قسمت سوم#سیره فرهنگی
اصل گفتمان قرآنی:
☘یکی از اصولی فرهنگی حاکم بر سیره اهلبیت گفتمان با آیات قرآن است. به عنوان نمونه در سیره امام کاظم ع است که امام در ذیل توصیه به یکی از اصحاب خاص خویش به نام هشام بن حکم، درباره اهمیت عقل و به کارگیری این ابزار مهم در جهت دست رسی به فرهنگ درست دینی برای همه افراد جامعه، نکات بسیار سودمندی را از قرآن کریم یادآور شدند. هشام بن حکم می گوید:
ابوالحسن موسی بن جعفر (علیهما السلام) به من فرمودند: ای هشام، به راستی خدای تعالی اهل عقل و فهم را در کتاب خود مژده داده و فرموده: «مژده ده به آن بنده هایم که به سخن گوش نمایند و بهترِ آن را پیروی کنند؛ آنان کسانی هستند که هم خدایشان رهبری کرده و هم صاحب دلانند.» ای هشام، به راستی خداوند حجت ها را به واسطه عقول بر مردم تمام کرده و پیغمبران را به وسیله بیان یاری نموده و با دلیل به ربوبیت خود ره نموده.
🍀پیام حضرت خطاب به هشام، برای همه بشر به عنوان یک راهبرد عملی درست برای جامعه آن روز با آن وضعیت و امروز با این موقعیت است. امام در واقع دنبال ترسیم شیوه ای مناسب برای برون رفت جامعه از معضل هجوم افکار، اندیشه ها و عقاید جدید و در صدد تذکر به جامعه شیعه و تأکید بر به کارگیری ابزار عقل به عنوان پیامبر باطنی برای مواجهه با شبهات مختلف موجود در جامعه بودند. (كلينى، همان، كتاب عقل و جهل، حديث 12)
#سیره_فرهنگی #اهلبیت
@tarikh_j
قسمت چهارم#سیره فرهنگی
اصل بازگشت به سنت نبوی:
یکی از اصول فرهنگی اهلبیت ع به تناسب موقعیت زمانی و سیاسی خود، بازگشت مردم و حکومت به سیره و سنت رسول خدا ص بود.
☘با توجه به شواهد تاریخی نشان میدهد که زندگی خلفای عباسی در زمان امام رضا ع هیچ گونه شباهتی به زندگی و سنت پیامبر ص نداشته است. موسیقی و شرای خواری که مخالف سنت رسول خداست، در خلافت عباسیا رواج داشت.
روایاتی از حضرت رضا ع نیز موجود است که انحراف از سنت نبوی را تایید میکند و حضرت تلاش میکردند تا جامعه به سمت سنت نبوی بازگردد.
☘به عنوان نمونه: مامون دستور داد تا حضرت رضا ع نماز هید را بخوانند. امام رضا ع ابتدا نپذیرفتن، ولی چون مامون اصرار کرد ایشان فرمودند به شرطی نماز میخوانند که اجازه دهند به شیوه رسول خدا ص و علی ع نماز بخوانند. (الارشاد، ج۲، ص ۲۵۶)
☘یا اینکه، (... مامون دستور داد پسرش عباس اولین کسی باشد که با امام رضا ع به عنوان ولیعهد بیعت میکند. امام ع دست خود را طوری بلند کرد که پشت دست آن جناب مقابل صورت خودش و کف دست رو به مردم بود. مامون گفت دست خود را برای بیعت بگشایید. فرمود: پیغمبر اکرم ص اینچنین بیعت میکرد و مردم بیعت کردند و دست حضرت رضا ع بالای دست آنها بود) (بحار الانوارج۴۹، ص۱۴۶)
#سیره_فرهنگی #اهلبیت
@tarikh_j.
در چه ساحت هایی سيرة اهلبيت ع قابل پيروی نيست؟
سيرة اهلبيت ع در ساحت روشهاي متغير كه شرايط زمان و مكان در آنها اثر دارد، ابزارها، وسائل و اختصاصات پيامبر و آنچه در شرايط خاص انجام گرفته است و حکمت آن براي ما روشن نيست، تخصصاً از بحث خارجاند و مسئلة تأسي و حجيت سيرة معصومان ع اين امور را شامل نميشود. موارد مذکور را به اختصار توضيح ميدهيم:
الف. ساحت روشهای متغير
براي تعيين راهکارها و روشهاي دستيابي به اهداف سياسي، اجتماعي، اقتصادي و... به خاطر تحولپذيري آنها بر اثر گذر زمان، نميتوان از سيرة اهلبيت ع بهره گرفت. به عنوان مثال: «امنيت» يك ارزش قطعي براي جامعه است كه ايجاد و حفظ آن براي زندگي فردي و اجتماعي ضروري است و در هر زمان و هر شرايطي بايد امنيت جامعه را تأمين كرد. اگر جامعه برخوردار از امنيت نباشد، هيچ كاري به سامان نميرسد و آسايش و آرامش از مردم گرفته ميشود؛ امّا روشها و راهكارهاي ايجاد و حفظ امنيت در شرايط و زمانهاي گوناگون تفاوت ميكند. برای مثال: در زمان ائمة اطهارع با امكانات و نيروهاي محدودي امنيت جامعه تأمين ميشد؛ امّا امروزه براي تأمين امنيت جامعه، نياز به تشكيلات گستردة پليس با برنامههاي پيچيده، ابزارهاي پيشرفته و نيروهاي فراوان برخوردار از آموزشهاي ويژه است. همچنين ادارة چنين تشكيلات گستردهاي نياز به بودجة كلاني دارد. اين تغيير و تحول در سازمان پليس، ناشي از شرايط جديدي است كه در زندگي بشر پديد آمده و براساس آنها لازمشده است كه براي تأمين امنيت جامعه، دستگاهي گسترده و پيچيده و برخوردار از قابليتها، قواعد، قوانين، مقررات و سلسله مراتب تشكيل شود. در ساير امور حكومتي نيز با گذشت زمان و تغيير شرايط، چنين پيشرفت و تحولي پديد آمده است.
نمونة ديگر اينکه در صدر اسلام، براي ادارة يك استان يك والي عهدهدار ادارة آن استان ميشد و گاه در کنار او فرد اميني براي ادارة بيتالمال قرار داشت و اين چند نفر به كمك يکديگر امور يك استان يا شهر را اداره ميكردند. اما امروزه حتي يك دهكده را نميتوان با سه نفر اداره كرد و ادارة يك شهر نيازمند دستگاههاي گوناگون اداري و خدماتي و نيز، صرف بودجههاي كلان است كه اين گستردگي و پيچيدگي در امور حكومتي، ناشي از ضرورتهاي جديد زندگي و ويژگيها و شرايط خاص اداره جامعه است. با اين وصف، آيا كسي ميتواند بگويد كه چون در زمان اميرالمؤمنين ع ارتش با اين گستردگي و امكانات و دستگاه پليس و نيروي انتظامي وجود نداشته، امروز نيز اين تشكيلات نبايد باشد و ما اگر بخواهيم حكومت اسلامي داشته باشيم و بخواهيم از پيامبر ع و ائمه اطهار ع تأسي و تبعيت كنيم، بايد همة تشكيلات كشوري و لشگري و دستگاهها و وزارتخانهها را منحل كنيم!؟ بيشك چنين منطقي پذيرفته نيست. بنابراين در ساحت روشها، هماهنگ با نياز، امکانات و نظر کارشناسان امور بايد عمل کرد و اين مورد تخصصاً از بحث «تأسي به سيره» خارج است.
#اهلبیت #سیره
@tarikh_j
ب. ساحت ابزارها و وسايل
در وسايل و ابزارهايي که جنبة ارزشي ندارند و فقط نيازهاي مادي مردم را برطرف ميكنند، مانند نوع خوراک، پوشاک و مسکن، تأسي به اهلبيت ع مطرح نيست. دراينباره پيروان اهلبيت ع مطابق تحولات ابزارها و به هر کسي که ميتواند اين ابزارها را در اختيار بنهد، مراجعه ميکنند. همانطور که خود اهلبيت ع نيز هماهنگ تحولات زمان از امکانات و ابزارهای نوين بهره میگرفتند و جمود بر امکانات گذشته را ناروا میشمردند.
