#کتاب_ریحانة_الادب
یکی از منابعی که #استاد_شهید_مطهری (ره) در #کتاب_خدمات_متقابل_اسلام_ و_ایران در بخش #معرفی_علماء،بسیاراز آن نام می برد، کتاب ریحانه الادب است.👇👇
نویسنده:محمد علی مدرس تبریزی
موضوع:شرح حال و آثار اندیشمندان اسلامی ...زبان:فارسی... تعداد جلد:۹ ج
تاریخ نشر:۱۳۲۶ش
"رَیحانَةُ الاَدَب فی تَراجِمِ المَعروفینَ بالکُنیةِ اَوِ اللّقَب یا كنی و القاب"، نوشته محمد علی مدرس تبریزی(۱۲۹۶-۱۳۷۳ق) كتابی به زبان فارسی در شرح حال و آثار دانشمندان، عارفان، فیلسوفان، ادیبان و شاعران اسلامی است که به لقب و کنیه شهرت دارند.
نویسنده در این کتاب افزون بر ترجمه اشخاص، گاهی اصطلاحات دیگر چون شیخین، صحاح سته و برخی فرق را توضیح داده است.
نویسنده این کتاب محمدعلی بن محمد طاهر تبریزی خیابانی معروف به #مدّرس(۱۲۹۶-۱۳۷۳ق)از دانشمندان و عالمان روحانی است، مدرس در سال ۱۲۹۶ق در تبریز زاده شد و در ۱۳۷۳ق/۱۳۳۳ش در همانجا درگذشت.
#ریحانهالادب به ترتیب الفبایی کنیه و لقب اشخاص در هشت مجلد است، مشتمل بر مقدمه، پنج باب، و خاتمه است.
مقدمه: حاوی اطلاعاتی درباره شیوه تنظیم کتاب و نگارش آن و آگاهیهایی کلی درباره کنیه و لقب افراد صاحب شرح حال است. بخش دیگر مقدمه به مطالبی درباره اهمیت #علم_تاریخ با استناد به آیات قرآنی اختصاص دارد.
باب اول این کتاب، مفصّلترین قسمت آن و مشتمل بر شش مجلد نخستین آن است. این باب حاوی شرح زندگی کسانی است که شهرت آنان به لقب و نَسَب است.
باب دوم مختص احوال کسانی است که نام مشهور آنان با ابو شروع میشود. مؤلف در سرآغاز این باب مقدمهای درباب علت تقسیمبندی به این شکل آورده است.
باب سوم شامل شرح حال دانشمندان و عالمانی است که اسامی آنها با ابن آغاز میگردد.
باب چهارم احوال کسانی است که نام آنها با ام و بنت شروع میشود.
خاتمه در پایان کتاب دارای دو فصل است: فصل اول در شرح خانوادهها و قبایلی است که شهرت آنان به بنی بوده است چون: بنی احمر، بنی اسرائیل، و بنی اسد. البته پارهای از عنوانها که به نامهای دیگر مشهورترند در ذیل همین فصل آمده است، مانند اشکانیان که با عنوان بنی اشکان از آن یاد شده است. فصل دوم مقدمه در بیان قبایل و خاندانهایی است که واژه آل در آغاز نام آنان قرار گرفته است.
در این کتاب، گذشته از احوال دانشمندان، گاه عنوانهایی درخصوص فرقههای مذهبی چون اثنی عشریه، اسماعیلیه، و فطحیه وجود دارد و افزون بر آن، اصطلاحاتی همچون اصحاب اجماع، اصحاب صحاح ستّه، اصحاب کتب اربعه، مشایخ و...بهتفصیل معرفی شده است؛ و مؤلف در توجیه آن میگوید که چون دانستن برخی عقاید مذهبی که غالبآ در ضمن تراجم احوال مذکور میگردد محلّ توجه است، به معرفی آنها میپردازد.
در ریحانهالادب شرح حالها تقریبآ مشتمل بر اطلاعات زیر است:
زندگانی صاحب شرح حال بهطور خلاصه
شرح آثار، که مؤلف سعی کرده تقریباً کلیه آثار او، حتی نوشتههای کماهمیت، را نیز معرفی کند.
توصیف تأسیسات و آثار خیریه (هرگاه صاحب شرح حال چنین آثاری از خود بر جای نهاده)
گاه بخش کوتاهی از آثار شاعران در ذکر احوال برخی عارفان نامدار، چون ابراهیم ادهم، ابیاتی از مثنوی مولوی نیز درباره وی بهعنوان شاهد نقل شده است.
