💥 آیا طالبان سبب شد آمریکا از افغانستان خارج شود؟ (٢) ✡ کانون‌های خصوصی، بودجهٔ نظامی آمریکا و طالبان 1⃣ از مه ۱۹۸۸ خروج ارتش شوروی از #افغانستان آغاز شد و در فوریه ۱۹۸۹ به پایان رسید. در این زمان اتحاد شوروی درگیر تشدید بحران درونی بود که در ۲۶ دسامبر ۱۹۹۱ به انحلال آن انجامید ولی کمک‌های مالی و غذایی و تجهیزاتی جمهوری روسیه به حکومت حزب دمکراتیک خلق، به رهبری دکتر #محمد_نجیب‌الله، ادامه یافت. در ژانویه ۱۹۹۲ دولت یلتسین در روسیه این کمک‌ها را قطع کرد و نیروی هوایی افغانستان به‌دلیل فقدان سوخت توان مقابله با حملات #مجاهدین را از دست داد و دولت نجیب‌الله فروپاشید. 2⃣ طبق طرح سازمان ملل، که مورد پذیرش نجیب‌الله بود، قرار بود برای انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در کابل دولت انتقالی تشکیل شود ولی دستجات «مجاهدین»، به فرماندهی #احمد_شاه_مسعود و #عبدالرشید_دوستم، از ژنرال‌های حکومت نجیب‌الله که اخیراً فرصت‌طلبانه به «مجاهدین» پیوسته بود،‌ و سایرین در آوریل ۱۹۹۲ کابل را تصرف کردند. از این زمان جنگ میان «مجاهدین» بر سر کابل آغاز شد که ۴سال و ۴ماه به درازا کشید و سرانجام به تسلط طالبان بر کابل انجامید. 3⃣ #طالبان در سپتامبر ١٩٩۴ تأسیس شد و در کوران جنگ قدرت میان «مجاهدین»، با حمایت گستردهٔ سرویس آی.اس.آی. پاکستان، در سپتامبر ١٩٩۶ #کابل را به تصرف درآورد و حکومت خود را مستقر کرد. در پی حادثهٔ ١١ سپتامبر ٢٠٠١، طالبان به همدستی با #القاعده متهم شد؛ از اکتبر افغانستان مورد حمله آمریکا و متحدانش قرار گرفت و تا اوایل دسامبر ٢٠٠١ به سلطهٔ طالبان بر آخرین شهر تحت حاکمیتش، قندهار، پایان داده شد. این شروع حضور نظامی ٢٠سالهٔ آمریکا در افغانستان است. 4⃣ در سال ۲۰۰۱ آمریکا به افغانستان لشکرکشی نکرد تا این کشور را ضمیمهٔ خاک خود یا مستعمرهٔ خود کند. تهاجم نظامی به افغانستان، و عراق، با اهداف مالی رخ داد و پس از دستیابی به حداکثر نتایج مطلوب، به سود #کانون‌ها و کمپانی‌های ذی‌نفع، در زمانی که پس از تأخیرهای مکرر، تداوم بیشتر جنگ ممکن نبود به پایان رسید. از این منظر، جنگ ٢٠سالهٔ افغانستان پروژه‌ای سودآور بود. 5⃣ سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا بجز در مقاطع اولیهٔ تاریخ آن، جنگ با سرخپوستان و تصرف سرزمین‌های آنان و جنگ با مکزیک (۱۸۴۶- ۱۸۴۸)، که به انضمام کالیفرنیا و تکزاس و نیومکزیکو و یوتا و نوادا و آریزونا و کلرادوی غربی به ایالات متحده انجامید، و برخی موارد دیگر، به‌طور عمده «توسعه‌طلبی سرزمینی» یا «استعمار کلاسیک» نبود؛ «امپریالیستی» بود. تأکید کنم که #امپریالیسم ساختهٔ مارکسیسم نیست بلکه مفهومی است متعلق به سدهٔ ١٩ میلادی که در سیاست بریتانیا رایج شد و سپس جان اتکینسون هابسون، اقتصاددان انگلیسی، در کتاب تأثیرگذار خود (۱۹۰۲)‌ برای توصیف سیاست‌ جهان‌گستری دولت‌های کاپیتالیستی غرب به‌کار گرفت و بعد کسانی چون رزا لوکزامبورگ (۱۹۱۳) و کائوتسکی (۱۹۱۴) و لنین (۱۹۱۷) ایدهٔ هابسون را اخذ کرده و تأویل مارکسیستی خود را از امپریالیسم ارائه دادند. 6⃣ سیاست‌ امپریالیستی معطوف به کسب سود مالی است، به شکل‌های مختلف، و متفاوت است با توسعه‌طلبی سرزمینی که در پی منضم کردن سرزمین‌های به‌طور عمده همجوار است، مانند توسعه‌طلبی روسیه تزاری در شرق یا گسترش عثمانی تا قلب اروپا، و استعمار کلاسیک اروپایی (مدل اسپانیا و پرتغال و هلند و بریتانیا و فرانسه و سایرین). ✍ استاد عبدالله شهبازی