🌀کارخانه #ریسباف_قم کجا بود؟
🔸️این کارخانه در محل فعلی #صداوسیمای_قم واقع شده بود و به وسیله چند شریک که تصمیم به ایجاد کارخانه #ریسندگی و #بافندگی گرفته بودند راه اندازی شد. قرار بود در ابتدا در #اصفهان تاسیس شود، اما شیخ #عبدالکریم_حائری پیشنهاد تاسیس آن در قم را مطرح کرد و این پیشنهاد مورد قبول واقع شد.
🔹️این شرکا زمینی حدود هفت هکتار خریداری کردند و کارخانه با پانصد هزار تومان سرمایه در سال ۱۳۱۷ افتتاح شد.
🔹️این کارخانه دارای #نانوایی بود که برای کمک به کارگران نان را با قیمت کم عرضه می‌کرد. همچنین یک مغازه #میوه‌فروشی داشت که کارگران میوه‌های مورد نیاز خود را از آنجا خریداری می‌کردند.
🔸️گاهی ورزشکاران ورزش #باستانی نیز به کارخانه می‌آمدند و یک دوره ورزش باستانی را آنجا انجام می‌دادند. اتاق #سواد‌آموزی نیز برای کارگران وجود داشت که معلمی در آنجا حاضر می‌شد و به کارگران تعلیم می‌داد.
🔹️کارخانه در سال ۱۳۴۴ بدون دلیل روشنی #تعطیل و کارگران آن نیز بازخرید شدند و در سال ۱۳۷۴ به صدا و سیما استان قم #تبدیل شد.
🔸️در ساختمان اصلی کارخانه رادیو #معارف مستقر می‌باشد.
📸 تصویری از نماز عید فطر سال ۱۳۵۷ در محوطه کارخانه
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 تمرین شهادت
🔹️شهید #حسن_فردویی معروف به حسن ترک که قبل از شهادت تمرین شهادت می کرد. چنانچه در تصویر دیده می‌شود او را در #ملحفه سفید کفن کرده و روی کفن نوشته‌اند: شهید حسن فردویی.
🔸️شهید حسن فردویی در روز ۲۹ مهر ۱۳۲۸ در روستای #فردو قم به دنيا آمد. وی در حد خواندن و نوشتن سواد آموخت و شغل #كشــاورزی و #نانوایی را انتخاب کرد. در ســال ۱۳۵۳ ازدواج كرد و صاحب پنج پسر و يك دختر شد.
🔹️در دوران دفاع مقدس از سوی #بسيج در جبهه حضور يافت و سرانجام ۲۷ آذر ۱۳۶۱ در منطقه‌ی #عين‌خوش توســط نيروهای عراقـی بر اثر اصابت تركش به ســر و گردن، شهيد شد. پيكر او را در #گلزار_شهدای علی بن جعفر قم به خاك سپردند.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📜 روایت جهانگرد #فرانسوی از #بازار قم
🔹️برای خارج شدن از شهر قم و افتادن در مسیر #کاشان، می‌بایست از بازار بگذریم که خود این کار یک ساعت وقت گرفت. چون بازار در بعضی قسمت‌ها به قدری #کم‌عرض بود که ناچار می‌بایست از چهار اسبِ دلیجان، دو اسب را باز کنند.
🔸️چرخ‌های #دلیجان، پیشخوان بسیاری از دکان‌ها را خراب کرد و بساط دکان‌دارهایی را که اندکی از حد دکان خود تجاوز کرده بودند در هم ریخت.
🔹️تخته‌های چند #دکان که هنوز باز نکرده بودند از جا کنده شد و چند جای دیگر بازار ویران گشت. تنور یک #نانوایی فرو ریخت و پاهای رهگذران بی‌احتیاطی که خود را به پناه دیوار یا دکان نمی‌کشیدند له شد.
🔸️بدین ترتیب موکب ما با بارانی از #دشنام و لعن و نفرین عابران و دکان‌داران قمی #بدرقه شد و سرانجام با ناراحتی بسیار بازار را پشت سر گذاشتیم.
📚منبع: کلود آنه، کتاب گل‌های سرخ اصفهان، نشر روایت، ۱۳۷۰، ص ۲۰۷
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀چند اصطلاح قمی
✍️محمد خاکدامن
🔹️بچه که بودم شیطونی می‌کردیم. مادر بزرگ از لفظ "#یامان" استفاده می‌کرد؛ مثلا اگر از دستمون عصبانی می‌شد می‌گفت: "یامان به تو جونتون بیریزه". هیچ‌وقت "یامان" برایم معنی نشد.
🔸️یا وختی با پدر بزرگ مرحومم یِکّه به دو (گفت‌وگوی غیر صمیمانه) می‌کردن، پدر بزرگ می‌گفت: "#ضعیفه اِنقه واتیه نزن". بعدها فهمیدم لفظ "#واتیه" یعنی سخن کنایه آمیز.
🔹️دو کلمه "یامان" و "واتیه" تقدیم کردم تا ریشه‌یابی بفرمایید. بیشتر خودم فکر می‌کنم یه گویش درون #خانوادگی باشد.
🔸️از دیگر کلماتی که مرحوم پدر به کار می‌برد "گردوی #جوجاک" به معنای گردویی که به‌سختی مغزش خارج می‌شود یا از لفظ "گَگیر" به معنای الاغ و چهارپایی که به‌سختی بار می‌برد استفاده می‌کرد.
🔹️از وسیله‌ای به‌نام "#چوخط" استفاده می‌کرد. چوبی بود به طول ۲۵ سانت و ابعاد دو سانت چهارگوش وسیله‌ای بود برای نسیه بردن از قصابی یا #نانوایی و مورد اعتماد طرفین و بدین صورت بود که هرکس این "چوخط" را به قصابی یا نانوایی می‌برد به تعداد نان برشی مثلثی به چوب می‌زد.
🔸️وقتی "چوخط" دیگه جا نداشت مرحوم پدر تعداد #مثلث‌ها را می‌شمرد و با نانوا یا قصاب حساب می‌کردند.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom