💢 عدم نیاز بررسی سندی طرق به کتب ✔️استاد سید جواد شبیری زنجانی 🔹این بحث مهم در رجال وجود دارد که آیا طرق به کتب نیازمند بررسی سندی است یا خیر؟ به عنوان نمونه شیخ طوسی در مشیخه تهذیب یا فهرست، طریق به کتب و روایات احمد بن محمّد بن خالد را ذکر کرده است. آیا اعتبار روایتی که شیخ طوسی از او نقل می کند، وابسته به اعتبار طریق به او در فهرست و مشیخه است؟ 🔸این بحث در رجال به عنوان «اعتبار نقد طرق و مشیخه»، مورد بحث قرار گرفته است. بحث نقد طرق و مشیخه چند محور دارد که «طرق به کتب»، بحث حاضر ماست. 🔻در بحث نیازمند بودن طرق به کتب به بررسی سندی، سه قول اصلی وجود دارد: ۱. نیازمند به بررسی سندی است مطلقاً. این قول را مرحوم آیت‌الله خویی قائل بوده و مطابق آن مشی کرده است. ۲. نیازمند به بررسی سندی نیست مطلقاً. (نظر مختار) ۳. تفصیل بین کتب مشهوره و غیر مشهوره. این قول از مرحوم آیت الله بروجردی نقل شده است، که صحّت انتساب این قول به ایشان، برای بنده روشن نیست. به طور نمونه، کتاب علی بن حسن بن فضّال، از کتب مشهوره و جزء معروف‌ترین کتب طائفه‌ امامیّه می‌باشد که جزء کتب درسی بوده است. بنا بر نظر منسوب به آیت الله بروجردی، برای طریق به این کتاب، بررسی سندی لازم نیست. 🔹قول مختار قول دوم است، و به نظر ما طرق به کتب، مطلقاً نیازمند بررسی سندی نیست، زیرا بسیاری از طرق به کتب که در مشیخه‌ی تهذیب و فهرست شیخ طوسی نقل شده، اجازاتی است که علما داده‌اند و این اجازه، صرفاً کبری کلّی است که استاد به شاگرد اجازه می‌دهد که «روایاتی که انتساب آن به من برای تو ثابت شده است را می‌توانی از من نقل کنی». صغری این اجازه، توسّط شاگرد احراز شده است و با فرض شهادت دادن شاگرد به إسناد روایت به استاد، اعتماد به شهادت شاگرد، در اعتبار روایت کافی است. 🔸مثلاً احمد بن محمّد بن عیسی با واسطه به شیخ طوسی اجازه داده است که روایاتی که برای شیخ طوسی احراز شده که روایت وی است را نقل کند. در این اجازه، احمد بن محمّد بن عیسی تضمین نمی‌کند که روایت منقول توسّط شیخ طوسی روایت احمد بن محمّد بن عیسی است، بلکه شیخ طوسی با آغاز کردن سند با احمد بن محمّد بن عیسی، إخبار می‌کند که این روایت، روایت او است. 🔹مطابق تتبّع صورت گرفته، مراد از این که شیخ طوسی روایت را، روایت احمد بن محمّد می‌داند، این است که به طریقی که برای شیخ طوسی اختلافی نیست، روایت احمد بن محمّد بودن احراز شده است. پس طریق موجود در مشیخه یا فهرست، دخالتی در إسناد روایت به احمد بن محمّد بن عیسی نداشته و شهادت شیخ طوسی، إسناد روایت به احمد بن محمّد و اعتبار این إسناد را اثبات می‌کند. 🔸در نتیجه، هرجا شهادت شیخ طوسی وجود داشته باشد، چه راوی مشهور بوده و چه راوی مشهور نباشد، اعتبار إسناد روایت به راوی اثبات می‌شود. ما در سابق همین سخن را در کتاب کافی نیز تطبیق می‌کردیم، امّا به علّت وجود اشکالاتی، این بیان در کافی تطبیق نمی‌شود. بحث حاضر، در طرق مشیخه و فهرست که طرق کلّی است و شیخ طوسی به اعتبار طریق به راوی، شهادت می‌دهد، تطبیق می‌شود. نکته‌ی بحث نیز این بود که با تتبّع گسترده‌ی صورت گرفته، به این نتیجه می‌رسیم که طرق حذف شده توسّط شیخ طوسی، مسلّم الاعتبار است.(1) 🔹یکی از شواهد بر ارزش نداشتن طرق به کتب، همین رفتار شیخ طوسی است که ایشان بدون اشاره، طرق به کتب را حذف کرده یا تعویض سند می کند و حذف طریق به کتاب و تعویض سند، در میان قدما شایع و مرسوم بوده است. به عنوان نمونه مرحوم شیخ صدوق تمام روایات باب المزار «ثواب الأعمال» را از «کامل الزیارات» اخذ کرده ولی در هیچ یک، اشاره ای به اخذ از کامل الزیارات نکرده است. —————————————— 1. در جواب این اشکال که «شهادت شیخ طوسی، شهادت در موضوعات بوده و در موضوعات، شهادت عدل واحد اعتبار ندارد.» می‌گوییم: هر چند شهادت شیخ طوسی واحد است و شهادت عدل واحد در موضوعات معتبر نیست، امّا در این موارد به علّت انسداد صغیر، قائل به اعتبار شهادت می‌شویم. 📗درس خارج اصول، تاریخ: ۲۷ شهریور ۱۳۹۸ ر.ک: درس خارج فقه، تاریخ: ۳۰ شهریور ۱۳۹۸ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

