🔹️سهم قم در قحطی بزرگ دوره‌ی قاجار 🔺️قحطی بزرگ ۱۲۵۰-۱۲۴۹ هجری شمسی باعث تلفات جانی فراوانی در ایران گردید. برطبق برآوردها حدود یک دهم جمعیت ایران در این سال‌ها از گرسنگی مردند. 🔺️ارتش انگلستان علت اولیه قحطی سال ۱۲۴۹ ش به شمار می‌آید. 🔺️این وضعیت افزایش شدید بهای غلات و خواربار را در پی داشت. به روایت عبدالله مستوفی در زمستان سال ۱۲۸۸ ق قیمت نان به پانزده تا شانزده برابر قیمت عادی آن رسید به گونه‌ای که مقامات مجبور شدند از روسیه تقاضای کمک نمایند. 🔺️این افزایش بی‌رویه قیمت‌ها موجب اعتراض و حتی ایجاد شورش‌هایی در اصفهان، بوشهر، قزوین و سایر شهرها گردید. شدت قحطی به حدی رسید که مردم به خوردن علف ، گوشت حیوانات بارکش ، سگ ، گربه، موش و حتی مردار و فضولات حیوانی روی آوردند. در بعضی نقاط آدم‌خواری، بچه دزدی و قتل کودکان نیز شایع گشت. به گونه‌ای که در شهر #قم هیچ کس جرأت نمی‌کرد تنها به خیابان‌ها برود، و در بیرون شهر قم اراذل، زنان در جستجوی غذا را به بهانه اینکه می‌خواهند به آنان غذا بدهند فریب می‌دادند، به قتل می‌رساندند و از گوشت آن‌ها استفاده می‌کردند. 🔺️افغانی شیعه مذهبی اوضاع قم را در این روزگار چنین به تصویر می‌کشد: جزئیات سفر #قم دلخراش و مناظر دیده شده وحشتناک بود. اجساد مردگان جاده‌ها را پوشانده و هوا را با تعفن ناشی از گندیدن آنها مسموم می‌کرد. سرای‌ها از افراد در حال احتضار، که شیون و رنج‌های آن‌ها مناظر غیرقابل وصفی را به وجود آورده، پر بود. دهات خالی و خاموش، همانند خانه ارواح، توسط دسته‌هایی از سگ‌ها، که با زنده‌ها برای تصاحب مرده‌ها مبارزه می‌کردند، مورد تهاجم قرار گرفته بود. 📕 منبع: درآمدی بر بررسی علل اجتماعی قحطی‌ها در ایران؛ احمد کتابی 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️حجت‌الاسلام سیداحمد آقا خمینی ۵ سال بعد از فوت امام خمینی و در حالی که ۴۹ سال داشت صبحگاه روز ۲۱ اسفند ۱۳۷۳ در خواب و در حمله قلبی و تنفسی و سکته مغزی دار فانی را وداع کرد. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️حجت‌الاسلام سیداحمد آقا خمینی ۵ سال بعد از فوت امام خمینی و در حالی که ۴۹ سال داشت صبحگاه روز ۲۱ اسفند ۱۳۷۳ در خواب و در حمله قلبی و تنفسی و سکته مغزی دار فانی را وداع کرد. آخرین سخنرانی به شدت انتقادی‌ سید احمد خمینی از سیاست‌های دولت حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی یک هفته پیش از مرگ و در جمع دیدار کنندگان سمنانی بود. هفته‌نامه «امید» تنها نشریه‌ای بود که در آن سال‌ها سخنرانی مرحوم سید احمد خمینی را پوشش داد. 🎙گزیده‌ای از سخنان آن مرحوم: 🔹️ما نباید همه ندانم‌کاری‌ها و مشکلات‌مان را به گردن آمریکا بیندازیم. الان داخل شانزدهمین سال از عمر انقلاب اسلامی هستیم و هنوز بعضی از مسئولین حتی مسئولین نهادهایی که پس از انقلاب تأسیس شده‌اند مشکلات مدیریتی و مسائل خود را به گردن رژیم گذشته می‌اندازند و ندانم‌کاری‌های خود را ناشی از مشکلات به جای مانده از رژیم طاغوت می‌دانند. 🔹️گسترش فساد اداری و رشوه‌خواری در ادارات و مؤسسات دولتی به خودمان برمی‌گردد. اتخاذ تصمیمات نابخردانه درباره ذخایر ارزی مملکت توسط خودمان بوده است. 🔹️اگر قرار بود محاصره اقتصادی آمریکا مؤثر باشد تا به حال باید دولت کوبا و ملت کوبا و کشور کوبا با طی چهار دهه گذشته که در محاصره کامل دریایی آمریکا قرار دارد از بیخ و بن مضمحل شده باشد. آیا آمریکا به ما گفت که دور دنیا راه بیفتیم و از هر کشور و دولتی که سر راه‌مان بود چند صد میلیون و چندین میلیارد دلار وام بگیریم و مملکت را زیر بار استقراض خارجی ببریم؟ 🔹️یک نفر هم نیست که این روزنامه‌ها را بردارد ببرد بگذارد جلوی برادر دکتر عادلی رئیس کل سابق بانک مرکزی و دکتر نوربخش وزیر سابق دارایی و از آقایان بپرسد که مگر شما نمی‌گفتید ما به ممالک خارجی بدهکار نیستیم. آقایان حالا عذر بدتر از گناه می‌آورند و می‌گویند عدم ثبات قیمت‌های نفت و کاهش درآمد ارزی مملکت باعث مقروض بودن مالی ما شده است. 🔹️ مگر قرار نبود ارز تک‌نرخی شود؟ چطور 5-4 نرخ جدید هم به آن اضافه شد. یک موقعی ارز دولتی، رقابتی و آزاد داشتیم حالا در روز یک نرخ جدید هم به آن اضافه می‌کنند. ارز دولتی و آزاد سابق حالا تبدیل به انواع ارز صادراتی، رقابتی، مداخله‌ای، مسافرتی، آزاد، بازار سیاه شده است. آمدند اقدام به صدور جواز برای صرافی نموده و شغل بنی‌اسرائیلی را در میان امت اسلام رسمیت بخشیدند. قرار بود صرافی‌ها ارز را از بانک مرکزی خریداری کنند و با اندکی استفاده به خریداران تحویل نمایند. خریدوفروش ارز در پیاده‌روها و چهارراه استانبول ممنوع و بگیر و ببند دلالان خرده‌پا آغاز شد. 🔹️ اگرچه همه مشکلات را نمی‌شود به گردن آمریکا انداخت اما بسیاری از مشکلات ما از آمریکا است و بقیه مشکلات ما هم به گردن تحصیلکرده‌های آمریکا، آمریکاگرایان، معقتدین به #لیبرالیسم_اقتصادی و خودباخته‌هایی است که به درمان‌های بانک جهانی و نسخه‌های صندوق بین‌المللی پول اعتماد دارند. 🎗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: https://t.me/joinchat/AAAAAELdaIU2k_z2BDHmpw @tarikhqom

