باسمه تعالی  🍁🍁🍁🍁🍁 نشست علمی پژوهشی با عنوان« نقد و بررسی تاریخ شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام با تکیه بر نقل شیخ مفید» به همت انجمن علمی پژوهشی تاریخ معاونت پژوهش جامعه الزهرا سلام الله علیها در تاریخ سه شنبه 3/2/1400 با حضور استاد محترم سرکار خانم لیلا همایون فرد برگزار شد.    در این نشست سرکار خانم همایون فرد ابتدا به تبیین جایگاه و شخصیت شیخ مفید پرداختند و سپس تاریخ شهادت را در سه مورد سال، ماه و روز بررسی و تحلیل کردند. ایشان بیان داشتند: نقل مشهور در مورد شهادت امام حسن علیهالسلام 28 صفر هست که همزمان با رحلت رسول اکرم(ص)می باشد، اما  قول دیگری نیز در تقویم شیعی به این مناسبت ثبت شده و آن روز  7 صفر است. 🍁🍁🍁🍁🍁🍁 ایشان خاطر نشان کردند برگزاری مراسم برای ائمه در هر زمان کار پسندیدهای است، حتی در طول سال سفارش به گرفتن روضههای خانگی و هفتگی شده است و بحث ما به معنی رد عزاداری نیست اما اصرار بر ترجیح هفتم صفر بر بیست و هشتم به گفته اساتید مبرز تاریخ یک فاجعه پژوهشی-تاریخی است. خانم همایون فرد در ادامه به جایگاه و شخصیت شیخ مفید پرداختند و بیان داشتند که محمد بن نعمان معروف به شیخ مفید در سال  336 ه.ق در یکی از محلههای شیعه نشین بغداد به نام کرخ به دنیا آمد و پس از عمری مجاهدت علمی در اواخر رمضان سال 413 ه.ق از دنیا می رود و در جوار حرمین کاظمین آرام میگیرد. وی از چهره های بسیار درخشان شیعه بود که ارباب تراجم به ثقه بودن او تصریح کرده اند؛  از جمله نجاشی و شیخ طوسی وی را ستوده و ثقه بودن او را مشهور می دانند؛ بنا بر نقل بسیاری از دانشمندان شیخ  مفید بیش از 200 کتاب در موضوعات مختلف (نه در یک رشته و یک موضوع خاص) تألیف کرده است. خانم همایون فرد یکی از مهم ترین ویژگی آثار شیخ مفید را جامعیت این آثار دانستند و فرمودند شیخ به بخاطر تسلط و دسترسی به منابع مختلف در زمینههای فقه، کلام، عقاید، حدیث و تاریخ تبحر ویژه داشته است. ایشان تصریح کردند: شیخ مفید در تاریخ پژوهی معتقد به تاریخ تحلیلی بوده و تاریخی را سودمند می دانست که علاوه بر نقل حوادث، در آن علل و نتایج هم بررسی شود. لذا با این دیدگاه کتاب الارشاد را تألیف می نماید. از موارد دیگری که موجب ارزش گذاری آثار شیخ مفید میشود استفاده از منابع اصیل و کهن را می باشد و این منابع فقط منابع تاریخی نبودهاند؛ شیخ مفید بر احادیث اهل سنت هم تسلط داشته و احادیث آنها را بعد از جداسازی درست از نادرست، به کار می برده است. سپس سرکار خانم همایون فرد در سه مورد تاریخ شهادت امام حسن مجبتی علیه السلام را مورد  بررسی قرار دادند. سال شهادت: در مورد سال شهادت اقوال مختلفی بین مورخان از سال 44 تا 59 هجری قمری در منابع بیان شده است. کلینی از امام صادق نقل کرده که سال شهادت سال 50 ه.ق بوده است. طبرانی در معجم الکبیر سال 44 و ابن عساکر در تاریخ دمشق سال 56  هجری را آورده است اما قول مشهور میان مورخان همان سال 50 است که شیخ مفید نیز همین قول را برگزیده است و قول شاذی را انتخاب نکرده است. از طرفی در میان راویان این قول افرادی از ذریه امام حسن مجتبی  علیه السلام وجود دارند که بر اعتبار این قول می افزاید. ماه شهادت: ایشان بیان داشتند در مورد ماه شهادت  نیز در منابع اتفاق نظری وجود ندارد اما دو قول شهرت بیشتری دارد. اکثر علمای شیعی ماه صفر را ذکر کردهاند و برخی از علمای اهل سنت ماه ربیع الاول را ذکر کردهاند. بجز یعقوبی مورخ شیعی که ماه ربیع را ذکر کرده ، اکثر علمای شیعه همان ماه صفر را بیان کردهاند. شیخ مفید هم همچون دیگر مولفان شیعی در دو کتاب الارشاد و مسار الشیعه به ماه صفر در شهادت امام مجتبی علیه السلام تصریح کرده است. روز شهادت: خانم همایون فرد دربارهی روز شهادت این گونه اظهار نظرکردند که گزارش منابع کهن راجع به روز شهادت به 4 گروه تقسیم میشود: -برخی از منابع اصلا روز شهادت را ذکر نکردهاند و فقط گفتهاند ماه صفر.  برخی از مولفان  همچون اشعری، کلینی، ابن خزاز و... روز دقیق را ذکر نکردهاند اما گفتهاند روزهای آخر ماه صفر. عدهای از منابع همچون شیخ طوسی و ابن شهرآشوب، اربلی و... به 28 صفر تصریح کردهاند. گروهی هم 7 صفر را به عنوان روز شهادت عنوان نموده اند. طبق قانون اطلاق و تطبیق همین که گروه اول گفتهاند ماه صفر، برای ما کفایت میکند که برویم روز را از بقیه منابع جستجو کنیم. گروه دوم و سوم هم تقریبا مطلبشان نزدیک به هم است و در واقع یک مطلب را مطرح کردهاند و اختلاف چندانی بین این دو قول وجود ندارد. شیخ مفید در کتاب ارشاد و مقنعه فقط از ماه صفر نام برده و نظرش به گروه اول که فقط ماه را نام برده اند ملحق میشود. اما در کتاب مسارالشیعه به 28 صفر تصریح نموده است . #گزارش_نشست #امام_حسن_مجتبی -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

#ادامه لازم به ذکر است که کتاب مسار الشیعه در واقع یک تقویم تاریخی مذهبی است که شیخ مفید در آن کتاب می گوید: این تاریخها همواره در طول روزگاران پیشین مورد توجه صالحان شیعه بوده و آنان روزهای شادی و حزن را پاس میداشتند. با این عبارت شیخ میتوان نتیجه گرفت که شیعیان معاصر شیخ #مفید و قبل از او ، در 28 صفر برای شهادت امام مجتبی علیه السلام مراسم می گرفته اند . سپس خانم همایون فرد بیان داشتند که نسخه‌ی اصلی این کتاب (مسار الشیعه) به خط خود مؤلف در دسترس است و در کتابخانه دانشگاه تهران نگهداری میشود. این کتاب در سال 389 هجری قمری نوشته شده و جزو منابع متقدم است در ادامه خانم #همایون فرد قول هفتم صفر  را مورد بررسی قرار دادند و فرمودند بر اساس کارهای پژوهشی صورت گرفته از جمله کتاب آقای یدالله مقدسی باید گفت: در منابع متقدم قول #هفت_صفر مأخذی ندارد و این روایت از قرن هشتم در کتاب الدروس شهید اول (کتاب فقهی) دیده می شود. پس از آن فیض کاشانی، #کاشف_الغطاء، صاحب جواهر و برخی دیگر از علما و بزرگان با تأثر از نقل شهید اول این مطلب را در کتابهایشان آوردهاند. البته برخی همچون سید محسن #امین قول هفتم صفر را با تعبیر قیل آورده اند و برخی مثل علامه مجلسی هر دو قول را آورده اما در کتاب اختیاراتش 28 صفر را انتخاب نموده است.🍁🍁🍁🍁🍁🍁 لازم به ذکر است که #شهید_اول مستند ومنبع خود را برای ذکر این تاریخ(هفت صفر) بیان نکرده و ما نمیدانیم این روایت را بر چه  اساسی ذکر نموده است. برخی معتقدند شهید، کتابی با نام تثبیت الامامه از قاسم بن ابراهیم رسی در دسترس داشته و این نقل را ازآنجا آورده است .اما پژوهشگران تاریخ بر این توجیه نقدها و ردیه های فراوان دارند و اصل این مطلب را نمی پذیرند. از جمله این که در اصل نسخه کتاب تثبیت الامامه قول هفت صفر نیامده است.(علاقمندان میتوانند ادله رد این این ادعا را درکتاب باز پژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان از استاد یدالله مقدسی ببینند، همچنین تحقیق و پژوهش استاد حامد کاشانی از اساتید مبرز و متبحر تاریخ در این زمینه  نیز در سایت استاد قابل مشاهده است.) در پایان جلسه، چنین نتیجه گیری شد که:  براساس نقل شیخ مفید در کتاب مسار الشیعه و الارشاد، تاریخ شهادت امام مجتبی علیه السلام بیست و هشتم ماه صفر سال پنجاه هجری قمری بوده و بر اساس آنچه گفته شد این قول به نسبت اقوال دیگر از اعتبار و قوت بیشتری برخوردار است. #گزارش_نشست #امام_حسن_مجتبی -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

#گزارش_نشست ❇️نشست علمی – پژوهشی با عنوان: «بازخوانی تراث اهل سنت در مواجهه با مرجعیت علمی حضرت امام علی بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام» به همت انجمن علمی پژوهشی تاریخ معاونت پژوهش با همکاری دانشگاه ادیان و مذاهب در تاریخ دوشنبه 12 مهرماه با حضور استاد محترم حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد محسن مروجی طبسی برگزار شد. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

#گزارش_نشست در روز شنبه ۱۶مهرماه ۱۴۰۱، مصادف با روز جهانی کودک، به همت انجمن علمی تاریخ معاونت پژوهش جامعه الزهرا س و با همکاری مدرسه علمیه فاطمه بنت اسد س بسطام استان سمنان، نشستی با عنوان شاخصه های خانواده آرمانی در سیره معصومان علیهم السلام با تکیه بر تربیت فرزند، با حضور استاد محترم سرکار خانم نجمه صالحی برگزار شد. سرکار خانم صالحی دبیر انجمن تاریخ جامعه الزهرا س در این جلسه، ابتدا به محورهای بحث، به ترتیب خانواده و اهمیت آن در دیدگاه معصومین علیهم السلام و تبیین خانواده آرمانی و شاخصه‌های مهم در سیره معصومین علیهم السلام و بررسی مهمترین شاخصه در خانواده آرمانی یعنی تربیت فرزند و در نهایت روش‌های زمینه ساز تربیت صحیح فرزندان، اشاره کردند. ایشان افزودند، خانواده با وجود اینکه کوچک‌ترین هسته اجتماعی است اما در حیات اجتماعی مردم تاثیر زیادی دارد به عبارتی اگر خانواده سالم باشد می‌توانیم به داشتن جامعه سالم امیدوار باشیم. اسلام به عنوان مکتب انسان ساز بیشترین توجه را به خانواده دارد به خاطر همین این نهاد را کانون تربیت برشمرده و هدف از تشکیل خانواده را تامین نیازهای گوناگون از جمله نیازهای عاطفی ومعنوی و دستیابی به آرامش معرفی می‌کند. خانم صالحی گفت: عصر حاضر با اثرپذیری از تحولات اجتماعی، صنعتی و علمی جوامع، مشکلات متعددی برای خانواده ها پدید آورده لذا پرداختن به‌موضوع خانواده از جمله مسائل حساس عصر ماست. در قرآن و سیره معصومان در مورد خانواده و خانواده آرمانی شاخصه‌هایی ارائه شده است و با در کنار هم قرار دادن این شاخصه‌ها یک نظام کلی و منسجم شکل می‌گیرد که اگر در آن تامل شود و جنبه های مختلفش بررسی گردد، موجب تقویت این پیوند و پیشگیری از فروپاشی آن خواهد شد. در فرهنگ غرب به دلیل مصادیق مختلف اعم از خانواده سنتی، خانواده خارج از چارچوب رسمی، ازدواج سفید و...تعریف جامعی از خانواده وجود ندارد و در واقع جنبه طبیعی ازدواج را در انگیزه های جنسی خلاصه کرده اند در حالیکه در گزاره های دینی ازدواج و تشکیل خانواده پیمانی مقدس تلقی شده که بر اساس نیاز فطری انسان یعنی مودت و رحمت استوار بوده و هدف از تشکیل خانواده نیز با توجه به آیه ۲۱سوره روم، رسیدن به آرامش و تربیت جسمی و روحی فرزندان است. صالحی استاد حوزه در ادامه جلسه، به آیات و روایاتی در زمینه اهمیت تشکیل خانواده اشاره کرد و به تبیین خانواده آرمانی پرداخت. وی خانواده آرمانی را خانواده‌ای در حد تعادل از نظر انسجام و سلامت معرفی کرد که در شرایط مطلوبی به سر می‌برند و از منظر قرآن، خانواده‌ای انسان ساز است. وی اشاره کرد منظور از خانواده آرمانی خانواده‌ای بی‌عیب و نقص نیست بلکه این عبارت و مفهوم به شبکه‌ای از روابط متقابل اطلاق می‌شود که اعضای آن با وجود مشکلات و موانع احتمالی در کنارهم شیوه‌ای مناسب جهت رفع مشکل، اتخاذ می‌کنند. خانم صالحی در ادامه، نمونه هایی از خانواده آرمانی را در طول تاریخ، معرفی کرد و به نقش تاثیرگذار آنان اشاره نمود‌. این استاد حوزه، تاکید کرد با توجه به سیره معصومان علیهم السلام می‌توان شاخصه های مختلفی استخراج کرد که در این جلسه شاخصه‌های رفتاری مورد بررسی قرار گرفته است. دبیر انجمن تاریخ معاونت پژوهش جامعه الزهرا س اشاره کرد تعاون و همکاری در خانواده و مساعدت در رشد معنوی و تکامل یکدیگر و تربیت فرزند از جمله شاخصه‌های مهم رفتاری است و مصادیقی از سیره معصومین علیهم السلام در باره دو محور اول معرفی شد و در ادامه به مهمترین شاخصه رفتاری یعنی تربیت فرزند پرداخته شد. وی زمینه سازی تربیت فرزند را در سه گام یا مرحله معرفی کرد: زمینه سازی تربیت پیش از تولد فرزند ، هنگام تولد و پس از تولد فرزند و در ادامه برای دو گام اول مصادیقی تاریخی و روایی از سیره معصومین علیهم‌السلام اشاره و موضوعاتی جهت پژوهش پژوهشگران معرفی نمود. خانم صالحی در ادامه، به گام مهم تربیت فرزند پس از تولد پرداخت. وی تربیت دینی، همسو بودن رفتار و گفتار والدین، محبت و مهرورزی و تشویق و احترام و در نهایت اصل نظارت را از جمله محورهای مهم این گام معرفی نمود. دبیر انجمن تاریخ جامعه الزهرا س اشاره کرد اصل نظارت در عصر حاضر به دلیل تهاجم فرهنگی بیشتر از هر زمانی نیاز است، شاید به دلیل اهمیت اصل نظارت است که معصومان علیهم السلام سفارش کرده‌اند مراقب گفتار و رفتار فرزندان خود باشیم، زیرا دشمنان و فرقه‌های انحرافی عقاید آنان را نشانه گرفته اند. وی به روایتی از کافی ج ۶ص ۴۷ اشاره کرد که امام صادق علیه‌السلام درباره گروه های انحرافی عصر خویش می‌فرمایند:« پیش از اینکه مرجئه بر شما پیشی گیرد و جوانان شما را منحرف سازد، آنها را با احادیث ما آشنا سازید.» #ادامه_دارد #گزارش_نشست #جامعه_الزهرا -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j