💠 چرا عبادات را تکرار میکنیم؟ (با رویکرد فقه التربیه) 🍁 چرا عبادات را #تکرار میکنیم؟ چرا علمای اخلاق و اهل عرفان، مداومت بر عمل را لازمه طی طریق میدانند؟ چرا ابقای بر عمل از خود عمل مهمتر است؟ 🍁 اهل شریعت ظاهره میگویند به خاطر اینکه بالاخره انسان #عادت میکند و این عادت باعث سهل شدن انجام آن عبادت میشود، مثل اینکه کسی عادت کند صبح ها زودهنگام بیدار شود، گرچه اولش سخت است لکن بعد از مدتی برایش راحت میشود. در نتیجه با انرژی کمتر، ثواب بیشتر میبرد. 🍁 اندیشمندان روانپژوه بر این باورند که تکرار یک عمل آن هم در هنگامه ای خاص، انسان را عادت به #نظم میدهد و این نظم در حیطه ای خاص باعث ایجاد روحیه نظم مداری در شخص شده و نظمش به حیطه ها و فعالیت های دیگر سرایت پیدا میکند. 🍁 بعض اهالی عرفان بر آنند که تکرار عمل در زمانی خاص و ملزم ساختن خود به این کار باعث گسستن #تعلق به دنیا میشود، چرا که اگر بخواهد مثلا هر روز نماز های پنجگانه را سر وقت بخواند لازمه اش رها کردن کاری است که در حال انجام است و طبیعتا دوستش دارد، این رها کردن، ملازمی قلبی دارد و آن کم کردن تعلق انسان به دنیا و دلبستگی های دنیایی است. 🍁 علمای اخلاق نیز میگویند که این تکرار مثلا روزانه باعث نوعی #تذکر به انسان میشود. انسان با همین تذکرات است که تلنگر خورده و به راه راست میماند. همین تکرار اذکار و اسامی الهی در زدودن غفلت از پیکره روح انسانی تاثیر بسزایی دارد. 🍁 همه اینها درست است اما حدیثی در کافی شریف وجود دارد که تکرار عمل را برای خالص شدن عبادت میداند. در این حدیث امام صادق علیه السلام میفرمایند که ابقای بر عمل یا همان تکرارِ آن، از خود عمل برتر است به شرط اینکه این تکرارِ عمل باعث #اخلاص در عمل شود. 🍁 به عبارتی یعنی انسان در تکرار عبادات و اعمال حسنه باید به این نکته توجه کند که این تکرار برای آن است که همین عملی که مثلا روزانه انجام میدهد، هر روز خالص تر از دیروز باشد. لذا تمرکز انسان باید روی #کیفیت عبادات برود نه فقط کمیت آن. 🍁 کیفیت عبادات در فقه مرسوم زیاد مورد توجه نیست، چرا که اصلا شان این فقه، تمرکز بر کیفیات نیست بلکه به کمیات کار دارد و ظاهر اعمال. آنچه مربوط به کیفیت اعمال میشود در #فقه_السلوک یا #فقه_التربیه مورد اعتناست. لذا این روایت شریف را باید با دید فقه التربیتی نگاه کرد. 🍁 فرقی که فقه التربیه با #فقه_الاحکام دارد آن است در فقه الاحکام آنچه مهم است ظاهر اعمال است و در فقه التربیه باطن اعمال. به عبارتی فقه الاحکام ناظر به عمل است و فقه التربیت ناظر به #قلب. لذا بالا بردن کیفیت عبادات و اعمال صالحه (احسن عملا) به معنای فراوانی اعمال (اکثر عملا) نیست بلکه به گفته امام صادق علیه السلام به معنای تصحیح نیت پشت پرده اعمال و اخلاص عمل (اصوب عملا) است. 🍁 پس اگر میخواهیم عبادات و اعمال ما به جایی برسند باید چشممان را از جبین ظاهر اعمال بیرون آورده و آن را به افق های باطنی و روحی و کرانه های قلبی بدوزیم. باید حالات قلبمان را در لحظه لحظه انجام عبادات و اعمال مطالعه کرده و غلط هایش را بگیریم. باید پا را در وادی ریاضت ها و تمرین های قلبی وارد کنیم. باید لطافت و قساوت روح خود را هر روز اندازه بگیریم. 🍁 خلاصه اینکه انسان جدای از مراقبه مرسوم، باید #مراقبه ای نیز در عبادات و اعمال حسنه داشته باشد. یعنی مراقبه اش فقط این نباشد که این گناه را انجام داد و یا آن کار نیکو را رقم زد. بلکه باید به کیفیات اعمال و نیات پشت صحنه آن و اخلاصی که پشتیبان عمل است چشم بدوزد و حال و احوال قلب خود را مورد مداقه قرار دهد و فقط از اعمال خود حساب نکشد بلکه از #قلب خود نیز حساب کشد. @andishevarzi