📌وفاق توحیدی یا وفاق میلی !؟
#گفتمان_ساز۱
🔶محتوای تولید شده از گفت و گو رسانه ای سیاست ورزی توحیدی یا سیاست ورزی آکادمیک !؟
📌وفاق توحیدی یا وفاق میلی !؟🔻
یکی از وجوه سیاست ورزی توحیدی ، دغدغه آفرینی برای محافظت از نقطه مرکزی جغرافیای اسلام است . درواقع حفظ سرزمینی که گفتمان توحیدی را در جهان گسترش میدهد ، بشدّت مورد تاکید است . این مطلب بارها در قرآن ، تحت عنوان مسئله «وفاق» برای مومنان تکرار شده است (۱) لذا میتوان گفت از سال 1357 به بعد ، آینده پژوهی در موضوع ایران رویکرد توحیدی داشته است به این معنا که آثار پیشرفت ایران منحصراً برای مردم ایران نبوده ، بلکه «امت اسلام» نیز از آن بهره مند می شده است. بنابراین رشد و پیشرفت ایران متوقف بر «تلفیق نگاه ملی و امتی» است ؛ مسئله ای که در سیاست ورزی آکادمیک جایگاهی ندارد .
طبق مطالب بالا روشن میشود که چرا مقام معظم رهبری، مسائل سیاسی و اجتماعی دنیای اسلام را بازبه خودِ «ایران» گره میزنند ؟ و این که چرا روی «هویت ملی» و «وفاق ملی» پافشاری میکنند ؛(۲) بدیهی است اصرار حضرت آقا بر این مطالب ازجهت ناسیونالیسم ملی در خاستگاه سیاست ورزی آکادمیک نیست؛ بلکه امتداد این نوع مباحث را باید ازخاستگاه «اسلام تمدنی »و «اسلام سیاسی» نظاره کرد.
درواقع «کنش اجتماعی» سیاست ورزان توحیدی مثل «شهید سلیمانی» همواره «رویکرد تمدنی» داشته است ؛ به همین خاطر حمایت شهید بزرگوار در مقطعی از دکتر ظریف و روحانی با توجه به «مغایرت گفتمانی» ، برای حزب اللهی ها تعجب آور بوده است؛ اما او بخوبی میدانست در منطق سیاست ورزی توحیدی ، وفاق ملی جمهوری اسلامی ایران منجر به «وفاق امتی» در سطح جهان میشود . او همیشه خوانش جهانی و « واقع بینانه»از ایران داشته است ، نه خوانش «تعدیل گرایانه» و غیر جهانی مانند آنچه در تبیین مسئله «وفاق» در سیاست ورزی آکادمیک دیده میشود ؛ که امروزه آرمانش «تقلیل گفتمان اسلام سیاسی» برای پیوند خوردن چند جناح سیاسی است .
به هر حال عیان شدن تفاوت دقیقِ «مسئله وفاق» در سیاست ورزی توحیدی با سیاست ورزی آکادمیک ، متوقف برتبیین دقیقِ بعضی از مسائل دو گانه است مانند :
🔸دوگانگی میان میان اراده عمومی مردم و ارزش های اسلامی ( مانند مسئله حجاب )
🔸دوگانگی میان اجرای احکام اسلامی و مصالح عمومی
🔸دوگانگی میان انسجام ملی و تنوع آرا و گرایش های مختلف سیاسی
---------------------------------------------------------
(۱) قُلۡ يَـٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ كَلِمَةࣲ سَوَآءِۭ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمۡ (آیه 64 سوره آل عمران)
(۲) بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مردم قم ، 19 دی 1403
با ما همراه باشید ..
رسانه ترابط، برای عضو شدن 👇👇
https://eitaa.com/trabot
#گفتمان_ساز
🔹بخشی از محتوای تولید شده از گفت و گوی رسانه ای سیاست ورزی توحیدی یا سیاست ورزی آکادمیک !؟
سیاست ورزِ آکادیمک ؛
یک لیبرال فرهنگی است .🔻
مشاهده متن کامل
با ما همراه باشید ..
رسانه ترابط، برای عضو شدن 👇👇
https://eitaa.com/trabot
#گفتمان_ساز
🔹بخشی از محتوای تولید شده از گفت و گوی رسانه ای سیاست ورزی توحیدی یا سیاست ورزی آکادمیک !؟
سیاست ورزِ آکادیمک ؛
یک لیبرال فرهنگی است .🔻
مشاهده متن کامل
با ما همراه باشید ..
