[عاقبت خیر میرزاده عشقی] 📌استاد سیدحسن خسروی همدانی نویسنده کتاب صحه‌الابدان: 🔺️یکی دیگر از دانشمندان که در همسایگی ما بود مرحوم میرزاده عشقی بود اسم اصلی‌اش سیدمحمد رضا کردستانی فرزند سید ابوالقاسم کردستانی بود ولکن به تخلصش مشهور شد. پدرش مرد ملایی بود؛ خودش هم مرد خوب و‌ متدینی بود و اروپا هم رفته بود و با جریان پهلوی هم به شدت  مخالف بود و سرانجام هم زبان آتشین او باعث شد که در منزل خودش ترور شود. 🔺️ زنی به نام فرخنده در ابن بابویه خدمت می کرد آنجا را نظافت می کرد او می گفت: یک شب خواب دیدم یک قرآن امد سه مرتبه چرخید و رفت در یک گوشه ای قرار گرفت ،صبح که امدم تا ظهر مواظب آن گوشه بودم تا اینکه ظهر یک جنازه آوردند و سه مرتبه طواف دادند و بردند همان گوشه دفن کردند سوال کردم که جنازه مال کیست؟ کفتند :میرزاده عشقی است... 🔸️منبع: (گفت‌وگو حجت‌الاسلام موسوی مطلق با راوی) 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 مرحوم داریوش مهرجویی، کارگردان سینما، و همسرش در پل آهنچی قم 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید @tarikhqom

🔗 تاریخ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی قم را در کانال #تاریخ_شفاهی_قم بخوانید؛ 📍@tarikhqom 📍@tarikhqom 📍@tarikhqom

🔺️برادر کراواتیِ امام خمینی کیست؟ 🔹️سید نورالدین متولد سال ۱۲۷۶ برادر امام خمینی است. هر چند ابتدا به تحصیل حوزوی پرداخت ولی بعد علاقه ای نشان نداد و به کشاورزی مشغول شد. در عین حال به کسب معلومات قضایی نیز می پرداخت. پس از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ به ریاست دادگستری خمین انتخاب شد و بعد از مدتی به وکالت روی آورد. 🔹️ایشان در نهایت در ۷۹ سالگی در تیرماه ۱۳۵۵ درگذشت و در قم (آرامستان #باغ_بهشت؛ روبروی گلزار شهدای قم) به خاک سپرده شد. 🔹️علت تفاوت نام خانوادگی برادران (#مصطفوی، #پسندیده و #هندی) این بود که به موجب قانون اولیه ثبت احوال در هر شهر نباید نام خانوادگی اشخاص تکراری می شد. لذا آقا روح الله نام خانوادگی مصطفوی (برگرفته از نام پدر) و سید مرتضی و سید نورالدین به رغم منع قانونی هر دو نام خانوادگی هندی را برمی گزینند. در جریان جنگ جهانی دوم ( سال های ۱۳۱۷ و ۱۳۱۸ خورشیدی) که سربازان هندی برای انگلیسی ها می جنگیدند رضا شاه که به نوعی با آلمان ها بود با هر چه یادآور انگلیس و هند باشد مخالف بود و به همین خاطر حذف آثار هندی و انگلیسی در دستور کار دولت قرار گرفت و کمیسیونی برای رسیدگی به نام خانوادگی آقا مرتضی و آقا نورالدین در خمین تشکیل شد که رای به تغییر نام هندی داد. آقا مرتضی قبول کرد و «پسندیده»را پیشنهاد داد و کمیسیون پذیرفت ولی آقا نورالدین از رای کمیسیون اطاعت نکرد. 🔹️ساواک بعدها درصدد برآمد از نام خانوادگی «هندی» علیه امام سوء استفاده کند اما به نتیجه مورد نظر دست نیافتند. 🖇به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 نمایی زیبا از حرم حضرت معصومه (س) در آخرین سال‌های سلطنت #ناصرالدین_شاه_قاجار 🔸️این تصویر را آنتوان سوروگین، عکاس روس، در دهه ۱۸۸۰ یا ۱۸۹۰ میلادی گرفته است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🎗چرا به #زنبیل‌آباد می‌گویند زنبیل‌آباد؟ 