⁉️آیت‌‌الله #هاشمی_رفسنجانی چگونه مالک زمین‌های #سالاریه قم شد؟ 🔹️مرحوم حجت‌الاسلام #شجونی در گفت‌وگو با رضا #رشیدپور پاسخ می‌دهد: 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

❓️چرا به #سالاریه می‌گویند #سالاریه؟ 🔹️صاحب باغ #سالاریه «میرزا محمدباقر #متولی‌باشی» است که #تولیت حرم حضرت معصومه (س) از پدرش به او رسیده بود. او دو پسر به نام‌های حسین #سالارالتولیه و ابوالفضل #مصباح‌التولیه (معروف به تولیت) داشت. 🔸️بنا به قولی از آنجایی که سالارالتولیه در این باغ #فوت می‌کند، میرزا محمدباقر نام آن باغ را "سالاریه" می‌گذارد. 🔹️خانم مریت #هاکس جهانگرد انگلیسی در سال ۱۳۱۱ به دعوت میرزامحمدباقر به این باغ می‌رود. او در سفرنامه‌اش می‌نویسد: در دشتی دور دست، انبوهی درختان سبز دیده می‌شد که پس از یک ساعت رانندگی به آنجا رسیدیم و آن باغبان متولی حرم بود و مردی روحانی و سیّدی عربی‌دان و دانشمند. [منظور میرزا محمد باقر متولی باشی است.] 🔸️بیرون دیوار باغ #بیابان بود اما در داخل، باغی بسیار زیبا بود. کاخی رفیع و سفید رنگ در یک سو و مقابلش #حوضی چهار گوش با باغچه‌هایی زیبا، پر از گل‌های رنگارنگ که گرد حوض را گرفته بود. در هر طرف #نهرهایی کوچک وجود داشت که درختانی آنها را محصور کرده بودند. خیابان‌هایی سایه‌دار و باغچه‌هایی از گل صورتی زیبا و انواع درختان #میوه به چشم می‌خورد... . 🔹️مساحت باغ در سال ۱۳۱۱ ش حدود ۲۰۰ #جریب بوده است و چون هر جریب برابر با یک دهم هکتار است، در نتیجه مساحت تقریبی آن #بیست_هکتار بوده است. 🔸️در سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵ مقدار تقریبی باغ #شش هکتار بوده است و بخشی از آن از بین رفته و بخشی نیز فروخته شده است و از سال ۱۳۸۵ حدود #دو هکتار از کل این باغ باقی مانده و بقیه نیز موجودیت خاصی ندارد. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

⁉️آیت‌‌الله #هاشمی_رفسنجانی چگونه مالک زمین‌های #سالاریه قم شد؟ 🔹️مرحوم حجت‌الاسلام #شجونی در گفت‌وگو با رضا #رشیدپور پاسخ می‌دهد: 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 وصف محمدباقر متولی‌باشی از زبان شیخ محمدحسین #کاشف_الغطا 🔸️از افضل #مهاجران به قم و از رجال برجسته‌ی آن شهر، سید جلیل بزرگوار آقاسید محمدباقر #متولی‌باشی (دام عزه) است که نه تنها در ایران بلکه در غیر ایران هم نظیر ندارد. 🔹️#بخشندگی و کرمش همچون ابر و اخلاقش کریمانه و نیکوست. با آن طبع لطیف و روح #میهمان‌نوازش تواضع و متانت را نیز آمیخته و خوش خلقی و خوش ذاتی را به وقار آراسته است، ولی افسوس که ناخوش احوال گشته و به خاطر کلان بودن جسمش توان #راه_رفتن ندارد و همواره یک جا نشسته است. 🔸️پسر بزرگش [#سالارالتولیه] نیز همین گونه بوده، اما پس از معالجات طولانی در بیمارستانهای #اروپا و پولهای هنگفتی که خرج کرده‌اند، پسر اندکی بهبود یافته و توان حرکت و راه رفتن پیدا کرده است. 🔹️خــود متولی باشی نتوانست به دیدارم بیاید. پسرش را با جمعی از نزدیکانش فرستاد‌‌ و #عذر خواست. عذرش را پذیرفتم و گفتم که خودم به دیدارش خواهم رفت. ماشینش را دنبالم فرستاد. 🔸️بیرون قم در یکی از باغها و املاکش [باغ #سالاریه] بود. رفتم و دیدمش. به #ولیمه‌ای در منزل درون شهرش نیز دعوتم کرد و میهمانی مجللی داد. 🔹️برجسته ترین علما، رؤسای #حکومتی و تجار آمده بودند. بهترین غذاها و نوشیدنی‌ها را با همه رقم میوه‌ی چهار فصل به میهمانان تقدیم کردند. اول زمستان بود اما #زمستان قم بسیار معتدل و مانند پاییز دیگر جاهاست. 