بررسی مقاله هجرت از دایرةالمعارف قرآن لیدن قرآن پژوهی خاورشناسان مقاله 8، دوره 14، شماره 26، بهار و تابستان 1398، صفحه 139-156  نویسندگان سهیلا جلالی کندری  1؛ زینب پورکاویان21عضو هیات علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا2دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم و قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا چکیده قرآن کریم، کتاب مسلمانان و معجزه پیامبر اکرم، محمد مصطفی (ص )است و از دیرباز توجه عالمان و پژوهشگران مسلمان و غیرمسلمان را جلب کرده است. دایرة المعارف قرآن لیدن یکی از پژوهش­هایی است که مستشرقان درباره این کتاب آسمانی انجام داده‌اند. پی بردن به رویکرد مستشرقان درباره اسلام و قرآن، زمینه پژوهش­ها و تحقیقات جدید مسلمانان را فراهم می­آورد، ضمن آنکه به شبهات مطرح هم پاسخ خواهد داد. مدخل هجرت از این دایرة ­المعارف را محمد الفاروق نگاشته است و در آن، مفهوم هجرت را در آیات الهی بررسی نموده است. نوشتار حاضر، این مدخل را با استفاده از منابع کتابخانه­ای و با روش تحلیلی- توصیفی ترجمه و تحلیل کرده است. نکات مثبت این مدخل آن که رویکرد نویسنده در این مدخل منصفانه است؛ بیان گویا و روان، صحت در ارجاع آیات، بررسی دقیق لغوی و ارجاع به سایر مدخل­ها از محاسن این مدخل به شمار می­آید؛ اما در عین حال این مدخل خالی از نقص نیست؛ از جمله موارد ضعف آن  عبارت­ است از: اشکال در ارجاع دهی به منابع، بیان اجمالی مطالب، عدم بیان اقوال مختلف، عدم بیان صحیح و دقیق مطالب، استناد به نظرات شاذ و عدم رجوع به منابع متعدد که سبب می‌شود برخی از مطالب از اتقان کافی نباشد. #هجرت #معرفی_مقاله تنظیم :نجمه صالحی @tarikh_j

🌿سلام و وقت بخیر خدمت تاریخ دوستان گرامی 🌷در قاب های تصویر عاشورایی بخشی به آئین نخل گردانی اختصاص یافت در معرفی فیلم این هفته مستندی با این موضوع خدمت شما بزرگواران معرفی می شود.

مثل سرو علیرضا میررکنی تهیه کننده : حمیدرضا صالحی تهیه شده : سازمان هنری رسانه‌ای اوج مستند «مثل سرو»، روایتی است از آیین نخل‌گردانی در استان یزد با همه آداب و رسومی‌ که مردم این شهر و دیار به آن‌ها اعتقاد دارند که ریشه در دل تاریخ داشته و نمادهای برخی از آن‌ها به چند صد سال قبل باز می‌گردد. آیین نخل گردانی یزدی‌ها یکی از همین رسم هاست، مراسمی‌که در سطح بین المللی شناخته شده و نخل معروف آن‌ها هم سابقه‌ای چند صد ساله دارد. در این فیلم علاوه بر نمایش تصاویر و فیلم هایی از این آیین کهن، با پژوهشگران و محققان تاریخی و مذهبی درباره ریشه‌های نخل گردانی در آیین‌های عزاداری یزدی‌ها گفت وگو شده است. #معرفی_فیلم #نخل_گردانی #مثل_سرو @tarikh_j

🌼سلام و شب بخیر همراهان عزیز گذرگاه 🍀در فصل های پیشین گذرگاه سرفصلی به عنوان مستشرقان و تاریخ اسلام ارائه شد. در بخش پایانی ویژه نامه سیدالشهدا(ع) دوستان ما در گروه علمی کانال به سراغ جملات مستشرقان در مورد امام حسین (ع) رفته اند که خدمت شما بزرگواران تقدیم می شود.

