مجموعه مباحث #کودک_از_نظر_تربیت_و_وراثت_در_اسلام
دوره دوم؛
موضوع:
#اصول_تربیت_دینی
جلسه سی یکم
اصل پنجم: #محبت_و_مهربانی
انسان تشنة محبت است. انسانها هم خود را دوست دارند و هم دوست دارند که محبوب دیگران قرار بگیرند. محبوبیت چیزی است که اثر متقابل دارد. کسی که دیگران را دوست نداشته باشد، نمی تواند در آنها اثر بگذارد؛ چون فرد مقابل هم به او علاقةمند نخواهد بود و با او ارتباط برقرار نمی کند. محبت است که عامل پیوند و همبستگی میان انسان هاست و در تربیت دینی مهمترین مسئله، برقراری ارتباط محبت آمیز با مخاطبان است. انسان اسیر محبت و محتوم آن است، تا جایی که گفته اند: «ألإنسان عبید الإحسان» اظهار محبت می¬تواند انسان را تا مرز بندگی پیش ببرد.
دل که در كوی عشق نبود، حفرة تنگ است و بس
بی محبت یک جهان هم یک نفس تنگ است وبس
چنانچه مولوی می گوید:
از محبت تلخ ها شیرین میشود
از محبت مسها زرین میشود
ازمحبـت سـرکهها مـل میشود
از محبـت مـرده زنـده مـی شود
با مرور اجمالی به سیرة پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم درمی یابیم بیشترین چیزی که آن حضرت در امر تربیت بهره می بردند، محبت و مهربانی نسبت به مردم بود.
به طوری که خداوند در قرآن کریم میفرماید: اگراین ویژگی مثبت پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم یعنی محبت و مهربانی او نسبت به مردم نبود، مردم از دور او پراکنده می¬شدند:.
(فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ)؛ به سبب رحمت خداست كه تو با آنها اين چنين خوشخوى و مهربان هستى. اگر تندخو و سختدل مىبودى از گرد تو پراكنده مىشدند».
مولوی در مثنوی معنوی آورده است:
او به تیغ حلم چندین حلـق را
واخرید از تیغ و چندین خلـق را
تیـغ حلـم از تیـغ آهـن تیزتر
بـل زصد لشـکر ظفـر انـگیزتر
شهید مطهری در کتاب «جاذبه و دافعه علی علیه اسلام » می نویسد: «نیروی محبت از نظر اجتماعی، نیرویی عظیم و مؤثر است و بهترین اجتماع، آن اجتماعی است که با نیروی محبت اداره شود. محبت زعیم و زمامدار به مردم، و محبت و ارادت مردم به زعیم و زمامدار، علاقه و محبت زمامدار عامل بزرگی برای ثبات و ادامة حیات حکومت است. تا عامل محبت نباشد، رهبر نمیتواند ویا بسیار دشوار است که اجتماعی را رهبری کند و مردم را افرادی منضبط و قانونی تربیت کند؛ و لو اینکه عدالت و مساوات را در آن اجتماع برقرار کند.»
امام علیعلیه اسلام میفرماید: «مَنْ تَأَلَّفَ النَّاسَ أَحَبُّوه ؛ کسی که با مردم الفت گیرد، مردم دوستش میدارند».
آدمها با کسانی ارتباط برقرار میکنند و به کسانی علاقةمند میشوند که آنها را دوست داشته باشند. ساختار آفرینش انسان این گونه است که به کسانی رو می آورند که دل شان مملو از محبت و مهربانی باشد.
امام علی علیه اسلام میفرماید: «قُلُوبُ الرِّجَالِ وَحْشِيَّةٌ فَمَنْ تَأَلَّفَهَا أَقْبَلَتْ عَلَيْه؛ دل¬های آدمیان وحشی است، پس هرکس بدان الفت ورزد بدو رو میکند.»
محبت، اطاعت می آورد و اطاعت تسلیم. و در تسلیم، مربی و مبلّغ به آن اهدافی که در تربیت در نظر دارد، خواهد رسید. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم میفرماید: «اَلْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَ؛ انسان با کسی است که او را دوست داشته باشد».
تذکر: محبت اکسیری است برای جذب، هدایت و تربیت؛ اما باید دقت کرد که از حد اعتدال خارج نگردد. نه از حد نرمال بگذرد و به افراط برسد، و نه آن قدر کم شود که به تفریط بیانجامد؛ زیرا هر دو نوع مضر هستند و آسیبهای جبرانناپذیری را برای متربی و مربی به بار میآورند.
به کانال #تربیت_دینی_کودک_و_نوجوان ملحق شوید:
https://eitaa.com/tarbiatkoodak_nojavan