📍در گذشته قم عمدتا شهری مملو از باغ های فراوان بوده که یکی از این باغ‌ها در محل کنونی میدان زنبیل آباد قرار داشته است که به دلیل فراوانی باغ‌های میوه مردم در این قسمت #زنبیل‌های بزرگ چوبی میوه ای خود را قرار می‌دادند که آنجا محل تولید انبوه میوه بوده است و به همین دلیل به میدان #زنبیل_آباد نام گذاری شده است که اکنون به میدان #شهید_صدوقی تغییر نام پیدا کرده است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️گزارش افتتاحیه بیمارستان نکویی قم سال ۱۳۳۲ 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️وقتی طلاب قم به وضعیت مالی تبعیدی‌ها و زندانی‌های انقلابی غبطه می‌خورند! 🔸️ گزارش خیلی محرمانه ساواک از حوزه علمیه قم در سال ۱۳۵۵ [#انتشار_برای_اولین_بار در کانال تاریخ شفاهی قم] 🔹️از وقتی که تبعیدی‌ها شروع به مراجعت به قم نموده‌اند در حوزه، طلاب بیش‌تر روی وضع مادی این عده‌ بحث می‌کنند. روز سه‌شنبه ۳۵/۶/۹ در حسینیه‌ی آیت‌الله نجفی بین طلاب بحث بود که تبعیدشدگان همه صاحب ثروت شده‌اند. مثلا شیخ احمد #منتظری قبل از تبعید در خیابان آذر منزل خشت و گلی داشت ولی حالا در خیابان دورشهر بهترین خانه را خریداری کرده. هم چنین #مروارید صاحب زمین‌های زیادی شده یا #مولانای کتابفروش سابقا همیشه مقروض بود در حال حاضر قبض‌هایش را پرداخت کرده و وضعش خوب شده. احمد #آذری_بیگدلی کتابفروش صاحب ثروت شده و یک دستگاه اتومبیل نو خریده است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🖼 ساخت میدان کوروش کبیر یا میدان نو در سال ۱۳۵۰ 📍(این میدان بعد از انقلاب اسلامی به #شهید_مطهری تغییر نام داد) 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

❗️[ رضاشاه به خاطر تاج‌گذاری‌اش خبر تخریب قبور بقیع را سانسور کرد ] - به مناسبت هشتم شوال - 🔺️در چهارم اردیبهشت ۱۳۰۵ مصادف با ۱۲ شوال ۱۳۴۴ روز تاجگذاری رضاشاه است. بر اساس اسناد، از ۶ ماه قبل، تمام دولت درگیر برپایی هرچه بهتر این مراسم است. چهار روز قبلش، بقیع تخریب شده بود. رضاشاه برای آنکه بتواند به اهداف خود برسد و مزاحمی برای کار خود نداشته باشد، به هیچ عنوان اجازه نمی‌دهد موضوع تخریب بقیع رسانه‌ای شود. سانسور خبری به شدت حاکم بود. به قدری این سانسور قوی بود و پلیس مخفی پهلوی که عملاً تربیت‌یافتۀ دولت انگلیس بود، قوی کار کرد که علما به هیچ وجه از موضوع تخریب اطلاع ندارند. 🔺️ پس از حدود ۳۵ روز تأخیر از شهر نجف عراق آیت‌الله ابوالحسن اصفهانی و آیت‌لله محمدحسین غروی نائینی تلگرافی به علمای ما از جمله امام جمعه خویی و سیدمحمد بهبهانی زده می‌شود که چرا نشستید؟ بقیع تخریب شده است. متن نامه به این صورت است: 🔸️«قاضی وهابی به هدم قبه و ضرایح مقدسۀ ائمۀ بقیع حکم داده؛ هشتم شوال تخریب شروع شده و معلوم نیست پس از آن چه شده. با حکومت مطلقۀ چنین زنادقۀ وحشی به حرمین، اگر از دولت علیه و حکومت اسلامیه، علاج عاجل نشود، عَلی الإسلام و السلام. یعنی فاتحۀ اسلام خوانده است.» 🔺️براساس متن نامه، مشخص می‌شود باز هم علمای نجف به این اعتماد نرسیدند که تخریب صورت گرفته است. نشان می‌دهد که هم وهابی‌ها و هم بهائیان ایران تمام تلاش‌شان را انجام دادند تا این اتفاق حداقل در زمان خودش رسانه‌ای نشود. 