رسانه ترابط، برای عضو شدن 👇👇
https://eitaa.com/trabot
📌سیاست ورزِ آکادمیک ؛
یک لیبرال فرهنگی است .
#گفتمان_ساز۲
🔸بخشی از محتوای تولید شده گفت و گوی رسانه ای سیاست ورزی توحیدی یا سیاست ورزی آکادمیک !؟
📌سیاست ورزِ آکادمیک ؛
یک لیبرال فرهنگی است.🔻
یکی از وجوه ناسازگاری سیاست ورزان توحیدی با سیاست ورزان آکادمیکِ غربی ؛ تفاوت در طراحی «الگو حکمرانی» است ؛ چرا که در منطق توحیدی ، اجرای حکمرانی اقتضاءِ وحدت و همبستگی را بدنبال دارد، برعکس منطق آکادمیک که اجرای حکمرانی منجر به اختلاف و تفرقه میشود. بنابراین سیاست آنها (تفرقه بینداز و حکومت کن) است. (۱)
در واقع مبنای سیاست ورزی توحیدی «ولایت مومنین» با یک دیگر است ؛ به این معنا که مومنین درجهت یک هدف و آرمان «مسئولانه» همدل و پیوسته هستند . (۲) در حالیکه مبنای سیاست وزی آکادمیک غربی ، «گسست اجتماعی» یک نظام به اسم وفاق است . در منطق آکادمیک ، مجالی برای گفت وگوی عقلانی گفتمان ها نیست ؛ چراکه «رها شدگی فکری»، تضمین کننده وفاق است . در حالیکه در سیاست ورزی توحیدی ، مسئولیت افراد در قبال یک دیگر، تضمین کننده وحدت و یکپارچه شدن است . (۳)
سیاست ورزِ توحیدی کسی است که در جهت «سرایت اجتماعی» (۴)بینش توحیدی در جامعه تلاش می کند ، نه این که حاضر باشد برای حفظ وفاق اجتماعی ، نظام فکر دینی را تعدیل ویا منفعل کند. (۵) او میداند «تسامح» ، «ولنگاری فکری» و فرد گرایی منجر به وفاق نشده ، بله منتهی به گسست اجتماعی و در نهایت تحقیر «هویت ملی» میشود. (۶)
به عنوان یک نمونه عینی : درمنطق توحیدی، تکثیر حجاب ، متوقف بر «تولید ارزش اجتماعی»حجاب ، روایت سازی و در نهایت کنش جمعی است ؛ که از«هویت مسئولانه» تراوش میکند . این در حالی است که در منطق آکادمیک غربی به دلیل اصالت منفعت ، اقدام به «یکسان سازی نظام فکری» افراد برای ارزش های دینی مثل حجاب پر هزینه روایت میشود تا خدایی نکرده به چهره پوشالی وفاق اجتماعی آسیبی نرسد.
به هر حال یکی از چالش های امروز نظام اسلامی «چگونگی مدیریت تحولات اجتماعی» است که پرسش های زیر را به جهت پژوهش به دنبال دارد :
🔹وفاق بینشی مردم ، در نظام اسلامی چگونه امکان پذیر است ؟
🔹سیاست گذاری فرهنگی در اندیشه فرهنگی رهبر معظم انقلاب چگونه است ؟
🔹هویت اجتماعی زنان در طراز انقلاب اسلامی چگونه تبیین میشود ؟
🔹بازسازی انقلابی ساختار های فرهنگی ، چگونه امکان پذیر است ؟
🔹سیاست گذاری هویّت در جمهوری اسلامی ایران چگونه امکان دارد ؟
------------------------------------------
(۱) بیانات مقام معظم رهبری در خطبه های نماز جمعه تهران 13/7/1403
(۲) وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ أُولَٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ (آیه 71 سوره مبارکه توبه)
(۳) بحارالانوار، ج۷۲، ص۳۸، کلکمْ راعٍ، وَ کلکمْ مَسْؤُولٌ عَنْ رَعِیتِهِ
Social contagion (۴)
(۵) همون دختر کمحجاب، دختر من است، دختر ما و شماست؛ نه دختر خاص من و شما، اما جامعه ماست. فقط رابطه حزباللهی با حزباللهی هیچ معنا ندارد، رابطه حزباللهی با کسی که دینش ضعیفتر هست، موضوعیت دارد(شهید حاج قاسم سلیمانی)
(۶) درآمدی بر لیبرالیسم فرهنگی ، بهزاد حمیدیه ،1400
با ما همراه باشید ..
