روضه منوره که پیکر مقدس حضرت رضا (ع) در آن مدفون است زیر گنبدی زرین و با شکوه قرار دارد و هسته مرکزی بناهای آستان قدس رضوی به شمار می آید. در سالهای آغازین به خاک سپاری پیکر پاک امام (ع) ، حرم مطهر به صورت بنایی ساده با مصالح ویژه آن دوران بنا شده بود ،چنان که بقعه مطهر تنها در یک در وروردی ساده در پیش روی مبارک داشت و دارای تزئیناتی مختصر به سبک آن زمان بود. صفه های اضلاع حرم به جز صفه پیش رو ،به سوی خارج از بنا بسته بود. بر فراز بقعه تنها قبه ای وجود داشت. در آن سالهای دور زمین های اطراف حرم مطهر ، همه خالی از سکنه بود و نوغان که یکی از دو قصبه معروف و معتبر توس بود ، تنها آبادی مسکونی منطقه محسوب می شد .نظارت دقیق حکام جور بر حرکات و سکنات شیعیان ، منع آنها از توجه به مرقد امام و درک فیض زیارت ، موجب شد که سالها سپری شود و بنایی درخور و شایسته مضجع شریف حضرتش احداث نگردد . کثرت و تداوم کرامات امام موجب شد که توجه و اقبال مردم و حاکمان آن زمان به ویژه بیشتر اهالی خراسان و مناطق دیگر فزونی یابد و ارادتمندان به بقعه و بارگاه رضوی زیارت پرفیض مرقد منورش را بر خود فرض دانسته اقدام به ساخت و مرمت و تذهیب و تزئین و حفظ و نگهداری آن بنای مقدس نمایند. @tarikh_j

نقاره خانه و نقاره زنی در حرم مطهر  از جمله اماكن مهم و تاريخي حرم مطهر نقاره خانه است كه اكنون بر روي ايوان شرقي صحن انقلاب قرار دارد. تزئینات خیاره‌ای و مقرنس‌های زیبا بر اطراف و کنگره‌هایی بر بالا که همگی با کاشی‌های معرق پوشیده شده این سازه را برجسته و ممتاز کرده است. نقاره زنی سابقه دیرینه‌ای دارد، بنا بر شواهد تاريخي و از جمله وجود اشعاري در مدح حضرت امام هشتم (ع) از منوچهري دامغاني شاعر دوره غزنوي كه به روشني مويد نقاره زني از آن زمان مي‌باشد، مي‌توان قدمتي حداقل هزار ساله براي اين سنت ديرينه متصور بود. علاوه بر آن متون كهن تاريخي به انجام نقاره زني در حرم به سال 860 هجري قمري نيز اشاره دارد. از آن زمان تاكنون ساليان متمادي است كه نقاره خانه حضرت به صدا در مي‌آيد و اين خدمت جزء رسوم معمول آستان قدس رضوي است. گفتني است نقاره زني در طول سال به جز دو ماه محرم و صفر و ساير ايام سوگواري در هر شبانه روز دو نوبت، دقايقي قبلا از طلوع و غروب آفتاب به وسيله نوبت چيان رسمي آستان قدس، طبل و كرنا با آهنگي خاص به صدا در مي‌آيد اين سنت ديرينه با همت و تلاش كارشناسان ميراث فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي با عنوان « نقاره زني در حرم مطهر » درفهرست ميراث معنوي كشور به ثبت رسيد. @tarikh_j

فراخوان برگزاری محفل های علمی مجازی دوستان و همراهان عزیز اگر علاقه دارید با توجه به شرایط ثبت نام بفرمائید👆 @tarikh_j