🎙احمد ابراهیمی، کارگردان مستند بهشت بقیع، در گفت‌وگو با تسنیم 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 ساختمان اداره پست قم در سال ۱۸۹۴ میلادی مصادف با ۱۲۷۲ شمسی 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️بسیجی‌های سیگاری 🔸️یک روز در مراسم صبحگاه آقامهدی #زین‌الدین گفت: «مادر یکی از بسیجی‌ها برای من نامه نوشته که پسر من تا حالا لب به سیگار نزده بود. چند روز پیش که از مرخصی آمد، دیدم دو تا بسته سیگار در ساکش هست. چشمم روشن! شما فرماندهی؟ شنیده بودم جبهه دانشگاه است. برای ما #مایۀ_ننگ است که مادر یک بسیجی این گونه بنویسد.» 🔹️آقامهدی خیلی از نامۀ آن مادر ناراحت شده بود. تا آن روز مقداری از سیگارهای قاچاق که توسط دولت مصادره می‌شد، را به جبهه می‌دادند. برای هر رزمنده سهمیه‌ای در نظر گرفته بودند؛ مثلاً هفته‌ای یک باکس. با این کار سیگار کشیدن در منطقه خیلی عادی شده بود و تعداد سیگاری هم زیاد داشتیم؛ مخصوصاً در بسیجی‌ها. در بین پاسدارها هم تک و توک سیگاری داشتیم. 🔹️آقامهدی دستور داد دیگر واحد تدارکات حق توزیع #سیگار را ندارد و قرار شد هرچه سیگار سهمیۀ لشکر ما هست را برگردانند. [منبع: مصاحبه با حاج حسین شکارچی مسئول واحد تعاون و بهداری لشکر هفده علی ابن‌ابیطالب قم در دوران دفاع مقدس] 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🖼مسابقه‌ی روزنامه‌نگاری دانش آموزان دبیرستان حکیم نظامی (امام صادق کنونی) 🔹️نفر دوم از سمت چپ: استاد #محمدعلی_مجاهدی دبیر شعر آیینی کشور 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🎬 درخواست استاد #مجاهدی از مرحوم آیت‌الله #کشمیری برای بیان خاطره‌شان از آقامصطفی #خمینی و پیش‌گویی‌ درباره آینده #انقلاب اسلامی 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

✏️[نامه جلال آل احمد به امام خمینی از مکه؛ روز شنبه #۳۱_فروردین_۱۳۴۳] 🔸️آية‌اللها وقتی خبر خوش آزادی آن حضرت تهران را به شادی واداشت، فقرا منتظر الپرواز (!) بودند به سمت بیت‌الله، این است که فرصت دست‌بوسی مجدد نشد. 🔹️گویا فقط دو سال است که به #شیعه درین ولایت حق تدریس و تعلیم داده‌اند. پیش از آن حق نداشته‌اند. 🔸️دیگر اینکه #غرب‌زدگی را در تهران قصد تجدید چاپ کرده بودم با اصلاحات فراوان، زیر چاپ جمعش کردند و ناشر محترم متضرر شد. فدای سر شما. دیگر اینکه طرح دیگری در دست داشتم که تمام شد و آمدم، درباره نقش #روشنفکران میان روحانیت و سلطنت، و توضیح این‌که چرا این حضرات همیشه در آخرین دقایق طرف سلطنت را گرفته‌اند و نمی‌بایست. اگر عمری بود و برگشتیم، تمامش خواهم کرد و به حضرت‌تان خواهم فرستاد. علل تاریخی و روحی قضیه را گمان می‌کنم نشان داده باشم. مقدماتش در غرب‌زدگی ناقص چاپ اول آمده، دیگر اینکه امیدوارم موفق باشید. والسلام #جلال_آل_احمد. 🔹️پانوشت: همچنان‌که آن بار در خدمت‌تان به عرض رساندم، فقیر گوش به زنگ هر امر و فرمانی است که از دستش برآید. دیده شد که گاهی اعلامیه‌ها و نشریاتی به اسم و عنوان حضرات در می‌آمد که شایستگی و وقار نداشت. نشانی فقیر را هم حضرت #صدر می‌داند و هم این‌جا می‌نویسم: تجریش، آخر کوچه فردوسی. والسلام». 🔺️مأمور #رژیم در ذیل نامه چنین می‌نویسد: این نامه از مدارک مکشوفه از منزل #خمینی به دست آمده در پرونده جلال آل احمد بایگانی شود. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🎬 خانه‌ی تاریخی زند 🔸️ این خانه قدیمی در محله گذرقلعه (کوچه ۱۷) خیابان چهارمردان واقع است. با اینکه در ظاهر به شکل واحد دیده می‌شود، اما در حقیقت به دو بخش تقسیم می‌شود که مربوط به خانه دو برادر از بازماندگان قاجار با نام‌های حاج قلی خان و حاج علی‌خان است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️گزارش ساواک از صحبت‌های آیت‌الله #گلپایگانی درباره #اعزام اجباری طلاب به #سربازی؛ 🎗[ به مناسبت سالروز اعلام فرمان اعزام روحانیون قم به #سربازی از سوی رژیم #پهلوی] 🔸️سيد محمدرضا گلپايگانى در آخر درس اظهار نمود كه من چند كلمه با آقايان طلاب صحبت دارم و آن هم راجع به #سربازى و امتحانات محصلين علوم دينى است من با مقاماتى در تهران به وسيله‏‌اى تماس گرفته و قرار است فردا جواب اين موضوع را به من بگويند من تقاضا كردم راجع به سربازگيرى #طلاب مثل دوره مرحوم آيت‏‌اله #بروجردى با ما رفتار نمايند و امتحانات ما را قبول كرده و محصلين علوم دينى را به سربازى #نبرند. 🔹️اگر اين پيشنهاد مرا رد كرده و قبول ننمودند من به شما اعلام می‌كنم كه حق نداريد در امتحانات آموزش و پرورش شركت كرده و اگر كسى امتحان بدهد او را از رديف علماء #خارج می‌كنم ولى اگر هر يك از طلاب را به سربازى ببرند من شهريه او را پرداخته و حتى به خانواده او هم كمك خواهم نمود و او را در رديف علماء قرار می‌دهم و در اين مدت هر چه از دولت گرفت و خورد #جايز می‌دانم. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️امام فرمود بگذارید طلبه‌ها به #سربازی بروند! 🔸️در سال ۴۲ یا ۴۳ بود که‌‎ ‌‏حکومت درصدد برآمد که از طلاب هم #سرباز بگیرد. بعضی از مراجع وقت‌‎ ‌‏خواسته بودند که به شاه تلگراف بزنند و خواستار #لغو این تصمیم بشوند اما امام فرموده‌‎ ‌‏بود چنین کاری نکنید. بگذارید طلبه‌ها به سربازی بروند طلبه اگر در کارش موفق باشد‌‎ ‌‏در #سربازخانه بهتر می تواند خدمت بکند و نباید به خاطر این از شاه درخواست‌‎ ‌‏کنیم. حکومت هم آن موقع شروع به سربازگیری از طلاب کرد و بعضی از دوستان و‌‎ ‌‏بزرگان از جمله آقای #هاشمی به سربازی رفتند. اگرچه آقای هاشمی به جهت‌‎ ‌‏تلاشهایی که صورت گرفت زودتر از موعد مقرر مرخص شدند ولی سایر دوستان دو‌‎ ‌‏سال سربازی را به طور کامل گذراندند و خدمات خیلی خوبی در جهت آگاهی سربازان‌‎ ‌‏انجام دادند.‏ 🎗خاطرات آیت الله موسوی تبریزی(موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی) 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️تنگدستیِ فیلسوف بزرگ شرق 🎗به مناسبت سالروز وفات آیت‌الله #میرزامهدی_آشتیانی 🗓۲ اردیبهشت‌ سال ۱۳۳۲ 🔸️مرحوم آقا میرزا مهدی آشتیانی در نهایت فقر زندگی می‌کردند. خانه‌ای از خودشان نداشتند. یک مرتبه بنده با مرحوم سیدمحمدرضا علوی تهرانی که پیش‌نماز مسجد امیرالمومنین (ع) در امیرآباد بودند و در زمان طلبگی با بنده هم‌مباحثه‌ای بودند به دیدن مرحوم #آشتیانی رفتیم. در آنجا مشاهده کردیم زن صاحب‌خانه با #اهانت به ایشان گفت: مردیکه! اگر #اجاره خانه را اضافه نکنی آشغال‌هایت را در زباله می‌ریزم. حالا آشغال‌های مرحوم آقا میرزا مهدی آشتیانی ترجمه کتاب اسفار ملاصدرا و سایر آثاری بود که ایشان داشتند. وقتی که آن زن رفت مرحوم آشتیانی با آن قیافه ملکوتی فرمودند: حالا، چون شما اینجا بودید ملاحظه شما را هم کرد والا اگر شما نمی‌بودید فحاشی زیادتری می‌کرد. 