📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۶۳
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۵/۲۲
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ آیه ۲۳ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین»
(و اگر نسبت به آنچه که بر بندهمان نازل کردیم در تردیدید پس سورهای مانند آن بیاورید و شاهدانتان غیر از خدا را نیز دعوت کنید اگر راست میگویید.)
✅ آیه ۲۴ سوره بقره: «فان لم تفعلوا و لن تفعلوا فاتّقوا النار التی وقودها الناس و الحجارة اعدّت للکافرین»
(پس اگر نکردید که هرگز هم نمیتوانید انجام دهید پس از آتشی که هیزمش انسانها و سنگها هستند بپرهیزید، آتشی که برای کافران آماده شده است.)
🔰🔰🔰🔰🔰🔰
💠در ادامه بحث از #معجزه و حاکم بودن اصلِ عقلیِ علیت بر معجزات باید گفت که معجزه در #منطقه_امکان بوده و تنها تفاوتش با دیگر چیزها این است که معجزه راههای عادی را طی نمیکند و اسباب و عللی در آن دخیل هستند که انسانها آنها را نمیشناسند یا ندیدهاند.
♦️مثلاً همه موجودات از #خاک و آبند و لذا ماری که از همان خاک و آبست توسط عصای حضرت موسی راه چند ملیون ساله را در چند ثانیه طی میکند تا به مار بالغ تبدیل شود اما #زنجیره_علل از بین نمیرود و مار از عدم بوجود نمیآید. یا اینکه ایشان با عصایش آبهای گذشته را از بین برده و جلوی آبهای جدید را میگیرد تا در وسط دریا یک باریکه خشکی برای عبور ایجاد شود یعنی همان کاری که سد میکند اما با عللی دیگر و در زمانی کوتاهتر.
🍀معجزه پیامبران همیشگی است یعنی تا قیامت کسی نمیتواند آن معجزات را انجام دهد زیرا معجزات متکی به وجود خداوند هستند و علل و اسبابش توسط خداوند با این سرعت کنار هم میآیند. علت دیگر این است که خطوط کلی دین رسولان گذشته همگی واحد است و آن #اسلام است اما خطوط جزیی ادیان تغییر میکند لذا دین اسلام به علت تکامل، بر ادیان قبلی مسلط و #مهیمن است. (مائده_۴۸)
♦️#اصل_علیت اصلی #عقلی است نه حسی و تجربی زیرا تجربه و مشاهده تنها تاثیر و رابطه دو چیز بر هم را کشف میکند نه سلسله علل را. لذا تنها عقل میتواند از این سلسله علل، اصل علیت را برای همه موجودات جهان استنباط کند.
🔰طبیب و مهندس جهانبین نیسنند و تنها #فیلسوف است که در مورد ابتدا و انتها و هدف جهان صحبت میکند. فلذا افرادی که با #علوم_مادی سرو کار دارند اولین افرادی هستند که معجزه را نمیتوانند بپذیرند اما فلاسفه معجزه را رد نمیکنند.
🔴علم مادی فقط در #سیر_افقی اشیا سخن میگوید نه سیر عمودی؛ یعنی سه سوال میکند: (این چیز قبلاً چه بوده؟ الان چیست؟ بعداً چه خواهد شد؟)
اما علم عقلی به دو سوال میپردازد: (چه کسی این موجودات را ایجاد کرد؟ و چرا اینکار را کرد؟) لذا علوم عقلی به #سیر_عمودی سلسله علل توجه دارند و گویند مبدأ و معاد چیست؟ لذا علوم عقلی از دو سیر عمودی صحبت میکنند: یک سیر که از خدا شروع میشود و سیر دیگر که به خدا ختم میشود! (هو الاول و الآخر/حدید_۳)
✅خداوند به عالمان مادی گوید شما به جهان افقی نگاه کردهاید در حالیکه در همان هم به همه #اسباب جهان آگاه نبودید و فکر کردید چوب نمیتواند به مار تبدیل شود. شما در علم، بُعد اثباتی را نشان دادهاید اما نمیتوانید بعد سلبی را نیز نشان دهید یعنی میتوانید بگویید امکان وجود اشیا از این راهی که ما آنرا دیدهایم و به آن #عادت داریم وجود دارد اما نمیتوانید بگویید غیر از این راه #محسوس، هیچ راه و علت دیگری برای موجود شدن اشیا وجود ندارد.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۶۹
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۵/۳۰
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
💠گفتیم که معجزه یک کار حکیمانه و #عقلی است نه عوامانه اگرچه مردم عوام گرایش بیشتری به آن دارند چون هضم معجزه برایشان از هضم #برهانهای_عقلی راحتتر است. اکنون نکات دیگر این دو آیه را بررسی میکنیم.
🔰عبدَنا:
به پیامبر برمیگردد. در مورد هیچ پیامبر دیگری نشده که بدون اینکه نام پیامبر را ببرد از لفظ عبد استفاده کند.