🔺️دیگر از این مأموریّت بر نمی‌گردم 📎«عملیّات بدر» که می‌خواست شروع شود دیگر دل توی دلش نبود. یادم هست که گردان‌ها و واحد‌ها به منطقه اعزام شده بودند و آقا اسماعیل هم آخرین امکانات عملیات را جمع و جور می‌کرد. در مقّر انرژی اتمی اهواز اتاقی داشتیم به نام «اتاق جنگ»، ساعت یازده، دوازده شب بود که گفت: «فلانی! اگر کسی سراغم را گرفت، توی اتاق جنگم؛ کاری دارم که باید انجام دهم.» این را گفت و در را پشت سرش بست. ساعتی بعد که از اتاق خارج شد، دیدم چشمانش از شدت گریه به قرمزی گراییده و صورتش نورانیّت خاصّی یافته. برخورد‌ها و سخنانش به گونه‌ای شده بود که من احساس کردم دیگر ماندنی نیست! از آنجا با خانواده‌اش تماس تلفنی گرفت و حرف‌هایی رد و بدل شد که من دیگر یقین کردم رفتنش بی بازگشت خواهد بود.هنگام حرکت به طرف خط در بین راه نیز به حجت الاسلام ایرانی فرمانده سپاه قم گفته بود: «حاج آقا! من دیگر از این مأموریّت بر نمی‌گردم، جان شما و جان لشکر!» و همان شد که گفت... 🎙راوی: سردار محمدحسین آل اسحاق 🔹️اسماعیل صادقی فرمانده ستاد لشکر هفده قم، روز آخر اسفند۶۳ به شهادت رسید. 🎗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸افتتاح بیمارستان کامکار؛ خیابان باجک سال ۱۳۴۲ 🎗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید @tarikhqom