منابع
مدرس در تألیف این اثر از آثار و منابع متعددی بهره برده است. این منابع شامل کتب رجال و تذکره و جز آن است و فهرست تفصیلی آنها که بالغ بر هفتادو سه اثر مهم میگردد در مقدمه کتاب آمده و برای هر یک اختصاری درنظر گرفته شده که جمع آنها در آخر مقدمه درج گردیده است. شیوه کار مؤلف آن است که در ذیل هر عنوان، منابع خود را با استفاده از اختصار آنها معرفی میکند. از این رو، آگاهی بر اصل منابع و مراجعه به آنها، درصورت نیاز، برای هر خواننده ممکن است.
مدرس در مقدمه #ریحانه_الادب بیش از ۷۳ اثر را نام میبرد که از آنها در تدوین این کتاب استفاده کرده است. برخی از این منابع عبارتند از:
الذریعه
ریاضالعلما
رجال کشی
رجال نجاشی
روضاتالجنات
اعیان الشیعه
معالم العلماء
مناقب ابن شهر آشوب
خلاصه الاقوال
امل الآمل
تنقیح المقال
مستدرک الوسائل
وی از منابع دیگری چون روزنامهها و جراید ایران و کشورهای عربی، مجلات، و کتابهای روز دیگر نیز استفاده کرده، گرچه در مقدمه نامی از آنها نیاورده است.
#معرفی_کتاب
@tarikh_j
#معرفی_کتاب
خاطرات سفیر ، کتابی است که #رهبر انقلاب(حفظه الله تعالی) توصیه کرده اند خانم ها بخوانند ، خاطرات دختر مسلمانی که در کشور فرانسه، هرچند برای ادامهی تحصیل در مقطع دکتری حضور دارد اما سفیری شده است برای دفاع از حقیقت اسلام. مواجههی او با آدمهای مختلف و اتفاقات متفاوت این خاطرات را جذابتر میکند.
@tarikh_j
#معرفی_کتاب
یکی از مباحثی که در عصر حاضر مطرح است عنصر نژادپرستی و ملی گرایی است و مسائلی بین ایرانیان به عنوان دغدغه مطرح میشود از جمله پذیرفتن اسلام با شمشیر و سکوت ایرانیان در دو قرن اول هجری و سوالات مختلف در مورد خدمات ایرانیان و ...
⭕️ آیا می دانید جمع و تدوین قرآن توسط چه کسانی انجام گرفته ؟
⭕️ آیا می دانید منشاء اختلاف بین مسلمانان چیست ؟
⭕️ آیا می دانید نگارش قرآن کریم توسط چه کسانی انجام گرفته ؟
⭕️ آیا می دانید اِعراب گذاری قرآن در چه زمانی و توسط چه کسانی صورت گرفته ؟
⭕️آیا می دانید علمای معروف فلسفه،کلام و...از کدام ملیت ها هستند؟
💢 یکی از بهترین و جامع ترین کتبی که در این زمینه پاسخگوی این سؤالات می باشد،#کتاب_خدمات_متقابل_اسلام و ایران استاد #شهید_مطهری (ره) است.
@tarikh_j
#معرفی_مستشرقین
#اسلام_پژوهان
✳️خانم آنه #ماری_شیمل در سال 1922 میلادی در #آلمان به دنیا آمد. در دانشگاه برلین به تحصیل زبان و ادبیات عرب و اسلام شناسی پرداخت و در سن 19 سالگی با اخذ درجه دکترا، فارغ التحصیل شد.
🔸وی یکی از محققان بزرگ در علوم و #عرفان_اسلامی در جهان غرب محسوب می شود که کتابهای متعددی در این زمینه تألیف کرده است.
🔹پروفسور «شیمل» علاوه بر زبانهای عربی، ترکی، فارسی، سندی و پشتو، با زبانهای انگلیسی، فرانسه و سوئدی به خوبی آشنا است.
🔸رئیس جمهور سابق آلمان در مراسم گرامیداشت شیمل می گوید: «اگر شیمل نبود، آلمانی ها نمی فهمیدند تصویری که از #اسلام به آن ها ارائه می شود، صحیح نمی باشد.»