امام صادق ع در پاسخ کسی که به نوع پوشش آن حضرت که مغاير پوشش علی ع بود اعتراض داشت، فرمود:
اِنّ على بن ابِى طالب ع کان يلبس ذلک فِى زمان لاينکر؛ و لو لبس مثل ذلک اليوم شهر به. فخير لباس کل زمان، لباس اهله ... و لو لبس مثل ذلک اللباس فِى زماننا لقال الناس هذا مراء؛
علی بن ابی طالب ع زمانیکه آن لباس را میپوشيد، مورد مخالفت قرار نمیگرفت؛ اگر کسی لباسی مثل آن را امروز بپوشد به آن شهرت میيابد (يعنی پوشيدن آن لباس امروز لباس شهرت است). پس بهترين لباس هر زمان لباس اهل آن زمان است ...؛ اگر کسی مثل آن لباس را امروز بپوشد؛ مردم میگويند ريا میکند.
بنابراين، ساحت ابزارها و وسايل نيز تخصصاً از بحث ما خارج است.
#اهلبیت #سیره
@tarikh_j
ج. اختصاصات اهلبيت ع
برخي از کارها را پيامبر ع انجام ميداد يا ترک مينمود و با دلايل خاص ثابت شده است که مخصوص آن بزرگوار بوده است. مثل وجوب نماز شب بر حضرت و حرمت صدقه بر او و بر اهلبيتش ع و نيز، حرمت زنان پيامبر ع بر ديگران و حرمت ترک جبهه نبرد، گرچه تنها باشد. اين امور نيز تخصصاً از بحث خارج است.
د. رفتار متشابه
در مواردي رفتار اهلبيت ع همانند برخي از گفتارشان داراي اسراري خاص و بهگونهای متشابه بوده، و قرينهاي که آن را روشن کند وجود ندارد. گاه بيشتر از يکبار هم رخ نداده است. از اينرو، نميتوان از آن به عنوان سيره ياد کرد و اين مورد نيز از بحث حاضر خارج است.
منبع: برگرفته از کتاب درآمدی بر سیره اهلبیت؛ نویسنده: حجت الاسلام حسین عبدالمحمدی
#اهلبیت #سیره
@tarikh_j
اصول اخلاقی و تربیتی برخورد با دشمنان در سیره امیرمومنان ع نویسنده: احمدیان احمد آبادی، اکرم؛ فراهتی، عباسعلی؛
بهار و تابستان 1394 - شماره 1 (18 صفحه - از 33 تا 50)
برخورد درست و اصولی با هر پدیده ای، نقش بسیار مهمی در رسیدن به اهداف از راه صحیح دارد. از جمله این پدیده ها، رفتار در برابر دشمنان است، که اگر طبق مبانی اخلاق و تربیت اسلامی صورت گیرد، یکی از عوامل موفقیت و اقتدار واقعی در میدان نبرد خواهد بود. در مقابل، بی توجهی در این زمینه، گاه باعث ضررهای جبران ناپذیری می شود. اسلام، دین تعلیم و تربیت است. از دیدگاه این آیین، رسیدن به پیروزی، با هر وسیله ای پذیرفته شده نیست و تعهد به اخلاق، تنها راه کامیابی واقعی و رضایت الهی خواهد بود. سوال این است که چگونه باید با دشمنان برخورد کنیم تا به مطالبات بر حق خود برسیم؟ به عبارت دیگر، رعایت کدام اصول در برخورد با دشمنان، پیروزی واقعی و رضایت الهی را به ارمغان خواهد آورد؟ پاسخ به این پرسش ها با تکیه بر سیره ی عملی امیرالمومنین علی(ع)، هدف این نوشتار است. از این روی، در این پژوهش به سبک مسئله محور و با روش تحقیق کتاب خآن های، سعی بر این است که به تحلیل اصول اخلاقی و تربیتی برخورد با دشمنان با توجه به سیره ی علوی پرداخته شود.
"از آنجایی که برخورد صحیح در برابر دشمنان، از مسائل اساسی و مهم فرهنگ اسلامی به شمار میآید، و با توجه به این که مفروض اصلی پژوهش حاضر، این است که چون دین اسلام بر محوریت اخلاق بنا شده، پس تمام موارد اخلاقی در آن متجلی است، مانند: اصول اخلاقی و تربیتی برخورد با دشمنان که در کلام و سیرهی علوی کاملا مشهود است. ادب از آنجا که دین اسلام، بر پایة کمال و فضایل انسانی بنا گردیده و هدف بعثت پیامبر(ص) طبق فرمایش ایشان، اتمام و اکمال مکارم اخلاق معرفی شده است(قمی، 1414ق: ج2،ص676)، بدیهی است یکی از اصول مهم مقابله با دشمن در نگاه علی(ع) که شاگرد مکتب نبوی بود، رعایت ادب باشد؛ زیرا از اهداف مهم جهاد، احیای ارزشها و فضایل اخلاقی و مبارزه با زشتیهاست. حتی در جنگ تبوک هنگامی که سپاه اسلام، اطمینان حاصل کرد که رومیان از حمله به سرزمین اسلامی منصرف شدهاند، از رویارویی با آنان خودداری کرد(واقدی، 1989م، ج3،ص1019) ولی با این وجود، قرآن کریم همانطور که از مجموع آیات آن معلوم است، نه به طور کلی و در هر شرایطی، طرفدار جنگ است و نه به طور کلی و در هر شرایطی، حامی صلح است(مطهری، 1365،ج3،ص171)؛ به عبارت دیگر، اسلام نه صلح را به معنی یک اصل ثابت میپذیرد که در همة شرایط باید صلح باشد و نه در تمام شرایط جنگ را میپذیرد." لینک کوتاه:http://noo.rs/sdZpY
تنظیم : زهرا حسینی
#اهلبیت #سیره
@tarikh_j
سیره حضرت زهرا سلام الله علیها در تربیت فرزند نویسنده: موسوی، سیده زهرا؛
بهار 1396 - شماره 121 (20 صفحه - از 103 تا 122)
تربیت فرزندانی که دارای شخصیتی سالم و باثبات بوده و در آینده بتوانند در جامعه نقش پیش¬برنده و مفیدی ایفا کنند، از مهم¬ترین دغدغه¬های والدین و برنامه اساسی خانواده است. روشن است که دستیابی به این مهم نیازمند الگویی قابل اطمینان و تضمینی است، به گونه¬ای که ضمن سازگاری با شرایط روحی و جسمی کودک، نتیجه خوب و مناسبی را نیز به همراه داشته باشد. برای رسیدن به چنین الگوی تربیتی بهترین و نزدیک¬ترین راه، استفاده از سرچشمه وحی و خاندان پاک عصمت و طهارت((ع)) است. از این رو این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی سیره حضرت زهرا(س) در کتب روایی اختصاص یافته است. آنچه از این پژوهش می¬توان دریافت این است که حضرت زهرا(س) در روش تربیتی خود به نیازهای مادی و معنوی فرزندان توجه داشته و به تربیت در دو بعد مادی و معنوی اهتمام ورزیده¬اند؛ چرا که در تربیت کودک نه تنها جسم، بلکه سایر ابعاد عبادی، عاطفی و اعتقادی و... فرزندان باید مورد توجه قرار گیرد و نقطه آغاز دامان مادر است.
"توجه ویژۀ حضرت زهرا(س) به این مهم و اهمیت آن در زندگی و روح و جان کودکان، زمانی بیشتر آشکار میشود که بدانیم با وجود آنکه پیامبر اکرم(ص) برای امام حسن و امام حسین((ع)) عقیقه قرار داده بودند، ولی حضرت زهرا(س) خود نیز به این کار مبادرت ورزیدند. از این رو مناسب است والدین نیز از زندگانی حضرت زهرا(س) الگو گرفته و برای سلامت جسم و روح فرزندان که ارزش و اهمیت فراوانی دارد سرمایه گذاری کرده و سرآغاز زندگی آنها را تقرب به خداوند قرار دهند. اقدام دیگری که در این زمینه در زندگی حضرت زهرا(س) مشاهده میشود، توجه به زینت فرزندان است که به نوعی آنها را به سمت زیبایی هدایت میکند: «أن فاطمة حلت الحسن و الحسین؛ فاطمه(س) حسن و حسین((ع)) را میآراست. شاید برخی با مطالعة این روایات تصور کنند که حضرت زهرا(س) با داشتن جایگاهی معنوی خاص، اگر به عبادت میپرداختند مناسبتر بود، ولی رفتار ایشان نشان از اهمیت توجه مادر به کودک دارد و تذکر و توجهی برای بانوان است که به هر دلیل از انجام این کار سرباز میزنند. توجه به نیازهای معنوی از بستر عقیقه برای فرزند، صدقه دادن برای فرزند، آموزش مسائل عبادی با برنامه ریزی و تشریح جایگاه و اهمیت اعمال عبادی، پرورش عواطف و احساسات در سایة توجه به حس زیباشناسی و حس نوع دوستی و همدردی و توجه به نیازهای مادی با عنایت به تغذیه و بازی کودکان، از مهمترین جلوههای سیرة تربیتی حضرت زهرا (س) در پرورش فرزندان است که تبیین آن در این نوشتار گذشت." لینک کوتاه:http://noo.rs/sPKBB
تنظیم: زهرا حسینی
#اهلبیت #سیره
@tarikh_j
#سیره
#حضرت_خدیجه
🌸حضرت خدیجه در آیینه تفسیر
🔶خداوند در سوره ضحی خطاب به پیامبر میپرسد: "اَلَم یَجِدکَ یَتیماً فَآوی☆ وَ وَجَدَکَ ضالّاً فَهَدی☆ وَ وَجَدَکَ عائِلاً فَاَغنی"؛ آیا خدایت تو را یتیم نیافت و پناه داد و گم گشته ات یافت پس راه نمود، و تو را تنگ دست یافت و بینیاز گردانید".
🌸مرحوم صدوق در تفسیر این آیات می نویسد: بدان دلیل حضرت یتیم خوانده شد که در کران تا کران هستی، بی نظیر و تک نسخه هست. چرا که این واژه به مفهوم بی همانند آمده است. به همین جهت خدا با اشاره به نعمتهای گرانش به او، میپرسد: آیا خدایت تو را تک نسخه و بی همانند نیافت و پناه داد و برتری و شکوه تو را به مردم شناساند و تو را بلند آوازه ساخت و تو را تنگ دست یافت و به وسیله ثروت هنگفت خدیجه علیهاالسلام بی نیاز گردانید.
📚 معانی الاخبار/ص ۵۳؛ بحار،ج ۱۶/ ص ۱۴۲؛ تفسیر فرات کوفی
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
#سیره
#حضرت_خدیجه
🌸جایگاه حضرت خدیجه نزد پیامبر
🍃 پس از گذشت مدت ها از رحلت جانسوز حضرت خدیجه علیهاالسلام روزی در حضور پیامبر، نام آن بانوی بزرگ به میان آمد؛
🌸حضرت در حالی که باران اشک از دیدگانش فرو می بارید فرمود: خدیجه و چه کسی میداند خدیجه کیست؟!
یکی از همسران حضرت گفت: ای رسول خدا چرا گریه؛ آن هم برای بانوی سالخورده ای که سالهاست جهان را بدرود گفته است؟ آیا انسان والایی چون شما باید برای او گریه کند؟!.
🌸 پیامبر فرمود: "صَدَّ قتنی اِذ کَذَبتُم وَ آمَنَت بی اِذ کَفَرتُم وَ وَلَدت لی اِذ عَقَمتُم"؛ [خدیجه] تصدیق کرد مرا هنگامی که مرا تکذیب کردید، به من ایمان آورد هنگامی که کافر شدید و و به لطف خدا برای من فرزندای آورد و خدا نسب و تبارم را از او قرار داد.
📚 اسدالغابه/ج۷/ ص۸۶؛ الاصابه/ ج۸
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
📌تغسیل و تدفین #حضرت_معصومه (سلام الله علیها)
✍در مورد تغسیل و تدفین حضرت معصومه(س) نقل شده است که وقتی حضرت فاطمه(س) وفات یافت بعد از #غسل و تکفین او را به مقبره #بابلان بردند و در کنار سردابی گذاشتند.
آل سعد (اشعری) با یکدیگر اختلاف کردند در این باب چه کسی سزاوار است در #سرداب رود و فاطمه(س) را بر #زمین بگذارد وبه خاک سپارد؟
سرانجام اتفاق کردند که #سیدی پرهیزکار و پیرمردی پارسا که به نام #قادر معروف بود وارد سرداب شود و آن گوهر پاک را دفن کند.
وقتی به سراغ آن پیرمرد رفتند، در این هنگام از جانب ریگستان #دو سوار که جلو دهان خود را بسته بودند به آن جا آمدند، و وقتی به جنازه حضرت فاطمه(س) رسیدند، از اسب پیاده شدند و بر او #نماز گزارده و در سرداب رفتند و جسد مطهر او را دفن کردند و از سرداب خارج شدند و با کسی هم سخنی نگفتند و بر هیچ کس معلوم نشد که آن دو سوار چه کسانی بودند.(۱)
◀️در منابع #تاریخی و روایی نوشته نشده که این دو نفر چه کسانی بودند، اما طبق #سیره ائمه اطهار(ع) ظاهرا این دو نفر وجود مقدس امام #رضا(ع) و امام #جواد(ع) باشند كه برای شركت در مراسم كفن و دفن حضرت معصومه(س) به اعجاز امامت از خراسان و مدینه به سرزمین قم آمدند.
📚منبع :
۱)بحارالانوار مجلسی، ج۴۸، ص۲۹۰
تنظیم: سرکار خانم لیلا همايونفر
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j
📌#تخصص گرایی در #سیره اهل بیت علیهم السلام
◀️«یونس بن یعقوب» نقل میکند از امام #صادق (علیهالسلام) پرسیدم که بیماران #داروهای مختلفی مصرف میکنند که گاه نتیجهای نداده و منجر به #فوت آنان میشود و گاه نیز درمان میشوند، البته درصد #درمان یافتگان بیشترند.
(تکلیف ما در مقابل این داروها چیست؟) امام فرمودند: خداوند #بیماریهایی را در میان بشر قرار داده و درمان آنها را نیز امکانپذیر کرده است و #هیچ بیماری وجود ندارد، مگر اینکه درمانی نیز برای آن متصور است (خواه بشر بدان دستیافته باشد و خواه نیاز به پژوهش بیشتری باشد) بنابراین، #هیچ ایرادی ندارد که با یاد خدا داروهای موجود را مصرف کنید. (1)
✍این روایت دقیقاً به این نکته اشاره میکند که انسان باید در #شناخت درمانها بکوشد و حتی اگر با شکستها نیز مواجه شود، نباید از تلاش خود دست بردارد، اما در همه حال نباید به دانش خود مغرور شده و از یاد خدا غافل شود
◀️گزارشهای متعددی وجود دارد که اصحاب بزرگوار آنان حتی به #طبیبان غیرمسلمان مراجعه میکردند. (2)
◀️ حتی نقلشده است که بعد از #ضربت خوردن امیرالمؤمنین (علیهالسلام) #پزشکان کوفه بر بالین ایشان حاضر میشوند، (3) با آنکه در آن زمان، علاوه بر حضرت علی، سه امام دیگر(که به ترتیب به مقام امامت رسیدند) نیز در کنارشان حضور داشتند.
۱و۲و۳)📚ابنا بسطام، عبدالله و حسین، طب الأئمة (علیهمالسلام)، محقق/مصحح: خرسان، محمدمهدی، قم: دارالشریف الرضی، چاپ دوم، 1411 ق، ص 63
◀️هر بیماری باید به #پزشک مراجعه کند و به قول امیرالمؤمنین (علیهالسلام) که فرمود: «کسی که بیماری خود را از #پزشکان پنهان کند، به بدن خویش #خیانت کرده است». (4)
۴)📚محمدی ریشهری، محمد، میزان الحکمة، (دورۀ پنججلدی)، چاپ اوّل، 1416 ق، حدیث 18792 (به نقل از غررالحکم، حدیث 8545)
-----------❀❀✿❀❀---------
@tarikh_j