♨️ لزوم توجه به گویش ها و لهجه های محلی در تشخیص راویان 🔶 در تهذیب روایتی با سند زیر ذکر شده است: 🔸 «رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى عَنْ مَتُّويه بْنِ نَابِحَةَ عَنْ أَبِي سُمَيْنَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ الْبَزَّاز...» (تهذیب الأحكام، ج۹، ص۳۹۳) 📍«متویه» تلفظ محلی «محمد» است که در مناطقی (خصوصا در قم) به کار می رفته است و «متویه بن نابحه» در این سند همان «محمد بن ناجیه» می باشد. (۱) 🔶 در سند مشابهی در کافی آمده است: 🔸 «مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ نَاجِيَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ (۲) عَنْ مَرْوَانَ بْنِ مُسْلِم...» (الکافی، ج۴، ص۳۵۹، ح۹) 🔶 همچنین در فقیه آمده است: 🔸 «رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ يَحْيَى بْنِ عِمْرَانَ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ نَاجِيَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَالِم...» (الفقیه، ج۴، ص۱۶۰) 🔶 نجاشی در ذیل: 🔸 "علی بن محمد بن علی بن سعد الاشعری القمی القزدانی" می نویسد: «منسوب إلى قرية، يكنى أبا الحسن، و يعرف بابن متويه...» (رجال النجاشی، ص۲۵۷، ش۶۷۳) 🔸 و در جای دیگری، همین شخص را با تعبیر "علویه بن متویه" ذکر می کند: «محمد بن سالم بن أبي سلمة الكندي السجستاني أخبرنا علي بن أحمد قال: حدثنا إسحاق بن الحسن قال: حدثنا محمد بن الحسن قال: حدثنا علوية بن متويه بن علي بن سعد أخي أبي الآثار القزداني عنه به» (رجال النجاشی، ص۳۲۲، ش۷۸۸) 📍«علُّویه» نیز تلفظ محلی «علی» است. 📍همین گونه، در مورد اسم «علی» گاهی «علّان» نیز تعبیر می شده است. مانند "علی بن محمد بن ابراهیم بن ابان الرازی الکلینی" که به علان شناخته می شده است. (رجال النجاشی، ص۲۶۰، ش۶۸۲) 🔷 در تاج العروس آمده است: 🔹 «علّان لقب جماعه من المحدثین ممن اسمه علی...» (تاج العروس، ج۱۸، ص۳۸۴ و ن.ک. ج۱۵، ص۵۲۱) 📌اما پذیرش این که علان لقب (به معنای مصطلح) باشد مشکل است. مرحوم آقای بروجردی علان را عجمی شده ی علی دانسته اند. (۳) به نظر می رسد همین مطلب صحیح است. البته گاهی این تغییرات در همان زبان عربی رخ می دهد. مانند احمد بن هلال که گاهی احمد بن هلیل تلفظ شده است. (۴) این تغییرات نظائر دیگری نیز دارد (۵) و توجه به آن در شناخت راویان و توحید مختلفات به کار می آید. ________________________ 🔻۱- در استبصار مطبوع به جای متویه بن نابحه، «مَثُوبَةَ بْنِ نَايِحَةَ» آمده و «متوبة» و «نايجة» از بعضی نسخ نقل شده است. (الاستبصار، ج۴، ص۱۶۴) در مورد ضبط متویه در ایضاح الاشتباه در ذیل الحسین (الحسن) بن متویه آمده است: «بفتح المیم، و تشدید التاء المنقطه فوقها نقطتین المضمومه، و اسکان الواو» (ایضاح الاشتباه، ص، ش۱۶۳) طبق این کلام، «مَتُّوَيْهِ» خطاست و ظاهرا کسی که متویه را چنین ضبط کرده آن را مانند اسم هایی نظیر سیبویه و نفتویه انگاشته است در حالی که این اسامی از باب دیگری هستند و از ترکیب سیب و نفت با ویه ساخته شده اند. 🔻۲- محمد بن علی در این سند و سند بعد، همان ابو سمینه در سند تهذیب است. 🔻۳- مقدمه ترتیب اسانید الکافی، ص۲۴۸ 🔻۴- به عنوان نمونه: «...عن احمد بن مابنداد عن احمد بن هلیل الکرخی عن ابن ابی عمیر...» (فلاح السائل، ص۱۵۲) 🔻۵- نظیر عبدون در مورد عبدالله یا عبدالواحد و دیگر موارد 🎙 استاد سیدمحمدجواد شبیری زنجانی 📝 برگرفته از درس خارج فقه مورخ ۱۳۹۵/۱۰/۵ 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