ایروینگ، واشنگتن مورخ آمریکایی در زیر آفتاب سوزان سرزمین خشک و در روی ریگ های تفدیده عراق، روح حسین فناناپذیر است ; ای پهلوان، و ای نمونه شجاعت وای شهسوار من، ای حسین!  #مستشرقان @tarikh_j

نیکلسونرینولد آلین نیکلسون رینولد آلین نیکلسون (۱۹۴۵ـ۱۸۶۸م.) (REYNOLD ALLEYNE NICHOLSON) انگلیسی می‌گوید: «(امام) حسین (علیه‌السّلام) به خود تردید راه نداد و با گروه معدودی که تعدادی زن و بچه نیز جزو آنها بودند و روی هم دویست نفر نمی‌شدند، به سوی شمال برگشت و در کنار فرات، در کربلا خیمه زد. در این وضع ناامید کننده او شرایطی را پیشنهاد کرد، اگر شمر ذی الجوشن که برای همیشه به رسوا و ملعون معروف شد، عبیدالله را ترغیب به این محاصره بلاشرط نمی‌کرد، شاید این امکان بود که پیشنهاد او مورد قبول واقع شود. و امام حسین (علیه‌السّلام) یارانش را (تنی چند از مردان و پسران) علیه سپاه محاصره کننده برانگیخت. ذکر همه جزئیات این حادثه دلخراش توام با غم و رنج هم، به سختی می‌تواند صحنه‌های آن فاجعه را بازگو کند.... . بنی امیه، سرکش و مستبد بودند، قوانین اسلامی را نادیده انگاشتند و مسلمین را خوار نمودند.... . و چون تاریخ را بررسی کنیم، گوید: «دین بر ضد فرمان فرمایی تشریفاتی قیام کرد و حکومت دینی در مقابل امپراتوری ایستادگی نمود. بنابر این، تاریخ از روی انصاف حکم می‌کند که خون امام حسین (علیه‌السّلام) به گردن بنی امیه است. #مستشرقان @tarikh_j

انه ماری شیمل وی در آثار خود یزید را شایسته لعن و نفرین مسلمانان می‌داند و مسئولیت فاجعه کربلا را متوجه او می‌کند: «خلیفه دوم اموی (یزید) که مسئول واقعه کربلا در سال ۶۸۰ میلادی بود. که در آن نوه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به همراه اعضای خانواده خود به شهادت رسید و از آن پس نام او موضوع سب و لعن همه مسلمانان مؤمن حقیقی گردید.» #مستشرقان @tarikh_j

زیدان، جرجی نویسنده مسیحی لبنانی پس از رحلت پیامبر . . . حب جاه و مال بر فضایل اخلاقی، فایق آمد و افکار و آرای آل علی (ع) در میان چنان مردمی بی اثر ماند . چنانکه مردم کوفه به خاطر جاه و مال بیعتی را که با حسین بن علی (ع) کرده بودند، در هم شکستند و به این نیز اکتفا نکرده، او را کشتند .  #مستشرقان تنظیم :فاطمه میری @tarikh_j

امروز۱۳۹۹/۸/۱ ۴۳سال پیش در چنین روزی فرزند امام رحمةالله علیه، آیةالله مصطفی خمینی. در نجف آسمانی شدند. #امام رحمةالله علیه پس از شنیدن خبر شهادت مصطفی ««سه بار تکبیر»»گفتند وشهادت ایشان را ازالطاف خفیه الهی دانستند. #امام_خمینی_ره ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ @tarikh_j

آثار سید مصطفی خمینی( ره) تنظیم: مریم صفری #امام_خمینی_ره ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ @tarikh_j