🔹آنه ماری؛درباره عشق و علاقهاش به اسلام اینگونه میگوید: «من خود همواره دعاها، احادیث و اخبار اسلامی را از اصل عربی آن می خوانم و به ترجمه ای مراجعه نمی کنم. من خودم بخشی کوچک از کتاب مبارک صحیفه سجادیه را به آلمانی ترجمه و منتشر کرده ام»
👈👈 او همچنین وصیت میکند که بعد از وفاتش این حدیث امیرالمؤمنین (ع) را بر سنگ قبرش حک کنند: «الناس نیام فاذا ماتوا انتبهوا»
#معرفی_شخصیت
@tarikh_j
#اشتباه_برخی_روحانیون
بسیاری از روحانیون عالی قدر ما صرفا می خواهند با طرد هر گونه « ایسمی » اسلام را خالص عرضه کنند و حال آنکه خلوص اسلام زمانی به دست می آید که اسلام با ایسم های دیگر مقایسه شده و فراز ها و برتری ها و تباین ها و اختلاف ها و احیاناً توافق ها و تطابق هایش با دیگران مشخص شود . هر کلمه را به صرف اینکه خارجی است ، نفهمیده و تحقیق نکرده دور نیندازیم .
اشتباه نشود، نمی خواهیم حقانیت خود را با مقیاس و فرهنگ غرب بیان کنیم . می خواهیم عجز آن فرهنگ را در قیاس با خود بنمایانیم و احیاناً نکات مثبتی را که در بعضی مطالب آن ها باشد « که حتماً هم هست » به شکل عالی تر و صحیح آن را در اسلام نشان دهیم .
📚 مباحث اقتصادی ، #مرتضی_مطهری ، ص 16
@tarikh_j
#معرفی_کتاب
غربشناسی انتقادی مسلمین/ به کوشش ذبیحالله نعیمیان/ به اهتمام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی/ انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی/ 1397/ 855 صفحه.
در قسمتی از نوشتار حاضر می خوانیم: "غربشناسی در میان ایرانیان معاصر تنوع بسیاری داشته و تطورات مختلفی را پشت سر گذاشته است. در ایران با رویکردی غرب باورانه و در قالبهای غرب ستایی رونق گرفت و غربزدگی بر فرهنگ ایرانیان سایه انداخت. بهرغم تنگناهای حاصل از غربزدگی، «غربشناسی اصالت گرا» با گامهای تدریجی به رقابت با «غربشناسیهای تجدد باور» برخاست. آنگاه با پیدایی نهضت اسلامی امام خمینی (ره) در دهه چهل نوعی از «غربشناسی چندضلعی» به وجود آمد و بازنگری در غرب اندیشی و غربشناسی را باعث گردید. سرانجام «ارتقای غربشناسی» در «افق انقلاب اسلامی» ظرفیتهای مهمی را در افق گشایی برای «غربشناسی تمدنی» موجب گشت. نوشتار حاضر عهده دار مطالعه بخشی از تجربه فکری اندیشمندان معاصری است که غربشناسیشان با رویکردی اصالت گرا و انتقادی شکلگرفته است".
این کتاب شامل 19 مقاله در حوزه غربشناسی است که توسط نویسندگان مختلف تالیف گردیده و به کوشش حجت الاسلام دکتر ذبیح الله نعیمیان تدوین شده است.
#غرب_شناسی
#مسلمانان
#اسلام_و_غرب
@tarikh_j
روش مطالعه و تحقيق تاريخ اسلام 1
🖍التأريخ قبل الإسلام:
لم يكن للناس قبل الإسلام مادّة للتأريخ، اللّهمّ إلّا ما توارثوه بالرواية، ممّا كان شائعا بينهم من أخبار آبائهم و أجدادهم و أنسابهم و شعوبهم و قبائلهم و ملوكهم، و ما في حياة اولئك من قصص فيها البطولة و الكرم و الوفاء، و ما كان من خبر الأسر الّتي تناوبت الإمرة على الناس و ما قاموا به من تجهيز الجيوش و إقامة الحروف و بناء المدن و القصور، إلى أمثال ذلك، ممّا قامت فيه الذاكرة مقام الكتاب و اللسان مقام القلم، يعي الناس منه و يحفظون ثم يؤدّونها كما هي أو بإضافة أو نقيصة، و كثيرا ما كان بإضافات و تحريفات.
