💎 نگاهی تربیت محور به تفاوت انسان ها
🌱 همه ما با این سوال در زندگی خود و یا مواجهه با مردم رو به رو شده ایم که چرا خداوند انسان ها را #متفاوت میافریند؟ چرا یکی فقیر است و یکی غنی؟ چرا یکی سالم است و یکی مریض؟ چرا یکی خانواده خوبی دارد و یکی خانواده بدی؟
🌱 آنان که نگاه #جامعه_شناسانه داشتند گفتند اصلا بدون این تفاوت ها جامعه برپا نمیشود. معنا گرفتن جامعه و روابط اجتماعی به همین تفاوت هاست. باید تفاوت ها و در نتیجه نیاز ها باشد تا مردم تمایل به ارتباط با هم داشته باشند و مراودات اجتماعی شکل بگیرد و در نتیجه اجتماع درست شود.
🌱 اهل #فلسفه هم قائلند که اصلا لازمه عالم مادی این قبیل تفاوت ها و امتیازات است و عالم کثرات ناچار از این اختلافات است. اینکه عالم هرچه قدر از وحدت فاصله گرفته و به کثرت نزدیک میشود، هرچه که به مراتب ضعیف تر وجود میرسید، اختلافات و چند دستگی ها در آن فراوان شده و تزاحمات عالم مادی را باعث میشود.
🌱 اهل #شریعت_ظاهره هم گفتند که این ها امتحانات خداوندی است که ببیند آیا آن کسانی که بهشان کم اعطا شده صبر میکنند تا خداوند در آن دنیا به آنان ثواب دهد و یا اینکه نق زده و از ثواب بی بهره میشوند. و آنان که بهره بیشتری برده اند آیا از دارایی خود به آنان که ندارند میدهند تا ثواب ببرند و یا خساست به خرج داده و از ثواب بی نصیب میشوند.
🌱 #روانشانسان نیز برای درمان بیماران خود گفته اند که اگر خوب نگاه کنی میبینی همه ماجرا این نیست. اگر کسی از مال بهره ای برده در جای دیگر زندگی خود از چیزی بی بهره است که اتفاقا انسان فقیر، آن چیز را به وفور در زندگیش دارد. میگویند مثلا چه بسیار انسان های ثروتمندی که زندگیشان از معنویت و مهر دور است و از آن طرف چه انسان های فقیری که معنویت و مهر در زندگیشان موج میزند. پس راضی باش و زندگی خود را بکن.
🌱 #علوم_شناختی_ها نیز دم از این میزنند که اصلا اگر مفاهیم متضاد نباشند، هیچ مفهومی شناخته نخواهد شد و انسان مفاهیم را با مقابل های آنان میشناسد. اگر زشتی نباشد، زیبایی معنا نمیگیرد؛ و اگر فقر نباشد، ثروت جایی در عالم ندارد. لذا باید مفاهیم متضاد در عالم باشد تا عالم معنای خود را بیابد.
🌱 همه این ها درست و هر کدام در پس پرده حقیقتی دارند. اما از نگاهی دیگر میتوان به این تفاوت ها نظر کرد؛ نگاهی عرفانی، نگاهی برآمده از عمق و بطن شریعت، نگاهی #تربیتی، نگاهی فعال و به جوش آورنده نه نگاهی منفعل و بازدارنده، نگاهی که دفائن عقول و فطرت را از خاک عالم ماده بیرون کشیده و نفس مسیحا بر آن میزند.
🌱 تا حال به هویت #دعا فکر کرده اید؟ آیا دعا چیزی جز اظهار نیاز و #فقر به درگاه حق تعالی است؟ آیا دعا چیزی جز همه کاره دانستن خداوند در عالم است؟ آنکه دعا میکند یعنی باز شدن گرهِ کار خود را در دستان خداوند میبیند و اگر رند باشد، غیر او را پشیزی به حساب نمیاورد. دعا #تجلی_توحید در لسان و عقل و قلب آدمی است.
🌱 خداوند انسان ها را متفاوت آفرید و به بعضی بخشید و از بعضی باز داشت تا آنان که ندارند به آنان که دارند نگاه کرده و هوای آن داشته را در دل نموده و به صاحب اصلی آن که خداوند است رجوع نمایند و از او طلبِ نداشتهِ خویش بکنند. که با این بهانه به در خانه خدا آمده و سر به آستان او ساییده و مقرب درگاهش شوند: «و إذا سألک عبادی عنّی فإنی قریب؛ اُجیب دعوة الداع اذا دعانِ» و لحظه به لحظه در اقیانوس توحید غرقه و غرقه تر شوند.
🌱 لذا امام باقر علیه السلام در حدیثی طولانی در کتاب کافی شریف خطاب به یکی از اصحاب خود به این مضامین میفرمایند که: خداوند انسان ها را متفاوت آفرید تا آنان که ندارند به آنان که دارند نگاه کرده و هوای داشتهِ آنان کرده و به این بهانه به درگاه خدا آمده و اظهار فقر و نیاز کنند. تا آن کسی که مریض است به آنکه سالم است نگاه کرده و هوای سلامتی کند، لذا به درگاه خداوند رفته و سلامتی را از او طلب کند. تا آن کسی که فقیر است غنی را ببیند و هوای غناء کرده و به درگاه خداوند رفته و از او طلب ثروت کند.
🌱 همین فقر و نیاز است که اصل #عبودیت را رقم میزند. به قول فلاسفه همین فقر و وجود ربطی است که اساس علیت است و اصلا تمام ذات و هویت معلول را همین نیاز و فقر و فاقه شکل داده و جز این چیزی ندارد.
🌱 این نوع نگاه باعث فعال نگاه کردن به تفاوت های موجود در عالم و وسیله ای برای تقرب به خداوند متعال میشود. این نوع نگاه، نگاهی توحیدی و رساننده به توحید است، نگاهی است که انسان را #تربیت_توحیدی میکند؛ نگاهی است که اگر کسی به جانش بنشیند و کمربند همت ببندد، بعد از مدتی نتایج آن را در زندگیش مشاهده خواهد نمود. البته نباید غافل از این بود که دعا هم لسانی است و هم عملی...
@andishevarzi