⁉️آیت‌‌الله #هاشمی_رفسنجانی چگونه مالک زمین‌های #سالاریه قم شد؟ 🔹️مرحوم حجت‌الاسلام #شجونی در گفت‌وگو با رضا #رشیدپور پاسخ می‌دهد: 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️نگاهی گذرا به خاندان صدر 🎗آیت‌الله سید صدرالدین موسوی صدر (تاریخ فوت: ۱۳۳۲) از مراجع تقلید شیعه که پس از وفات آیت‌الله حائری یزدی، مرجعیت و زعامت حوزه به آیات عظام حجت، خوانساری و صدر رسید و این سه معروف به مراجع ثلاث شدند. هنگامی که آیت الله بروجردی برای معالجه به تهران آمد، آیت‌الله صدر، از وی خواست به قم بیاید. پس از ورود او جایگاه نماز جماعت خود در حرم حضرت معصومه را به آیت الله بروجردی واگذار کرد؛ از ریاست حوزه علمیه‌ی قم فاصله گرفت و به پشتیبانی گسترده از آیت الله بروجردی بسنده کرد. 🖇فرزندان: سید رضا ، سید علی، سید موسی، صدیقه (همسر سید محمدباقر سلطانی طباطبایی)، زهرا، طاهره، بتول، منصوره (مادر همسرِ سیدمحمد خاتمی)، فاطمه (همسر محمدباقر صدر)، رباب (همسر حسین شرف‌الدین) 📌سید رضا صدر (۱۳۰۰- ۱۳۷۳)، از علمای شیعه و صاحب تالیفات متعدد که بعد از فوت آیت‌الله بروجردی به درخواست آیت‌الله شریعتمداری در سال ۱۳۴۶ در مسجد امام حسین در میدان فوزیه تهران (میدان امام حسین فعلی)، به اقامهٔ نماز جماعت و ترویج و تبلیغ احکام و تفسیر قرآن و درس اخلاق پرداخت. در سال ۱۳۵۶ به حوزه علمیه قم بازگشت. وی از منتقدان جمهوری اسلامی بود. 📌فرزندش سید محمد صدر دیپلمات ایرانی، مشاور سید محمد خاتمی و مشاور ارشد محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، و در حال حاضر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. وی پدرزن سید یاسر خمینی است. 📌سید موسی صدر (۱۳۰۷-۱۳۵۷) روحانی شیعه و مؤسس مجلس اعلای شیعیان لبنان بود. او از رهبران مذهبی و سیاسی لبنان نیز به‌شمار می‌رفت. او به «امام موسی صدر» معروف است. 📌حاصل ازدواج صدیقه صدر و محمدباقر سلطانی‌ طباطبایی چهار فرزند به نام‌های صادق ، جواد، فاطمه، مرتضی و عبدالحسین شد. 📌فاطمه طباطبایی همسر حاج‌احمد خمینی است و صادق طباطبایی سخنگوی دولت بازرگان بود 📌محمدباقر صدر، برادرزاده و داماد آیت‌الله سیدصدرالدین صدر بود به علت مبارزاتش با حکومت بعثی عراق بارها توسط حکومت عراق دستگیر و زندانی شد. در ۱۹ فروردین ۱۳۵۹ او و خواهرش بنت‌الهدی صدر به دستور صدام حسین به شهادت رسیدند. @tarikhqom