▪️السلام علیک یا ابا الحسن یا امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام ◾️اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طالِبٍ أَخِي نَبِيِّكَ و َوَلِيِّهِ وَ صَفِيِّهِ وَ وَزِيرِهِ وَ مُسْتَوْدَعِ عِلْمِهِ، وَ مَوْضِعِ سِرِّهِ، و َبابِ حِكْمَتِهِ، وَ النَّاطِقِ بِحُجَّتِهِ، و الدَّاعِي إِلَىٰ شَرِيعَتِهِ، وَ خَلِيفَتِهِ فِي أُمَّتِهِ، وَ مُفَرِّجِ الْكَُرَْبِ عَنْ وَجْهِهِ، قاصِمِ الْكَفَرَةِ، وَ مُرْغِمِ الْفَجَرَةِ، الَّذِي جَعَلْتَهُ مِنْ نَبِيِّكَ بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَىٰ. ▪️اللّهمَّ العَن قَتلَة اَميرَالمُومِنين (علیه السلام) 🔲 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

💠 جلسات علمی مدرس فقهی امام محمد باقر "علیه‌السلام" در ماه مبارک رمضان 📋 بررسی نظارت روایات اهل بیت علیهم‌السلام بر فقه عامه 🔹استاد معظم آقای حاج سیدمحمّدجواد شبیری 📆 ۲۴ الی ۲۹ ماه مبارک رمضان (۱۶ تا ۲۱ فروردین) ⏰ از ساعت ۱۷ 📍مدرس فقهی امام محمدباقر علیه السلام، مدرس یک ✔️ان شاءالله صوت جلسات در ایتا و تلگرام در کانال مدرس فقهی بارگزاری خواهد شد. @madras_emb 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

🎧 صوت ✳️ بررسی نظارت روایات اهل بیت علیهم‌السلام بر فقه عامه 🎙 استاد سید محمّدجواد شبیری 📮 جلسه اول 🏢 مدرسه فقهی امام محمد باقر "علیه‌السلام" 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

🎧 صوت ✳️ بررسی نظارت روایات اهل بیت علیهم‌السلام بر فقه عامه 🎙 استاد سید محمّدجواد شبیری 📮 جلسه دوم 🏢 مدرسه فقهی امام محمد باقر "علیه‌السلام" 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

🎧 صوت ✳️ بررسی نظارت روایات اهل بیت علیهم‌السلام بر فقه عامه 🎙 استاد سید محمّدجواد شبیری 📮 جلسه سوم 🏢 مدرسه فقهی امام محمد باقر "علیه‌السلام" 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

📔 معرفی مقاله ✳️ «دیدگاه های نوین شهید صدر در باب دو دانش درایة الحدیث و رجال» 🖊ثامر هاشم حبیب العمیدی  🖋 مترجم: علیرضا کاوند 📘 مقاله عربی 📍منبع: حدیث اندیشه، دوره جدید، بهار و تابستان ۱۳۸۵ - شماره ۱ 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

🎧 صوت ✳️ بررسی نظارت روایات اهل بیت علیهم‌السلام بر فقه عامه 🎙 استاد سید محمّدجواد شبیری 📮 جلسه چهارم 🏢 مدرسه فقهی امام محمد باقر "علیه‌السلام" 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

