قسمت چهارم #سیره سیاسی اصل :اهتمام به مشورت مشورت و واژه‌های مترادف آن از ماده شور و در لغت از شار، «شارالعسل» به معنای بیرون آوردن عسل ناب از کندو گرفته شده‌است و در اصطلاح برخورداری از هم‌فکری در کارها و رأی تخصصی خردمندان برای انتخاب‌ اصلح است زیرا مشاوره موجب رهنمون شدن به سوی بهترین اندیشه و محکم‌ترین نظر و دور ماندن از خودپسندی و خودرأیی است که گاه شکست‌های جبران ناپذیر را درپی‌دارد.( قلعه‌جی، محمد؛ معجم الغة الفقها، ریاض، ، ص 432 ، قرطبی، ابو عبدالله محمد بن احمد؛ الجامع لاحکام‌القرآن، ، ج16، ص 38) @tarikh_j

روایت: در جريان جنگ بدر وقتي پيامبر اكرم(ص) در منطقۀ بدر، پشت چاه، اردو زد، حباب بن منذر از آن حضرت پرسيد: آيا انجام اين كار بر اساس وحي الهي بود يا نظر خود را اجرا كردي؟ پيامبر(ص) فرمود: «رأي من چنين بود.» حباب گفت: نظر من اين است كه چاه آب را عقب خود قرار دهيم تا در صورت عقب نشيني، چاه آب را از دست ندهيم. پيامبر(ص) نيز اين پيشنهاد را پذيرفت و محل استقرار نيروها را به مكان جديد تغييرداد. آن حضرت، همراه تعدادي از اصحاب خود به قصد مكه، از مدينه خارج شد و فردي را براي تفتيش در ميان مشركان قريش فرستاد. پس از مدتي همان شخص، خبر آورد كه قريش، قصد ممانعت از سفر عمره شما را دارند. پيامبر(ص) فرمود: «اشيروا ايها الناس علي»؛ «اي مردم! به من مشورت بدهيد» در اين ميان، ابوبكر برخاست و گفت: «اي رسول خدا! ما به قصد زيارت خانۀ خدا از مدينه خارج شديم و نمي خواهيم خون احدي را بريزيم. پس به سوي خانۀ خدا رهسپار شويم؛ اگر مخالفت و ممانعت ورزيدند، آنها را مي كشيم» پيامبر(ص) فرمود: «امضوا علي اسم الله...»؛ به نام خدا عبور كنيد. هنگام نزول آيۀ شريفۀ «اي كساني كه ايمان آورده ايد، هنگامي كه مي خواهيد با رسول خدا نجوا كنيد، قبل از آن صدقه اي بدهيد، اين براي شما بهتر و پاكيزه تر است و اگر توانايي نداشته باشيد، خداوند آمرزنده و مهربان است»، پيامبر(ص) در بارۀ تعيين مقدار صدقه كه در آيه مشخص نشده است با حضرت علي(ع) مشورت كرد.( ابن هشام، عبدالملك، السيرة النبويه، تحقيق: السقا، مصطفى، الأبيارى، ابراهيم، شلبى، عبد الحفيظ ،‏ ج 1، ص 620) @tarikh_j

روایت :امیرالمومنین (ع)پس از اطلاع از حركت بيعت شكنان به جانب بصره، ابن عبّاس، محمّد بن ابى بكر، عمّار و سهل بن حنيف را فراخواند و آنان را در جريان حركت و مسير اين گروه قرار داد. محمّدبن ابى بكر گفت: اى اميرالمؤمنين، آن ها چه مى خواهند؟ حضرت تبسّمى كرد و فرمود: آن ها به خون خواهى عثمان برخاسته اند. محمّد گفت: به خدا سوگند، جز آن ها او را نكشتند. سپس اميرالمؤمنين(عليه السلام)فرمود: اكنون نظريه خود را در اين باره بگوييد تا بشنوم. عمّار گفت: رأى درست اين است كه به جانب كوفه حركت كنيم، مردم آنجا پيرو ما هستند و اين قوم آهنگ بصره دارند. ابن عبّاس گفت: اى اميرالمؤمنين، نظر من اين است كه نخست كسانى را به كوفه بفرست تا براى تو بيعت بگيرند و نامه اى به ابوموسى اشعرى بنويس كه بيعت كند، سپس به كوفه حركت كنيم و پس از رسيدن به كوفه، باشتاب پيش از آنكه آن قوم به بصره برسند اقدام نماييم. همچنين بايد نامه اى به ام سلمهبنويسى كه همراه تو حركت كند. در اين كار البته براى تو نيرو و قوّتى خواهد بود. اميرالمؤمنين(عليه السلام) فرمود: من خود با كسانى كه مرا همراهى مى كنند به تعقيب ايشان در مسير مى پردازم، اگر در راه به آنان برسم فرو مى گيرمشان، و اگر به آنان نرسيدم به مردم كوفه نامه خواهم نوشت و از شهرها نيروى كمكى خواهم خواست و به سوى آنان خواهم رفت. اما در مورد ام سلمه، من بيرون آوردن او را از خانه اش روا نمى بينم، هر چند آن دو مرد نسبت به عايشه چنان رفتار كردند.(نهج السعاده ،شیخ محمد باقر محمودی،ج2،ص92) @tarikh_j

قسمت پنجم#سیره سیاسی اصل :ساده زيستى در عصر حاكميت پيامبراكرم(صلى الله عليه وآله) و حضرت على(عليه السلام) در مقام قدرت، در نهايت سادگى زندگى مى كردند و كارگزارانشان را نيز به ساده زيستى و اعتدال در زندگى توصيه مى نمودند. بى توجهى آن اولياى الهى به جاذبه هاى دنيا و وارستگى از دل بستگى هاى مادى از جالب ترين ويژگى هاى شخصيتى آنان و از برجسته ترين نقاط سيره حكومتى ايشان است. روایت:امام على(عليه السلام) سيره پيامبر(ص) را در اين مورد چنين می ستاید: اين سيره مسلّم رسول خداست ـ درود خدا بر او و خاندانش ـ كه نشسته بر خاك غذا مى خورد، نشست و برخاستى برده وار داشت، خود به دست خويش پينه بر كفش مى زد و جامه اش را وصله مى كرد و بر الاغ برهنه مى نشست و ديگرى را نيز بر پشت مى نشاند. روزى پرده اى رنگين و پرنقش و نگار بر در خانه آويخته ديد. به يكى از همسرانش فرمود: آن را از برابر ديدگانم دور بدار. هرگاه نگاهم بدان مى افتد، به ياد دنيا و زرق و برقش مى افتم. بدين سان، روى دل از دنيا برتافت و ياد آن را از صفحه جانش زدود. همواره دوست داشت جاذبه هاى دنيا از نگاهش پنهان بمانند، مبادا از آن پيرايه اى برگيرد يا جاودانه اش انگارد و به جايگاه و مقام خاص از آن دل ببندد و بدين سان، دنيا را از صفحه جان و از خانه قلب بيرون راند و بر هر چه دنيايى بود، چشم فرو پوشيد. آرى! چنين است كه هر كه به راستى چيزى را منفور شمارد، نگاه و ياد آن را نيز ناخوش دارد. و لقد كان ـ صلى اللّه عليه و آله و سلّم ـ يأكل علَى الارضِ و يَجلسُ جلسةَ العبِد (نهج البلاغه، خطبه 159 اصول كافى، ج 6، ص 271) @tarikh_j

قسمت ششم#سیره سیاسی اصل :اهتمام امنيت همگانى اهل بيت(عليهم السلام) در حكومت خود، در برقرارى امنيت همگانى تلاش مى كردند و زمينه هاى آن را پديد مى آوردند. پيامبر(صلى الله عليه وآله)پس از مهاجرت به مدينه، به محض اينكه زمينه ايجاد دولت مركزى پديد آمد، دولتى تأسيس كرد كه امنيت را براى همه ساكنان حجاز مهيّا كند. روایت :على(عليه السلام) برقرارى امنيت را يكى از اهداف تأسيس حكومت خود مى داند و مى فرمايد: خدايا، تو مى دانى حكومت را كه تأسيس كرديم، نخواستيم با سلطنت طلبان و آنان كه در فكر حكومتند، رقابت كنيم و مال و ثروت زيادى به دست آوريم مى خواستيم دين را زنده كنيم و اصلاح به وجود آوريم و بندگان مظلوم تو را پناهگاه باشيم. هدف حضرت على(عليه السلام) از تأسيس حكومت، ايجاد امنيت فكرى، مالى و روانى از همه جهت بوده است.نيز مى فرمايد: سربازان به فرمان خداوند، قلعه هاى محكم مردم، زينت فرمانروايان و باعث عزّت دينند و راه هاى امنيت به اين وسيله تأمين مى شود. (نهج البلاغه، نامه 53 ) همچنين مى فرمايد: شنيده ام لشكرى از سوى معاويه وارد شهر انبار شده و يكى از آنان گوشواره و خلخال يك زن مسلمان و يك زن غير مسلمان را، كه در پناه اسلام بوده، ربوده است سپس فرمودند:اگر مسلمانى بشنود كه به امنيت لطمه اى وارد شده است، چنانچه از غصه بميرد، نه تنها بر او ملامت نيست، بلكه از نظر من هم شايسته است كه از غصه بميرد. (نهج البلاغه خطبه 95) @tarikh_j

نمای داخلی مسجد کوفه مسجد کوفه قسمت اول مسجد کوفه چهارمین مسجد پس 🍀از مسجدالحرام، مسجدالنبی و مسجدالاقصی است و از قدیمی‌ترین اماکن زیارتی شهر کوفه به شمار می‌آید. بنابر برخی روایات، نخستین کسی که مسجد کوفه را بنیان گذاشت، حضرت آدم(ع) بود و حضرت نوح(ع) پس از طوفان آن را تجدید بنا کرد. در سال ۱۷ هجری قمری با حضور اولیه مسلمانان در کوفه در زمان سعد بن ابی وقاص و پیشنهاد سلمان فارسی، این مسجد دوباره ساخته شد. این مسجد شاهد حضور بسیاری از انبیای الهی، پیامبر اسلام، حضرت امیرالمومنین، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و برخی از امامان بوده است. در سال ۳۶ هجری با حضور امیرالمومنین در این مسجد، بر اهمیت و توجه به آن افزوده گردید. حضرت علی(ع) در این مسجد نماز و خطبه می‌خوانده، برخی از امور کشورداری مانند قضاوت را در آنجا انجام می‌داده و در محراب این مسجد به شهادت رسیده است. در کنار مسجد کوفه مرقد میثم تمار، خانه امیرالمومنین، دارالعماره کوفه، مرقد مسلم بن عقیل، مرقد هانی بن عروة و مرقد مختار قراردارد. این مسجد دارای مقامات متعدد بوده و در بسیاری از آنها اعمال مخصوصی انجام می‌گیرد. مسافر می‌تواند در مسجد کوفه نماز را تمام یا شکسته بخواند. طبق برخی از روایات، مسجد کوفه از باغ‌های بهشتی است. اگر کسی وارد آن شود، آمرزیده است. شهر کوفه مرکز حکومت امام زمان(عج) و مسجد کوفه، مرکز ستاد فرماندهی او خواهد بود. @tarikh_j

محراب امیرالمومنین علیه السلام قدمت و تاریخ ☘اساس اولیه این مسجد بر حسب برخی از روایات به حضرت آدم(ع) باز می‌گردد.و بعدها حضرت نوح(ع) پس از طوفان آن را تجدید بنا کرد. در سال ۱۷ق لشکر مسلمانان در مدائن حضور داشتند. آب و هوای مدائن سربازانی را که از سرزمین حجاز آمده بودند، آزار می‌داد؛ به طوری که همه آنها ضعیف و لاغر شدند. حذیفه که این وضعیت را دید، نامه‌ای به عمر نوشت و او را از وضعیت آگاه کرد. خلیفه در نامه‌ای به سعد بن ابی وقاص نوشت: سلمان و حذیفه را روانه کن تا سرزمینی مناسب بیابند. پس از دریافت نامه خلیفه، سلمان و حذیفه حرکت کردند، سلمان از طرف باختر رود فرات و حذیفه از طرف خاور آن راهی شدند و هیچ سرزمینی را نپسندیدند تا اینکه هر دوی آنان به سرزمین کوفه رسیدند. هر دو آن سرزمین را برای اقامت لشکر مناسب دیدند. دو رکعت نماز خواندند و از خدا خواستند آنجا را جایگاه آرامش و استواری قرار دهد. هنگامی که سعد بن ابی وقاص همراه لشکریان به سرزمین کوفه رسیدند، دستور داد پیش از ساختن هر بنایی، مسجدی بسازند. ابو هیجاء اسدی در مکانی ایستاد و بر هر طرف تیری انداخت. به این صورت حدود مسجد کوفه، مشخص شد @tarikh_j

فضیلت‌ها از نگاه امام علی(ع): اصبغ بن نباته می‌گوید:  امیرالمؤمنین(ع) در جمع مردم کوفه فرمود: «خداوند چیزی را به شما بخشیده که به کس دیگر نداده است، خداوند این نمازگاهتان را برتری ویژه‌ای بخشید. این (مسجد کوفه)، خانه آدم، جایگاه نوح، منزلگاه ادریس و مصلاّی ابراهیم خلیل و برادرم خضر و نمازگاه من است. مسجد شما یکی از چهار مسجدی است که خداوند آن را برای اهلش برگزیده است. گویی آن را می‌بینم که فردای قیامت، با دو جامه سفید، وارد محشر می‌شود و کسانی را که در آن نماز خوانده‌اند، شفاعت می‌نماید و شفاعتش از جانب خدا رد نخواهد شد. در آینده حجر الاسود در آن نصب خواهد شد. زمانی می‌رسد که همین مسجد، نمازگاه مهدی(ع)، فرزندم و نمازگاه هر مؤمنی می‌شود. در روی زمین مؤمنی نیست مگر اینکه وارد شود و به آن دل ببندد. مبادا آن را ترک و مهجورش کنید. در آن نماز بخوانید و با آن نماز به خدا نزدیک شوید و حوائج خویش را از خدا بخواهید. اگر مردم به فضیلت این مسجد آگاه بودند از اکناف جهان به سوی آن می‌شتافتند، اگر چه به خزیدن بر روی برف باشد.» @tarikh_j تنظیم:فاطمه میری

