✅ گاهی در شبکه‌های اجتماعی می‌خوانیم: هرکس فلان خوراکی را بخورد بیمار نمی‌شود، از سرطان دور می‌ماند و فلان بیماری‌ها در درونش مداوا می‌شود. وقتی باور می‌کنیم این خوراکی برای بیماری‌های یاد شده مفید است، به دنبال نحوۀ استفاده از آن هستیم. چگونه؟ چه وقت؟ چه مقدار مصرف شود؟
هرچقدر باورمان به اثربخشی آن خوراکی بیشتر باشد، برایمان مهم‌تر است که از دستور دقیقی پیروی کنیم.
✅ ما به این جملات باور نداریم. اگر باور داشتیم، با تمام وجود به دنبال چگونگی آن بودیم.
🔷 حمدی که، در جایگاهی است که در آن زوال نیست (قیامت) ما را با پیامبران خدا هم‌دوش و هم‌نفس می‌کند (ما را به آنها ضمیمه می‌کند، همیشه همراه آنها هستیم) (شمارۀ ۱ ضمیمه)
✅ پیامبران در قیامت به چه رتبه‌ای می‌روند؟ ما به وسیلۀ حمد، می‌توانیم در آن رتبه همراهشان باشیم.
✅ باید به خداوند التماس کنیم که باور ما را به این جملات زیاد کند و به ما بفهماند که چگونه به چنین مقامی می‌رسیم.
✅ اگر این حرف‌ها در کتابی مستدل مانند صحیفۀ سجادیه نبود، آیا در مخیّلۀ ما می‌گنجید که به وسیلۀ حمد به چنین جایگاهی می‌رسیم؟ اگر کلام معصوم نبود، می‌توانستیم باور کنیم؟
✅ اگر می‌خواهید راه حمد به رویتان باز شود، طبق قاعدۀ همیشگی عمل کنید؛ یعنی به آن اندازه از حمد را که متوجه شده‌اید، عمل کنید. به دانسته‌های خود عمل کنید، خداوند راه حمد را بیشتر در مقابلتان باز می‌کند.
✅ مثلاً فهمیده‌اید وقتی نعمتی برایتان جلوه می‌کند، باید خداوند را شکر کنید؛ پس عمل کنید. یا این‌که فهمیده‌اید نباید از نعمت در راه معصیت استفاده کرد؛ آن را عمل کنید. فهمیده‌اید خدا شکرش را قبول نمی‌کند مگر این‌که از واسطۀ نعمت نیز تشکر کنید؛ پس از واسطۀ نعمت تشکر کنید. این همۀ حمد نیست، ولی بخشی از حمد است که همۀ ما آن را می‌دانیم. به همین عمل کنیم تا خداوند راه حمد را باز کند.
✅ یکی از دلایلی که ایمان به این جملات در ما زیاد نمی‌شود این است که زندگی ما بر اساس حمد نیست. حمد رکن سبک زندگی دینی است. اگر حمد در سبک زندگی دینی نباشد، سبک زندگی دینی فرو می‌ریزد.
✅ ما حمد را نچشیده‌ایم. حمد در زندگی ما حاشیه است، همان‌طور که توحید، نماز و ولایت در زندگی ما حاشیه است. این موارد از ارکان سبک زندگی توحیدی است.
🌸 توسل به حضرت معصومه سلام الله علیها (شمارۀ ۲ ضمیمه)
#اولواالالباب(563)
#توکل
#حسبی_الله
#بندگان_ویژه (11)
#شکر (4)
🔷 ادامۀ دعای اول صحیفۀ سجادیه:
حمد و سپاس مخصوص آن خدایی است که نیکی‌ها و قشنگی‌های خلقت را برای ما پسندید، شکل زیبایی به ما داد و رزق‌های پاکیزه و نیکو را به طرف ما روانه کرد. آن خدایی که برای ما بر همۀ آفریدگانش برتری بخشید، با این‌که ما را بر آنها چیره کرد. همۀ آفریده‌هایش به قدرت خدا، گوش به فرمان ما هستند و به عزّت خدا، در طاعت ما قرار گرفته‌اند (هرچه بگوییم، عمل می‌کنند.) (شمارۀ ۱ ضمیمه)
✅ ما دریا، آسمان، جنگل، حیوانات را تسخیر کرده‌ایم، اما این تسخیر به قدرت خداوند است. اگر او نمی‌خواست، نمی‌توانستیم. پس خداوند را شکر.