💐 کل عام وانتم بخیر قَدْ أَقَامَ فِینَا هَذَا الشَّهْرُ مُقَامَ حَمْدٍ، وَ صَحِبَنَا صُحْبَةَ مَبْرُورٍ، وَ أَرْبَحَنَا أَفْضَلَ أَرْبَاحِ الْعَالَمِینَ، ثُمَّ قَدْ فَارَقَنَا عِنْدَ تَمَامِ وَقْتِهِ، وَانْقِطَاعِ مُدَّتِهِ، وَوَفَاءِ عَدَدِهِ. فَنَحْنُ مُوَدِّعُوهُ وِدَاعَ مَنْ عَزَّ فِرَاقُهُ عَلَینَا، وَغَمَّنَا وَأَوْحَشَنَا انْصِرَافُهُ عَنَّا، ... فَنَحْنُ قَائِلُونَ: السَّلَامُ عَلَیک یا شَهْرَ اللَّهِ الْأَکبَرَ، وَ یا عِیدَ أَوْلِیائِهِ. (فرازهایی از دعای ۴۵ صحیفه سجادیه در وداع با ماه مبارک رمضان) عید سعید فطر بر همه شما همراهان گرامی مبارکباد. 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

🔴 دوره آنلاین و رایگان حدیث‌‌پژوهی 🔼 دوره‌ای جامع و کم‌نظیر در جهت آشنایی با دانش‌های حدیثی با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه 🔖 همراه با اعطای گواهی مشترک با دانشگاه اهل‌بیت (ع) به دو زبان فارسی و انگلیسی 🔴 برای دریافت گواهی دانشگاهی این دوره فقط تا ۵ اردیبهشت فرصت باقیست. 📽 جهت مشاهده ویدیو آموزش کار با سایت آکادمی حکمت و دریافت گواهی کلیک کنید. 📌 صفحه دوره حدیث‌پژوهی: hekmat.academy/courses/hadith-studies 🔶 آکادمی بین‌المللی حکمت http://eitaa.com/joinchat/1830879264C6fc532bd89

پشیمانتان خواهیم کرد🇮🇷 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

🎧 صوت ✳️ بررسی نظارت روایات اهل بیت علیهم‌السلام بر فقه عامه 🎙 استاد سید محمّدجواد شبیری 📮 جلسه پنجم 🏢 مدرسه فقهی امام محمد باقر "علیه‌السلام" 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

🎧 صوت ✳️ بررسی نظارت روایات اهل بیت علیهم‌السلام بر فقه عامه 🎙 استاد سید محمّدجواد شبیری 📮 جلسه ششم 🏢 مدرسه فقهی امام محمد باقر "علیه‌السلام" 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

🎧 صوت (۶ جسه) ✳️ بررسی نظارت روایات اهل بیت علیهم‌السلام بر فقه عامه 🎙 استاد سید محمّدجواد شبیری 📮 جلسه اول 📮 جلسه دوم 📮 جلسه سوم 📮 جلسه چهارم 📮 جلسه پنجم 📮 جلسه ششم 🏢 مدرسه فقهی امام محمد باقر "علیه‌السلام" 🗓 فروردین ۱۴۰۳ 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

🔰سلسله دوره های خوانش کتاب کافی شریف، مؤسسه امام هادی علیه السلام: ▫️انس با الکافی؛ قسمت سوم کتاب الحجة؛ از باب سی ام 🎙استاد سید علیرضا حسینی شیرازی 📌۱۰ جلسه ؛ یکشنبه ها و سه شنبه ها از ۲ اردیبهشت ماه الی ۱ خرداد ماه ۱۴۰۳    🕰 ساعت ۱۹:۳۰  مهلت ثبت نام تا جمعه ۳۱ فروردین ماه ۱۴۰۳ 👇👇 لینک ثبت نام 👇👇 https://survey.porsline.ir/s/sml4jkp ❖ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ❖ مؤسسه علمی فرهنگی امام هادی علیه السلام 👇 راه های ارتباطی  👇 02537725225-7 @emamhadi_qom

🏴 شهادت حضرت حمزه و وفات حضرت عبدالعظیم حسنی علیهماالسلام تسلیت باد 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

♨️ نشست علمی ✅ «دگرگونی معانی واژه ها و نقش آن در فهم متون دینی» 🎙حجت الاسلام والمسلمین مسجدی 🗓 یکشنبه / امروز ۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ ⏰ ساعت ۱۸:۰۰ 🏷 لینک جلسه 🌐 https://gharar.ir/r/83dee710 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

♨️ پیش همایش حدیثی یکصدمین سال باز تأسیس حوزه علمیه قم ↙️ رونمایی از کتاب های: 📚 الکافی با ترجمه فارسی (از آثار جدید پژوهشگاه قرآن و حدیث) 📚 ادعیه الکافی 🎙سخنران ویژه: آیت الله رضا استادی 🗓 پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ 🕘 ساعت: ۱۰ 📽 همراه با نمایش فیلم "مستند الکافی" ساعت ۱۴:۰۰ 📌 مکان: قم، سالن اجتماعات موسسه دارالحدیث 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

♨️ هم اکنون ✅ گعده علمی با حضور استاد حسینی شیرازی