💠 دو نحوه نگرش به مباحث رجالی برخی از علماء، با تتبع و پژوهش در جزئیات رجال و به تعبیری، با خرد شدن در رجال به مطالبی دست یافته اند (مانند محدث نوری که با وجود وسعت نظری که در قبول اخبار دارند اما در مباحث رجالی کاملا محقق اند و در بعضی از فوائد خاتمه‌ی مستدرک بسیار لطیف و دقیق بحث کرده اند) و برخی با نگرش کلی و قاعده گرایانه با رجال برخورد کرده اند. مباحث دسته‌ی دوم اگر چه ظرافت و دقت دارد و مقداری نیز سودمند است اما از واقعیت های رجالی دور است. اگر بحث های شناخت تحریفات و نحوه‌ی تمییز نسخه‌ی صحیح از محرف و ... را پیگیری نکنیم و دائما با قواعدی مانند أصالة عدم الخطأ پیش برویم از واقعیت های رجال بسیار دور می شویم. شبیه این مطلب را صاحب منتقی الجمان نیز بیان کرده اند که درایه‌ی مناسب با احادیث شیعه باید از بطن احادیث شیعه استخراج شود؛ نه این که درایه ای که از بطن احادیث عامه استخراج شده، با حک و اصلاحی جزئی به عنوان درایه‌ی احادیث شیعه قرار داده شود. در پژوهش های رجالی باید دائما بین جزئیات و قواعد عامه حرکت کرد. با ملاحظه‌ی برخی جزئیات، قاعده‌ی عامه ای به نظر می رسد، این قاعده‌ی عامه را باید به بوته ی نقد و آزمایش گذاشت و با سائر جزئیات تطبیق داد و سنجید. درست مانند شیوه ای که در علوم تجربی به کار گرفته می شود. اگر این شیوه به کار گرفته شود معلوم می شود که آفاق ناگشوده در رجال فراوان است. #رجال #درایه @Taraaif