🔰فاتوا بسورةٍ:
#سوره، قطعهای از کلام و سلسلهای از معارف است که محتوای خود را جمع کرده باشد! همانطور که سورِ بَلَد(دیوار شهر) شهر را در بر میگیرد. همچنین سوره به معنای #درجه و رتبه است به این معنا که هر سوره درجهای از درجات معارف الهی است.
🔰من مِثله:
آیا «مِثل» به مُنزَل(قرآن) برمیگردد یا به عَبد(پیامبر)؟ عدهای گویند به «مُنزَل» برمیگردد چون در دیگر آیات مانند آیه ۳۸ یونس، مثلْ به قرآن برگشته است. در مقابل باید گفت که در آن آیات #عبدی وجود نداشت که امکان برگشت به آن باشد!
اما از جهتی دیگر بازهم میتوان گفت که مثل به «مُنزَل» برمیگردد زیرا اگر به عبد برگردد معنایش این است که سورهای از امثالِ این عبد که «شخصی امّی و بیسواد» است بیاورید؛ درحالیکه در ادامه آیه آمده که بروید شهدائتان را نیز با خود همراه کنید و آیه ۱۳ هود بجای عبارت «و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین» گفته «و ادعوا من استطعتم من دون الله ان کنتم صادقین» پس #شهدا به معنای هر کسی غیر از خداست نه اینکه فقط به اشخاص امّی اشاره داشته باشد. بعلاوه اینکه آیات ۳۸ یونس و ۱۳ هود نیز «مثل» را به منزل و قرآن برگرداندهاند.
♦️سوره فیل و قریش یکی نیستند چنانکه ضحی و انشراح نیز یکی نیستند اگرچه عدهای گفتهاند اینها یکی و در ادامه هم هستند. (توضیح بیشتر در صوت)
✅حال که شرح آیه ۲۳ بقره به پایان رسید در آیه ۲۴ باید بگوییم که قرآن، #کتاب_هدایتگر است نه صرفاً علمی؛ لذا بجای اینکه در یک متن کاملاً عقلی بگوید «اگر نتوانستید مانند قران بیاورید پس این کلام، غیر بشری و الهی است» می گوید «اگر نتوانستید مثل قران بیاورید که نخواهید توانست پس از آتش جهنم بپرهیزید!»
1⃣این آیه خطاب به کفار و وثنیین حجاز و بتهایشان گوید همگیتان خواهید سوخت. اما چیزی شما را نمیسوزاند بلکه خودتان، هیزم آتش جهنمید «وقودها النّاس و الحجارة/بقره_۲۳». گوید #مردم و #حجارة که همان سنگ کبریت(همانند گوگرد) است آتش جهنم را تشکیل میدهد.
🔰اما #وَقود که در آیه مورد بحث ذکر شد، آتشی است که هم خودش را میسوزاند هم دیگران را. آیه گوید خودتان هیزم آتش جهنمید لذا این سوختن از بیرون بدن و روحتان نیست که بتوانید از آن فرار کنید بلکه از #درون آتش میگیرید و راه فراری نیست. برخی گویند وقود به عابد یعنی مشرکین بر میگردد و برخی معتقدند عابد و معبود که بتها را نیز شامل میشود را در بر میگیرد چون بتها از جنس #سنگ بودند.
2⃣ در جای دیگر گوید #قاسطون، آتش جهنمند. لفظ قاسِط دو معنا دارد. یکبار قاسط
از کلمه «#قَسط» گرفته شده که به معنای جور و ظلم است این قاسطون، آتش جهنمند «القاسطون فکانوا لجهنّم حطباً/جن_۱۵» و یک جای دیگر قاسِط از لفظ «#قِسط» میآید که به معنای #سهم_دیگران است. و کسی که سهم دیگران را بدهد «مُقسِط» است و مامور خدا «انّ الله یحبّ المقسطین/مائده_۴۲»
3⃣ از سویی خداوند، آتش جهنم را از #ثروتهای سرمایهداران میداند. میفرماید ما در قیامت بر پیشانی و پهلو و پشت #سرمایهداران_مُترَف که حق محرومین و خداوند را بصورت زکات و خمس و غیره نمیدهند با نقره و طلاهایشان مهر میزنیم.(توبه_۳۵) دلیلش این است که وقتی که اینها فقرا را میبینند ابتدا چهره عبوس میکنند سپس به صورت نیمرخ و از روی بیاهمیتی به آنها مینگرند و نهایتاً به آنها پشت میکنند.
❌این آتش اگرچه در آیات مختلف مانند آیه مورد بحث برای #کافران آماده شده است (اعدّت للکافرین/بقره_۲۴) اما اینها تنها نمونه بارز کسانیند که در آتش میسوزند لذا اگر مسلمانان نیز گناه کنند در همین آتش خواهند سوخت.
----------------------------------------------------------
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
----------------------------------------------------------
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1