معرفی کتاب#سیره سیاسی درآمدی بر سیره سیاسی معصومان(ع) در کتب چهارگانه شیعه این کتاب ابعاد مختلف سیره سیاسی معصومان علیهم السلام را در کتب چهار گانه شیعه، «الکافی»، «من لا یحضره الفقیه»، تهذیب الاحکام» و «استبصار» را مورد بحث و برررسی قرار داده است. برترین و گرانسنگ‌ترین و مستندترین آثار معتبر نزد پیروان اهل بیت(ع)؛ کتاب‌های چهارگانه شیعه است. سیره پژوهشی مستقل در این آثار، برای اولین بار است که انجام می‌گیرد. این جلد مقدمه‌ای است بر استخراج سیره از این کتاب‌های چهار گانه شیعه. ابتدا به بیان مفهوم سیره و سنت در لغت و اصطلاح و دلایل پیروی از سیره معصومان پرداخته است. سپس ساختار و ویژگی‌های هر یک از این چهار کتاب‌، تبیین و نسخه‌ها، شروح و مؤلفان آنها معرفی شده‌اند. علت اعتماد به آنها و منابعشان که برگرفته از اصول چهارصدگانه شیعه است. همراه با سیر تدوین حدیث و نگارش اصول و جوامع حدیثی اولیه در بخش اول کتاب بیان شده است. بخش دوم در باره زندگانی معصومان(ع) در فصول متعددی ارائه و اخباری که در کتاب‌های چهارگانه شیعه درباره معصومان آمده نقل و به وضعیت سیاسی-اجتماعی زمان آنان نیز پرداخته شده است. از ویژگی‌های دیگر این اثر آن که، برخی اخبار که با حقایق تاریخی مخالف بوده، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.گفتنی است، کتاب «درآمدی بر سیره سیاسی معصومان علیهم‌السلام در کتب چهارگانه شیعه» اثر حجت‌الاسلام علی اکبر ذاکری از سوی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) در ۳۷۲ صفحه و زیر نظر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ رسیده است. تنظیم :مریم صفری @tarikh_j

#سجایای_اخلاقی_امام_حسن_علیه_السلام 💧شاخصه: ادب روزی کنیزی از کنیزان امام حسن علیه السلام، دسته گلی خوشبو به آن حضرت تحفه داد. امام در مقابل او را آزاد کرد. گفتند: در برابر یک دسته گل، او را آزاد کردید؟!!. فرمود: خداوند ما را چنین ادب و تربیت کرده است. آنگاه این آیه را تلاوت فرمودند: " وَ اِذا حُیّیتُم بِتَحیَّهِِ فَحَیّوا بِاَحسَنَ مِنها ؛ وهنگامی که به شما هدیه ای دادند به نیکویی پاسخ دهید" نساء،۸۶ 📚 وافی/ج۵/ص۴۹۰؛ تفسیر صافی/ج۱/ص۴۷۶ @tarikh_j

#زندگی_ سیاسی_ امام_ حسن_ علیه_ السلام_ در_ عهد_ رسول_ خدا_ صلی_ الله_ علیه_ و_آله ♦️مصادیق: ۱- عاطفه پیامبر: بسیاری از فضایل روایت شده درباره امام حسن علیه السلام، حکایت از آن دارد که رسول خدا صلی الله علیه وآله علاقه وافری نسبت به ایشان و برادرش حسین علیه السلام داشته و محبت خویش را به صورت علنی نسبت به آنان ابراز می کرده است. نحوه ابراز محبت پیامبر، نشان از جهت دار بودن این اظهار علاقه برای جلب توجه مردم به آنان است.مثلاً در مورد امام حسن علیه السلام فرمود: " اللهم ان هذا ابنی و انا احبه، و احب من یحبه؛ خدایا این کودک، پسر من است و من او را دوست میدارم، او را دوست بدار و نیز هر کس که او را دوست میدارد، دوست بدار". 📚 روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه/ ج۱۳/ص۲۰۸. ۲- داستان مباهله: پیامبر در جریان سیاسی مباهله، حسنین علیهماالسلام را نیز با خود برد که مصداق ابنائنا در آیه مباهله بودند. گرچه مخالفان کوشش بسیار کردند تا فرزندی حسنین علیهماالسلام را برای پیامبر انکار کنند؛ لکن امت اسلامی مطالب فراوانی از پیامبر درباره آنان شنیده بودند و کاملاً آگاه بودند و آیات قرآنی فراوانی نیز در شان آنان نازل شده، که بیانگر فضایل آن بزرگواران است. مثل؛ آیه مباهله و تطهیر امام حسن علیه السلام، بلافاصله پس از شهادت پدرش در خطبه ای خود را چنین معرفی فرمود: " ایها الناس! من عرفنی فقد عرفنی، و من لم یعرفنی، فانا الحسن بن علی، انا ابن النبی و انا ابن الوصی؛ ای مردم! هر کس مرا شناخت که شناخت، هر کس مرا نشناخت، پس بداند که منم حسن پسر علی، منم پسر پیامبر و منم پسر وصی پیامبر." 📚 امالی صدوق، ص۱۷۹. @

