✅ #نقد_درست (1): مهمترین ويژگي‌هاي نقد درست: يک- انصاف؛ دو- ادب؛ سه- قوت و استحکام علمي. 🔹برای رعايت انصاف، لازم است سخن و دیدگاهی که میخواهیم نقد کنیم، دقیق و کامل گزارش کنیم. گاهی برای اینکه کار نقد آسان شود، دیدگاه مورد نقد به شکل ضعیف و ناقص گزارش می‌شود که این بی انصافی علمی است. 🔹برای رعايت ادب، لازم است از نيش و کنايه زدن پرهیز شود. ادبیات نیش آلود در نقد معمولاً برای جبران ضعف علمی است. این ادبیات نیز نوعا به بی انصافی منتهی می‌شود و اعتماد مخاطبان را از بین می‌برد. شاید گزاف نباشد که بگوییم: نسبت میان نقد مستحکم و نقد نیش آلود، نسبت معکوس است. ✍️حامد منتظري مقدم 🔰https://eitaa.com/Tashayo

✅ #نقد_درست (2) 🔹«نقد دیدگاه» در موارد زیر نیز هست: یک- ارزیابی مقاله و کتاب (برای نشریات و جشنواره ها)، دو- داوری و دفاعیه پایان نامه ها، سه- مناظره ها و جدل ها. اما «نقد علمی یک دیدگاه» (در قالب کتاب یا مقاله یا سخنرانی علمی) با موارد یادشده تفاوت دارد. برای نمونه در مناظره و جدل هدف اقناع و ساکت کردن طرف مقابل است و چه بسا استدلالی که ارائه میشود قوت و استحکام نداشته نباشد. در ارزیابی مقاله و کتاب (برای نشریات و جشنواره ها) و داوری و دفاعیه ها، داوران باید بر پایه نقد، قضاوت و سطح کار را با امتیاز و نمره دادن مشخص کنند. اما در نقد علمی یک دیدگاه، قضاوت و تعیین سطح ضرورت ندارد. 🔹در نقد درست باید نقاط قوت و ضعف (هر دو) شناسایی شود. متأسفانه ذکر نقاط قوت گاهی باعث سوء استفاده نقدشونده و بی توجهی او به نقاط ضعف می شود. در برابر، معمولاً ناقدین نیز از ذکر نقاط قوت سریع می گذرند. در چنین فضایی، بی توجهی به نقاط قوت می تواند به بی انصافی و تخریب کامل یک دیدگاه (به جای اصلاح و تکمیل آن) بینجامَد. 🔹در نقد درست، باید خودِ دیدگاه، نقد شود نه صاحبِ دیدگاه (که مثلا چه انگیزه ای داشته، از کجا پول گرفته و...!). به عبارت دیگر، باید به «حُسن و قُبح فعلی» پرداخت، نه «حُسن و قُبح فاعلی». ✍️حامد منتظري مقدم 🔰https://eitaa.com/Tashayo

✅ #نقد_درست (3) 🔹هر چيزي ارزش نقد ندارد... يکي از آثار ناخواسته نقد، جلب نظر مخاطبان به ديدگاهي است که نقد مي‌شود. لذا بايد توجه داشت که آيا آن ديدگاه ارزش نقد دارد يا خير؟ دست کم در اين باره بايد به دو معيار توجه داشت: يک- اهميت موضوع و خطا (يا خطاها)ي موجود در ديدگاه نقد شونده: اگر موضوع اصلا اهميت و اولويت نداشته باشد يا خطاي آن ديدگاه چندان مهم و بزرگ نباشد، بالتبع اولويت نقد از بين مي‌رود. دو- مطرح و اثرگذار بودن و تازگي ديدگاه نقد شونده: اگر ديدگاه نقدشونده با گذشت زمان، از ياد رفته و کهنه و خاموش شده باشد، ارزش نقد نخواهد داشت؛ بلکه گاهي خود نقد، ديدگاهِ خاموش و خفته را بيدار و آشکار مي‌کند (مرحوم استاد #پيشوايي مي‌فرمود: «خفته را بيدارکردن است»)‌ و بسي تأسف که نقد، ضعيف هم باشد! افزون بر اين، گاه ديدگاهي که حتي تازه و نو است؛ توجهي را جلب نکرده و اثرگذار نبوده (به هر دليل؛ مثلاً از سوي فرد گمنامي ارائه يا در نشريه ناشناخته‌اي منتشر شده يا اينکه قلم خوب و مخاطب پسندي نداشته و...) باز هم قاعدتاً اولويت نقد نخواهد داشت. ✍️حامد منتظري مقدم 🔰https://eitaa.com/Tashayo

✅ خلاصه آنچه در #نقد_درست 1-2-3 گذشت: مهمترین ويژگي‌هاي نقد درست: انصاف؛ ادب؛ قوت و استحکام علمي. سخن و دیدگاه نقدشونده را دقیق و کامل گزارش کنیم. از نيش و کنايه‌زدن بپرهیزيم. نقاط قوت و ضعف (هر دو) را شناسایی کنيم. خودِ دیدگاه،‌ نه صاحبِ آن را نقد کنيم. هر چيزي ارزش نقد ندارد... در اين باره بايد به دو معيار توجه داشت: يک- اهميت موضوع و خطا⁩ي ديدگاه نقدشونده دو- اثرگذار بودن و تازگي ديدگاه نقدشونده. 🔰https://eitaa.com/Tashayo

✅ #نقد_درست (۴) فرصت پاسخ و پذیرش اشکال بدهیم... نقد علمی، فضایی برای گفتگو و هم‌افزایی و نهایتاً رشد علمی است، نه سخنِ يک طرفه و محاکمه و محکوم -و خداي ناکرده- تخريب کردن. نقد علمي، فرصتی است برای سوال کردن و انتظار براي شنيدن پاسخ. نقد علمی در همان حال که قاطع و استوار است، باید راه پاسخ و پذیرش اشکال - و گاهي حتي «توجيه»- را برای نقدشونده باز بگذارد. با عباراتی مانند: «...به هیچ وجه قابل توجیه نیست»، فرصت پذیرش اشکال را از بین برده ایم. بهتر است از عبارتهایی همچون: «شاید نویسنده نظر دیگری داشته است»، استفاده کنیم. اگر نقد به شکل شفاهی (نشست علمی) باشد، ترجيح دارد که با حضور نقدشونده یا نماینده فکری او همراه باشد‌. در نقد مکتوب نیز باید فرصت پاسخ را فراهم کرد، دست‌کم با یک دعوت محترمانه. با از بین بردن فرصت پاسخ، فضای «هراس از نقد» را ایجاد و تشدید کرده‌ایم. 🔰https://eitaa.com/Tashayo