رسانه ترابط، برای عضو شدن 👇👇
https://eitaa.com/trabot
#گفتمان_ساز
📌تصویر سازی از جامعه دینی به روایت کنشگران سیاسی
نمایندگان صلیب سرخ به اردوگاه اسیران در عراق آمدند از حاج آقا ابوترابی پرسیدند وضعیتتان چطور است ، حاج آقا گفت همه چیز خوب است . کمی بعد حاج آقا به رئیس خبیث اردوگاه گفت : نخواستم شکایت یک کشور مسلمان را پیش کفار ببرم و در روز قیامت نتوانم پاسخگو باشم.
سوال این است که مگر «روایت سازی» از یک جامعه چه قدر اهمیت دارد ؟ این قدر اهمیت دارد که رسانه صهیونیسم بخش عظیمی از تخریب مقرهای نظامی را در وعده صادق سانسور میکند ؛ تا با «روایت شکست» به تقابل برخیزد . این در حالی است که نماینده جمهوری اسلامی ایران، اختلافات داخلی را در یک مجمع جهانی روایت میکند . (۱) مگر او نمیداند در «جنگ گفتمانی» و تمدنی کنونی ، «روایت رسانه ای» پیش و بیش از ابزار های نظامی وارد میدان میشود و بر نتیجه جنگ تاثیرگزار است . (۲)
اما آیا واقعا ؛ او نمیدانست ؟ امروزه طی تحقیقاتی که صورت گرفته ، روایتهــا، «حافظــه جمعــی» و بــه دنبــال آن «هویــت جمعــی» را شــکل میدهنــد؛ «ذهــن جمعــی» در قالــب «رفتارهــای جمعــی» ، طرفــداری و مخالفــت خــود را نشــان میدهــد.(۳) بنابراین آیا وقت آن نرسیده که کمی به کنش سیاسی آقای ظریف عمیق تر توجه کرد !؟
او با «روایت سازی» وارونه به دنبال ابقاء جریان گفتمانی خودش برای انتخابات بعدی است ؛ و این در حالی است که گفتمان عزیزان انقلابی فاقد «روایت سازی است» . او از همین الان علی رغم تمام هجمه ها در برابرش ، به دنبال تصرف «حافظه جمعی» به نفع گفتمان خودش است و باز این در حالی است که عزیزان انقلابی در اختلاف با اشخاص گیر کرده اند ؛ آیا آنها نمیدانند که امروز مسئله «تقابل گفتمان» هاست نه تقابل اشخاص .
🔹به راستی ..امروزه برای شکل گیری «گفتمان انقلاب» در «اذهان جمعی» چه کرده ایم؟ هیچی ..یک هفته قبل از انتخابات، حوزه علمیه را تعطیل میکنیم تا طلاب به تبلیغ بروند!!!!!
🔹آیا توانسته ایم روایت اصلاحات را در «حافظه جمعی» بخشکانیم ؟
🔹آیا مانند جریان رقیب توانسته ایم یک شخص را در گفتمان خودی «برجسته» کنیم ؟ شهید رئیسی ظرفیت این سرمایه گذاری را داشت اما حیف...
✍محمد حجت عسکری
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(۱): مصاحبه دکتر ظریف در مجمع جهانی داووس
(۲): نامه رهبر انقلاب به آقای جبلی در نشست افق تحول رسانه ملی
(۳):مقاله ، کاشفی فرد ،۱۴۰۳ «رسانه ای شدن و سیاست حافظه جمعی ؛»
با ما همراه باشید ..
رسانه ترابط، برای عضو شدن 👇👇
https://eitaa.com/trabot
#گفتمان_ساز
کنشگری مطلوب در افق انقلاب اسلامی
✍«جستاری در اندیشه شهید سید مرتضی آوینی»
📌روایتی از شخصیتِ طلبه کنشگر...
برای فهم بهتر این مطلب چند سوال را مرور میکنیم ...
🔹۱ . «کنشگری سیاسی» یا «کنشگری فرهنگی» اولویت با کدام است ؟
ما امروزه نیازمند این هستیم که مسائل انقلاب اسلامی را از روزنه «فرهنگ» نظاره کنیم.چرا که مغز انقلاب اسلامی تحول فرهنگی بوده است نه تحول سیاسی . و آن چه که «تمدن اسلامی» را تولید میکند فرهنگ انقلاب اسلامی است. در اندیشه شهید آوینی، تقابل با غرب از مسیر فرهنگ میگذرد نه سیاست ، چرا که عالم سیاست ابتدا با «غیریت سازی فرهنگی» شکل میگیرد. بنابر این رسالت طلبه در عرصه کنشگری، برجسته سازی گفتمان ها ست نه منحصراً دفاع از اشخاص . بنابراین آوینی معتقد است فرهنگ حتی در کنشگری سیاسی «اصالت» دارد.
🔹۲. کنشگری فرهنگی چیست ؟ در یک جمله به طور خلاصه میتوان گفت «تحول باطنی جمعی ».
بنابراین اگر طلبه در مواجهه خود با اجتماع و جامعه ، به دنبال تصحیح رفتار یک فرد باشد نه جامعه ، فهم صحیحی از افق انقلاب اسلامی پیدا نکرده است . به طور مثال در مسأله حجاب ، خیلی مهم است که آیا طلبه، خود را مواجه با چند بد حجاب میداند ، یا این که برای مواجه با ساختار لیبرالیسم فرهنگی در ایران نیز برنامه ای داشته است!! ؟؟
🔹۳. فرهنگ «کنش انسانی» است یا «کنش ساختار»؟
شهید آوینی معتقد است ، «عقلانیت انقلاب اسلامی» را باید در اذهان ، عمومی کرد. بنابراین خاکریز طلبه، «اذهان عمومی» جامعه است. او باور دارد که با ساخت مساجد زیاد ، ایجاد نظم پلیسی ، تحصن در مقابل قوه قضائیه ، مطالبه گری خشک ، فرهنگ انقلاب اسلامی امتداد نمییابد . او یقین دارد امر فرهنگی وابسته به تولید «معنا»از «حوادث اجتماعی» است؛ چراکه در عصر کنونی «روایت ها» بیش از «ساختار ها »«جریان ساز» اند. از این رو شاید در عصر کنونی، نگارش یک رمان جذاب در موضوع انقلاب اسلامی و یا روایت سازی از یک سرود ، مانند سلام فرمانده ، ایده بهتری از ایجاد کانال رسانه ای در ایتا و ارسال پیام در آن است.
🔹۴.کنشگر فرهنگی یا سیاست گذار فرهنگی!؟
برای طلبه امروز ضروری است ، هر آنچه از فقه و اصول را که آموخته است در کاربست تحقق ، آن به اجرا درآورد . از این رو او فقط کنشگر فرهنگی ، سیاسی ، اجتماعی نیست ؛ بلکه برای اجرای مبانی فرهنگی نیز تأمل میکند و خود را در نقش «سیاست گذار فرهنگی» میداند.لازمه این امر ,شناخت جامعه و نگاه کلان است ، نه نگاه فردی و شخصی . چرا که او برای «اهلی سازی» فرهنگ انقلاب اسلامی در جامعه تلاش میکند. بنابراین طلبه امروز خودش را از «حاکمیت»میداند و هنگام مطالبه از قوه قضائیه و نیروی انتظامی در واقع از خودش مطالبه دارد . در واقع او «فقه التحقّق» را جزء برنامه مطالعاتی خویش میداند.
با توجه از آن چه بیان شد ، مسئله های زیر میتواند مسیر کنشگری نهاد حوزه را هموار تر کند :
🔸الزامات کنشگری در عرصه ساخت هویت مطابق با فرهنگ انقلاب اسلامی چیست؟
🔸کنش جمعی چیست ؟ چگونه امکان پذیر است ؟
🔸بازخوانی گفتمان شهید آوینی در ارائه مدل کنش فرهنگی
🔸گفتمان سازی فقه التحقّق چگونه امکان دارد ؟
🔸چرایی عدم توانایی حوزه علمیه در پرورش شخصیت کاریزما فرهنگی مثل آوینی ؟
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منابعی برای مطالعه بیشتر :
مقالات شهید سید مرتضی آوینی :
📍توسعه و مبانی تمدن غرب
📍فردایی دیگر
📍حلزون های خانه به دوش
📍انفطار صورت
📍رستاخیز جان
#گفتمان_ساز
📌واقعیت اجتماعی یا کنش انسانی !؟ کدامیک ؟«بازخوانی فهم اجتماعی شهید مطهری به مناسبت پیاده روی نیمه شعبان»
________________________________
امروزه در جامعه ای زندگی میکنیم که جامعه شناسان غربی ، افول دین داری و پایبندی به اعتقادات را از ویژگی های ایران امروز میدانند . به اعتقاد آن ها ، «واقعیت اجتماعی»ایران از این حکایت دارد که دیگر مردم خسته و ملول اند و پیشبرد آرمان های انقلابی و مهدوی با این «واقعیت اجتماعی» امکان پذیر نیست . از نظر ایشان ، امروزه مسئله مقاومت با خواست مردم تنافی پیدا کرده است تا جایی که از نظر مردم ،گفتمانِ سازش و مذاکره عاقلانه است؛ آنها بر این باور هستند جمهوری اسلامی ایران ، مردمش را نمیبند ؛ لذا هرگونه «کنش» را در راستای آرمان مهدویت و انقلاب اسلامی کوچک شمرده ؛ وآن را انکار میکنند. «نظریه اجتماعی» این افراد برگرفته شده از نظریه دورکیم است که «کنش های انسانی» را معلول «واقعیت های اجتماعی» می دانست . (۱) از نظر دورکیم «واقعیت اجتماعی» مانند اقتصاد و رسانه بر افراد تحمیل میشود تا جایی که فرد توانایی انجام فعلی در خارج از آن گفتمان و مسیر را ندارد. (۲) در واقع عامل اصلی انگیزاننده «کنش» ، در افراد جامعه ، بیش از هر چیز همانا «واقعیت اجتماعی» است . توضیح این که «واقعیت های اجتماعی» ، محصول ساختارهایی هستد که اجازه کنشگری افراد در غیر این ساختارها را نمیدهند . به عنوان مثال امروزه با وجود شبکه های اجتماعی و ترویج بد پوششی کمتر کسی به وجه عاقلانه پوشش توجه میکند ؛ لذا فرد مجبور است در محیط اجتماعی به هر نحوی بدون از چادر حضور پیدا کند و یا این که با وجود دغدغه اقتصادی در میان جوانان، کمتر کسی متوجه خواندن نماز اول وقت یا دغدغه شرکت در راهپیمایی 22بهمن یا نیمه شعبان را دارد . اما این در حالی است که در این هفته ، مردم واقعیت اقتصادی و تبلیغات رسانه ای را کنارگذاشته و کنش مهدوی و انقلابی را خلق کردند . وجود موکب های مردمی و جوانانی که مشتاقانه به زائرین امام عصر (عج) خدمت میکردند گواه این مطلب است . هم چنین نماز خواندن دو نوجوانی که بعد از خدمت رسانی به دور از هیاهو مشغول نماز شدند شاهد دیگری است. به اعتقاد شهید مطهری، انسان توانایی گریز از «جبر اجتماعی» و واقعیت اجتماعی را داراست؛(۳) بنابراین انسان میتواند علی رغم فشار اقتصادی و تبلیغاتی با بهره گیری از ابزار علم ،عقل ، اراده و ایمان در این اجتماع تغییراتی ایجاد کند و مجدداً یک واقعیت اجتماعی نو را تولید میکند.
از این رو شهید مطهری ضمن پذیرش آثار جامعه بر کنش انسانی ، آن را از جنس محدودیت هایی میداند که میتوان به کمک نیروی شناختی و ارادی انسان ، از سد آن گذشت .(۴)
در آخر باید گفت که با شروع انقلاب اسلامی، زمینه ایجاد «کنش های انسانی» و مهدوی علی رغم «واقعیت های اجتماعی» در سراسر جهان ایجاد شد ، ازاین بابت است که تحلیل پدیده انقلاب اسلامی در فلسفه اجتماعی و سیاسی غرب امکان پذیر نیست .
حال باید پرسید: کدام اندیشمند تفسیر کامل تری از جامعه ایران دارد ؟ دورکیم یا شهید مطهری !؟
به هر حال یکی از چالش های انقلاب اسلامی روایت سازی از «کنش های انقلابی» است ، که پرسش های زیر را به جهت پژوهش بدنبال دارد :
۱.ساز و کار روایت سازی از کنش انقلابی تا کنش جمعی چیست ؟
۲.در نظر شهید مطهری مقاومت هویتی چیست ؟
۳.نقش سیاست گذاری فرهنگی در ترویج مقاومت هویتی چیست؟
۴.بررسی آمار سینما در تولید فیلم و سریال با رویکرد کنش در ساختار اجتماعی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(۱): یان کرایب ، نظریه اجتماعی کلاسیک
(۲) :حمید دهقانیان ، مقاله نظریه کنش انسانی در اندیشه شهید مطهری
(۳): شهید مطهری ، کتاب فطرت ، ۱۳۸۹، ص۲۳۱
(۴):حمید دهقانیان ، مقاله نظریه کنش انسانی در اندیشه شهید مطهری