#عادت_حَسَن_امام_حسن_علیه_السلام هنگامی که از امام حسن علیه السلام پرسش شد که چرا هیچ گاه سائلی را رد نمی کنید؟ فرمودند: " انی لله سائل و فیه راغب و انا استحیی ان اکون سائلاً و اَرّدَ سائلاً و ان الله تعالی عوّدنی عاده، عودنی ان تفیض نعمه علَیَّ؛ و عَوّدته ان افیض نعمه علی الناس فاخشی ان قطعت العاده ان یمنعنی الماده؛ من سائل درگاه خدا و راغب در پیشگاه او هستم، من شرم دارم که خود درخواست کننده باشم و سائل را رد کنم. خداوند مرا به عادتی معتاد کرده؛ معتادم کرده که نعمتهای خود را بر من فرو بریزد، من نیز در برابر او معتاد شده‌ام که نعمتش را به مردم بدهم. ترس آن را دارم که اگر عادتم را ترک کنم اصل آن نعمت را از من دریغ دارد. 📚 اخلاق النبی صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام/ باقر شریف قرشی/ ص ۹۱ تنظیم :سیده زهرا محمدی @tarikh_j

☘لزوم تاسی به معصومان ۱_تربیت اخلاقی: فرایند درونی سازی ارزش های اخلاقی وشکل گیری پایدار شخصیت انسان بر اساس ویژگی های انسان کامل است. « تربیت اخلاقی» مسیر گذار از وضعیت موجود به سوی قلۀ کمال را باز می نماید و آدمی را چنان پیش می برد تا سیمای آرمانی انسان اخلاقی را در لوح وجود خویش نقش کند. « تربیت اخلاقی» تحقق عینی همۀ آموزه هایی است که دانش « اخلاق» بدان فرا می خواند. اخلاق مقصد و غایت حرکت انسان است . « تربیت اخلاقی» الگو و قاعدۀ این تحول و قواعد« حرکت» انسان بدان سو را بیان می کند. به تعبیر دیگر اخلاق، پرسش از ماهیت ارزش ها و تربیت، پرسش از کیفیت دست یابی بدان را پاسخ می دهد. ☘2. بهرۀ نظری: بهرۀ نظری در کشف خوب و بد عمل است. یعنی ملاحظۀ رفتار معصوم، معرفت ما را به نیک و بد رفتارها می افزاید. قدرت تشخیص ما را افزایش می دهد و ما را با حسن و قبح عمل آشنا می سازد. ۳. بهرۀ عملی بهرۀ عملی آن هم در اقتداء و تأسی بدان آشکار می شود. ملاحظۀ عمل معصوم ما را به عمل تشویق می کند. انگیزۀ ما را می افزاید و الگوی کارآمدی در زندگی فردی و جمعی ما می گردد. « لَقَدْ كَانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِي الْأَلْبَابِ» سرگذشت انبیای گذشته برای خردمندان عبرتی است. اولاً: در این آیه امر به عبرت شده، ثانیاً: قصص به امور اختیاری بازگشت دارد. ثالثاً: بر ماست که در حوزۀ اختیار از آنان الگو برداری کنیم. تنظیم :سرکار خانم صفورا سالاریه #سیره #الگو @tarikh_j

🍃ادله لزوم تاسی: 🍀 نیاز انسان به الگو می دانیم که گزینش فرستادگان خدا از میان انسانها از آن روست که بتوانند سرمشق برای امتها باشند, چرا که مهم ترین و مؤثرترین بخش تبلیغ و دعوت پیامبران, دعوتهای عملی آنهاست. آنها باید (اسوه ناس) و (قدوه خلق) باشند. میزان اثرگذاری #الگوهای عملی بر روحیه و کردار و رفتار انسانها, برای همگان آشکار است, چون با دیدن کارکرد و رفتار الگوها و دستاوردهای مثبت و عینی آن در زندگی فردی و اجتماعی الگو, انگیزه و تمایل برای پیروی از آنها در افراد به وجود می آید و فرد سعی خواهد کرد برای بهره مندی از آن دستاوردهای مثبت خود را ملزم به پیروی از آن الگوها کند. تنظیم:سرکار خانم صفورا سالاریه #سیره #الگو @tarikh_j