تحلیل و بررسی نقش اجتماعی زنان شیعه و پیامدهای آن در سده نخستین عصر غیبت نویسنده: سعیدیان جزی، مریم؛ بهار 1396، سال هشتم - شماره 1 علمی-پژوهشی (وزارت علوم-/ISC / صفحه 24 - از 119 تا 142 سده آغازین عصر غیبت، دارای ویژگی­هایی منحصر به فرد است. درباره حضور زنان در تحولات این عصر و نتایج آن، اقوال و تفاسیر متعددی در منابع اسلامی دیده می­شود که در این مقاله بررسی‌ شده است. در این مقاله، بخش­هایی از نقش تاریخی زنان شیعی در قالب فعالیت­ها و سیاست­های آنان در رویارویی با مسایل سده نخستین عصر غیبت و پیامد­های آن به روش مطالعه تاریخی و توصیفی - تحلیلی بررسی می­شود. هدف آن است تا با بررسی الگوی دین شناختی زن در اندیشه تشیع؛ مقدار مشارکت زنان در تحولات اجتماعی این عصر و تدابیر بزرگان امامیه در این خصوص بررسی شود. بر این اساس، روشن می­شود حضور زنان در عرصه­های اجتماعی مبتنی بر آموزه­های وحیانی و سیره پیشوایان معصوم بوده و از مهم‌ترین و مؤثرترین عوامل در توسعه نفوذ شیعیان در عرصه مدیریت اجتماعی بشمار می‌رود. زنان شیعی تحت نظارت و تأیید اهل‌بیت (ع) و بزرگان امامیه و خاصیت تعلیمی- تبلیغی آموزه­های شیعی، نقش مهمی را در تحولات تاریخی این دوران ایفا کردند. درنتیجه عموم جامعه از توانمندی و ظرفیت­های زنان به‌ویژه در عرصه جهاد فرهنگی و برای تقویت هویت شیعی، توسعه مناسبات اجتماعی، نشر معارف دینی، نهادینه­کردن فرهنگ انتظار و حضور مؤثر در دگرگونی­های فرهنگی و اجتماعی بهره گرفتند. در این مقاله، این مسئله با استناد به منابع اسلامی و پژوهش‌های معاصر نقد و ارزیابی می­شود. "پرسش های مهمی در این حوزه مطرح است که از آن جمله عبارتند از: آیا نسبتی میان ارکان ظهور و افزایش توانمندی زنان شیعی وجود دارد؟ راهبردها و اهداف بزرگان امامیه برای دست یابی به این مقوله کدام است ؟ کار ویژههای انتظار فعال در خصوص زنان چیست ؟ مصادیق و مؤلفه های قرار گرفتن زنان شیعی به عنوان سرمایه اجتماعی کدام است ؟ و پیامدهای و دستاوردهای مشارکت زنان در عرصه های اجتماعی چیست ؟ فرض پژوهش این است که زنان شیعی در عصر غیبت به تبعیت از الگوی جامع ولایت مدار اهل بیت (ع) و آموزههای جاودانه و نظاممند اسلامی در سه محور اساسی فردی، خانوادگی و اجتماعی به ترتیب به ایفای نقش مادری، همسری و انسان اجتماعی پرداخته و بویژه در حوزه اجتماع با حضور به هنگام، پویا، آگاه و مدبرانه و با درک موقعیت حساس آغازین عصر غیبت ، ثابت کردند که حضور زن در اجتماع نه تنها حق برگرفته از نعمت اختیار و آزادی تکوینی که یک تکلیف دینی بشمار میرود. مشارکت اجتماعی زنان و تدابیر بزرگان امامیه برای توانمند سازی آنان الف ) علم آموزی و افزایش توانمندی زنان شیعی: ازجمله ابعاد مهم جهاد فرهنگی زنان، حضور فعال در عرصه های علم آموزی و افزایش دانایی است و تشویق آموزههای وحیانی و سیره و شخصیت پیشوایان معصوم نقش مهمی در تأمین این نیاز و بهرهمندی از آن در اصلاح فرد و جامعه و پرورش انسانهای آگاه و متعهد دارد." لینک کوتاه: http://noo.rs/LGbzq تنظیم : زهراسادات حسینی @tarikh_j

دیدگاه و واکنش کلینی در خصوص رخداد غیبت با توجه به فضای گفتمانی عصر وی نویسنده: دادگر، سید هادی؛ نویسنده مسئول: احتشامی‌نیا، محسن؛ پاییز و زمستان 1398 - شماره 22 علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (22 صفحه - از 177 تا 198) شیخ‌ کلینی که در دوران غیبت صغرا می‌زیسته است، به‌سبب نوع نگاهش به امامت و در مواجهه با رخداد غیبت، برخوردی عادی و همراه با آرامش از خود بروز می‌دهد که آن، هم در تالیف کتاب کافی بازتاب یافته است و هم در عدم مراجعۀ کلینی به نواب امام ‌زمان عجّل الله تعالی فرجه الشّریف. کلینی که در عقل‌گرایی و اعتقاد به همراهی امام با کتاب و سنت و عدم تجاوز امام از آن دو، با جریان هشام ‌بن ‌حکم قرابت دارد، عدم دسترسی تعلیمی به امام، برای او ایجاد بحران و اضطراب نمی‌کرده است. وی با تبیین مفهومی عام با نام حجت که جامع مفهوم پیامبر صلّی الله و آله و سلّم و امام علیّه السّلام بوده و همچنین با بیان جایگاه تکوینی حجت، این اعتقاد را بیان می‌کند که وجود امام(حجت) تکوینا ضرورت دارد و نه لزوما تعلیما و لازمۀ این ضرورت، دسترسی مستقیم به امام نیست که بدین وسیله، بحران عدم دسترسی به امام را که برای بسیاری از شیعیان آن دوران مطرح بوده، مدیریت کرده و پاسخ می‌دهد. لینک کوتاه: http://noo.rs/VzbOb تنظیم :زهراسادات حسینی @tarikh_j

آثار تکوینی و تشریعی امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف در عصر غیبت نویسنده: ربانی گلپایگانی، علی؛ پاییز 1396 - شماره 58 علمی-پژوهشی (حوزه علمیه)/ISC (18 صفحه - از 5 تا 22) وجود «امام»، مصداق و مظهر کامل لطف الاهی برای مکلفان، حافظ و مجری احکام شریعت، مقتدای امت و فلسفه آفرینش است. چگونگی تحقق اهداف و آثار یاد شده از طریق امام غایب، پرسشی است که از دیر زمان مطرح بوده و از سوی پیشوایان معصوم و عالمان امامیه به آن پاسخ داده شده است. اما – تا آن جا که نگارنده آگاهی دارد ـ تاکنون اثری که همه ابعاد این مسئله را محققانه بررسی کرده باشد، نگارش نیافته است. نوشتار حاضر آثار امام غایب علیه السّلام را در دو قلمرو «تکوین» و «تشریع» مورد پژوهش قرار داده است. نقش فاعلی و غایی امام در نظام آفرینش، حفظ شریعت، هدایت باطنی، رهبری علمی و سیاسی با واسطه، عنایت­های ویژه، ارتباط از طریق دعا و زیارت؛ موضوعاتی است که این نوشتار به آن‌ها پرداخته است. لینک کوتاهhttp://noo.rs/2Jih تنظیم : زهراسادات حسینی @tarikh_j

باسلام و احترام 🌕عصر روزهای تیرماه برای همه ی شما علم جویان گرامی پر برکت باشد. سلسله جلسات👈 "مناسبات اهل البیت علیهم السلام با سادات حسنی"👉 با صوت دکتر حامد قرائتی عرضه می شود. امیدواریم با شنیدن و تحلیل این مباحث از طرف تاریخ پژوهان جوان، دریچه های جدیدی باز شود. حتما ان شاالله.👌👌 @tarikh_j

👇👇👇👇

معرفی شخصیت امام حسن علیه السلام در رویکرد تاریخی از جمله ✅فضایل ✅معرفی دقیق همسران و فرزندان @tarikh_j

✔️با سلام و احترام خدمت دوستان و همراهان عزیز، 🌙شبتان بخیر و عافیت🌸 طبق روال سه شنبه های هر هفته، 📅رویداد این هفته به معرفی "نوشتن صلحنامه توسط امام علی ع در جریان صلح حدبیه" پرداخته است. @tarikh_j

#رویداد هفته #نوشتن صلح نامه حدیبیه در ماجرای صلح حدیبیه پس از بحث هاى فراوان، قرار شد تا عهدنامه نوشته شود. امام على ع مأمور نوشتن صلحنامه شد. (مصنف، عبد الرزاق، ج ۵، ص ۳۴۳)رسول خدا ص در ابتدا فرمود تا چنین بنویسد: بسم الله الرحمن الرحیم؛ اما سهیل اعتراض کرد و گفت: ما «رحمن» را نمى ‌شناسیم. پیش از آن در مکه نیز مشرکان نسبت به کلمه «رحمان» حساسیت داشته و اظهار مى‌ کردند که او را نمى‌شناسند. پس از اصرار سهیل قرار شد تا به نوشتن «باسمک اللهم» که مورد توافق دو طرف بود اکتفا شود. جمله بعد این بود: این آن چیزى است که رسول الله و ... بر آن توافق کرده؛ سهیل به نوشتن «رسول الله» اعتراض کرد و گفت: تنها باید نام خود و پدرت باشد، چون ما تو را رسول خدا نمى‌دانیم. صداى اعتراض مسلمانان برخاست. اعتراض سهیل در قالب یک قرارداد مورد توافق دو طرف وارد بود و لذا رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم مسلمانان را ساکت کرد و قرار شد تا «محمد بن عبدالله» نوشته شود. رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم به امام فرمود تا عنوان «رسول الله» را از معاهده محو کند. امیرالمؤمنین عرض کردند دست او نمى‌ تواند این عنوان را محو کند. حضرت فرمودند: محل آن را به من نشان دهد تا پاک کنم و امام چنین کرد.( المغازى، ج ۲، ص ۶۱۰) @tarikh_j