در هنگام ورود #پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) به مدینه، بزرگان و شیوخ قبایل مایل بودند آن حضرت نزد ایشان سکونت کند تا این افتخار را از آن خود کنند، اما #رسول_خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: هر جا که شتر من بر زمین بخوابد، همان جا منزل خواهم کرد. پس راه شتر را بازگذاشتند تا آن که بر در خانه بَنی مالِک بنِ نَجّار بر زمین خُفت. آن زمین متعلق به دو کودک یتیم بود که در آن خرما می خشکاندند. پیامبر (صلی الله علیه و آله) زمین را از معاذ بن عفراء که سرپرستی آن دو طفل را بر عهده داشت، خرید و در آن مسجدی ساخت که اساس مسجد فعلی است.  مساحت #مسجد_النبی در دوران پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) معادل 1050 متر مربع بود. کف مسجد با ماسه و سقف آن با ساقه های نخل پوشانده شد و ستون های آن از تنه ی درختان خرما بود. #آشنایی_با_اماکن ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ @tarikh_j

اماکن و اشیای مشهور مسجد النبی - خانه / مرقد #پیامبر(ص) حجره/ خانه پیامبر(ص) در شرق مسجدالنبی بوده که محل دفن آن حضرت نیز هست و در توسعه‌های بعدی مسجد، به مسجد ملحق شد.   - مدفن #حضرت_فاطمه(س) به روایتی اهل سنت غالبا محل دفن حضرت فاطمه(س) را بقیع می‌دانند، اما بنابر بیشتر روایات شیعه، محل دفن، خانه او است که اکنون جزو مسجدالنبی است. برای نمونه، در روایتی از #امام_صادق در این باره آمده است: «فاطمه _ سلام الله علیها در خانه خویش دفن شد که[بعدها]عمر بن عبدالعزیز آن را به مسجد ملحق کرد.»علمای شیعه نیز هرچند به گونه یقینی در این باره اظهار نظر نکرده‌اند، احتمال قوی داده‌اند که مدفن حضرت فاطمه(س) اکنون جایی در مسجدالنبی است. #آشنایی_با_اماکن ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ @tarikh_j

بیشترین توسعه #مسجدالنبی از سال 1405 آغاز شد که به طور کامل تعمیر و بهبود یافت و مساحت آن از 165 هزار و 500 متر مربع که 257 هزار نمازگزار در آن می توانستند به اقامه نماز بپردازند، طی طرحی به 400 هزار و 500 متر مربع با گنجایش 650 هزار نمازگزار رسید. #آشنایی_با_اماکن ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ @tarikh_j

قبله ی #مسجدالنبی تا قبل از جنگ بدر به مدت 16 ماه به سمت #بیت_المقدس بود که به فرمان خدا به سمت مکه تغییر یافت. در همین دوره به دستور #پیامبر (صلی الله علیه و آله) مکانی در سمت شرقی مسجد برای استراحت و اسکان فقرای مدینه و رهگذران در راه مانده اختصاص داده شد که به «صُفّه» موسوم گردید. پس از پیامبر اکرم (ص) خلفای راشدین به گسترش و آبادانی مسجدالنبی اقدام کردند و علاوه بر مساحت درونی و بیرونی، درهایی به آن افزودند و جدیدترین تزئینات معاصر خود را در این مسجد به کار می بردند و بر زیباییها و جلوه های تزئینی آن می افزودند. #آشنایی_با_اماکن تنظیم: فاطمه میری ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ @tarikh_j

سقیفه مکانی به شکل سکو یا سایبان بوده است که طوایف عرب برای مشورت در تصمیمات عمومی، در آن جمع می‌شدند.(یاقوت حموی، معجم البلدان،‌دار صادر، ج۳، ص۲۲۹-۲۲۸.)واقعه سقیفه بنی‌ساعده، نخستین واقعه پس از #رحلت_پیامبر_خدا (ص) در سال ۱۱ق بود که در آن ابوبکر بن ابی‌قحافه به عنوان خلیفه مسلمانان انتخاب شد.  #آشنایی_با_اماکن ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ @tarikh_j

شماره سوم نشریه داخلی انجمن علمی پژوهشی تاریخ «گذرگاه» منتشر شد. #اخبار_انجمن_تاریخ ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ @tarikh_j