خلاصه ۱۸
از کتاب #تفسیر_المیزان
آیاتى دال بر اینکه هدایت دومى از ناحیه خدا وقوع بر هدایت اولى است
🔹((یثبت اللّه الذین آمنوا بالقول الثابت ، فى الحیوه الدنیا و فى الآخرة ))،
(خدا کسانى را که ایمان آوردند، به قول ثابت در حیاة دنیا و در آخرت پا بر جا مى کند، و خلاصه آنچنانشان را آنچنان تر میسازد)،
پس معلوم میشود به قول معروف چشمه باید از خودش آب داشته باشد، تا با لایه روبى زیادترش کرد (مترجم )
✨ ((یا ایها الذین آمنوا اتقوا اللّه و آمنوا برسوله ، یوتکم کفلین من رحمتة و یجعل لکم نورا تمشون به ))،
(اى کسانیکه ایمان آورده اید. از خدا بترسید و به رسول او ایمان بیاورید، تا خدا از رحمتش دو برابر به شما بدهد و برایتان نورى قرار دهد، تا با آن نور مشى کنید)
فراموش نشود که فرمود: اى کسانیکه ایمان آورده اید، ایمان بیاورید، معلوم مى شود ایمان اولى فطرى است ، و ایمان دومى به رسول و به کتاب او است . مترجم .
✨ان تنصروا اللّه ینصرکم و یثبت اقدامکم ،
اگر خدا را یارى کنید، خدا یاریتان مى کند، و ایمانتان را قوى مى سازد)،
معلوم مى شود یارى کردن دین خدا که همان هدایت اولى است سبب مى شود ثبات قدم را، که خود هدایت دومى و زائد بر اولى است ).
✨و اللّه لا یهدى القوم الفاسقین
(خدا مردم تبهکار را هدایت نمى کند)،
پس معلوم میشود انحراف از هدایت اولى ، که همان تبه کارى باشد، باعث محرومیت از هدایت خدا مى گردد، و از این قبیل آیاتى دیگر.
🔸و مسئله ضلالت کفار و منافقین ، عینا مانند هدایت متقین ، داراى دو مرحله است ، یکى از ناحیه خود مردم و یکى به عنوان مجازات از ناحیه خدا، که انشاء اللّه بزودى بیانش خواهد آمد.
🔹و در آیات مورد بحث به حیاة دیگرى اشاره شده ، که انسانها در آن حیاة زندگى را از سر مى گیرند، حیاتى است که فعلا پنهان است ، و نسبت به حیاة دنیا جنبه باطن را دارد نسبت به ظاهر، حیاتى است که زندگى انسان به وسیله آن حیاة در همین دنیا و بعد از مردن و در بعث و قیامت یکسره مى شود، و در بین ، مرگى ، و انعدامى فاصله نمى گردد،
🔸همچنانکه فرمود: ((او من کان میتا فاحییناه ، و جعلنا له نورا، یمشى به فى الناس ، کمن مثله فى الظلمات لیس بخارج منها؟))
(آیا کسى که مرده و بى جان بود، او را زنده کردیم ، و برایش نورى قرار دادیم ، تا با آن در میانه مردم آمد و شد کرد، مثل کسى است که در ظلمتها قرار دارد، و بیرون شدنى برایش نیست ؟)
که انشاء اللّه بزودى بحث ما پیرامون این زندگى خواهد آمد.
معنى ایمان
🔸((یؤ منون )): ایمان ، عبارتست از جایگیر شدن اعتقاد در قلب ، و این کلمه از ماده (ء - م - ن ) اشتقاق یافته ، کانه شخص با ایمان ، به کسى که بدرستى و راستى و پاکى وى اعتقاد پیدا کرده ، امنیت مى دهد، یعنى آنچنان دلگرمى و اطمینان مى دهد که هرگز در اعتقاد خودش دچار شک و تردید نمى شود، چون آفت اعتقاد و ضد آن شک و تردید است .
اشاره به مراتب ایمان
🔹و ایمان همانطور که قبلا هم گفتیم ، معنائى است داراى مراتبى بسیار چون اذعان و اعتقاد، گاهى به خود چیزى پیدا میشود و تنها اثر وجود آن چیز بر آن اعتقاد مترتب میشود، و گاهى از این شدیدتر است ، به طوریکه به پاره اى لوازم آن نیز متعلق مى گردد و گاهى از این نیز شدیدتر میشود، و به همه لوازم آن متعلق میشود، و از همین جا نتیجه مى گیریم : که مؤ منین هم در اعتقادشان به غیب ، و به خداى حاضر و ناظر، و به روز جزاى او، در یک طبقه نیستند، بلکه طبقات مختلفى دارند.
معنى غیب و ایمان به غیب
🔸((بالغیب )): کلمه غیب بر خلاف شهادت ، عبارتست از چیزیکه در تحت حس و درک آدمى قرار ندارد، و آن عبارتست از خداى سبحان ، و آیات کبراى او، که همه از حواس ما غایبند، و یکى از آنها وحى است ، که در جمله و الذین آمنوا بما انزل الیک و ما انزل من قبلک ... به آن اشاره فرموده .
🔹پس مراد از ایمان به غیب در مقابل ایمان به وحى ، و ایمان به آخرت ، عبارتست از ایمان به خداى تعالى ، و در نتیجه در این چند آیه به ایمان به همه اصول سه گانه دین اشاره شده است ، و قرآن کریم همواره اصرار و تاکید دارد در اینکه بندگان خدا نظر خود را منحصر در محسوسات و مادیات نکنند، و ایشان را تحریک مى کند باینکه : از عقل سلیم و لب خالص پیروى کنند.
ادامه دارد ...
مشاهده سایر خلاصه ها 👈
✨ @bairanii
خلاصه ۱۹
از کتاب #تفسیر_المیزان
#سوره_بقره
و بالاخره هم یوقنون
🔹قبلا اعتقاد راسخ به توحید و نبوت را به کلمه ایمان تعبیر آورد و در این جمله اعتقاد راسخ به خصوص به آخرت را به ایقان تعبیر کرده و این بدان جهت است که به لازمه یقین ، که عبارتست از فراموش نکردن آخرت ، نیز اشاره کرده باشد، چون بسیار میشود انسان نسبت به چیزى ایمان دارد و هیچ شکى در آن ندارد، اما پاره اى از لوازم آن را فراموش مى کند، و در نتیجه عملى منافى با ایمانش انجام میدهد،
🔸 به خلاف یقین که دیگر با فراموشى نمیسازد، و ممکن نیست انسان ، عالم و مؤ من به روز حساب باشد و همواره آن روز را در خاطر داشته و به یاد آن باشد، به یاد روزى باشد که در آن روز به حساب کوچک و بزرگ اعمالش مى رسند، و در عین حال پاره اى گناهان را مرتکب شود، چنین کسى نه تنها مرتکب گناه نمیشود، بلکه از ترس ، به قرق گاههاى خدا نزدیک هم نمى گردد.
🔹همچنانکه خدایتعالى درباره آنان فرموده : ((و لا تتبع الهوى ، فیضلک عن سبیل اللّه ، ان الذین یضلون عن سبیل اللّه ، لهم عذاب شدید، بما نسوا یوم الحساب ))،
(خواهش نفس را پیروى مکن ، که تو را از راه خدا گمراه مى کند، کسانیکه از راه خد ا گمراه میشوند، عذابى شدید دارند، به خاطر اینکه روز حساب را فراموش کردند)،
🔸و فهمانید که ضلالت از راه خدا تنها به خاطر فراموشى روز حساب است و بدین جهت در آیات مورد بحث فرمود:
و بالاخرة هم یوقنون
چون به یاد آخرت بودن و بدان یقین داشتن ، تقوى را نتیجه میدهد.
اولئک على هدى من ربهم
🔹هدایت همه اش از خداى سبحان است و هیچ قسمى از آن به هیچ کس نسبت داده نمیشود، مگر به طریق مجاز گوئى که بحث مفصلش انشاء اللّه بزودى خواهد آمد.
🔸 در جمله مورد بحث ، مؤ منین را به هدایت توصیف کرده و در موردى دیگر هدایت را این طور تعریف کرده که :
((فمن یرد اللّه ان یهدیه ))، (یشرح صدره ،
یعنى کسى را که خدا بخواهد هدایت کند سینه اش را گشاده میسازد)
و گشادگى سینه ، به معناى وسعت آن است ، وسعتى که هر تنگى و تنگ نظرى و بخل را از آن دور میسازد و چون در جاى دیگر فرموده :
((و من یوق شح نفسه فاولئک هم المفلحون ))،
(کسیکه او را از بخل درونى حفظ کرده باشند چنین کسانى از رستگارانند)،
لذا مى بینیم در آخر آیه مورد بحث هم نامى از رستگارى برده ، مى فرماید:
اولئک على هدى من ربهم و اولئک هم المفلحون
بحث روایتی
🔹در کتاب معانى الاخبار از امام صادق علیه السلام روایت آمده ، که در ذیل آیه : الذین یومنون بالغیب فرموده :
یعنى (کسیکه ایمان به قیام قائم علیه السلام داشته باشد، و آن را حق بداند).
مؤ لف : این معنا در غیر این روایت نیز آمده ، ولى این روایات همه از باب تطبیق کلى بر مصداق بارز آنست .
🔸و در تفسیر عیاشى از امام صادق علیه السلام روایت شده که در ذیل جمله :
و ممّا رزقناهم ینفقون فرموده :
یعنى از آنچه ما به ایشان تعلیم کرده ایم ، به دیگران تعلیم مى کنند و علم را گسترش میدهند.
🔹و نیز در کتاب معانى الاخبار از آنجناب ، و در ذیل همان جمله روایت آمده ، که فرمود: یعنى از آنچه ما به ایشان تعلیم داده ایم به دیگران داده ، علم را گسترش میدهند، و از آنچه از قرآن به ایشان آموختیم ، تلاوت مى کنند.
ادامه دارد ...
مشاهده سایر خلاصه ها 👈
✨ @bairanii
خلاصه ۲۰
از کتاب #تفسیر_المیزان
آیات 6 و 7 #سوره_بقره
✨إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا سوَاءٌ عَلَیْهِمْ ءَ أَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لا یُؤْمِنُونَ(6)
✨خَتَمَ اللَّهُ عَلى قُلُوبِهِمْ وَ عَلى سمْعِهِمْ وَ عَلى أَبْصرِهِمْ غِشوَةٌ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ(7)
ترجمه آیات
✨کسانى که کافر شدند برایشان یکسان است چه ایشان را اندرز بکنى و چه اندرز نکنى ایمان نخواهند آورد (6)
✨خدا بر دلهاشان مهر زده و بر گوش و چشمهاشان پرده ایست و ایشان عذابى عظیم دارند.(7)
🔹مراد از ((الذین کفروا)) کدام دسته از کفارند؟
اینان کسانى هستند که کفر در دلهاشان ریشه کرده و انکار حق در قلوبشان جاى گیر گشته ، به دلیل اینکه در وصف حالشان مى فرماید:
انذار کردنت و نکردنت بر ایشان یکسان است ، معلوم است کسی که کفر و جحودش سطحى است ، در اثر انذار و اندرز، دست از کفر و جحودش بر میدارد، و کسیکه انذار و عدم آن به حالش یکسان است ، معلوم است که کفر و جحود در دلش ریشه دار گشته .
🔸اما اینکه منظور از این کفار کدام دسته از کفارند؟ احتمال مى رود منظور، صنادید و سردمداران مشرکین قریش و بزرگان مکه باشند، آنهائیکه در امر دین عناد و لجاجت به خرج داده، در دشمنى با دین خدا از هیچ کوشش و کارشکنى کوتاهى نکردند، تا آنجا که خدایتعالى در جنگ بدر و سایر غزوات تا آخرین نفرشان را هلاک کرد.
🔹مؤ ید این احتمال تعبیر (یکسان است چه ایشان را انذار بکنى و چه نکنى ) است ، چون اگر بخواهیم مورد گفتگوى در این جمله را همه طبقات کفار بدانیم ، ملتزم به این شده ایم که باب هدایت به کلى مسدود است و اصلا آمدن پیامبر اسلام سودى به حال هیچ کافرى ندارد، و حال آنکه قرآن کریم به بانگ بلند بر خلاف این گواهى میدهد.
🔸علاوه بر اینکه این تعبیر در دو جاى قرآن آمده ، یکى اینجا و یکى در سوره یس و سوره یس در مکه و سوره بقره در اوائل هجرت و قبل از جنگ بدر نازل شد، پس به نظر قریب مى رسد که مراد همان کفار مکه باشند، و اصلا در هر جاى قرآن که تعبیر ((الذین کفروا)) آمده ، مراد کفار مکه اند، که در اوائل بعثت با دعوت دینى مخالفت مى کردند، مگر آنکه قرینه اى در کلام باشد، که خلاف آن را برساند، نظیر تعبیر به ((الذین آمنوا))، که به زودى خواهیم گفت : هر جا در قرآن مطلق و بدون قرینه آمده باشد، مراد از آن مسلمانان مکه ، یعنى دسته اول از مسلمین است ، که به چنین خطابى تشریفى اختصاص یافته اند، مگر آنکه قرینه اى در کلام ، خلاف آن را اثبات کند.
✨ختم اللّه على قلوبهم ، و على سمعهم
در این جمله سیاق تغییر یافته ، یعنى در اول ، مهر بر دلها زدن را به خودش نسبت داده ، ولى پرده بر گوش و چشم داشتن را به خود کفار نسبت داده و فرموده :
خدا مهر بر دلهاشان زده و بر گوشها و چشمهایشان پرده است و این اختلاف در تعبیر مى فهماند که یک مرتبه از کفر از ناحیه خودشان بوده و آن این مقدار بوده که زیر بار حق نمى رفته اند و یک مرتبه شدیدترى را خدا به عنوان مجازات بر دلهاشان افکنده ،
🔸پس اعمال آنان در وسط دو حجاب قرار دارد، یکى حجاب خودشان و یکى حجاب خدا، و به زودى پاره اى مطالب دیگر درباره این فراز در ذیل آیه : ((ان اللّه لا یستحیى ان یضرب مثلا))، خواهد آمد انشاءاللّه تعالى .
🔹این را هم ناگفته نگذاریم که کفر، مانند ایمان صفتى است که قابل شدت و ضعف است و مراتبى مختلف و آثارى متفاوت دارد، همانطور که ایمان اینطور است .
ادامه دارد ...
مشاهده سایر خلاصه ها 👈
✨ @bairanii