جلوه ای از اصل مودت و رحمت در سیره خانوادگی پیامبر اعظم (ص) نویسنده: دلشاد تهرانی، مصطفی؛ پاییز و زمستان 1385 – شماره 21 و22 14 - صفحه - از 3 تا 16 رفتارشناسی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در خانواده و راه ورسم دیگر معصومان علیه السلام در امتداد آن و اصولی که آنان بر اساسش در خانواده رفتار نموده‌اند،راهنمایی مفید و کلیدی در حوزة مباحث خانوادگی است که در استحکام بنیان خانواده،نقش بسزایی ایفا می‌کند. در این نوشتار،تلاش شده است تا سیرة پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و اوصیای او علیهم السلام در زمینة مودت و رحمت به عنوان یک اصل کلی در محیط خانواده از منابع آن یعنی قرآن،سنت و منابع روایی و تاریخی اسلام استخراج گردد."در این نوشتار،تلاش شده است تا سیرة پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و اوصیای او علیهم السلام در زمینة مودت و رحمت به عنوان یک اصل کلی در محیط خانواده از منابع آن یعنی قرآن،سنت و منابع روایی و تاریخی اسلام استخراج گردد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در بیانی لطیف و رحمانی فرموده است:«إن الرجل إذا نظر إلی امرأته،و نظرت إلیه،نظر الله تعالی إلیهما نظری رحمی(ابن ادریس حلی،3:1410/636)؛وقتی مرد به همسر خود[با محبت‌]می‌نگرد و زن به شوهر خود[با مهر]می‌نگرد،خداوند به دیدة رحمت به آنان می‌نگرد». پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله تأکید کرده است که مودت و رحمت در خانواده به زبان آید و در عمل ظهور یابد و در رفتار،خود را نشان دهد:«قول الرجل للمرأی إنی أحبک لایذهب من قلبها أبدا(کلینی،5:1388/569)؛سخن مرد به همسر خود که«دوستت دارم»،هرگز از قلب زن بیرون نمی‌رود». محبت و رحمت به کودکان در سیرة پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اوصیای آن حضرت بر محبت و رحمت به کودکان تأکید بسیار شده است؛چنان که از امام صادق صلی الله علیه و آله روایت شده که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموده است: أحبوا الصبیان و ارحموهم و إذا وعدتموهم شیئا ففوا لهم لایدرون‌[لایرون‌]إلا أنکم ترزقونهم(کلینی،6:1388/49؛شیخ صدوق،بی‌تا:3/483)؛کودکان را دوست بدارید و به ایشان مهر ورزید و چون به آنان وعده‌ای دادید،به وعدة خود عمل کنید که آنان شما را روزی‌رسان خود می‌دانند. رسول خدا صلی الله علیه و آله که جلوة تام عشق و دوستی الهی بود،در خانواده نیز سراسر عشق و دوستی به همه بود،سیره‌نویسان دربارة آن حضرت چنین نقل کرده‌اند:«سیرة پیامبر چنین بود که هر روز صبح بر سر فرزندان خود و فرزندان فرزندان خود،دست محبت می‌کشید»(ابن فهد حلی،89:1407)." لینک کوتاه: http://noo.rs/2QalO تنظیم:سیده زهرا حسینی @tarikh_j