📚 منبع: کتاب "بند بند سرگذشتم"؛ خاطرات سیدمحمدحسین کاشف‌الغطا 📸 نفر سمت راست: آیت‌الله شیخ عبدالکریم #حائری یزدی نفر سمت چپ: میرزا محمد باقر #متولی‌‌باشی (تولیت حرم) 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📜 گزارش روزنامه #سرچشمه از ملاقات دانش‌آموزان قم با #تولیت 🗓 ۲۱ بهمن سال ۱۳۳۰ 🔹️روز جمعۀ گذشته عدۀ کثیری از دانش آموزان دبیرستان حکیم #نظامی به ملاقات جناب آقای تولیت به #سالاریه رفتند و هنگام ملاقات احساسات شدیدی نسبت به جناب آقای #تولیت ابراز نمودند. 🔸️سپس آقای جهانگیر امیرحسینی دانش آموز کلاس پنجم سخنرانی مشروحی در پشتیبانی از منویات دولت جناب آقای دکتر #مصدق ایراد نمودند که فوق العاده مورد توجه جناب آقای تولیت واقع گردید. 🔹️بعد از آن آقای محسنیان دانش آموز کلاس چهارم #چکامه که خود سروده بودند قرائت و مورد توجه واقع گردید. 🔸️در پایان جناب آقای تولیت بیانات مشروحی در خصوص خدماتی که به #فرهنگ شهر کرده‌اند و هم چنین از تأسیس دبستان #باقریه که به هزینۀ والد بزرگوارشان دائر گردیده و کمکی که به مبلغ ۱۵۰۰۰۰ ریال به #ساختمان دبیرستان حکیم نظامی کرده‌اند ایراد فرمودند 🔹️در خاتمه به آقایان دانش آموزان قول دادند که برای رفع نواقص فرهنگ #قم اقدامات لازم بنمایند. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 برادران تولیت در جوانی 🔸️#سالارالتولیه (نفر نشسته وسط) که منطقه سالاریه باغی متعلق به پدر او بوده و به خاطر او با عنوان #سالاریه نامگذاری شده است. 🔹️سیدابوالفضل تولیت ملقب به #مصباح‌التولیه (نفر اول نشسته سمت چپ) تولیت #حرم حضرت معصومه و مالک زمین‌های #بنیاد کنونی. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀جناب تولیت 🔰 بخش پنجم ✍️ محمدمهدی هادی‌به 🔸️زمانی که تولیت مدیریت امور آستانه و چندین دوره #نمایندگی از طرف مردم قم در مجلس شورای ملی را داشت، شخص بسیار #قدرتمندی محسوب می‌شد؛ تاجایی که در زمان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ یکی از افرادی که حکم اعدامش آمده بود را حدود چهار ماه در دهکده #البرز و شخص دیگری را مدتها در باغ #سالاریه قم نگهداری می‌کرد. 🔹️گفته می‌شود حتی ایشان حجت‌الاسلام اکبر #هاشمی_رفسنجانی را چند ماه در باغ خودش در روستای کرمجگان قم #پنهان کرده بود. در مورد اموال خانواده تولیت نقل قول‌ها و شایعات زیادی بین مردم رواج داشت تا جایی که برخی آنها را #چهارمین خانواده ثروتمند ایران به شمار می‌آورند. 🔸️سیدابوالفضل قسمت بزرگی از اموالش را در راه #مبارزه با رژیم شاه و تشکیل حکومت اسلامی در ایران هزینه کرد. رابطه ایشان با امام #خمینی و مخصوصا مرحوم هاشمی رفسنجانی از سالها قبل از پیروزی انقلاب برقرار بود و حتى او در نجف و #فرانسه به دیدار امام خمینی رفت. ادامه دارد... 📸 تصویر: مرحوم تولیت در کنار رضاشاه و محمدرضاشاه پهلوی در موزه آستانه مقدسه 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 جناب تولیت 🔰 بخش هفتم 🎙 حجت‌الاسلام محمد متمسکی 🔸️در روزهای تاسوعا و عاشورا دسته‌ها بعد از اینکه در حرم عزاداری می‌کردند، به طرف خانۀ حاج ابوالفضل #تولیت در ابتدای #چهارمردان می‌رفتند. او تولیت حرم حضرت معصومه (س) را برعهده داشت و از بزرگان شهر به حساب می‌آید. 🔹️در قم دو نفر حرف اول را می‌زدند؛ یکی آقای #بروجردی و دیگری تولیت. چون دارایی فراوانی داشت، دسته‌های عزاداری به خانۀ او که می‌رسیدند، شور و حال #سینه‌زنی را بیش‌تر می‌کردند. چرا که تولیت در ایوان خانه روی مبل می‌نشست، به #تماشای دسته‌ها می‌پرداخت و به آن‌ها صله‌ای می‌داد. 🔸️مسئولان هر دسته به عزادارهای هیات خود می‌گفتند: «درِ خانۀ #مصباح است، سفت سینه بزنید!» تنها دسته‌ای که به خانۀ تولیت نمی‌رفتند، دسته چهل اختران بود. چون مسئول دسته حاج‌آقاعلی #چهل‌اخترانی از اینکه تولیت با رژیم #پهلوی رابطۀ گرمی داشت، ناراحت بود. 