای همیشگی بر آنان گسترده شد. «ذِلّه» خضوع همراه با خواری و «مَسکَنَة» فقر آشکار است. ◀️ و) علت این ذلت و غضب: قرآن سه علت را ذکر می‌کند: 📌کفر به آیات و معجزات الهی، 📌قتل پیامبران بی‌گناه، 📌تجاوز از حدود الهی. بنابراین ذلت، نتیجه طبیعی عصیان و ناسپاسی آنان بود، نه یک امر تحمیلی بدون علت. ◀️ ز) تحلیل اخلاقی: استاد توضیح دادند که انسان همواره گرفتار دو آفت است: «جهل» و «غفلت». جهل با علم درمان می‌شود، اما غفلت با موعظه. بنی‌اسرائیل نه از روی نادانی بلکه از روی غفلت و بی‌توجهی به حقیقت ایمان لغزیدند؛ زیرا معجزات را دیدند ولی بیدار نشدند. ◀️ ح) تأکید بر علم و موعظه: در روایات، «العلم فریضة علی کل مسلم و مسلمة» به معنای وجوب مؤکد است. علم دینی سپر جهل است و موعظه‌ی پیوسته سپر غفلت. استاد نقل کردند: «شیطان آن‌به‌آن در حال اغواست، پس انسان باید آن‌به‌آن در معرض موعظه قرار گیرد.» ۳. نتیجه‌گیری و پیام‌های تربیتی ناسپاسی، عامل ذلت: هر قومی که نعمت الهی را سبک شمارد و ارزش رزق معنوی را درک نکند، در ذلت و محرومیت فرو می‌رود. ادب در خطاب با اولیای الهی: گفتار بی‌ادبانه، ریشه در قساوت قلب دارد و مانع اجابت دعا می‌شود. آفات انسان: جهل موجب انحراف فکری و غفلت موجب انحراف عملی است؛ هر دو باید با علم و موعظه درمان شوند. احترام والدین: استاد با ذکر نمونه‌هایی از علما یادآور شدند که دعای پدر و مادر همچون دعای پیامبر در حق امت خویش است و بی‌احترامی به آنان از بزرگ‌ترین اسباب ذلت دنیوی است. 💠 پیام پایانی آیه: عزت و ذلت در نظام الهی به ایمان و عمل انسان وابسته است؛ هر کس خیر آسمانی را با لذت زمینی عوض کند، سهمی جز خواری نخواهد داشت.

💎 #تفسیر_حمد 💎 استاد عبدالمهدی 💎 جلسه‌ سوم 📌 چرا همه سوره ها با بسم الله... 📌حُسن فعلی و حُسن فاعلی 📌تحلیل ادبی «الحمد لله» 📌 محمود تنها و تنها خداست 🗺 تهران، مجموعه نجم الهدی 🗓تاریخ: (۱۴۰۴/۰۸/۰۱) 💠 بناست در این جلسات، مباحث تفسیری سوره مبارکه حمد به صورت فشرده و در قالب ۱۰ جلسه، بر اساس تفسیر المیزان و تسنیم ارائه گردد. 🌐 تفسیر تسنیم: 🆔 https://eitaa.com/joinchat/4152754460Ca5feb01568