عوامل آرامش خانواده در سبک زندگی امام علی (علیه السلام) و حضرت فاطمه (علیها السلام) نویسنده: معارف، مجید؛ قماشچی، احمد؛ زمستان 1395 - شماره 74 علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (32 صفحه - از 93 تا 124) امروزه، یکی از آسیب های جدی فراروی جامعه ناپایداری و تزلزل در خانواده ها و فقدان آرامش و روابط مستحکم است که در صورت غفلت، ضربه های جبران ناپذیری بر پیکره ی جامعه ی اسلامی وارد خواهد کرد. حال آنکه تاسی به نمونه های خانواده ی تراز اسلامی به ویژه زندگی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) می تواند بسیاری از معضلات موجود در خانواده ها را مرتفع سازد. در این نوشتار، ابتدا با مروری اجمالی به چیستی «آرامش خانواده» از منظر قرآن کریم، با نگاهی اجتماعی و تکیه بر روش داده کاوی متون و تحلیل اسناد موجود در خصوص سبک زندگی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س)، مولفه های آرامش خانوادگی احصاء و تبیین می شود. از نگاه قرآن دو مولفه ی کلان «آرامش» و «مودت و رحمت» ارکان اساسی یک خانواده مستحکم هستند و بر همین مبنا مصادیق و زیرمولفه های مربوط به آرامش در زندگی خانوادگی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) استخراج و تشریح شده است. شناخت سبک زندگی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) در تأمین آرامش خانوادگی از آن جهت اهمیت دارد که این خانواده در زمان نزول قرآن، زیر نظر و با هدایت و حمایت رسول خدا (ص) و بر اساس زندگی ساده و سخت مسلمانان صدر اسلام در مدینه تشکیل شد و همه‌ی فراز و نشیب‌های معمول یک خانواده‌ی نوپا را تجربه و با تکیه بر مبانی و روش‌های دینی بر مشکلات و سختی‌ها غلبه کرد. خداوند بر اساس قانون آفرینش 1 انسان را به صورت جفت جفت آفرید 2 تا در محیط خانواده کنار هم قرار گیرند و مایه‌ی آرامش و کمال یکدیگر شوند؛ لذا قرآن با اشاره به نیاز مرد به همسر، زن را عامل آرامش زندگی مرد معرفی می‌کند: «هو الذی خلقکم من نفس واحدة وجعل منها زوجها لیسکن إلیها» (اعراف: 189)؛ «اوست آن که هر یک از شما را از یک نفس آفرید و همسرش را نیز از جنس او قرار داد تا در کنارش آرام یابد و برای برقراری این آرامش دو نعمت مودت (دوستی) و رحمت (مهربانی) را به آنها هدیه داد». وقتی حضرت فاطمه (س) به دنبال کسب رضایت حق تعالی باشد و بداند رضایت او در رضایت همسرش علی (ع) است و رسول خدا (ص) نیز وی را به اطاعت از علی (ع) سفارش کند، به قطع و یقین در اطاعت از او تردید به خود راه نخواهد داد و با این کار هم آرامشی درونی کسب کرده و هم آرامش خانواده‌اش را تأمین کرده است؛ لذا یک زن مسلمان می‌تواند، اطاعت از شوهرش (در حد مجاز) را با خداوند معامله و آرامش قلبی خود و خانواده‌اش را تضمین کند." لینک کوتاه: http://noo.rs/7aD5w تنظیم:سیده زهرا حسینی @tarikh_j

الگوی مدیریت در خانواده در سیره رضوی علیه السلام نویسنده: خطیبی، اعظم؛ تابستان 1392 - شماره 59 علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (30 صفحه - از 133 تا 162) این پژوهش با عنوان الگوسازی از مدیریت در خانواده در سیرة رضوی، با رویکردی دینی- جامعه شناختی، اهداف ذیل را دنبال میکند: الف ) تبیین مدیریت در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی خانواده در سیرة رضوی؛ ب ) ارائه الگو از مدیریت در خانواده در سیرة رضوی؛ ج ) ارائه راهکارهای کاربردی برای داشتن خانواده ای مطلوب بر اساس سیرة رضوی در عصر حاضر. روش آن توصیفی- کیفی و ابزار آن فیش برداری است . جامعه آماری شامل تمام نظرات و سکنات امام هشتم (ع ) در ارتباط با چگونگی تدبیر و مدیریت ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی خانواده و نمونه مورد مطالعه ، سیرة عملی و نظری قابل دسترس ایشان است . برخی از یافته ها بدین قرار است : در سیرة امام رضا(ع )، تربیت و اجتماعی کردن فرزندان ، اقتصاد خانواده ، تشکیل خانواده ، نحوة تعامل زوجین ، وظایف و جایگاه افراد در کانون خانواده و در نهایت ، ساماندة خانواده برای پیشگیری از آسیبها، بدون مدیریت و برنامه امکان پذیر نیست . نتیجه نهایی نشان داد که خانوادة مطلوب در سیرة رضوی، با مدیریت عجین شده و تمام ابعاد آن مبتنی بر برنامه ریزی، هماهنگی، سازماندهی، رهبری و کنترل است . الگوی آن دارای پنج گام کلیدی است که پایه های این الگو بر فلسفه و قرب الهی قرار گرفته است . لینک کوتاه: http://noo.rs/CyEH8 تنظیم :سیده زهرا حسینی @tarikh_j

پاسداری از نهاد در سیره ی قرآنی امام حسین (علیه السلام) خانواده نویسنده: علاءالدین، سید محمد رضا؛ نیمه دوم پائیز و نیمه اول زمستان 1390 - شماره40-10 صفحه - از 26 تا 35 خداوند متعال، رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) او را برای اهل عالم، به ویژه پیروانشان، به عنوان الگو قرار داده است . مسلمانان جهان وظیفه دارند در تمام شئونات زندگی اعم از فردی، اجتماعی، سیاسی، اخلاقی و غیره به آنان اقتدا نمایند. یکی از نکات قابل توجّه در سیره پیشوایان معصوم(ع) نحوه رفتار آنان با خانواده است. در این مقاله برآنیم تا با مراجعه به منابع تاریخی به گوشه هایی از سیره اخلاقی امام حسین(ع) در خانواده بپردازیم؛ هر چند به خاطر طبیعت موضوع و نیز شرایط اجتماعی، حجم شواهد و موارد بر جای مانده در تاریخ، در این خصوص فراوان نیست؛ اما همین اندک نیز بسیار ارزشمند و گویاست. خانواده در اسلام از جایگاه ویژه و بزرگی برخوردار است به این علت همراهی،همفکری و همیاری اعضاء خانواده با هم و سامان بخشی اخلاق و تفکر آنها مورد توجه ائمه اطهار بوده است .سیره و سنت ائمه اطهار(ع) قبل از هر چیز هدایت و تربیت است زیرا آنان بزرگترین مربیان بشریت اند وبایستی تفسیری کامل از سیره اخلاقی و تربیتی آنها در نهاد خانه و خانواده ارائه گردد . در زندگی و سیره حضرت امام حسین (ع) سر مشقی کامل از حیات طیبه برای علاقمندان و پیروان حضرت وجود دارد .در این مقاله علاوه بر طرح دیدگاه های امام حسین(ع) در خصوص جایگاه مهم خانه و خانواده و تبیین سیره ی اخلاقی آن حضرت در نهاد خانواده به موضوعاتی همچون احترام به همسر ،و توجه به خواست های او در زندگی ،عشق به همسر و خانواده و توجه به نیازهای فرزندان به ویژه زمینه سازی برای تربیت و رشد مطلوب آنها و بروز و ظهور فضائل و رفتارهای درس آموز آن حضرت نسبت به خانواده مطرح گردیده است. "در این مقاله علاوه بر طرح دیدگاه های امام حسین(ع) در خصوص جایگاه مهم خانه و خانواده و تبیین سیره ی اخلاقی آن حضرت در نهاد خانواده به موضوعاتی همچون احترام به همسر ،و توجه به خواست های او در زندگی ،عشق به همسر و خانواده و توجه به نیازهای فرزندان به ویژه زمینه سازی برای تربیت و رشد مطلوب آنها و بروز و ظهور فضائل و رفتارهای درس آموز آن حضرت نسبت به خانواده مطرح گردیده است . امام حسین(ع) خانواده را بستری برای تقوا و پرهیز از گناهان و دست یابی به محبت و مودت و آرامش قلمداد نموده و برآیند آن را تربیت فرزندانی سالم و صالح دانسته ،سیره قرآنی حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) در همسر گزینی و تشکیل خانواده و همسر یابی و تربیت فرزند و رشد اهل خانه و خانواده به سوی تعالی و کمالات عالیه الهی حکایت گر این دیدگاه و تفکر ماندگار است . حسین(ع)(امام سجاد(ع))او را صدا زد، در آغوش گرفت و به سینه چسبانید، میان دو چشمش را بوسید و سپس فرمود: پدرم به فدایت باد، چقدر خوشبو و زیبایی!» (8- تشویق فرزندان در برابر کار خوب آنان یکی از شیوه های تربیتی مورد اتفاق صاحب نظران عرصه تعلیم وتربیت، شیوه کارآمد تشویق است. (13- رفتار حضرت نسبت به خانواده و فرزندان در لحظه وداع امام(ع) در واپسین لحظه های زندگی خویش شرایط ناگواری خانواده و فرزندان، غصه یتیمی و از دست دادن نزدیکترین عزیزان از یک طرف، طی مسیر کربلا تا شام و از شام به مدینه و همراهی دشمنان سنگدل را، از طرف دیگر مجسم کرد." لینک کوتاه: http://noo.rs/cKUcb تنظیم :سیده زهرا حسینی @tarikh_j

قسمت اول#سیره خانوادگی اصل: محبت به همسر روایت :حضرت فاطمه (سلام الله علیها)، در عبارتی خطاب به همسرشان در مقام اظهار محبت می‌فرماید: روحی لروحک الفداء و نفسی لنفسک الوقاء؛روح من فدای روح تو باد و جان من سپر بلای جان تو باشد. (بحرانی، مدینة معاجز الائمة الاثنی عشر ؛ ج3؛ ص369.كتاب النكاح ؛ ج 6 ؛ ص128) امـام صـادق (ع)فرمـود: «خيرنسائكم... ألطفهنّ بأزواجهنّ أرحمهنّ بأولادهنّ (کافی ، کلینی ،ج5 ،ص ۳۲۶) پيامبر اكرم (ص) فرمودند:«قول الرجل للمرأی إنّي أحبّک لايذهب من قلبها أبداً (كليني، ۱۳۸۸ :۵/۵۶۹(؛ سخن مـرد به همسر خود كه «دوستت دارم»، هرگز از قلب زن بيرون نميرود. @tarikh_j.