🔹️وقتی #محمدرضا شاه به قم می‌آمد، تولیت دم در حرم می‌ایستاد و به او خوشامد می‌گفت. بعد از زیارت در باغ #سالاریه که وسط آن ساختمان با شکوهی ساخته بود، از شاه پذیرایی می‌کرد. 📸 از راست: نفر اول: حاج ابوالفضل تولیت، نفر چهارم: استاد حسین بهزاد (نقاش و نگارگر)، نفر پنجم: حسین قوامی (خواننده قطعه معروف "تو ای پری کجایی") ادامه دارد... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 جناب تولیت 🔰 بخش دهم ✍️ محمدمهدی هادی‌به: 🔸️سرانجام در روز جمعه پنجم مردادماه ۱۳۵۸ مصادف با دوم رمضان سال ۱۳۹۹ قمری، سیدابوالفضل #تولیت در منزل شخصی خودش در باغ #سالاریه دچار سکته قلبی شد و زندگی را بدرود گفت. 🔹️به گفته بستگان آن مرحوم همسرش #طاهره_خانم تمام تلاش خود را انجام داد تا مراسم دفن و ترحیم با آرامش و سکوت انجام شود و وصیت آن مرحوم مبنی‌بر تعیین مکان #قبر برای خودش در شهرکی که بعدها بنام شهرک امام خمینی نام گرفت توسط طاهره خانم ارائه و دنبال شد. 🔸️آن زمان منطقه انتهای ٤٥ متری #صدوق به شکل فعلی ساخته نشده بود و تقریبا بیابان و به اصطلاح برهوت بود، و حتی هنوز پی ریزی خانه ها هم تمام نشده بود و مکان فعلی مسجد هم به صورت #حدودی مشخص بود. 🔹️با اطلاع مسئولان بنیاد مسکن با سرعت عملیات گچ ریزی و نقشه مسجد شهرک (مسجد #قدس) اجرائی میشود تا مرحوم تولیت را بتوانند در یکی از حجره های کناری آن مسجد دفن کنند. 🔸️از آنجایی که در خانواده آن مرحوم رسم بود که برای شب اول بعد از دفن، یک قاری #قرآن تا صبح بر سر قبر متوفی قرآن بخواند مرحوم حاج فتح الله #دربانی که پسر عمه تولیت بود آن روز از چند قاری قرآن خواست شب را در کنار مزار بگذرانند، ولی بیابانی بودن مکان دفن باعث شد که #قاریان قرآن به تنهایی و حتی دسته جمعی جرات چنین کاری را پیدا نکنند. 🔹️شب هنگام خود مرحوم دربانی به گفته دخترش به تنهایی با #اسلحه شکاری سوار بر ماشین جیپ خود راهی منطقه بنیاد شد تا خدای نکرده به زعم او حیوانات درنده باعث آسیب به #جنازه مرحوم تولیت نشوند. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 عمارت باغ #سالاریه قم 🗓 سال ۱۳۱۶ 📸عکاس والتر هینتس؛ شرق‌شناس آلمانی 🔸️به کوشش مجید داداش‌نژاد 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 جناب تولیت 🔰 بخش هفتم 🎙 حجت‌الاسلام محمد متمسکی 🔸️در روزهای تاسوعا و عاشورا دسته‌ها بعد از اینکه در حرم عزاداری می‌کردند، به طرف خانۀ حاج ابوالفضل #تولیت در ابتدای #چهارمردان می‌رفتند. او تولیت حرم حضرت معصومه (س) را برعهده داشت و از بزرگان شهر به حساب می‌آید. 🔹️در قم دو نفر حرف اول را می‌زدند؛ یکی آقای #بروجردی و دیگری تولیت. چون دارایی فراوانی داشت، دسته‌های عزاداری به خانۀ او که می‌رسیدند، شور و حال #سینه‌زنی را بیش‌تر می‌کردند. چرا که تولیت در ایوان خانه روی مبل می‌نشست، به #تماشای دسته‌ها می‌پرداخت و به آن‌ها صله‌ای می‌داد. 🔸️مسئولان هر دسته به عزادارهای هیات خود می‌گفتند: «درِ خانۀ #مصباح است، سفت سینه بزنید!» تنها دسته‌ای که به خانۀ تولیت نمی‌رفتند، دسته چهل اختران بود. چون مسئول دسته حاج‌آقاعلی #چهل‌اخترانی از اینکه تولیت با رژیم #پهلوی رابطۀ گرمی داشت، ناراحت بود. 🔹️وقتی #محمدرضا شاه به قم می‌آمد، تولیت دم در حرم می‌ایستاد و به او خوشامد می‌گفت. بعد از زیارت در باغ #سالاریه که وسط آن ساختمان با شکوهی ساخته بود، از شاه پذیرایی می‌کرد. 📸 از راست: نفر اول: حاج ابوالفضل تولیت، نفر چهارم: استاد حسین بهزاد (نقاش و نگارگر)، نفر پنجم: حسین قوامی (خواننده قطعه معروف "تو ای پری کجایی") ادامه دارد... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom