▫️نمونه هایی از مشیت الهی
📣 نقشِ انسان در دو راهیِ نور و ظلمت، "انتخابگری" است. اراده و مشیتِ خدا این است که انتخابگرِ هر کدام از دو راهِ مزبور را به فرجامِ متناسب به خود برساند. بنابراین:
👈 اولا راه ساز، خداست و جُز دو راهه ی مزبور، راهِ سومی وجود ندارد تا انسان انتخابش کند و طبقِ آن حرکت کند.
👈 ثانیا فرجام، دست خداست؛ انسان در انتخابِ طریقِ نور یا ظلمت، آزاد است اما انتخابِ فرجام، اختیار ندارد. آزادیِ انسان بمعنای این نیست که هر دو گزینه ی نور و ظلمت موردِ توصیه خدا و مُنجی است. کسانی که راهِ ظلمتِ بی عفتی را انتخاب میکنند بفرموده آیاتِ 39 و 40، گام در سرابی تاریک نهاده اند. البته نورپیمایان، طبقِ فرموده آیه 38، به جزایِ جزیلِ الهی خواهند رسید.
❓در این بخش، دو ادعا مطرح شد؛ اول اینکه "راهساز خداست" و دوم، "فرجام دستِ خداست". این دو ادعا آیا نیاز به استدلال ندارد؟
👌آیاتِ 41 تا 46 با کُدِ "مَن یشاء" و ذکرِ نمونه هایی از آیاتِ آفاقی در صدد اثباتِ این است که نه تنها انسان که تمامِ هستی "تابعِ مشیت و اراده خداست" و تدبیر، سرپرستی و تنظیمش در اختیار اوست. پس چاره ای جز پیمودنِ راهِ نورانیِ عفت نیست. ببینید نمونه هایی از سرپرستی، تسلط و مشیت الهی را: 👇👇
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#فصل2
@TqNoor
▫️ نمونه اول
👈 آسمان ها، زمین و پرندگان:
🔔 خدا در آیه 41، انسان را دعوت به مطالعه و دیدنِ آسمان، زمین و پرندگان میکند با این هدف که اقرار کند به سرپرستیِ خدا بر هستی: "ألَم ترَ أنّ اللهَ یُسَبِّحُ لَه ما فی السماواتِ و الأرضِ و الطیرِ صافاتٍ".
❓براستی چه کسی و با چه تکنولوژی ای بنایِ عظیمِ آسمان را برافراشته است؟ آیا استمرارِ این نظم نشان از اشرافِ ناظمی مقتدر ندارد؟ چه کسی زمین را مهیا کرد برای زندگی انسان؟ آیا آرامش و ثُباتِ زمین نشان از مشیت یک اراده مافوق نیست؟ آیا پروازِ دسته جمعی و بدونِ تصادفِ پرندگان از جائی کنترل و مراقبت نمیشود؟
📣 نظمِ آسمان، زمینِ رام و صفِ منسجمِ پرندگان از سه موضوعِ مهم با رویکردِ بُرهانی و استدلالی، پرده برداری میکند:
1️⃣ اول، وجودِ خدا: نظمِ عالَم، برهانِ روشنی است بر ارتباط (صلاة) و ابرازِ نیازِ (تسبیح) هستی به کسی که عالَم را سرپرستی میکند است: "کُلٌّ قَد عَلِمَ صلاتَه و تسبیحَه". همه هستی آگاهند و بینندگان را آگاه میکنند که این ترتیب و تنظیم به خدا مربوط میشود. این نظامِ منسجم، با نمایاندنِ بی نقصیِ خود، در واقع تسبیحِ خدا را میکند: "یُسبِّح لهُ ما فی السماوات و الأرض".
2️⃣ دوم، عِلمِ خدا: نظمِ آسمان، زمین و پرندگان، بُرهانِ روشنی است مبنی بر اینکه خداوند، افعال و حرکات هستی را رصد میکند و عالَم تحت نظارت خدا است: "و اللهُ علیم بِما یفعلون". چنین نظارتِ همه جانبه ای نشان از علم و دانشِ اوست.
3️⃣ سوم، قدرت خدا: کسی آسمانِ با عظمت، زمینِ صُلب و پرندگانِ گریزپا را تنظیم و ساماندهی کرده، قاعدتا باید وجودی قدرتمند باشد. این تسلطِ منحصر بفرد بُرهانِ روشنی است بر سلطنت و پادشاهیِ او: "و للهِ مُلکُ السماوات و الأرض".
