▪️ما مفاهیمی در #دینداری یا دین داریم که در تاریخ هم می‌توان آن را یافت. به طور مثال زمانی که روایت #حضرت_حر را برای مردم تعریف می‌کنید که در تاریخ هم اثبات شده است، از چه مدل دینداری صحبت می‌کنید؟ از یک مدل #توبه یا از یک مدل بخشش، آن هم در اواخر عمر یا اواسط عمر که فرد خطای فاحش داشته و در عین حال نکاتی مانند ادب و تواضع داشته که منجر به این شده نقطه بازگشت او فعال شود و در یک لحظه که در مقاتل هم می‌خوانیم، خود را در بهشت و جهنم دیده و با تفکر، بهشت را انتخاب می‌کند، لذا مجموع زندگی این فرد است که نمود دینداری او است. ▪️شما نمی‌توانید در لحظه با دیدن نقطه‌ای از دینداری فرد یا با دیدن نقطه‌ای از دینداری #اجتماع یا جامعه، حکم به افول یا صعود دینداری بدهید، لذا کلا دینداری باید به صورت سیستمی و در طول بررسی شود، نه در نقطه، زیرا تغییر دینداری در نقطه نقطه زمان محصول عوامل متعدد است. ▪️به طور مثال شرایط #اقتصادی ممکن است در لحظه‌ای منجر به کاهش دینداری شود - این لحظه‌ای که می‌گویم، عرفی است مثلا 5 ماه یا 6 ماه را هم می‌توان گفت. منظور از لحظه، یک آن نیست - در جای دیگر ممکن است بیماری کرونا و ایجاد مقوله اضطرار در مردم منجر به ارتقای دینداری شود، زیرا فرد دچار استیصالی می‌شود و بلایی را لمس می‌کند و توجه بیشتری به دین می‌یابد. ▪️در مجموع یک #صبر_تحلیلی در سنجش دینداری نیاز داریم، نه اینکه در ایام پیاده‌روی #اربعین سنجش دینداری را منوط به کاهش رشد اخلاقی کنیم و سپس به این نتیجه برسیم که #مناسک موفق به رشد اینها نشده یا برعکس. ➕متن کامل را «اینجا» مطالعه کنید.