در نهایت آنچه که بر آن توافق شد عبارت از این چند اصل بود: 1. ده سال جنگ متوقف شده، مردم در امنیت باشند و هیچگونه سرقت پنهانى و یا خیانت صورت نگیرد. 2. هر طایفه و قبیله‌ اى مایل باشند مى ‌توانند با محمد صلى الله علیه و آله و سلم یا با قریش هم پیمان باشند. 3. اگر کسى از اصحاب محمد به سوى قریش باز گردد، به سوى محمد بازگردانده نمى ‌شود، اما اگر کسى بدون اجازه ولى خود نزد محمد رفت، باید به مکه بازگردانده شود. 4. محمد (صلى الله علیه و آله و سلم) و اصحابش آن سال را به مدینه بازگردند و سال آینده مى‌ توانند براى سه روز در مکه بمانند و جز سلاح مسافر، سلاح دیگرى همراه نخواهند داشت و آن شمشیر غلاف شده است. (انساب الاشراف، ج ۱، ص ۳۵۰؛ طبقات الکبرى، ج ۲، ص ۹۷) 5. در نقلى دیگر آمده که ضمن معاهده، بدین نکته تصریح شده بود که هر کدام از اصحاب محمد که براى حج یا عمره به مکه مى‌آیند، امنیت خواهند داشت، چنانکه هر فرد قریشى که براى رفتن به شام یا مصر، از مدینه عبور کند، جان و مالش در امان خواهد بود. (انساب الاشراف، ج ۱، ص ۳۵۱) @tarikh_j

سفر نامه ابن بطوطه؛از دو جهت بر ساير سفرنامه‌هاى اسلامى برترى دارد: ☘️اول از جهت وسعت دامنۀ سفر و محتوا آن بر داستان مسافرتى كه از طنجۀ مراكش شروع شده و به مصر، شامات، مكه، عراق و قسمت بزرگى از ايران، يمن، عمان، بلاد الروم، قسطنطنيه، دشت قبچاق، ماوراءالنهر، اندلس، نيجريه و غيره رسيده است. ☘️دوم از جهت صداقت او در بيان اوضاع و احوال ممالكى كه ديده است و ثبت و ضبط و تصوير رسوم و آداب و عادات مللى كه در اين خط سير طولانى، زندگى مى‌كرده‌اند، مى‌باشد. منبع:دانشنامه نور تنظیم:فاطمه میری طایفه فرد #سفرنامه #ابن_بطوطه @tarikh_j

اصفهان ابن‌بطوطه در سفرش به شهر اصفهان از این شهر چنین توصیف می‌کند که اهالی اصفهان مردمی خوش‌قیافه‌ اند. رنگ و چهره آنان سفید و روشن و متمایل به سرخی است. اصفهانی‌ها مردمانی گشاده‌دست ‌اند. هم‌چشمی و تفاخری که میان آنان در مورد اطعام و مهمان‌نوازی وجود دارد، منشأ حکایت‌های غریبی شده است. مثلاً اتفاق می‌افتد که یک اصفهانی رفیق خود را دعوت می‌کند و می‌گوید: بیا برویم نان و ماست باهم بخوریم. ولی وقتی او را به خانه می‌برد انواع غذاهای گوناگون پیش او می‌آورد و اصفهانی‌ها به این رویه خود مباهات زیاد می‌کنند. تنظیم:فاطمه میری طایفه فرد #سفرنامه #ابن_بطوطه @ tarikh_j

شیراز وی سپس از اصفهان به‌سوی شیراز حرکت می‌کند و درباره‌ی شهر شیراز در سفرنامه خود چنین می‌گوید: شیراز شهری است قدیمی و وسیع و مشهور و آباد، دارای باغ‌های عالی و چشمه‌سارهای پر آب و بازارهای بدیع و خیابان‌های خوب. در این شهر نظم و ترتیب عجیبی حکم‌فرماست. هر یک از اصناف پیشه‌وران در بازار جداگانه‌ای متمرکز هستند؛ و از افراد صنف‌های دیگر داخل آن وارد نمی‌شوند. شیرازی‌ها مردمانی خوش‌اندام ‌اند و لباس تمیز می‌پوشند. در مشرق زمین هیچ شهری ازلحاظ زیبایی بازارها و باغ‌ها و آب‌ها و... به‌پای دمشق نمی‌رسد مگر شیراز. این شهر در زمین مسطحی واقع‌شده است و گرداگرد آن را از هر سو باغ ها فراگرفته و پنج نهر از وسط شهر می‌گذرد، یکی از آن‌ها نهر معروف رکن‌آباد است که آب شیرین و گوارایی دارد. آب این نهر در زمستان گرم و در تابستان بسیار خنک است و سرچشمه آن در دامنه کوهی بنام قلیمه واقع‌شده است. مسجد بزرگ شیراز به نام مسجد عتیق یکی از وسیع‌ترین و زیباترین مساجد است. تنظیم : فاطمه میری طایفه فرد #سفرنامه #ابن_بطوطه @tarikh_j