🔹️من در شرح حال خودم در کتاب «محقق‌نامه» این داستان را نوشته‌ام. در همان‌جا نوشته‌ام: «نی‌نی که چرخ و دهر ندانند قدر #فضل/ این گفته بود گاه جوانی پدر مرا» که شعری از ناصرخسرو است. (راوی: دکتر مهدی محقق) 📍مزار ایشان در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه (س) واقع است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 افتتاح بیمارستان کامکار؛ خیابان باجک (۱۹ دی کنونی) 🗓 ۱۲ اسفند سال ۱۳۴۲ 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید @tarikhqom

📸 #کارت_بسیج__اقتصادی شهید #محمدرضا_محمودیان از شهدای روستای #فردوی قم (تاریخ شهادت ۱۳۶۴/۰۹/۲۹) 🎗در ایام جنگ، این کارت‌ها در مساجد هر محل توزیع می شد. اهالی محل هم یک سری از اجناس که #کوپن به آنها تعلق نمی گرفت ولی تعدادشان هم کم بود را با #کارت_بسیج از تعاونی‌های محل خریداری می کردند. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️نام درست رودخانۀ قم ✏️سیدمحسن محسنی- قم‌پژوه 🔹️به رودخانۀ گذرنده از میانۀ قم که این شهر را به دو قسمت غربی - شرقی تقسیم می‌کند، در دهه‌های اخیر «قمرود» می‌گویند. حال آن‌که این رودخانه چند نام متداول از جمله «انار بار» و «لعل رود» و «قدیم رود» دارد. 🔸️آبراهۀ مذکور نامی تاریخی هم دارد که در قدیمی‌ترین سند مکتوب دربارۀ قم یعنی «کتاب قم» یا «تاریخ قم» نگاشته شده در سال 378 ق به صراحت مندرج است. با این عبارت: «و گویند که آب این وادی در ایام القدیم در موضعی جاری بوده است که آن را وادی عتیق گویند، نزدیک دروازه اصفهان، بالای قبۀ علی بن عیسی طَلحی و به زبان فارسی آن را «#رود_گلفشان» خوانده اند.» 🔸️وجه تسمیه: چون هنگام خروش رودخانه در فصل گل‌دهی درختان به ویژه درختان انار بوده است و گل‌های آنها به وقت خروش بر روی آب به وفور دیده می‌شدند، موسوم به «#گلفشان » یا «#گل_افشان » و «#انار_بار » شده است. حسب جست‌وجوی نگارنده در بررسی متون تاریخی تا پایان قاجار، از این رودخانۀ به نام #قمرود یاد نشده است. 🔹️ظاهرا از اواخر دوران پهلوی دوم به خطا «#قمرود » گفته شده است و نگارنده تا کنون به سندی حتی مربوط به زمان #پهلوی_اول که از این رودخانه با نام قمرود یاد کرده باشد، برخورد نکرده است. 🔸️گفتنی است قمرود به صفحۀ بعد از منطقۀ البرز قم و دشت مسیله و منتها‌الیه رودخانه گفته می‌شود و نباید با رودخانه گذرنده از داخل شهر خلط شود. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید. @tarikhqom

📸 تصویری زیبا از حرم حضرت معصومه (س) 🗓دوره قاجار 📍عکاس: #آنتوان_سوریوگین/ موزه ملی هلند 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🎙سرهنگ زمانی، آجودان شهید #قرنی، در گفت‌وگو با مشرق‌نیوز: 🗓مناسبت امروز 🔸️حضرت امام خمینی از هیچ کس بی‌جهت تعریف نکرده‌اند، تنها کسی را که نزدیک ده بار از او تعریف کرده اند تیمسار #قرنی بوده است. وقتی به شهادت رسید و پیکر او را به بهشت زهرا می‌بردند که دفنش کنند، من همه کاره مراسم بودم. امام به یکی از مقامات روحانی می‌فرمایند او را یک راست به قم ببرید و در صحن حرم #حضرت_معصومه (س) دفن کنید. 🗓 سپهبد قرنی در #سوم اردیبهشت سال ۱۳۵۸ توسط گروهک فرقان به شهادت رسید. 📍مزار وی در صحن امام رضا در حرم حضرت معصومه (س) واقع است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید. @tarikhqom