✅ خداوند به اندازه‌ای که ما در این عالم راحت زندگی کنیم، آفریدگانش را مسخر ما کرد. یا برای سواری گرفتن، یا خوردن گوشتشان، و یا هر نیازی که به آنها داریم. خداوند راه مسخر شدن بر سایر آفریدگانش در نیازهایمان را بر ما هموار کرد.
✅ یکی از ویژگی‌های اُنس با ادعیه این است که ما را متوجه نعمت‌هایی می‌کنند که حواسمان به آنها نیست و به همین دلیل شکر آن را به جا نمی‌آوریم.
🔷 حمد و سپاس مخصوص آن خدایی که جز به سمت خودش، در نیازمندی را به سوی ما بست. (یعنی نخواست محتاج کسی جز خودش باشیم) (شمارۀ ۱ ضمیمه)
✅ این بخش از دعای امام سجاد علیه السلام، تفسیری از آیۀ ۱۵ سورۀ فاطر است.
🔶 يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ ۖ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ (فاطر-۱۵)
ای مردم شما (همگی) نیازمند به خدائید؛ تنها خداوند است که بی‌نیاز و شایسته هر گونه حمد و ستایش است!
✅ خداوند شما را نیازمند آفرید، اما همه نیازمند خداوند هستید. این احتیاجات به خداوند، با احتیاج‌های زندگی روزمره متفاوت است؛ نیاز فرزند به مادر و برعکس، نیاز روزمرۀ انسان‌ها به یکدیگر و... نیاز به خداوند متفاوت از نیازهای این‌چنینی است.
✅ حقیقت این بخش از آیه، جلوۀ دیگری از حقیقت توکل و حسبی‌الله است. وقتی خداوند با انسان باشد، حتی اگر همۀ عالم به او پشت کند، خداوند نیازهای او را تامین می‌کند.
✅ وقتی پدر یا مادر به فرزند خود احساس نیاز می‌کنند، اگر همسر به همسر احساس نیاز می‌کند، اگر فرزند به والدین احساس نیاز می‌کند، در پشت صحنۀ این احساس نیازها، خداوند است.
✅ انسان برای تامین روزی نیاز به کار کردن دارد تا صاحب کار، به او پول دهد. پشت صحنۀ خداست. اگر خداوندِ روزی دهنده نخواهد، آن صاحب کار، توان دادن پول ندارد. پس ما محتاج خداوند هستیم.
نیاز به رفتن به نزد پزشک برای مداوا داریم. پس پشت صحنۀ این نیاز هم خداست.
✅ اگر کسی به حقیقت این بخش از دعا و همچنین آیۀ ۱۵ سورۀ فاطر پی ببرد، پشت صحنۀ نیازهایش، خداوند را می‌بیند. مثلاً هرچه به فرزندش نیاز بیشتری داشته باشد، نیاز او به خداوند شدیدتر است.
✅ شاید وقتی برای رفع نیاز عاطفی به سمت یکی از نزدیکانمان (فرزند، همسر و...) می‌رویم و آن‌طور که باید، محبت نمی‌بینیم، به این دلیل باشد که خداوند می‌خواهد ما را متوجه خودش کند. آیا قبل از این‌که به طرف مثلاً فرزندمان برای رفع نیاز عاطفی برویم، از خداوند خواستیم؟ یا بعد از رفع نیاز، خداوند را شکر کردیم؟
آیا قبل از مراجعه به پزشک، گفتیم: خدایا! می‌دانیم این یک وسیله است و شفا به دست توست. و پس از بهبود، خداوند را شکر کردیم؟
✅ اگر شکر نکردیم و خداوند تنبیهمان کرد (مثلاً فرزندمان به نیاز عاطفی ما پاسخ نداد) فقط گلایه نکنیم! بلکه بگوییم: خداوندا! فهمیدم که در پشت صحنۀ این نیازها تو هستی. خدایا مرا ببخش که تو را ندیدم.
🌸 توسل به حضرت عباس علیه السلام (شمارۀ ۲ ضمیمه)
#اولواالالباب(564)
#توکل
#حسبی_الله
#بندگان_ویژه (12)
#شکر (5)
✅ وقتی به سراغ روایات اهل بیت علیه السلام می‌رویم، می‌بینیم چطور تلاش می‌کنند و تبیین می‌کنند که ما خود را غرق نعمت‌های الهی ببینیم. غرق در نعمات الهی دیدن خود، یک گردنه است. گردنه ای که شیطان هم بر سر راه آن ایستاده است. گردنۀ غرق در نعمت الهی دیدن خود و عجز در توانایی شکر نعمت‌های الهی. اولیای الهی دارند تلاش می‌کنند ما را از این گردنه به سلامت عبور دهند و شیطان تلاش می‌کند نگذارد از این گردنه عبور کنیم تا در حلقۀ بندگان خاص خداوند درآییم. اگر به این گردنه توجه کنیم، تمام تلاشمان را می‌کنیم به همۀ نعمات الهی توجه کنیم تا خود را غرق ببینیم و به احساس عجز از شکر برسیم.
🔷 امام علی علیه السلام در خطبۀ عید قربان:
به خدا قسم اگر دل‌های شما به کلی ذوب شود (از تلاش در راه خدا) و از خوف و عظمت خدا، به جای اشک، خون از چشمانتان جاری شود و به اندازۀ دنیا عمر کنید و کل این عمر را برترین تلاش‌ها و کارها را انجام دهید، اینها در برابر نعمت‌های خدا نمی‌تواند برابری کند (نمی‌تواند حق نعمت خدا را بر شما جبران کند). (شمارۀ ۲ ضمیمه)
✅ من در اینجا متوقف شدم که امروزمان را کمی متفاوت بگذرانیم و به این بخش از دعای اول صحیفۀ سجادیه فکر کنیم.
✅ با این که احساس عجز، شرمندگی از خدا را در پی دارد، اما لذّتی هم با خود دارد. لذّت داشتن چنین خدای مهربانی که حتی گناهانمان ما، باعث توقف جریان نعمت از سمت او نمی‌شود. خدایی که صبر و حلم دارد و سریع با گناهانمان، ما را مجازات نمی‌کند. خداوندی که اگرچه در برابر ناشکری ما را تهدید کرده است، اما تهدیدش را سریع عملیاتی نمی‌کند. خدایی که این همه نعمت به ما می‌دهد، اما رفتار ما را تحمل می‌کند و حلم می‌ورزد.
✅ وقتی کوچکترین نعمتی از ما گرفته می‌شود، بقیه نعمات را نمی‌بینیم و اعتراض می‌کنیم که خداوندا! چرا این نعمت را از ما گرفتی؟ خداوند اینها را می‌بیند و صبر می‌کند.
✅ اجازه ندهیم سبک زندگی شلوغ، ما را از توجه به نعمت‌های خداوند و غرق در نعمت دیدن خود، غافل کند. یکی از ویژگی‌های سبک زندگی غیر توحیدی، بی‌توجهی و غفلت نسبت به نعمت‌های خداست.
🌸 توسل به حضرت رقیه سلام الله علیها (شمارۀ ۳ ضمیمه )
#اولواالالباب(565)
#توکل
#حسبی_الله
#بندگان_ویژه (13)
#شکر (6)
#عجز_از_شکر
تفسیر تربیتی
#اولواالالباب(566) #توکل #حسبی_الله #بندگان_ویژه (14) #شکر (7) ✅#قابل_انتشار
بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ
🗓 ۳۰ مهر ۱۴۰۳، جلسۀ ۵۶۶:
✅ مهمان دعای اول صحیفۀ سجادیه در مورد حمد خداوند هستیم. اگر این بیانات نبود، تا ابد دریچۀ این معارف روی ما بسته بود. حضرت به ما گوشزد می‌کنند که خداوند را برای چه باید حمد کرد.
🔷 حمد و سپاس مخصوص آن خدایی است که در جسم ما وسیله‌هایی را برای باز کردن و بستن قرار داد (می‌تواند اشاره به اعضایی داشته باشد که اگر قابلیت باز و بسته شدن نداشت، زندگی ما فلج می‌شد مثل جمادات می‌شدیم)
حمد و سپاس مخصوص آن خدایی است که ما را از نیروی زندگی برخوردار کرد، روح زندگی در ما دمید و به ما وسیله‌ها و اندام‌هایی داد که با آن کار کنیم و به ما روزی پاک داد (غذای طیب داد) و به فضل خودش ما را بی‌نیاز کرد و با نعمت خود به ما سرمایه داد.
بعد از این نعمت‌هایی که به ما داد، به ما دستور داد تا فرمان‌برداری ما از خودش را بسنجد و ما را نهی کرد تا شُکر ما را آزمایش کند (معلوم شود شاکریم یا نه) (شمارۀ ۱ ضمیمه)
✅ یکی از اصلی‌ترین نکاتی که در پیدایش روحیۀ حمد موثر است، توجه جزئی به نعمات است. این‌که مثلاً با جزئیات به نعمت سلامتی فکر کنم؛ مثلاً فکر کردن و حمد کردن چیزهایی که قابلیت باز و بسته شدن دارد، مثل قلب، دست، زانو، چشم، دهان و... بدون باز و بسته شدن اینها چه می‌شود؟
✅ حضرت از ابتدای دعا تا اینجا ما را متوجه نعمت‌های الهی کرد. اما جملۀ کلیدی بعد از آن بیان شد که دستور و نهی پروردگار برای چیست؟ زمانی که کاری انجام دهم که خداوند نهی کرده است، آن‌جا منطقۀ ابتلای من به شکر است.
✅ ابتدای شکر، بحث شیطان مطرح شد. شیطان گفت: کاری می‌کنم اکثر اینها را شاکر نیابی. این جمله در کنار بیان امام سجاد علیه السلام، این را می‌رساند که: وقتی از طرف خداوند از کاری نهی شدیم، منطقۀ ابتلای شکر است و شیطان از همه طرف می‌آید تا ما را به انجام کاری خلاف دستور خداوند، وسوسه کند. این، همان گردنۀ حضور شیطان است.
🔷 امام صادق علیه السلام: شکر نعمت دوری کردن از حرام‌ها است. (شمارۀ ۲ ضمیمه)
✅ یکی از لطف‌های این ادعیه به ما، این است که به ما تلنگری می‌زند که متوجه می‌شویم چه وضعیت بدی داریم.
✅ قلۀ دعای اول صحیفۀ سجادیه این‌جاست:
🔷 ما از راه فرمان‌برداری و امری که خداوند کرد، تخلف کردیم و سوار مرکب نافرمانی شدیم. اما خدا برای عقوبت کردن ما عجله نکرد. به واسطۀ رحمتش، از سر بزرگواری با ما مدارا کرد (نه این که ما شایستۀ رحمتش باشیم) صبر کرد، مهلت داد و به واسطۀ دلسوزی شدیدی که نسبت به ما داشت، منتظر برگشت ما ماند. (شمارۀ ۱ ضمیمه)
✅ خداوند منتظر برگشت ما ماند. ما نمی‌فهمیم این جمله چیست؟ نمی‌شود آن را فهمید و زنده ماند! ما را تنبیه نکرد، بی‌خیال ما هم نشد، منتظر ماند برگردیم. مگر می‌شود کسی این جمله را بفهمد و با تمام وجودش از خداوند خجالت نکشد؟
✅ اگر کسی این جمله را فهمید، صبح و شب دعا می‌کند: خدایا! کمکم کن بار این شرمندگی را تحمل کنم!
🔶 آیۀ ۴۵ سورۀ فاطر:
اگر خدا می‌خواست مردم را به خاطر کارهایی که انجام داده‌اند، مواخذه کند، هیچ جنبنده‌ای روی زمین نمی‌ماند. (شمارۀ ۳ ضمیمه)
✅ مشابه مفهوم این آیه، در آیۀ ۶۱ سورۀ نحل آمده است. (شمارۀ ۳ ضمیمه)
✅ گاهی ما شدت زشتی کارمان را متوجه نیستیم. چون عظمت خداوند را درک نکرده‌ایم، میزان زشتی گناه را حس نمی‌کنیم.
✅ اگر کنار دوستمان باشیم و پای خود را دراز کنیم، حس بدی نداریم، ولی اگر در محضر امام زمان علیه السلام باشیم، آیا می‌توانیم پای خود را نزد ایشان دراز کنیم؟ اگر پا دراز کنیم، چه حسی خواهیم داشت؟
✅ ما عظمت الهی را درک نکرده‌ایم که از گناهانمان حس بدی نداریم. اگر خداوند می‌خواست به واسطۀ اعمال بدمان، ما را تنبیه کند، عالم کن فیکون می‌شد و بنده‌ای روی زمین نمی‌ماند.
✅ اما همین خدا، به جای تنبیه ما، منتظر است ما برگردیم. اگر کسی این جمله را بفهمد، با تمام وجود، عاشق خداوند می‌شود.
✅ اگر متوجه شویم بزرگی (مثلاً مقام معظم رهبری، یا بالاتر از ایشان امام زمان علیه السلام) منتظر است که ما به دیدارش برویم، روحمان می‌خواهد از شوق از تنمان جدا شود. هیجانی داریم که می‌خواهیم قالب تهی کنیم.
حالا خداوند منتظر ماست!
✅ ما خداوند را آن‌طور که خودش و روایات اهل بیت علیه السلام معرفی کرده‌اند، نشناخته‌ایم که با این جملات حس نمی‌گیریم. باید مدام به خود یادآوری کنیم که خداوند منتظر ماست. خداوندی که باید ما را تنبیه کند و حق ماست که از جانب او تنبیه شویم، نه تنها تنبیهمان نمی‌کند، که منتظر ماست. برگرد!
✅ مشغلۀ زیاد ذهنی، اجازه نمی‌دهد ما به این مسائل فکر کنیم. خدایا! ایمان به این معارف را در قلب ما زیاد کن.
🌸 توسل به امام زمان علیه السلام (شمارۀ ۴ ضمیمه)
#اولواالالباب(566)
#توکل
#حسبی_الله
#بندگان_ویژه (14)
#شکر (7)
✅ توبه به معنای واقعی کلمه، تیغ دو دم است. اگر از این فرصت استفاده نکنیم، با سرعت به سمت ابلیس می‌رویم. هرچه گناه کنیم و توبه نکنیم، گناهان مانند رسوباتی در وجودمان سخت می‌شوند و روح ما را برای تن دادن به فرامین شیطان آماده‌تر می‌کند.
✅ یکی از دلایلی که ما هرچه تلاش مبی‌کنیم، حس می‌کنیم نمی‌توانیم به دلمان جلا دهیم، عدم استفاده از فرصت توبه است.
✅ چرا بعد از عصبانیت بی‌جا، غیبت، سوء ظن، نگاه نادرست، تلف کردن وقت، تاخیر نماز، عدم حضور قلب در نماز توبه نمی‌کنیم. پس چه وقت توبه می‌کنیم؟ آخرین بار چه وقت توبه کردیم؟ تک تک این موارد باعث می‌شوم هم دلمان رسوب بگیرد و هم با استفاده نکردن از فرصت توبه، وارد انسان‌های ناسپاس می‌شویم. چه اشکالی دارد اگر روزی سیصد بار توبه کنیم؟ نگذاریم گل و لای و لجن گناه روی دلمان بماند.
✅ خداوند می‌خواهد مغفرتش را شامل حال ما کند، خودمان مانع رسیدن مغفرت خداوند به خودمان نشویم.
🌸 توسل به امام زمان علیه السلام (شمارۀ ۳ ضمیمه)
#اولواالالباب(567)
#توکل
#حسبی_الله
#بندگان_ویژه (15)
#شکر (8)
#توبه
✅ فرشته، انسان، ذرات معلق در هوا، قطرات باران و... همه شیئ هستند و من می‌خواهم به تعداد همۀ اینها خداوند را شکر کنم.
✅ من نمی‌توانم به این تعداد شکر کنم، ولی می‌خواهم این‌قدر حمد خدا را به جای بیاورم.
✅ از این به بعد مثلاً برای شکر نعمت سلامتی (یا هر نعمت دیگری) بگوییم: خداوندا! تو همه چیز را می‌دانی، عالَم غیب و شهادت، هرچه در دریا و خشکی است و... به تعداد تمام اشیائی که در عالَم وجود دارد، تو را شکر می‌گویم که به من سلامتی دادی.
✅ حمد آداب زیادی دارد که انسان را تربیت می‌کند. این نوع نگاه به حمد، مانع تسلط شیطان می‌شود. اگر بحث حمد خوب پیگیری شود، حتی وسوسۀ شیطان در انسان کارساز نخواهد بود.
✅ افق شکر خیلی بلند است.
🔷 من می‌خواهم خداوند را چند برابر هریک از نعمت‌هایش حمد کنم، تا ابد، تا روز قیامت. حمدی که اندازه نداشته باشد، بی‌انتها باشد، نتوان آن را شمرد، نقطۀ پایان نداشته باشد، ممتد باشد (لحظه‌ای قطع نشود) (شمارۀ ۱ ضمیمه)
✅ در روز قیامت هم حمد هست. بهشتیان نیز حمد می‌گویند:
🔶 آیۀ ۴۳ سورۀ اعراف:
وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ ۖ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَٰذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ ۖ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ ۖ وَنُودُوا أَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
و آنچه در دلها از کینه و حسد دارند، برمی‌کنیم (تا در صفا و صمیمیّت با هم زندگی کنند)؛ و از زیر (قصرها و درختان) آنها، نهرها جریان دارد؛ می‌گویند: «ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این (همه نعمتها) رهنمون شد؛ و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود، ما (به اینها) راه نمی‌یافتیم! مسلّماً فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند!» و (در این هنگام) به آنان ندا داده می‌شود که: «این بهشت را در برابر اعمالی که انجام می‌دادید، به ارث بردید!»
🔶 آیۀ ۳۴ سورۀ فاطر:
وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ ۖ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌ
آنها می‌گویند: «حمد (و ستایش) برای خداوندی است که اندوه را از ما برطرف ساخت؛ پروردگار ما آمرزنده و سپاسگزار است!
✅ اگر در حمدی که امام سجاد علیه السلام برایمان توصیف می‌کند، غرق شویم، ابلیس دیگر نمی‌تواند به او دست پیدا کند و او را تحت سلطه بگیرد.
🌸 توسل به امام رضا علیه السلام (شمارۀ ۲ ضمیمه)
#اولواالالباب(568)
#توکل
#حسبی_الله
#بندگان_ویژه (16)
#شکر (9)
#توبه