📷عکسی از درب ساعت حرم حضرت معصومه (س) دهه پنجاه شمسی @tarikhqom

📌خاطره‌ی احمد احمد از آیت‌الله منتظری در زندان اوین 🔺️من با آیت الله منتظری و عباس مدرسی فر در یک اتاق بودیم. شخصیت آقای منتظری و اخلاق و رفتارش خیلی خاص بود. او شکنجه و ناملایمت های بسیاری کشیده و سختی های زیادی را در زندان تحمل کرده بود. آقای منتظری شخصیتی ساده و بی‌آلایش داشت از این رو گاهی افراد برای انبساط خاطر با او همکلام می شدند او با لهجه شیرین نجف آبادی برای آنها صحبت می‌کرد و مسائل و حدود را برای خودش خیلی سخت و برای دیگران راحت می گرفت در برابر شکنجه ها مقاومت کم نظیری از خود نشان داده بود و من می دیدم که وی با سعه صدر به سوالات افراد که حتی گاه بی مورد بود پاسخ می داد و سعی می‌کرد به دستورات اسلام دقیق عمل کند گرچه این دقت افراطی گاه موجب دردسر ها و وسوسه های زیادی در او می شد. در اسفند سال ۵۵ مختصری از محاکمه و کارهای پشت‌پرده گروه هدفی ها در روزنامه ها منعکس شد. در راس افراد این گروه سید مهدی هاشمی بود (برادر داماد آیت‌الله منتظری) که جنایات کثیفی از جمله قتل مرحوم حجت الاسلام شمس آبادی را مرتکب شدند. آیت الله منتظری از این واقعه و فجایع خیلی متاثر شده بود و چند بار به ما گفت: " این شمس‌آبادی را بی گناه کشتند او شخصیتی نبود که باید کشته می شد. به خدا قسم اگر سیدمهدی را بکشند خونش هدر است" 📚خاطرات احمد احمد؛ صص ۴۵۱-۴۵۴؛ نشر سوره مهر @tarikhqom

📸خدام حرم حضرت معصومه(س) سال ۱۲۷۴ شمسی @tarikhqom

📌 انتشار برای نخستین بار 🔖 دیدگاه جالب شهید بهشتی درباره آیت‌الله خامنه‌ای در سال 1352 🔹رهبران نهضت اسلامی علاوه بر روابط دیرینه و صمیمی که با یکدیگر داشتند، ارتباط تشکیلاتی آن‌ها در دوران مبارزه بر نزدیکی اندیشه و افکار آن‌ها تأثیر بسزایی داشت. از جمله می‌توان به ارتباط شهید بهشتی با آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای در مشهد اشاره کرد که در طول دوران نهضت امام خمینی استمرار داشت، بطوری که این مسئله مورد توجه مأموران امنیتی رژیم پهلوی نیز قرار گرفت. 🔹در یکی از این اسناد که متعلق به سال 1352 است گزارشگر ساواک با اشاره به سفر شهید بهشتی به مشهد در گزارشی درباره دیدگاه او نسبت به آیت‌الله خامنه‌ای می‌نویسد: 🔹« یادشده ضمن تعریف و تمجید از [آیت‌الله] خامنه‌ای اظهار امیدواری نموده که در آینده [آیت‌الله] خامنه‌ای یکی از علماء موجه ملی و بانفوذ خواهد شد. ضمناً نامبرده روز 52/5/16 با اتومبیل شخصی به اتفاق خانواده‌اش مشهد را به قصد تهران ترک کرده است. نظریه شنبه - دکتر سید محمد بهشتی در مشهد با سیدعلی خامنه‌ای رابطه بسیار نزدیک داشت و از افکار او بسیار تمجید و تحسین می‌کرد.» @tarikhqom

[حاج‌ ابوالفضل تولیت؛ بخش اول] 🔺️در روزهای تاسوعا و عاشورا دسته‌ها بعد از اینکه در حرم عزاداری می‌کردند، به طرف خانۀ حاج ابوالفضل تولیت در ابتدای چهارمردان می‌رفتند. او تولیت حرم حضرت معصومه (س) را برعهده داشت و از بزرگان شهر به حساب می‌آید. در قم دو نفر حرف اول را می‌زدند؛ یکی آقای بروجردی و دیگری تولیت. چون دارایی فراوانی داشت، دسته‌های عزاداری به خانۀ او که می‌رسیدند، شور و حال سینه‌زنی را بیش‌تر می‌کردند. چرا که تولیت در ایوان خانه روی مبل می‌نشست، به تماشای دسته‌ها می‌پرداخت و به آن‌ها صله‌ای می‌داد. مسئولان هر دسته به عزادارهای هیات خود می‌گفتند: «درِ خانۀ مصباح است، سفت سینه بزنید!» تنها دسته‌ای که به خانۀ تولیت نمی‌رفتند، دسته چهل اختران بود. چون مسئول دسته حاج‌آقاعلی چهل‌اخترانی از اینکه تولیت با رژیم پهلوی رابطۀ گرمی داشت، ناراحت بود. وقتی محمدرضا شاه به قم می‌آمد، تولیت دم در حرم می‌ایستاد و به او خوشامد می‌گفت. بعد از زیارت در باغ سالاریه که وسط آن ساختمان با شکوهی ساخته بود، از شاه پذیرایی می‌کرد. (منبع: پسرشیخ‌هادی؛ خاطرات محمد متمسکی؛ در حال انتشار) @tarikhqom