✅ قدرِ مشترکِ سه بُرهانِ وجود، علم و قدرتِ خدا عبارت است از: "همه نظائرِ طبیعت تابعِ مشیت و سرپرستی خداست". برهان هایِ سه گانه الهی در پایان با یک جمله تامل برانگیز جمع میشود: "و إلی اللهِ المصیر".
➕ یعنی همانطور که با ذکر مثال هائی از نظائر طبیعت بیان شد، عالَمِ هستی توسط خدا طراحی شده، یارای تخلف از مشیتِ الهی را ندارد و به سمتِ او که نورِ آسمان ها و زمین است حرکت میکند. انسان نیز باید با تقید به دستوراتِ عفیفانه سوره نور، به سمتِ نور حرکت کند. اختیارِ محدودِ انسان در طیّ طریقِ نور یا ظلمت زمانِ بازگشت بسویِ خدا تمام میشود؛ آنروز گروهی از مردم اعمالشان مانند سراب و ظلمانی است. پس تا دیر نشده، همنوا با عالَمِ هستی تابعِ مشیتِ خدائی باشیم که نورِ آسمان ها و زمین است.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه41
#آیه42
#فصل2
@TqNoor
▫️ نمونه دوم
👈 ابر، بارش، صاعقه، شب و روز
🔔 خدا در آیه 43، انسان را دعوت به مطالعه و دیدنِ ابرها، باران، تگرگ، صاعقه و گردش شب و روز میکند. این مطالعه، عبرتی است برای صاحبان بصیرت: "إنَّ فی ذالکَ لَعِبرَةً لِاولی الأبصار".
➕مطالعه ی نمونه دوم از مظاهرِ خلقت نیز قرار است انسان را از غفلت، عبور داده و او را نسبت به تحتِ مشیت و سرپرستیِ خدا بودنِ عالَم، بصیر و بینا کند. این نکته را میتوان از کُدِ "مَن یشاء" که در این آیه دو بار تکرار شده، اصطیاد کرد. به جلوه های دیگری از مشیتِ الهی توجه کنید:
1️⃣ باران: چه کسی ابرها را آرام و نرم حرکت میدهد تا به یکدیگر پیوند بخورند؟ چه کسی آنها را تحت فشار قرار میدهد تا از لابلایِ آن، قطراتِ باران به زمین ببارد؟ عاملِ حرکتِ ابرها و فاعلِ فشردنِ آنها الله است: "ألم تری أنّ اللهَ یُزجی سَحاباً ثُمّ یُؤلِّفُ بَینَه ثُمّ یجعَلهُ رُکاماً فَتری الوَدقَ یَخرُجُ مِن خِلاله".
2️⃣ تگرگ و صاعقه: خدا همان کسی است که قطعاتِ یخی تگرگ که مانند کوه مستحکمند را از آسمان فرو می فرستد: "و یُنَزّلُ مِن السماءِ مِن جِبالٍ فیها بَرَدٍ". هموست که هنگامِ بارش باران و نزولِ تگرگ، صاعقه ایجاد میکند که نزدیک است شعاعِ آن بینائیِ انسان را از بین ببرد: "یکادُ سَنا بَرقِهِ یَذهَبُ بِالأبصار".
⚠️ اصابتِ تگرگ و رعد و برق به افراد، تصادفی نیست. نزولِ آن دو، آسیب رسانی شان به مال و جان و همچنین نجات انسان از خطرِ تگرگ و صاعقه، تابعِ مشیت و اراده الهی است: "فَیُصیبُ بهِ مَن یَشاء و یَصرفُهُ عَن مَن یشاء".
3️⃣ گردش شب و روز: جز خدا چه کسی میتواند شب و روز را به گردش در آورد: "یُقلّب اللهُ الیلَ و النهار" آیا این نشانه ها کافی نیست برای عبرت و عبورِ انسان از غفلت و گشودنِ چشمِ بصیرت برای دیدنِ نقش خدا در هستی: "إنّ فی ذالک لَعِبرةً لاُولی الأبصار". کسانی که به نورِ بصیرت مجهز باشند، با دیدنِ این مظاهر هستی، می دانند که تنظیم امور هستی دستِ خداست.
✅ قدرِ مشترکِ سه مثالِ فوق ایجاد توجه نسبت به این نکته است که: "همه نظائرِ طبیعت تابعِ مشیت و سرپرستی خداست". ای انسانِ بصیر! حال که چنین است تو نیز همنوا با عالَمِ هستی از مشیتِ الهی تبعیت کن و با عمل به توصیه هایِ عفیفانه سوره نور، به سمتِ نور حرکت نما. اگر چنین نکنی، گرفتارِ سرابِ ظلمانیِ بی عفتی خواهی شد.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه43
#آیه44
#فصل2
@TqNoor
▫️ نمونه سوم
👈 گونه هایِ مختلف آفرینش
💦 آیه چهل و پنجِ سوره نور، از "آب" بعنوانِ مایه ی اولیه خلقت تمامِ موجوداتِ دارای حیات یاد میکند: "و اللهُ خَلَقَ کُلَّ دابَّةٍ مِن ماءٍ". آب، یک طبیعتِ واحد دارد اما خدا با یدِ قدرتش از همین یک ماده، جنبندگانی بی شمار در طرح ها، رنگ ها و اندازه های مختلف می آفریند. به نمونه هایی از مخلوقاتِ خدا توجه کنیم:
1️⃣ خزندگان: برخی از آفریده هایِ خدا مانند مار، مارمولک، سوسمار، تمساح، کرم، لاک پشت و... رویِ شکمشان راه میروند: "فَمِنهُم مَن یَمشی علی بَطنِه".
2️⃣ دو پایان: برخی از جنبندگانِ دست ساختِ خدا مثلِ انسان، مُرغ و شتر مُرغ رویِ دو پا راه میروند: "و مِنهُم مَن یَمشی علی رِجلَینِ".
3️⃣ چهار پایان: گروهی از مخلوقاتِ خدا مثلِ اسب، فیل، شتر، گاو، گوسفند، الاغ و سگ رویِ چهار پا راه می روند: "و مِنهُم مَن یمشی علی أربعٍ".
➕ خداوند پس از شمارشِ جنبندگان، آیه 45 را نیز با کُدِ "مَا یَشاء" و اشاره به مشیت و سرپرستیِ خود ختم میکند: "یَخلُقُ اللهُ ما یشاءُ إن اللهَ علی کلِ شیءٍ قدیر". خدا هر آنچه را بخواهد و اراده کند می آفریند چون بر همه چیز تواناست.
✅ قدرِ مشترکِ التفات به سه دسته از مخلوقات، این است که انسان اعتراف کند: "همه نظائرِ طبیعت تابعِ مشیت و سرپرستی خداست". ای انسان! برای اثباتِ قدرتِ خدا منتظر معجزه نباش! چه کسی میتواند از یک "آب"، تعدادِ بیشماری آفریده هایِ رنگارنگ بیافریند؟
📣 وقتی همه مخلوقات، آیت و نشانه ای از قدرت و مشیتِ خدایند، پس منِ انسان نیز باید همنوا با مخلوقات، تابعِ مشیتِ الهی باشم و با عمل به محتوایِ نورانیِ سوره نور، راهِ عفت را پیش بگیرم تا گرفتارِ سرابِ ظلمت نشوم.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه45
#فصل2
@TqNoor
▫️مشیت نورانی یا ظلمانی؟
📣 ای انسانِ بصیر!
👀 چشم بگشای و به آسمان، زمین، پرندگان، ابرها، باران، تگرگ، صاعقه، گردش شب و روز و گونه های جانوری بنگر! بی شک مظاهرِ گوناگونِ خلقت برای قوامِ خود نیازمندِ ارتباط با پادشاهی دانا و توانا هستند. همو که همه در برابرِ مشیت و اراده او خاضعند و فرمان بُردار.
➕ خداوند در آیات 41 تا 45 نظایرِ گوناگونِ طبیعت را با تعبیر "ما یشاء" نام بُرد تا بدانیم عالَم همه تابعِ مشیتِ خداست و هیچ قانون، مجرا و طریقی خارج از مشیت و اراده او تعریف و طراحی نشده تا بتوان آن راه را پیش گرفت. انسان نیز بعنوانِ عضوی از عالَم هستی فقط در راهِ ساخته شده توسط خدا میتواند راهپیمایی کند و به مقصدِ متناسب برسد. کدام راه؟
1️⃣ راهِ اول، حرکت سمتِ بیوتِ نورانی: کسانی که با پیروی از مشیتِ الهی، گزینه یاد خدا، نماز، انفاق و ترس از آخرت را برگزیده اند، گام در راهی نورانی بنامِ عفاف نهاده اند که فرجامِ آن جزایِ جزیل الهی است: "رجالٌ لا تُلهیهم تجارة و لا بَیعٌ عن ذِکرِ اللهِ و إقامِ الصلاةِ و ایتاءِ الزکاةِ یخافون یوماً...". "لیجزیَهُم اللهُ أحسنَ ما عِملوا...". توجه و التزام به قوانینِ نورانیِ سوره نور، انسان را به نورِ الهی میرساند.