كان هذا عند الفرس المجوس، و اليهود الإسرائيليين، و العرب الجاهليين المشركين، و اختص هؤلاء بأخبار الجاهلية الاولى و أنسابها، و ما فيها من قصص عن البيت و زمزم و جرهم، و ما كان من أمرها، ثم ما كان من خبر الاسر الّتي تناوبت الزعامة و الإمرة على قريش، و ما جرى قبل ذلك لسدّ مأرب في اليمن، و ما تبعه من تفرّق الناس في البلاد.
📗منبع: موسوعة التاريخ الإسلامى، اليوسفي الغروي ،ج1،ص:14
✏️تاريخ قبل از اسلام
📍عربهاى پيش از اسلام چيزى به نام تاريخ نداشتند، مگر مطالبى را كه سينه به سينه براى يكديگر نقل مى كردند.
آنان درباره اخبار آباء و اجداد و انساب و اقوام و قبايل و پادشاهانشان صحبت مى كردند و در قصه هايى، پهلوانى و كرم و وفاى آنها را به تصوير مى كشيدند.
هم چنين در خصوص خاندانى كه إمارت را يكى بعد از ديگرى به دست گرفته و به تجهيز سپاه و برپايى جنگها و آبادانى شهرها و بنيانگذارى قصرها مى پرداختند، حكايتها بر جاى گذاشته اند.
در نقل اين داستانها حافظه به جاى كتاب و زبان جانشين قلم بوده است و مردم آنها را جمع آورى و حفظ كرده و سپس آن را به همان صورت يا با حذف و اضافه هايى نقل كرده اند.
اين شيوه نزد فارسها و يهوديان و عربهاى مشرك جاهليّت رايج بود و عربها به خصوص اخبار جاهليت و أنساب را نيز داشتند كه در آن قصه هاى مربوط به خانه خدا و چاه زمزم و قبيله جرهم و مسائل مربوط به آنها وجود داشت و اخبار خاندان هايى كه يكى پس از ديگرى زعامت و رياست قريش را به عهده گرفته و حوادثى كه قبل از آن براى سدّ مأرب در يمن رخ داده بود براى همديگر نقل مى كردند.
@Yusufi_Gharawi
@tarikh_j
#معرفی_مستشرقین
#مطالعات_ اسلامی
✳️ آنه ماری شیمل، شیفته «صحیفه سجادیه»
«آنه ماری شیمل» طی #مطالعات اسلامی خود، با ادعیه مذهب #شیعه و به ویژه، دعاهای عارفانه امام سجاد(ع) آشنا شد و با اشتیاق فراوان آنها را ترجمه و به اروپاییان علاقهمند معرفی کرد.
او درباره تأثیر ترجمه دعاهای #امام_سجاد(ع) بر اروپاییانی که آن را مطالعه کرده اند، گفته است: «من خود همواره دعاها، احادیث و اخبار اسلامی را از اصل عربی آن میخوانم و به ترجمه دیگران مراجعه نمیکنم. من بخشی کوچک از کتاب مبارک صحیفه سجادیه را، به آلمانی ترجمه و منتشر کردهام و از جمله، دعای رؤیت هلال ماه مبارک رمضان و دعای وداع با آن ماه را. وقتی مشغول ترجمه این دعاها بودم، مادرم در بیمارستان بستری بود و من که به او سر میزدم، پس از آنکه او به خواب میرفت، در گوشهای از آن اتاق، به کار پاکنویس کردن ترجمهها مشغول میشدم. اتاق مادرم دو تختی بود. در تخت دیگر، خانمی بسیار فاضله بستری بود که کاتولیکی مؤمن و راسخالعقیده و حتی متعصب بود. وقتی فهمید که من دعاهای اسلامی را ترجمه میکنم، دلگیر شد که مگر در مسیحیت و در کتب مقدسه خودمان، کمبودی داریم که تو به ادعیه اسلامی روی آورده ای؟ وقتی کتابم چاپ شد، یک نسخه برای او فرستادم. یک ماه بعد، او به من تلفن زد و گفت: صمیمانه از هدیه این کتاب متشکرم، زیرا هر روز به جای دعا، آن را می خوانم. بله! واقعا ترجمه ادعیه #امامان_معصوم(ع)، به ویژه صحیفه حضرت زینالعابدین(ع)، برای بسیاری از مردم مغرب زمین، کارساز است.»
#معرفی_مستشرقین
@tarikh_j