2️⃣ راهِ دوم، حرکت سمتِ سرابِ ظلمانی: کسانی که دچار غفلتند و تابعِ مشیت قوانینِ عفیفانه سوره نور نیستند، فرجامشان بُن بستِ تاریکی و سراب است: "و الذینَ کفروا أعمالُهم کسرابٍ بِقیعةٍ...". "أو کظلَماتٍ فی بَحرٍ لُجیٍّ یغشاهُ...". پس نمیشود راهِ بی عفتی را پیمود و با این جال توقعِ نجات داشت.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#فصل2
@TqNoor
⭕️ حرکت سمتِ نور، باطنِ عفاف
💫 خدا برای نهادینه سازیِ نورِ عفاف، آیاتی روشنگر نازل کرد: "لقد أنزَلنا آیاتٍ مُبیِّناتٍ". این آیات، بیانگرِ مِثلِ نور بودنِ خدا و حرکتِ انسانهای عفیف به سمتِ نور است. تکرارِ کُد "یهدی من یشاء" در آیه شریفه، یادآور این نکته است که همه هستی در ظلِ مشیت الهی است و گرفتاران در سرابِ مفاسد اخلاقی، دچار ظلمتی متراکمند.
📣 هدایتِ خدا به سمتِ نور البته همگانی نیست. صراط و راهِ نورانی، مُجاهدت و صبرِ انسان را می طلبد. بدونِ مقاومت در برابرِ جذابیت هایِ ظاهریِ مفاسد اخلاقی و نیز استقامت در برابرِ مخالفانِ فرهنگِ عفاف، نمیتوان از هدایتِ نورانیِ الهی بهره مند شد: "وَ اللهُ یَهدی مَن یَشاءُ إلی صراطٍ مُستقیمٍ".
➕ تا اینجا توقعِ خدا این است که جامعه، با اطلاع یافتن از باطن و فرجامِ عفت و فحشاء، نسبت به مبارزه با مفاسدِ اخلاقی توجیه شده باشد؛ چون در آیاتِ بعدی مبارزه با منافقانِ مخالفِ عفاف در رکابِ رهبرِ دینی مطرح خواهد شد که این مسئله نیازمند عزمِ همگانیِ مردم است. مردم باید بدانند که اگر دعوت شده اند به مبارزه با مفاسد اخلاقی، بخاطر این است که به نور برسند و از ظلمت نجات پیدا کنند.
👈 آیه 46، در واقع جمعبندیِ بخشِ فلسفه و باطنِ احکام است که با اندکی تفاوت تعبیر، سه بار در سوره با عنوانِ "آیاتِ مبینات" از آن یاد شد. هنوز در فصلِ دومِ سوره نور هستیم و بعد از گامِ "بیانِ باطن احکام" باید دو گام دیگر نیز طی کنیم تا به فصلِ سومِ سوره برسیم.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه46
#فصل2
@TqNoor
▫️قوانین و بینّات عفاف
✍️ فصل اول از آیاتِ 2 تا 33 به قوانینِ عفاف پرداخت. در فصلِ دوم از آیاتِ 34 تا 57 به بیّناتِ این قوانین می‌پردازد در سه گام:
1️⃣ گامِ اول: توجیهِ مردم نسبت به باطنِ عفت که همانا حرکت به سمتِ نور است؛ و بیانِ باطنِ مفاسد اخلاقی که عبارت باشد از ظلمت. آیاتِ مُبیناتِ باطنِ احکام از آیه 34 آغاز و در آیه 46 تمام شد.
2️⃣ گامِ دوم: افشاء نقشه منافقانی که مانعِ توسعه نورِ عفاف و نابودیِ مفاسد اخلاقی اند در ضمن آیاتِ 47 تا 50.
3️⃣ گامِ سوم: موعظه متقیان با دعوت به اطاعت از خدا و رسول برای مبارزه با منافقانِ مخالف با نورِ عفاف در آیات 51 تا 57.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#فصل1
#فصل2
#جمع_بندی
@TqNoor